مباشرت
نزدیکی کردن را آمیزش می گویند که در فقه احکام بسیار زیادی دارد.
برای گرفتن یک ماه روزه با اجرتی معیّن, اجیر شدم بدون آنکه مباشرت در آن شرط شده باشد. من هم فردی دیگر را با اجرتی کمتر از اجرت اولی برای گرفتن همان روزه ها, اجیر کردم بدون آنکه حتی یک روز از آن را خودم روزه گرفته باشم. اگر بقیه اجرت را به اجیر دوّم بدهم، که به اندازه ی اجرت اولی شود, آیا اجاره دوّمی صحیح خواهد شد؟
در هر صورت چون ابتدا خود شما اجیر شده اید، برای واگذاری وظیفه مذکور به شخص دیگر اجازه کسی که شما را اجیر کرده شرط است، و صِرف عدم ذکر مباشرت، مجوّز انتقال به غیر نیست.
در هر صورت چون ابتدا خود شما اجیر شده اید، برای واگذاری وظیفه مذکور به شخص دیگر اجازه کسی که شما را اجیر کرده شرط است، و صِرف عدم ذکر مباشرت، مجوّز انتقال به غیر نیست.
عنوان سوال:
برای گرفتن یک ماه روزه با اجرتی معیّن, اجیر شدم بدون آنکه مباشرت در آن شرط شده باشد. من هم فردی دیگر را با اجرتی کمتر از اجرت اولی برای گرفتن همان روزه ها, اجیر کردم بدون آنکه حتی یک روز از آن را خودم روزه گرفته باشم. اگر بقیه اجرت را به اجیر دوّم بدهم، که به اندازه ی اجرت اولی شود, آیا اجاره دوّمی صحیح خواهد شد؟
پاسخ:
در هر صورت چون ابتدا خود شما اجیر شده اید، برای واگذاری وظیفه مذکور به شخص دیگر اجازه کسی که شما را اجیر کرده شرط است، و صِرف عدم ذکر مباشرت، مجوّز انتقال به غیر نیست.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- اگر بعضی از شرکاء ملک مشاع را بفروشند ویا شخص دیگری آن را بفروشد و بعضی از آنان آن را اجازه بدهند؟ آیا این معامله بدون رضایت شرکای دیگر از طرف همه آنان صحیح و نافذ است یا اینکه نافذ بودن آن نسبت به آنان منوط به رضایت و موافقت همگی آنان می باشد؟ و اگر رضایت جمیع شرکاء شرط باشد، آیا بین اینکه شراکت در ملک در ضمن یک شرکت تجاری باشد و یا در ضمن یک شرکت مدنی، تفاوتی وجود دارد، به این معنا که رضایت همه شرکا در دوّمی شرط باشد و در اوّلی شرط نباشد؟
- فردی ثلث خانه شخصی اش را به همسرش بخشیده است و بعد از یک سال همه آن را به مدت پانزده سال اجاره داده و سپس فوت نموده است و فرزندی هم ندارد، آیا این هبه در حالی که خانه را بعد از هبه، اجاره داده است، صحیح است و اگر بدهکار باشد آیا باید آن را از تمام خانه پرداخت کرد یا از دو ثلث آن و سپس بقیه را طبق قانون ارث بین ورثه تقسیم نمود؟ و آیا واجب است طلبکاران صبر کنند تا مدت اجاره به پایان برسد؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله اردبیلی] کسی که برای خواندن مقداری نماز و گرفتن مقداری روزه در زمان معیّنی اجیر شده است، اگر پس از گذشت زمان معیّن، تنها بخشی از کار را انجام داده باشد، نسبت به بقیه نمازها و روزهها چه باید بکند؟
- [آیت الله بهجت] اگر کسی قرارداد عملی را با شخصی در مدت معینی منعقد نماید که مثلاً ظرف چند ماه یا چند هفته یا روز انجام دهد و اجرت هم معین شده باشد ولی بعد به جهاتی حق العمل در بازار بالا رود، آیا اجیر می تواند بیش از مقدار معین شده را طلب کند یا خیر؟
- [سایر] سه سوال درباره اجاره به شرط تملیک داشتم: 1. آیا این قرارداد واقعاً اجاره است؟ (زیرا اجاره بر اساس تعریفی که فقها ارائه کردهاند، تملیک منفعت معلوم در برابر عوض معین، می‌باشد نه تملیک عین) 2. با توجه به قصد جدی متعاملین بر تملیک عین، آیا این نوع اجاره صحیح است؟ 3. شرط تملیک که در این قرارداد گنجانده می‌شود، آیا شرط نتیجه است یا شرط فعل؟
- [آیت الله بهجت] اگر سرقفلی مغازه ای را با اجاره ی معیّن و بدون تعیین مدّت اجاره به صورت جداگانه خریداری نمایند. پس از گذشت یک ماه و پرداخت اجاره، آیا می تواند آن سرقفلی را به قیمت روز به دیگری واگذار نماید، در حالی که در اجاره نامه شرط شده که واگذاری مغازه باید با رضایت مالک باشد؟
- [آیت الله نوری همدانی] آیا فروش قسمتی از خانه یا ملک به فردی تا مدّت معین به عنوان بیع شرط و اجاره کردن آن از مالک جدید به مبلغ معینی در صورتی که هدف فرار از ربا باشد صحیح است؟ یعنی فروشنده بنا دارد تا یکسال دیگر بر اساسا خیاری که دارد معامله را فسخ کند چون نیاز به پول دارد دست به چنین معامله و اجارهای میزند.
- [سایر] من مدت 6 ماهه که با فردی در محل کارم آشنا شدم و این ماه قرار خواستگاری رو با خانوادم گذاشتن. اما این وسط به طور ناخواسته پای پسری دیگر به زندگیم باز شد و حدود یک ماهه که با هم آشنا هستیم. او هم به من پیشنهاد ازدواج داده و من واقعا سردرگم شدم. یک سری معیارهای منو اولی داره و یه سری حسن هایی هم دومی داره که اولی از اونها برخوردار نیست. البته شناختم روی اولی بیشتره. اولی مدرکش لیسانسه و مشغول کار در یک شرکت خصوصیه. دومی ولی دیپلمه و کارش آزاده و یک بار عاشق دختری شده که اونو پس زده و باهاش ازدواج نکرده. راستش احساسم میگه دومی بیشتر به طرز زندگی و خانواده من نزدیکه اما باز از طرفی حسنات اولی به عنوان یک شوهر ایده آل بیشتره. من واقعا گیج شدم. می ترسم که تصمیم اشتباهی بگیرم. در ضمن آشنایی من و دومی توسط معرفی یکی از دوستان معتمد من صورت گرفت. خواهش می کنم راهنماییم کنید.
- [آیت الله خوئی] بعضی اهل علم زحمت تصفیه اموال و تخمیس عوائد مؤمنین را در دهات متحمل میشوند ولی فقیر و محتاج نیستند بلکه از عوائد املاک یا غیر املاک اداره می‌شود ولی انتظار دارند در مقابل زحمت تصفیه و آوردن وجوه به شهر اجرتی دریافت دارند و می‌گویند بعضی از اهل علم به ما یک ثلث وجه را به عنوان حق العمل و اجرت میدهند، این جانب برایم مشکل است لطفاً خودتان چیزی برای اینگونه افراد منظور فرمائید چه به صورت یک سهم از چند سهم مانند 13 یا به صورت مبلغ معین در هر ماه یا هر سال ذیلاً مرقوم فرمائید.
- [سایر] زنی هستم 36 ساله - 6 سال قبل همسرم فوت نمودند و دارای فرزند می باشم. از لحاظ مالی مشکلی ندارم ولی از لحاظ تمایلات جنسی نیاز به یک شریک دارم . 2 سال پیش با فردی آشنا شده و بینمان صیغه خواندیم، ولی این فرد هیچ توجّهی به من نمی کند و 3 تا 4 ماه یک بار هم دیگر را ملاقات می کنیم. سال گذشته من تصمیم گرفتم که با شخص دیگری رابطه جنسی داشته باشم. حالا تکلیف من چیست؟ فرد اولی را دوست دارم، ولی توجهی به من نمی کند و دومی را صرفاً برای ارضای نیازم می خواهم. باید چه کار کنم؟
- [آیت الله بروجردی] پدرم مرا وصی نموده و به نیابت حج وصیّت نموده و مبلغی برای نیابت حج معیّن نموده، بنده وجه معیّن را از وارث گرفته و خودم را اجیر نمودم و از تبریز به قصد نیابت حج پدرم رفتم در میقاتگاه دیدم که ازمیقاتگاه تا مراجعت به تبریز، خودم استطاعت دارم، از آن جا یک نفر اجیر گرفتم که نیابتاً از طرف پدرم حج نماید و خودم برای خود حج نمودم، آیا این هر دو حج صحیح هستند یا نه؟ و دیگر اینکه: وجهی که پدرم برای نیابت حج معیّن نموده بود، قدری خودم از تبریز تا میقاتگاه خرج نمودم و قدری هم به نایب دادم و قدری هم زیاد آمده، آیا آن زیاده مال بنده است، یا باید به ورثه بدهم و یا این که در بر و احسان برای پدرم مصرف نمایم؟
- [آیت الله سیستانی] چنانچه فردی مقلد مرحوم آیت الله خوئی بوده سپس مقلد حضرتعالی گردیده و در بقا به میت باقی مانده بر اساس فتوای آن مرحوم چنانچه در نیمکره رویت حلال ماه در شهری مشخص شود مثلا در عربستان هلال رویت شود برای مومنین مقلد ایشان در شهر شیراز کفایت می کند اما در شهر شیراز از عموم مردم بر اساس فتوای بقیه مجتهدین روزه بوده تقاضا می شود مشخص فرمائید اگر فردی در روز پنج شنبه با تشخیص پیش گفت عید گرفته چه حکمی دارد ؟
مسائل مرتبط از این مرجع
مسئله مرتبط یافت نشد
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر بعد از تمام شدن مدت اجاره معلوم شود که اجاره باطل بوده مستاجر باید اجره المثل را بدهد ولی اگر اجره المثل بیشتر از اجرتی باشد که در اجاره معین شده در صورتی که اجاره دهنده صاحب مال یا وکیل او بوده بنابر احتیاط واجب نسبت به زاید بر اجرت معین شده مصالحه شود و نیز اگر بعد از گذشتن مقداری از مدت اجاره معلوم شود که اجاره باطل بوده نسبت به اجرت مدت گذشته همین حکم جاری است
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر به مستأجر بگوید: خانه را یک ماهه به هزار تومان به تو اجاره می دهم و هر قدر بیشتر بمانی به همین قیمت است، فقط در ماه اول اجاره صحیح است چون بقیه را معین نکرده، ولی اگر ماه اول را هم معین نکند فقط بگوید هر ماه یک هزار تومان است، اجاره بکلی باطل است.
- [آیت الله شبیری زنجانی] کسی که چیزی را اجاره داده تا آن را در اختیار مستأجر نگذارد، حقّ ندارد مالالاجاره را مطالبه کند؛ مگر در اجاره شرط کرده باشند و کسی که برای انجام عملی اجیر شده باشد، در صورتی که شرط نکرده باشند قبل از انجام عمل حقّ مطالبه اجرت ندارد؛ بلی چنانچه معمول باشد که پیش از انجام عمل اجرت را بدهند - مثل اجیر شدن برای حجّ یا زیارت در زمان کنونی - میتواند قبل از عمل اجرت را مطالبه کند؛ مگر شرط تأخیر کرده باشند.
- [آیت الله وحید خراسانی] کسی که چیزی را اجاره داده تا ان چیز را تحویل ندهد حق ندارد اجاره ان را مطالبه کند مگر این که شرط کرده باشد که قبل از تحویل اجاره را بدهند و نیز اگر برای انجام عملی اجیر شده باشد پیش از انجام عمل حق مطالبه اجرت ندارد مگر ان که شرط شده باشد که اجرت را قبل از عمل بدهد و یا این که معمول و متعارف باشد مانند استیجار برای حج و قضای نماز و روزه
- [آیت الله اردبیلی] وصی در رابطه با برداشتن اجرت از مال میّت یکی از چند صورت را دارد: اوّل:اگر مورد وصیّت انجام معاملات باشد، چنانچه وصیّت کننده اجرتی برای وصی تعیین نکرده و وصی هم آن را به طور مجّانی قبول کرده باشد، عمل به وصیّت واجب است و حق ندارد برای عمل کردن به آن اجرتی از مال میّت بردارد و اگر برای او اجرتی معیّن کرده یا وصی آن را مجّانی قبول نکرده باشد، اجرت آن را طلبکار است. دوم: اگر مورد وصیّت، انجام عبادات نظیر حجّ و نماز و روزه برای میّت باشد، چنانچه وصیّ در زمان حیات میّت انجام آن را به طور مجّانی قبول کرده باشد، باید به همان نحو عمل کند و اگر انجام آن را با اجرت قبول کرده باشد، یکی از دو حالت را دارد: الف وصیّت کننده اجرت انجام آن‌ها را معیّن کرده باشد که در این صورت، در حکم اجاره است و وصی باید طبق مفاد وصیّت عمل نماید و اجرت معیّن را از مال میّت بردارد. ب وصیّت کننده اجرت آن را به طور نامعیّن قرار داده باشد که در این صورت، در حکم اجاره باطل بوده و بعید نیست وصیّ بتواند اجرت معمولی کار خود را از مال میّت بردارد. سوم:اگر وصیّت به شکل جُعاله باشد به عنوان مثال وصیّت کننده گفته باشد: (هر کس پس از مرگ من از طرف من حجّ بجا آورد فلان مبلغ از دارایی من مال او باشد) وصیّ به همان اندازه که مقرّر شده مستحقّ اجرت می‌باشد.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] کسی که چیزی را اجاره داده؛ تا آن چیز را تحویل ندهد؛ حق ندارد وجه اجاره آن را مطالبه کند و نیز اگر برای انجام عملی اجیر شده باشد؛ پیش از انجام عمل حق مطالبه اجرت ندارد مگر در مواردی که متعارف دادن اجرت قبل از عمل باشد مثل اجیر شدن برای حج و زیارت؛ یا اجیر اداء اجرت را قبل از عمل شرط کند.
- [آیت الله جوادی آملی] .اگر کسی اجیر شود کاری را با اجارهبهای معیّن انجام دهد و به صورت صریح یا ضمنی شرط مباشرت نشده باشد, میتواند آن کار را به دیگری واگذار نماید؛ ولی نمیتواند اجاره بها را کم کند, مگر آنکه خودش مقداری از کار را انجام دهد, هرچند به صورت طرح نقشه، تهیّه وسائل و... باشد.
- [آیت الله خوئی] کسی را که برای نمازهای میت اجیر کردهاند، اگر پیش از تمام کردن نمازها بمیرد و اجرت همه آن‌ها را گرفته باشد، چنانچه شرط کرده باشند که تمام نمازها را خودش بخواند، اگر قادر بر عمل بوده اجاره صحیح و اجاره کننده میتواند اجرت المثل باقی مانده را بگیرد یا آنکه اجاره را فسخ نموده و اجرت المثل مقداری را که بهجا آورده کسر و مابقی را بگیرد و اگر قادر نبوده اجاره نسبت به ما بعد فوت اجیر باطل است و میتواند اجرتالمسمای باقی مانده را گرفته یا آنکه اجارة مقدار گذشته را فسخ نموده و اجرت المثل او را بدهد، و اگر شرط نکرده باشند که خودش بخواند باید ورثهاش از مال او کسی را اجیر بگیرند، اما اگر مال نداشته باشد بر ورثه او چیزی واجب نیست.
- [آیت الله سیستانی] اگر اجیر با انسان شرط کند که فقط برای خود انسان کار کند ، نمیشود او را به دیگری اجاره داد ، مگر به نحوی که در مسأله قبلی گذشت ، و اگر شرط نکند ، میتواند او را به دیگری اجاره دهد ، ولی چیزی که بابت اجاره او میگیرد باید در قیمت بیشتر از اجرتی که برای اجیر قرار داده است نباشد . و همچنین است اگر خودش اجیر کسی شود و برای انجام آن عمل ، شخص دیگری را به کمتر اجاره نماید ، ولی اگر مقداری از آن عمل را خودش انجام داده باشد ، میتواند دیگری را به کمتر اجاره نماید .
- [آیت الله اردبیلی] در (اجاره اشخاص) کسی که اجاره میکند (مستأجر) و کسی که مورد اجاره قرار میگیرد (اجیر) و مال التّجاره (اجرت) نام دارد؛ حال اگر اجیر با انسان شرط کند که فقط برای خود انسان کار کند، نمیشود او را به دیگری اجاره داد و اگر شرط نکند و اطلاق اجاره هم منصرف به این نباشد که برای خود انسان کار کند، چنانچه او را به چیزی که اجرت او قرارداده اجاره دهد، باید زیادتر نگیرد و اگر به چیز دیگری اجاره دهد، میتواند زیادتر بگیرد.