حج واجب
حج واجب یکی از اقسام حج می باشدکه با شرایطی بر مکلف واجب می شود
کسی که قرایتش درست نیست ایا می تواند تبرعا از کسی که حج واجب بر عهده دارد نیابت کند و حج انجام دهد
بنابر احتیاط واجب مجزی نیست
بنابر احتیاط واجب مجزی نیست
عنوان سوال:
کسی که قرایتش درست نیست ایا می تواند تبرعا از کسی که حج واجب بر عهده دارد نیابت کند و حج انجام دهد
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- افرادی که هر سال به حج می روند مانند خدمه کاروان ها در محل خود از کسی نیابت قبول می کنند ولی در میقات بر اثر اشتغال زیاد از نیابت غافل و محرم می شوند بعد که متوجه شدند دوباره نیت نیابت می کنند ایا حج نیابتی انان درست است یا حج برای خودشان حساب می شود
- شخصی قبلا مستطیع بوده و به حج نرفته و الان هیچگونه قدرت مالی جهت انجام حج را ندارد ایا فرزندش می تواند تبرعا از طرف او حج نیابی انجام دهد
- کسانی که مجاز هستند در شب عید قربان بعد از درک اضطراری مشعر به منی بروند ایا همه انان از ذوی الاعذار می باشند که نیابت ولو تبرعا مورد اشکال است یا نسبت به بعضی استثناء شده است
- ایا معذور می تواند برای حج مستحبی نیابت کند
- ایا محرم قبل از انجام طواف واجب خود چه طواف عمره یا حج و چه طواف نساء می تواند همین طواف ها را برای معذور نیابت کند
- حج به نیابت حضرت ولی عصر ارواحنا له الفدا چون در موسم حج تشریف دارند جایز است یا نه
- کسی احتمال قوی عقلایی می دهد که نتواند اعمال را به نحو عادی انجام دهد و ممکن است حج تمتع را بدل به افراد کند ایا می تواند از حج واجب نیابت کند
- اگر کسی دفعه اول به صورت خدمه حج به جا اورده و در دفعه دوم دوباره به ماموریت خدمه عازم مکه معظمه است ایا می تواند به عنوان پدر یا مادر که فوت شده اند نیابت نماید و در چنین صورتی ایا حج از عهده پدر و مادرش برداشته می شود
- کسی که نماز او صحیح نیست و برای حج به نیابت امده است ایا نیابت او صحیح است و مفروض این است که به عنوان نیابت محرم شده است
- کسی که مطمین باشد قرایتش یا ذکری که در نماز می گوید درست است و نماز طواف را اعم از طواف زیارت و نساء همان گونه بخواند بعد معلوم شود که اشتباه بوده است ایا باید چه کند
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مکارم شیرازی] در مسأله نیابت در نماز طواف آیا فرقی بین کسی که می تواند قرائتش رابه تدریج تصحیح کند بین کسی که اصلا قدرت بر تصحیح ندارد هست؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] در مسأله نیابت در نماز طواف آیا فرقی بین کسی که می تواند قرائتش رابه تدریج تصحیح کند بین کسی که اصلا قدرت بر تصحیح ندارد هست؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] در مسأله نیابت در نماز طواف آیا فرقی بین کسی که می‌تواند قرائتش رابه تدریج تصحیح کند بین کسی که اصلا قدرت بر تصحیح ندارد هست؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] کسی که بی‌سواد است و نماز او چندان کامل نیست یعنی خوب یاد نگرفته، در عین حال الآن به نیابت از پدر مرحومش به حج می‌رود آیا حج او درست است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر شخصی قبل از درست شدن خدمه‌گری به نیابت از کسی به انجام حج پذیرفته شده باشد و بعداً مسأله خدمه‌گری درست شود حج را برای چه کسی انجام دهد؟ همچنین کسی که مستطیع نیست ولی به عنوان کمک کار کسی به حج می‌رود؟
- [آیت الله مظاهری] کسی که استطاعت مالی داشته و حج بر او مستقر شده و اکنون استطاعت ندارد، آیا تا زنده است کسی می‌تواند تبرّعاً به نیابت او حج بجا آورد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] کسانی که به جهت حجّ نیابتی به حج مشرّف می شوند، علاوه بر اعمال واجب، چه مقدار از مستحبّات را باید به نیابت از منوب عنه انجام دهند؟
- [آیت الله اردبیلی] اگر کسی بخواهد به نیابت از میّتی که مستطیع نبوده، حجّ تمتّع انجام دهد، باید قصد وجوب بنماید یا استحباب؟
- [سایر] آیا با وجود روزه قضا که به عهده ما می باشد می توان تبرعاً (بدون دریافت پول) برای پدر یا مادر روزه گرفت؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] کسی که روزه قضای رمضان به عهده اوست، آیا می تواند برای دیگری اجیر شود یا تبرّعاً روزه غیر را بگیرد؟ روزه قضایی پدر را چطور؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- عدول از اعتکاف به اعتکاف دیگر جایز نیست چه هر دو واجب باشند مثل انکه یکی را به نذر و دیگری را به قسم بر خود واجب کرده باشد یا هر دو مستحب باشند یا یکی واجب ودیگری مستحب باشد یا یکی برای خود ودیگری به نیابت یا اجاره برای غیر باشد یا هر دو به نیابت از غیر باشد
- اگر مقداری مال به کسی بدهند و حج بر او واجب شود چنانچه حج نماید هر چند بعد مالی از خود پیدا کند دیگر حج بر او واجب نیست
- اگر طواف نساء را از روی نادانی به جا نیاورد یا درست به جا نیاورد یا فراموش کند بنابر احتیاط واجب خودش به جا اورد و در صورت عدم تمکن یا حرج می تواند نایب بگیرد ولی در صورتی که عمدا با علم به حکم به جا نیاورده باشد باید برگردد و به جا اورد مگر در صورتی که نتواند یا برایش حرجی باشد که می تواند نایب بگیرد و تفصیل مسایل حج در مناسک ذکر شده است
- کسی که نشانه های مرگ را در خود می بیند اگر نماز و روزه قضا دارد باید برای انجام انها وصیت کند مثل این که وصیت کند که از مال خودش برای انها اجیر بگیرند و اگر مال نداشته باشد و احتمال بدهد کسی تبرعا انجام بدهد بازهم واجب است وصیت نماید و اگر قضای نماز و روزه او به تفصیلی که در مساله گذشت بر پسر بزرگترش واجب باشد باید به او اطلاع دهد
- اگر مقداری مال که برای حج کافیست به کسی بدهند و با او شرط کنند که در راه مکه به کسی که مال را داده خدمت نماید حج بر او واجب نمی شود
- کسی که برای حج یا عمره احرام بسته است اگر بمیرد حنوط کردن او جایز نیست ولی اگر در احرام حج بعد از تمام کردن سعی بمیرد حنوط کردن او واجب است
- اگر کسی توشه راه و مرکب سواری نداشته باشد و دیگری به او بگوید حج برو و من خرج تو و عیالات تو را در موقعی که در سفر حج هستی می دهم در صورتی که اطمینان داشته باشد که خرج او را می دهد حج بر او واجب می شود
- اگر برای تجارت مثلا تا جده برود و مالی به دست اورد که اگر بخواهد از ان جا به مکه رود انچه در استطاعت معتبر است داشته باشد باید حج کند و در صورتی که حج نماید اگر چه بعد مالی پیدا کند که بتواند از وطن خود به مکه رود دیگر حج بر او واجب نیست
- اگر خرجی رفتن و برگشتن و خرجی عیالات کسی را در مدتی که مکه می رود و بر می گردد به او ببخشند و با او شرط کنند که حج کند واجب است قبول کند و حج بر او واجب می شود اگر چه در موقع برگشتن مالی که بتواند با ان زندگی کند نداشته باشد و یا قرض داشته باشد مگر در صورتی که وقت پرداخت قرض رسیده باشد و طلبکار هم مطالبه کند و بدهکار اگر حج نکند متمکن از دادن بدهی باشد یا قرض مدت دار باشد و بدهکار بداند که اگر حج کند متمکن از پرداخت بدهی در سر رسید قرض نخواهد بود
- اگر در سال اولی که مستطیع شده حج نکند و بعد به واسطه پیری یا مرض یا ناتوانی نتواند حج نماید و یا بر او حرجی باشد و ناامید باشد از این که بعد خودش بدون حرج حج را به جااورد باید دیگری را از طرف خود فورا بفرستد بلکه اگر در سال اولی که به قدر رفتن حج مال پیدا کرده به واسطه پیری یا مرض یا ناتوانی نتواند حج کند و یا بر او حرجی باشد و ناامید باشد از این که بعد خودش حج کند احتیاط واجب ان است که کسی را از طرف خود بفرستد که حج نماید و احتیاط مستحب ان است که چنانچه منوب عنه مرد باشد کسی را نایب بگیرد که اولین مرتبه حج رفتن او باشد
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مظاهری] به جا آوردن حجّ واجب برای دو نفر یا بیشتر جایز نیست ولی به جا آوردن عمره‌مفرده یا طواف استحبابی‌بلکه حجّ استحبابی به نیابت چند نفر مانعی ندارد.
- [آیت الله مظاهری] نیابت در حجّ نظیر نیابت در بقیه عبادات جایز است و لازم نیست نایب بالغ و عاقل و رشید باشد و اگر کسی که آنها را نایب کرده است (منوب عنه) اطمینان داشته باشد که عمل را به جا می‌آورند و بعداً هم اطمینان پیدا کند که عمل را به طور صحیح به جا آورده‌اند نیابت آنها صحیح است و همچنین لازم نیست ذمّه نایب در سال نیابت مشغول به حجّ واجب نباشد و اگر نایب حجّ واجب خودش به ذمّه‌اش باشد می‌تواند نایب شود و حجّ او صحیح است گرچه گناه کرده است.
- [آیت الله مظاهری] نیابت از جانب شخص زنده در حجّ مستحبّی اشکال ندارد گرچه خود او حجّ را به جا می‌آورد، و همچنین در حجّ واجب در صورتی که خودش معذور از مباشرت عمل باشد.
- [آیت الله اردبیلی] نیابت زن و مرد از یکدیگر جایز است؛ همچنین (صَرُوره) یعنی کسی که تا به حال حجّ بجا نیاورده، می‌تواند نایب شود.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر در سال اولی که مستطیع شده حج نکند و بعد به واسطه پیری یا مرض یا ناتوانی نتواند حج نماید و ناامید باشد از این که بعداً خودش حج کند باید دیگری را از طرف خود بفرستد، بلکه اگر در سال اولی که به قدر رفتن حج مال پیدا کرده به واسطه پیری یا مرض یا ناتوانی نتواند حج کند، احتیاط واجب آن است که کسی را از طرف خود بفرستد که حج نماید، و بهتر بلکه احوط این است که در این صورت ها کسی را به نیابت بفرستد که اولین مرتبه حج او باشد.
- [آیت الله مظاهری] اگر عاقل در حال احرام دیوانه شود یا کسی در حال احرام مریض شود و نتواند اعمال را به جا آورد و بردن آنها نیز به عرفات و مشعر ممکن نباشد، حجّ آنها تبدیل به عمره مفرده می‌شود و اگر ممکن است آنها را طواف و سعی می‌دهند و اگر ممکن نیست از طرف آنها نیابت می‌کنند و آنها را تقصیر می‌نمایند و با این عمل از احرام بیرون می‌آیند، ولی حجّ آنها کفایت از حجّ واجب نمی‌کند.
- [آیت الله بهجت] کسی که حج و زکات بر عهده دارد، اگر بمیرد و مالش برای هر دو کافی نباشد، چنانچه مالی که متعلق زکات است باقی باشد ادای زکات مقدم است، وگرنه مالش بین حج و زکات تقسیم می‌شود، و این در صورتی است که سهم حج برای کمترین مراتب حج کافی باشد، و اگر کافی نباشد احتمال دارد بین ادای زکات و انجام حج مخیر باشند، اگرچه احتیاط واجب در اختیار نمودن حج است، خصوصاً اگر با انجام حج مقداری مال برای زکات باقی بماند.
- [آیت الله اردبیلی] در (نایب) چند شرط معتبر است: اوّل : بالغ باشد، اگرچه نیابت بچه ممیز در صورتی که اطمینان به صحّت اعمال او وجود داشته باشد، کافی است. دوم : عاقل باشد. سوم : شیعه دوازده امامی باشد. چهارم : مورد وثوق و اطمینان باشد که اعمال را انجام می‌دهد. پنجم:آشنایی لازم به احکام و اعمال حجّ داشته باشد، هر چند در حال انجام دادن اعمال با ارشاد و راهنمایی کسی آنها را به جا آورد. ششم : در آن سال، حجّ واجب به عهده او نباشد. هفتم : از انجام حجّ یا بعضی از اعمال آن معذور و ناتوان نباشد و اگر اجیر شود تا از طرف دیگری حجّ بجا آورد و خودش نتواند برود و بخواهد دیگری را از طرف خود به مکّه بفرستد، باید از کسی که او را اجیر کرده اجازه بگیرد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر در سال اوّلی که مستطیع شده به مکّه رود و در وقت معیّنی که دستور داده‌اند به عرفات و مشعر الحرام نرسد، چنانچه هنوز محرم به احرام حجّ نشده و در این تأخیر مسامحه ننموده و در سالهای بعد نیز مستطیع نباشد، حجّ بر او واجب نیست ولی اگر مسامحه کرده، یا از سالهای قبل مستطیع بوده و نرفته، اگر چه به زحمت باشد باید حجّ را به جا آورد و چنانچه محرم به احرام حجّ شده ولی به عرفات و مشعر نرسیده، واجب است - هر چند با قرض گرفتن یا اکتساب - در سال بعد حجّ به جا آورد؛ بلی چنانچه در تأخیر سال قبل معذور بوده و بدون اختیار او انجام حجّ سال بعد با مشقّت شدید همراه باشد، لازم نیست دوباره حجّ به جا آورد و در هر حال اگر سال بعد حجّ بجا نیاورد حجی بر عهده او نیست، هر چند در ترک حجّ معصیت کرده باشد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر کسی مستطیع شود و به مکّه نرود تا از استطاعت بیفتد، باید اگر چه به زحمت باشد، بعداً حجّ کند. بلی چنانچه بدون اختیار انجام حجّ بر او با مشقّت شدید همراه گردد، تأخیر حجّ تا رفع مشقّت شدید جایز است، ولی حجّ از عهده او ساقط نیست.