احسان
انجام دادن کار نیک، نیکی کردن به دیگران، انجام دادن شایسته کاری در شکل کاملآن را احسان گویند.
آیا مراسم هفتم، چهلم و سال اموات داخل عنوان احسان، خیرات و مبرّات برای اموات می باشد؟
بلی.
بلی.
پاسخ:
بلی.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- به نظر حضرتعالی سن بلوغ پسران و دختران داخل شدن در پانزده سال و نه سال قمری است یا تمام کردن پانزده سال و نه سال قمری؟
- کسی برای مصرف عروسی پسرش پول تهیّه کرده و پیش از تکمیل مراسم، سال به سر رسیده است، آیا خمس به این پول تعلّق می گیرد؟
- فردی 26 روز پیاپی روزه کفّاره گرفته و در روز بیست و هفتم، پس از اذان صبح می فهمد که در حالت جنابت و احتلام داخل صبح شده است. حکم قضیه چیست؟
- اگر مستأجر هنگام پرداخت اجاره، قدرت پرداخت نداشته باشد و پس از حلول سال خمسی موجر آن را بپردازد، این پول داخل درآمد سال بعد موجر است یا همان سال قبل؟
- قبرستان قدیمی وقف امام حسین علیه السّلام بوده و اهالی آن منطقه، به خاطر عدم آگاهی از حکم شرع، اموات خود را در زمین وقف امام حسین علیه السّلام دفن نموده اند، حال متوجّه شده اند که در طول صد سال کار اشتباهی انجام داده اند، آیا می توانند از متولّی، زمین را پنجاه سال اجاره کنند و اجاره زمین را برای امام حسین علیه السّلام مصرف نمایند؟
- قطعه زمینی که هم اکنون در مقابل صحن مطهر حضرت معصومه علیهاالسّلام به عنوان میدان آستانه مشهور است طبق اسناد تاریخی از حدود 1200 سال قبل به دفن اموات مسلمین اختصاص داشته است که به تدریج در زمان طاغوت به پارک، پاساژ، ساختمان شهرداری و آتش نشانی و فرمانداری تبدیل شده است و غیر از قطعه کوچکی که به قبرستان شیخان مشهور است، کلاً از عنوان قبرستان بودن خارج شده است و در دو سال اخیر جهت طرح بهسازی حرم مطهر حضرت معصومه علیهاالسّلام توسط شهرداری، بخش عمده ای از آن تبدیل به بازار سه طبقه شده و مبالغی سنگین هزینه گردیده است. طبق احکام دادگاه های صالحه جمهوری اسلامی ایران حکم به وقفیّت کل زمین و ابطال اسناد مالکیت صادر شده است. از سوی دیگر قانون گورستان ها و مقررات بهداشتی حکومتی، مانع دفن اموات در مرکز شهر بوده و هست.
- پدری تمام اموال خود را طبق نوشته ای به وارثین داده است، فقط گاو و گوسفند و طویله را بابت ثلث مال خود تعیین نموده است که بعد از فوت جهت مراسم سوّم و هفتم و... و بدهکاری صرف شود و بقیّه ی اموال اگرمانده باشد به دو فرزندش مربوط است، آیا وارثین دیگر می توانند ادّعا کنند که از این گاو و گوسفند سهم می برند و یا مربوط است به همان دو فرزندی که متوفّی در وصیت از آن ها نام برده است؟
- اهالی روستایی، تعدادی زیلو را در حدود بیست و چهار سال پیش جهت فرش مسجد جامع این روستا وقف کرده اند. اخیرا مسجد مذکور با قالی فرش شده است و زیلوها بدون استفاده مانده است و اهالی و هیأت امنای مسجد، بر این عقیده اند که زیلوها را جهت مراسم مذهبی در حسینیه، مهدیّه و امثال آن، از مسجد خارج نمایند. حکم شرعی را بیان فرمایید.
- سال ها بود اذان صبح، طبق کتاب "أحسن التّقویم" مرحوم آیة اللّه ادیب رحمة اللّه علیه پخش می شد و ما طبق آن عمل می کردیم و بعدا اعلام کردند که طبق نظر افراد خبره، اذان صبح حدود ده دقیقه زودتر از موقع پخش می شده است و ساعات جدیدی تعیین کردند و البتّه اینجانب همیشه پس از اذان قدری احتیاط می کردم ولی دقیقا نمی دانم نمازم داخل وقت بوده یا قبل از آن، تکلیفم چیست؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا گرفتن مراسم سوم، هفتم، چهلم و سالگرد برای میت جایز، مستحب یا مکروه است؟
- [آیت الله اردبیلی] آیا برگزار نکردن مراسم هفتم و چهلم و سالگرد برای کسی که از دنیا رفته است، اشکال شرعی دارد؟
- [آیت الله اردبیلی] نظر به این که در بعضی از بلاد ایران اسلامی، احسان و خیرات برای اموات، در قالب نهار و شام در مساجد، حسینیهها و هتلها با هزینه گزاف و سرسام آور مرسوم است، لذا جهت رفع ابهام در موارد ذیل، راهنماییهای لازم را ارائه فرمایید. الف. خیراتی که در آن، صرفا اطعام فقرا مورد نظر نبوده و روابط و الگوهای دیگر تعیین کنندهاند. - ب. خیراتی که باعث تنگناهای مالی برای خانواده متوفّا میگردد. ج. مشروعترین طرق احسان و خیرات برای اموات چیست؟
- [سایر] بهترین خیرات برای اموات چه کاری است؟
- [سایر] آداب دعا و خیرات برای اموات چیست؟
- [سایر] با سلام، آیا در قرآن آیهای هست که به فرستادن خیرات برای اموات سفارش کند؟ یا اثبات کند خیرات و صدقه یا فاتحهای که برای اموات میفرستیم به آنان میرسد؟ این قضیه را فقط از قرآن اثبات کنید. باتشکر
- [سایر] وهابیت در مورد مراسم چهلم و فاتحه برای میت چه نظری دارند؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] در مراسم هفته و چهلم چه عملی باید انجام داد و بردن گلهای طبیعی گرانقیمت آیا اسراف است؟
- [سایر] با سلام، آیا برگزاری مجالس سوم، هفتم، چهلم برای متوفی سنت نبوی است، یا بدعت؟ لطفا توضیح دهید.
- [آیت الله علوی گرگانی] شخصی وصیّت کرده که وصیّ مختار است هر چه صلاح دانست در مورد ثلث تصمیم بگیرد، وصیّ هم ملکی خریده و وقف نموده تا از منافع آن برای متوفّی خیرات و مبرّات بفرستد، آیا صحیح است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- گوسفندی را که برای زکات میدهد اگر داخل سال دوم شده باشد کافی است، ولی اظهر این است که اگر هفت ماه گوسفند هم تمام شده باشد کافی است، و اگر بُز را بهعنوان زکات بدهد، باید داخل سال سوم شده باشد.
- گاو و گاومیش دو نصاب دارد: نصاب اول: سی گاو است. هنگامی که تعداد گاوها به سی برسد، اگر شرایطی را که گفته شد داشته باشد، باید یک گوساله که داخل سال دوم شده و مادرش قابلیت حمل را داشته باشد بهعنوان زکات داد. نصاب دوم: چهل گاو است، و زکات آن یک گوساله ماده است که داخل سال سوم شده و مادرش قابلیت حمل را داشته باشد.
- فروختن در و پنجره و چیزهای دیگر مسجد حرام است و اگر مسجد خراب شود، باید اینها را صرف تعمیر همان مسجد کنند، و چنانچه در آن مسجد قابل مصرف نیست و همان مسجد به پول آن نیاز دارد، بفروشند و صرف نیاز آن مسجد کنند و اگر آن مسجد به خود آن و به پول آن نیاز ندارد در مساجد دیگر آن را مصرف کنند و اگر آنجا هم نیاز نباشد بفروشند و پول آن را صرف مسجد کنند. و غلّه و نذوراتی که برای مسجد معینی قرار داده شده، در صورت بینیاز بودن آن مسجد و یا معذور بودن مصرف در آن مسجد میتوان آنها را در سایر مساجد مصرف کرد؛ و همچنین است حکم غلات و نذورات موقوفه مشاهد مشرفه؛ و با تعذر مصرف در موارد معین شده و یا مماثِل آن، میتوان آن غلات و نذورات را در مطلق خیرات و مبرّات مصرف نمود.
- اگر قتل عمدی واقع شود، دیهای که قاتل باید بدهد یکی از شش چیز است: 1 صد شتر که داخل سال ششم شده باشند و افضل و احوط این است که شترها نر باشند، گرچه بنابر اظهر این شرط لازم نیست؛ 2 دویست گاو؛ 3 هزار گوسفند؛ 4 دویست حُلّه، و هر حُلّه دو پارچه ردا و ازار است، و احتیاط در این است که از بُردهای یمنی باشد، که در یمن میبافند؛ 5 هزار مثقال شرعی طلای سکهدار که هر مثال آن 18 نخود است و بنابر اظهر نمیتواند طلای غیر سکهدار بدهد؛ 6 ده هزار درهم، که هر ده درهمی در زمان تشریع این قانون در اسلام به قیمت یک دینار که 18 نخود طلای سکهدار است بوده. و اختیار تعیین هر کدام از این شش چیز بهدست قاتل است.
- زکات مابین سی و چهل گاو واجب نیست، مثلاً کسی که 39 گاو دارد، فقط باید زکات سی تای آنها را بدهد، و نیز اگر از چهل گاو زیادتر داشته باشد، تا به شصت نرسیده، فقط باید زکات چهل تای آن را بدهد و بعد از آنکه به شصت رسید، چون دو برابر نصاب اول را دارد، باید دو گوساله که داخل سال دوم شده باشند زکات بدهد، و همچنین هرچه بالا رود باید یا سی تا، سی تا، حساب کند یا چهل تا، چهل تا، یا با سی و چهل حساب کند و زکات آن را به دستوری که گفته شد بدهد، ولی باید طوری حساب کند که چیزی باقی نماند، یا اگر چیزی باقی میماند از نُه تا بیشتر نباشد؛ مثلاً اگر هفتاد گاو دارد، باید به حساب سی و چهل حساب کند و برای سی تای آن، زکات سی تا، و برای چهل تای آن، زکات چهل تا را بدهد، چون اگر تنها با روش سی تایی، حساب کند، ده گاو زکات نداده باقی میماند. نصاب گوسفند
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مظاهری] توبه از گناه عاقّ پدر و مادر علاوه بر پشیمانی از گذشته و تصمیم بر ترک در آینده و شرمندگی از درگاه خداوند متعال و استغفار و طلب آمرزش از او، تحصیل رضایت آنهاست، ولی اگر راضی نشدند و یا دسترسی به آنها نیست، نظیر اینکه مردهاند، باید با خیرات و مبرّات و دعا و استغفار برای آنها جبران گذشته را بنماید.
- [آیت الله علوی گرگانی] شتر دوازده نصاب دارد: اوّل - پنج شتر و زکاْ آن یک گوسفند است وتا شماره شتر به این مقدار نرسد زکاْ ندارد; دوم - ده شتر و زکاْ آن دو گوسفند است; سوم - پانزده شتر و زکاْ آن سه گوسفند است; چهارم - بیست شتر و زکاْ آن چهار گوسفند است; پنجم - بیست وپنج شتر و زکاْ آن پنج گوسفند است; ششم - بیست وشش شتر و زکاْ آن یک شتر است که داخل سال دوم شده باشد; هفتم - سی وشش شتر و زکاْ آن یک شتر است که داخل سال سوم شده باشد; هشتم - چهل وشش شتر و زکاْ آن یک شتر است که داخل سال چهارم شده باشد; نهم - شصت ویک شتر وزکاْ آن یک شتر است که داخل سال پنجم شده باشد; دهم - هفتاد وشش شتر وزکاْ آن دو شتر است که داخل سال سوم شده باشد; یازدهم - نود ویک شتر و زکاْ آن دو شتر است که داخل سال چهارم شده باشد; دوازدهم - صد وبیست ویک شتر وبالاتر از آن که باید یا چهلتا چهلتا حساب کند وبرای هر چهلتا یک شتری بدهد که داخل سال سوم شده باشد یا پنجاهتا پنجاهتا حساب کند وبرای هر پنجاهتا یک شتری بدهد که داخل سال چهارم شده باشد، و یا با چهل وپنجاه حساب کند ولیدر هر صورت باید طوری حساب کند که چیزی باقی نماند یا اگر چیزی باقیمیماند از نهتا بیشتر نباشد مثلاً اگر 140 شتر دارد، باید برای صدتا، دو شتریکه داخل سال چهارم شده وبرای چهلتا، یک شتری که داخل سال سوم شده بدهد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . وصیت آن است که انسان سفارش کند بعد از مرگش برای او کارهایی انجام دهند، یا بگوید: بعد از مرگش چیزی از مال او ملک کسی باشد، یا این که چیزی از مال او را به کسی تملیک، یا صرف در خیرات و مبرات کنند، یا برای اولاد خود و کسانی که اختیار آنان با او است قیم و سرپرست معین کند و کسی را که به او وصیت می کنند، وصی می گویند.
- [آیت الله وحید خراسانی] وصیت ان است که انسان سفارش کند بعد از مرگش برای او کارهایی انجام دهند یا بگوید بعد از مرگش چیزی از مال او ملک کسی باشد یا این که چیزی از مال او را به کسی تملیک یا وقف یا صرف در خیرات و مبرات کنند یا برای اولاد خود و کسانی که اختیار انان با اوست قیم و سرپرست معین کند و کسی را که به او وصیت می کنند وصی می گویند
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] وصیت آن است که انسان سفارش کند بعد از مرگش برای او کارهائی انجام دهند؛ یا بگوید بعد از مرگش چیزی از مال او ملک کسی باشد؛ یا اینکه چیزی از مال او به کسی تملیک یا صرف در خیرات و مبرات کنند؛ یا برای اولاد خود و کسانی که اختیار آنان با او است؛ قیم و سرپرست معین کند. و کسی را که به او وصیت می کنند وصی می گویند.
- [آیت الله سیستانی] وصیّت آن است که انسان سفارش کند بعد از مرگش برای او کارهایی انجام دهند، یا بگوید: بعد از مرگش چیزی از مال او ملک کسی باشد، یا اینکه چیزی از مال او را به کسی تملیک، یا صرف در خیرات و مبرّات کنند، یا برای اولاد خود و کسانی که اختیار آنان با اوست، قیم و سرپرست معین کند. و کسی را که به او وصیّت میکنند (وصی) میگویند.
- [آیت الله خوئی] وصیت آن است که انسان سفارش کند بعد از مرگش برای او کارهایی انجام دهند، یا بگوید بعد از مرگش چیزی از مال او ملک کسی باشد یا چیزی از مال او را به کسی تملیک یا صرف در خیرات و مبرات کنند، یا برای اولاد خود و کسانی که اختیار آنان با اوست، قیم و سرپرست معین کند، و کسی را که به او وصیت میکنند وصی میگویند.
- [آیت الله مظاهری] اگر گوسفند برای زکات بدهد، باید اقلاً داخل سال دوّم شده باشد و اگر بز بدهد باید داخل سال سوّم شده باشد.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر برای زکات گوسفند بدهد بنابر احتیاط حداقل باید داخل سال دوم شده باشد و اگر بز بدهد بنابر احتیاط باید داخل سال سوم شده باشد
- [آیت الله سبحانی] اگر گوسفند برای زکات بدهد، باید اقلاً داخل سال دوم شده باشد، و اگر بز بدهد باید داخل سال سوم شده باشد.