وظیفه
تکلیف مستفاد از اصول عملی، هنگام شک یا جهل به حکم واقعی را وظیفه عملی گویند. این بحث در اصول فقه کاربرد دارد.
مریضی که نمی تواند غسل کند، چه وظیفه ای دارد؟
لازم است تیمم بدل از غسل نماید.
لازم است تیمم بدل از غسل نماید.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- در صورتی که وظیفه انسان تیمم باشد و او بر خلاف وظیفه وضو یا غسل کند، آیا غسل و وضوی او اشکال دارد؟
- اگر مماثل هست ولی قدرت بر غسل دادن ندارد، اما قدرت بر تیمّم دارد، آیا وظیفه، غسل توسّط غیر مماثل است یا وظیفه، تیمّم دادن میّت است؟
- اگر در حین غسل یا بعد از غسل منی از میّت خارج شود، وظیفه چیست؟
- اگر جهت غسل میّت آب نداشته باشیم یا آب کمتر از غسل داشته باشیم، وظیفه چیست؟
- در صورتی که غسل دادن میّت ممکن نباشد وظیفه چیست؟
- آیا حنا گذاشتن به خاطر مریضی در ایام عادت مکروه است؟
- 2) در هر حال اگر کسی ناخن مصنوعی بکارد، وظیفه اش در وضو و غسل چیست؟
- اگر برای جلوگیری از خونریزی، زخم متوفّی را بسته اند، وظیفه در غسل چیست؟ آیا وظیفه جبیره است یا باید جبیره را بردارند؟ و اگر برداشتن جبیره ممکن نبود وظیفه چیست؟
- اگر مدّتی بعد از غسل دیدیم که مانعی روی بدن وجود دارد وظیفه ی ما چیست؟ آیا می توانیم بگوییم انشاءاللّه بعد از غسل ظاهر شده است؟
- پس از پاکی از حیض و نفاس آیا برای طواف، غسل واجب است و اگر نتواند غسل نماید چه وظیفه ای دارد؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله شبیری زنجانی] شخصی نذر کرده ده روز را پشت سر هم روزه بگیرد. اگر در بین ده روز عذری (مثل مریضی یا حیض) پیشآید، وظیفه اش چیست؟ آیا لازم است بعد از رفع عذر، روزهها را از سر بگیرد یا لازم نیست؟
- [آیت الله نوری همدانی] پزشکان مریضی را از روزه گرفتن منع میکنند ولی خود شخص میداند که روزه برای او ضرر ندارد، چنین مریضی چه باید بکند؟
- [آیت الله سیستانی] اگر غسل کننده در اثناء غسل محدث به حدث اصغر شود وظیفه اش چیست؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر زنی در حال حیض فوت کند وظیفه درباره غسل او چیست؟ آیا باید در هنگام غسل میت، نیت غسل حیض هم کرد؟ اگر زن دفن شده باشد وظیفه چیست؟
- [سایر] این مریضی را کجا باید برود درمان کند؟
- [آیت الله مظاهری] آیا می توان گفت علت مریضی عذاب الهی است؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] شخصی به قصد غسل به حمام رفت، روز بعد شک کرد که غسل کرده یا نه، وظیفه او چیست؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] انسان در وسط غسل شک می کند که در اثنای غسل، بول خارج شده یا نه، وظیفه اش چیست؟
- [آیت الله سبحانی] برای شخصی غسل ضرر داشته و وظیفه ی او تیمم بدل از غسل بوده است. اگر تیمم را فراموش کند و به همان صورت روزه بگیرد و نماز بخواند، وظیفه اش چیست؟
- [آیت الله اردبیلی] کسی که به جهت مریضی نمیتواند روزه بگیرد و میداند که مریضی او تا سال بعد هم ادامه خواهد داشت، آیا میتواند کفّاره روزه خود را قبل از ماه رمضان پرداخت کند؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر جنب عمداً تا اذان صبح غسل نکند، روزهاش باطل می‌شود و کسی که وظیفه او تیمم است اگر عمداً تیمم ننماید، روزهاش باطل است و حکم قضای روزه ماه رمضان بعداً خواهد آمد.
- اگر زن در ماه رمضان پیش از اذان صبح از حیض یا نفاس پاک شود و عمداً غسل نکند، یا اگر وظیفه او تیمم است عمداً تیمم نکند، روزهاش باطل است و وجوب کفاره خالی از وجه نیست.
- اگر در بین غسل، حدث اصغر از او سر زند، مثلاً بول کند، بنابر احتیاط به قصد وظیفه واقعیّه (اعم از تمام یا اتمام) غسل را دوباره از سر شروع کند و برای نماز و کاری که وضو لازم دارد، وضو بگیرد.
- اگر کسی بدن انسان مردهای را که سرد شده (چه مسلمان باشد، چه کافر) و غسلش ندادهاند مسّ کند یعنی جایی از بدن خود را به آن برساند باید غسل مسّ میت نماید؛ چه در خواب مسّ کند چه در بیداری، با اختیار مسّ کند یا بیاختیار. ولی اگر حیوان مردهای را مس کند غسل بر او واجب نیست. و اگر وظیفه به جای غسل، تیمم دادن میّت است اگر بعد از تیمّم، کسی به میت مثلاً دست بزند، بنابر اظهر غسل کردن بر او واجب نمیشود، اگرچه احتیاط مستحب این است که غسل کند.
- غسل میّت مثل غسل جنابت است، و احتیاط مستحب آن است که تا غسل ترتیبی ممکن است، میّت را غسل ارتماسی ندهند؛ و در صورت غسل ارتماسی باید آب قلیل نباشد.
- اگر آب پیدا نشود، یا استعمال آن مانعی داشته باشد، باید بنابر احتیاط واجب میّت را سه تیمّم بدهند و تیمّم اول را به قصد مافیالذمّه انجام دهند. و اما اگر آب هست، ولی فقط برای یک غسل کافی است مسئله دو صورت دارد: اول، آنکه آب طوری است که فقط در غُسل معیّنی قابل استفاده است؛ دوم، آنکه غُسل معیّن نیست. اگر غسل معیّن است، مثل اینکه آب مخلوط با سدر یا کافور شده باشد، در این صورت آن آب را در غسل مربوط به خودش استفاده میکنند و به جای دو غسل دیگر میّت را تیمم میدهند و در این اعمال ترتیب معتبر در غسل میّت را رعایت میکنند. اما اگر غسل معیّن نباشد مثل اینکه آب خالص است و سدر و کافور هم موجود است، بنابر احوط در این صورت قدری سدر با آب مخلوط میکنند، بهطوریکه مضاف نشود و با آن غسل اوّل را به قصد وظیفه فعلیّه انجام میدهند و سپس میّت را بدل از دو غسل بعدی دو تیمم میدهند.
- در غسل ارتماسی اگر همه بدن زیر آب باشد و بعد از نیت غسل، بدن را حرکت دهد غسل او صحیح است.
- غسل مسّ میت را باید مثل غسل جنابت انجام دهند، ولی کسی که غسل مس میت کرده، اگر بخواهد نماز بخواند، باید بنابر احوط وضو هم بگیرد.
- بعد از آنکه زن از خون حیض پاک شد، واجب است برای نماز و روزه و عبادتهای دیگری که باید با طهارت (وضو یا غسل یا تیمم) بهجا آورده شود، غسل کند، و دستور آن مثل غسل جنابت است، ولی بنابر اظهر برای نماز باید پیش از غسل یا بعد از آن وضو هم بگیرد، و اگر پیش از غسل وضو بگیرد بهتر است.
- کسی را که در حال حیض یا در حال جنابت مرده، لازم نیست غسل حیض یا غسل جنابت بدهند، بلکه همان غسل میّت برای او کافی است، ولی بنابر احتیاط موقع غسل دادن نیت غسل جنابت و یا حیض را نیز بنمایند.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] زن مستحاضه اگر بین وظیفه ای که دارد از وضو یا غسل و نماز فاصله بیندازد؛ باید مطابق وظیفه اش دوباره وضو گرفته یا غسل کند و بلا فاصله مشغول نماز شود.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر جنب عمداً تا اذان غسل نکند ، یا اگر وظیفة او تیمم است عمداً تیمم ننماید ، روزه اش باطل است .
- [آیت الله خوئی] اگر از جهت ضیق وقت وظیفة مکلف تیمم بوده، ولی به خیال به اندازة غسل و نماز وقت دارد غسل کند، درصورتی که با خود غسل قصد قربت کرده باشد غسل او صحیح است بلکه اگر برای نماز غسل نموده باشد غسل او نیز صحیح است.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر از جهت ضیق وقت وظیفه مکلف تیمم بوده، ولی به خیال آن که به اندازه غسل و نماز وقت دارد غسل کند، غسل او صحیح است؛ چه با خود غسل قصد قربت کرده باشد یا به قصد طهارت یا برای نماز غسل نموده باشد.
- [آیت الله سیستانی] اگر از جهت ضیق وقت وظیفه مکلّف تیمم بوده ولی به خیال اینکه به اندازه غسل و نماز وقت دارد ، غسل کند ، در صورتی که در انجام غسل قصد قربت کرده باشد ، غسل او صحیح است هر چند برای انجام نماز غسل نموده باشد .
- [آیت الله وحید خراسانی] زن مستحاضه اگر بین وظیفه ای که دارد از وضو یا غسل و نماز فاصله بیندازد باید مطابق وظیفه اش دوباره وضو گرفته یا غسل کند و بلافاصله مشغول نماز شود مگر ان که بداند بر حالتی است که در مساله گذشت
- [آیت الله مظاهری] اگر جنب عمداً تا اذان صبح غسل نکند یا اگر وظیفه او تیمّم است عمداً تیمّم ننماید روزهاش باطل است ولی اگر از روی سهو یا جهل یا اجبار غسل یا تیمّم ننماید روزهاش صحیح است.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] کسی که وظیفه اش آن است که بدل از وضو و بدل از غسل تیمم کند، همین دو تیمم کفایت می کند و تیمم دیگری لازم نیست.
- [آیت الله سبحانی] اگر جنب عمداً تا اذان صبح غسل نکند، یا اگر وظیفه او تیمم است، عمداً تیمم ننماید، روزه اش باطل است.
- [امام خمینی] اگر جنب عمدا تا اذان صبح غسل نکند، یا اگر وظیفه او تیمم است عمدا تیمم ننماید، روزه اش باطل است.