قتل عمد
اينكه كسی، ديگری را با علم و قصد بكشد.
آیا در قتل عمد شخص مسلمان، پیرو هر مذهب که باشد، کفاره واجب است؟
بسمه تعالی: مطلقاً کفاره ی جمع ثابت می شود. والله العالم
بسمه تعالی: مطلقاً کفاره ی جمع ثابت می شود. والله العالم
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- اگر برای دفاع از مال و از روی شتاب زدگی، شخص مهاجم را به قتل برساند، آیا قتل عمد محسوب می شود؟
- آیا در قتل های تسبیبی کفاره واجب است؟ آیا تفاوتی میان قتل تسبیبی عمدی و غیر عمدی وجود دارد؟
- شخصی فوت نموده است و ابتداءاً پیرو آیین زرتشت بوده و سپس مسلمان شده و دارای دو فرزند و زن مسلمان می باشد آیا پدر متوفی که هنوز زنده است همچنان پیرو آیین زرتشت است از مسلمان ارث می برد؟
- اگر در دفاع از مال در صورتی که می توانست با فریاد زدن و یا کتک زدن، شخص مهاجم را از خود دور کند، لکن عمداً و بدون آن که در هول و هراس گرفتار بشود، مهاجم را به قتل برساند، آیا قتل عمد محسوب می شود؟
- شخصی مرتکب یک قتل عمدی و یک قتل شبه عمد شد. کیفیت اجرای قصاص و گرفتن دیه چگونه است و آیا جهت ادای دیه باید دو سال صبر شود و سپس قصاص صورت بگیرد؟
- هرگاه شخصی، صبی ممیز، یا غیر ممیز را امر یا مجبور به قتل نماید، کفاره ی قتل برعهده ی چه کسی است؟
- شخصی پیرو مسلک باطل بهائیت بوده، پس از فوت وی دو فرزند وی مسلمان می شوند آیا مستحق ارث می باشند؟
- شخصی را به جرم قتل دستگیر کردند. آیا شهادت پنجاه نفر که در محل نزاع حضور نداشته اند و می گویند ما یقین داریم که این شخص توسط این فرد به قتل رسیده است، قتل را ثابت می کند؟
- فردی خود را مسلمان معرفی کرده، و با زن مسلمان ازدواج کرده است سپس خود را پیرو زرتشت خوانده و زن تقاضای ابطال نکاح نموده است چه مقدار مهر بدهکار است؟
- در قتل غیر عمد که ناشی از تصادف است و محکومٌ علیه موظف به پرداخت دیه به مدت دو سال می باشد، اگر محکومٌ علیه توان پرداخت دیه را نداشته باشد، دیه به عهده ی چه شخصی می باشد؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مکارم شیرازی] کسی که در ماههای حرام مرتکب قتل عمد شده، علاوه بر پرداخت دیه باید کفّاره جمع هم انجام دهد. آیا لازم است روزه های واجب کفّاره در ماه حرام انجام شود، یا می توان در ماههای دیگر هم انجام داد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا اقرار به حقّ الناس، مثل قتل عمد و قذف، بر متّهم واجب است یا حرام؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا اقرار به حقّ الناس، مثل قتل عمد و قذف، بر متّهم واجب است یا حرام؟
- [سایر] آیا وهابیت پیرو یکی از مذاهب اربعه می باشد یا مذهب فقهی مستقلی دارد؟
- [سایر] آیا وهابیت پیرو یکی از مذاهب اربعه می باشد یا مذهب فقهی مستقلی دارد؟
- [آیت الله بهجت] در صورتی که اولیای دم مدّعی قتل عمد و متّهم منکر آن باشد و حجّتی بر قتل عمد نباشد، نوع قتل را مشخص فرمایید.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] در صورتی که قاتل به قصد کشتن به زید تیراندازی کند، و بعد از مرگ، معلوم شود شخص مقتول، بکر بوده است (اشتباه در هویت) آیا قتل عمد است یا شبه عمد؟ در هرصورت علت آن چیست؟
- [آیت الله جوادی آملی] آیا شخصی آگاهانه و از روی عمد که خود مبتلا به ویرس HIV می‌باشد شخص دیگری را مبتلا به ایدز نماید قاتل محسوب می‌شود و قتل عمد صورت گرفته؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا تغلیظ دیه در ماه حرام مربوط به قتل خطایی و شبه عمد هم می شود یا مختص قتل عمد است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر مأموری در تعقیب متّهمی به سوی او تیراندازی کند و متّهم به قتل برسد، آیا این قتل عمد است یا شبه عمد؟ حکم مسأله چیست؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر انسان بعد از آن که در حال حیض جماع کرده و کفاره آن را داده دوباره جماع کند بنابر احتیاط واجب، باز هم باید کفاره بدهد.
- اگر با زن حائض چند مرتبه جماع کند و در بین آن‌ها کفاره ندهد احتیاط واجب آن است که برای هر جماع یک کفاره بدهد.
- اگر روزه دار در ماه رمضان با زن روزه دار خود که خواب است جماع نماید، یک کفّاره بر او واجب می شود و روزه زن صحیح است و کفّاره هم بر او واجب نیست.
- اگر روزه دار جماع حرام کند و بعد با حلال خود جماع نماید یک کفّاره جمع بر او واجب است.
- اگر کفّاره بر انسان واجب شود و چند سال آن را به جا نیاورد، چیزی بر آن اضافه نمی شود.
- کسی که نمی تواند کفاره بدهد بهتر آن است که صدقه ای به فقیر بدهد و اگر نمی تواند بنا بر احتیاط واجب باید استغفار کند و هر وقت توانست باید کفاره را بدهد.
- هرگاه اعتکاف واجب را با نزدیکی با همسر خود هر چند در شب باطل کند، باید کفاره بدهد. و کفاره آن کفاره ماه رمضان است، یعنی باید یکی از سه چیز را انجام دهد: غلامی را آزاد کند، یا شصت روز پشت سر هم روزه بگیرد، و یا شصت فقیر را سیر کند.
- اگر میّت وصیّت کرده باشد که شخص معینی بر او نماز بخواند، احتیاط مستحب آن است که آن شخص از ولی میّت اجازه بگیرد و بر ولی هم واجب است که اجازه بدهد.
- کافری که بعد از غروب شب عید فطر، مسلمان شده فطره بر او واجب نیست.
- اگر مرد در حال جماع بفهمد، زن حائض شده، باید فوراً از او جدا شود و اگر جدا نشود بنابر احتیاط واجب باید کفاره بدهد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله وحید خراسانی] به مذهب ابی حنیفه و بعض دیگر از فقهای عامه کسی که به اجبار و اکراه زنش را طلاق دهد ان طلاق صحیح است ولی به مذهب امامیه باطل است بنابراین شخص شیعی بنا به قاعده الزام می تواند با زنی که با جبر و اکراه شوهرش او را طلاق داده در صورتی که پیرو مذهب ابی حنیفه یا هم رایان او باشد ازدواج کند
- [آیت الله بهجت] کسی که روزه ماه مبارک رمضان بر او واجب است، اگر به عمد یا شبه عمد، روزه خود را باطل کند، باید علاوه بر قضای آن، کفّاره بدهد، مگر در مواردی که بعداً گفته خواهد شد.
- [آیت الله مظاهری] در قتل عمد ورثه مقتول میتوانند قصاص کنند یا دیه بگیرند یا عفو کنند ولی عفو بهتر است، و در قتل شبه عمد حقّ قصاص ندارند فقط میتوانند دیه بگیرند یا عفو نمایند، و در قتل خطایی نیز حقّ قصاص ندارند بلکه یا عفو میکنند یا از عاقله یعنی خویشاوندان پدری قاتل، دیه میگیرند.
- [آیت الله مظاهری] در قتل خطا و قتل شبه عمد، قاتل باید علاوه بر دیه، شصت روز روزه بگیرد و اگر نتواند، شصت فقیر را سیر نماید، و در قتل عمد اگر ورثه مقتول عفو کنند یا با قاتل بر دیه توافق نمایند، قاتل باید شصت روز روزه بگیرد و شصت فقیر را هم سیر نماید.
- [آیت الله اردبیلی] اگر زن حامله از روی عمد کاری کند که جنین او سقط شود، باید دیه آن را به تفصیلی که بیان شد به وارث طفل بپردازد و خود او از این دیه ارث نمیبرد و اگر ورثه جنین او را عفو کنند، دیه ساقط می‌شود، ولی در جنینی که روح در آن دمیده شده، بنابر احتیاط کفّاره قتل بر او واجب است.
- [آیت الله بهجت] اگر طفل یا دیوانه، کسی را بکشد، اگرچه عمدی باشد، ملحق به قتل خطایی است. و اگر شخص دیگری را به تصور اینکه مستحق کشته شدن است، مثل کفر و قصاص، بکشد و بعداً معلوم شود که استحقاق کشته شدن را نداشته، این قتل ملحق به شبه عمد است.
- [آیت الله شبیری زنجانی] قتل بر سه گونه است: اوّل: قتل عمدی، در قتل عمدی یا قاتل به قصد قتل دیگری را میکشد یا با وسیلهای که به حسب عادت کشنده است و قاتل هم احتمال عقلایی این امر را بدهد قتل صورت میگیرد. دوم: قتل شبه عمد، در قتل شبه عمد شخصی کسی را با آلتی بزند که به حسب عادت کشنده نیست و یا قاتل این امر را احتمال نمیدهد و قصد کشتن هم نداشته باشد و اتّفاقاً بکشد. سوم: قتل خطای محض، در قتل خطای محض قاتل انجام کاری بر روی مقتول را قصد نکرده، بلکه مثلاً برای شکار حیوانی تیر انداخته ولی اشتباهاً کسی را کشته است. در قتل عمد، ولیّ مقتول میتواند قاتل را عفو کند، یا در صورت وجود شرائط قصاص، او را با حکم حاکم شرع بکشد و اگر مقتول مسلمان، زن یا دختر باشند، اگر چه قاتل مسلمان او را هم میتوان کشت، لکن اگر قاتل، مرد باشد، باید نصف دیه او را به وی بدهند و ولیّ مقتول میتواند در صورت رضایت آن‌ها به مقداری که طرفین راضی شوند از قاتل دیه بگیرد و در صورتی که رضایت آن‌ها به دیهای باشد که در شرع معیّن شده است، چون اندازههایی که در شرع برای دیه تعیین شده مختلف است، قاتل میتواند هر اندازهای را که مایل است انتخاب کند، بنابراین میتواند قیمت نقره را که از سایر اقسام دیه کمتر است بدهد و اگر رضایت آن‌ها به قسم خاصّی از دیه باشد، قاتل باید همان قسم را بدهد. در قتل شبه عمد و خطای محض، ولیّ مقتول حقّ ندارد قاتل را بکشد، بلکه حقّ دریافت دیه دارد که در قتل شبه عمد از خود قاتل و در قتل خطای محض از عاقله (یعنی قوم و خویشان پدری قاتل) و در صورت ندادن آن‌ها از خود قاتل دیه گرفته می‌شود.
- [آیت الله سیستانی] بر هر مسلمان واجب است مسلمان دیگری را که نزدیک است از گرسنگی یا تشنگی بمیرد ، آب و غذا داده و او را از مرگ نجات دهد اگر جان خودش در خطر نباشد ، و همچنین اگر آن شخص مسلمان نباشد ولی انسانی است که قتل او جایز نیست . آداب غذا خوردن
- [آیت الله مظاهری] در قتل عمد که ورثه حقّ قصاص دارند میتوانند بیش از دیه از قاتل بگیرند و قصاص نکنند.
- [آیت الله بهجت] دیه قتل شبه عمد و قتل خطا هر یک صد شتر است، ولی سن شترها در هر کدام مختلف است که توضیح آن در کتابهای مفصل داده شده است.