وظیفه
تکلیف مستفاد از اصول عملی، هنگام شک یا جهل به حکم واقعی را وظیفه عملی گویند. این بحث در اصول فقه کاربرد دارد.
کسی که نمی داند چه مقدار از نمازهای قضای پدر و مادرش شکسته و چه مقدار کامل بوده، وظیفه اش چیست؟
به مقدار یقینی شکسته می خواند و بقیه را کامل می خواند.
به مقدار یقینی شکسته می خواند و بقیه را کامل می خواند.
عنوان سوال:
کسی که نمی داند چه مقدار از نمازهای قضای پدر و مادرش شکسته و چه مقدار کامل بوده، وظیفه اش چیست؟
پاسخ:
به مقدار یقینی شکسته می خواند و بقیه را کامل می خواند.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- در صورتی که انسان، مقلّد مجتهدی باشد که قضای نمازهای فوت شده ی مادر را واجب می داند و در زمان تقلید از آن مجتهد، مادر از دنیا برود و قضای نماز و روزه ی او را پسر انجام ندهد و بعدا به علّت فوت آن مجتهد، رجوع به مجتهد حیّ کند و آن مجتهد زنده قضای نماز مادر را واجب نداند، وظیفه ی فرد مکلّف چیست؟
- پدر از اهل سنّت است و پسر بزرگ او شیعه شده است، آیا نمازهای فوت شده پدر بر این فرزند واجب است؟ اگر سنّی فوت شده فرزند پسر بزرگ نداشته باشد، آیا قضای نمازهایش جزو دیون وی محاسبه می گردد؟
- اگر شخصی چهار سال نماز باطل خوانده و در این مدت پنج یا شش بار مسافرت کرده باشد، قضای نمازهای شکسته و تمام را به چه نحو بخواند تا ترتیب حاصل شود؟
- در چه صورت زکات فرزند به پدر و مادرش می رسد؟
- آیا در خواندن قضای نمازهای ظهر و عصر، می توان حمد و سوره را بلند خواند؟ یا در قضای نمازهای جهریه حمد و سوره را می توان آهسته خواند؟
- شخصی که می داند یک وضو و یک حدث از او سر زده وظیفه اش چیست؟
- آیا مردی که برای قضای نمازهای زن اجیر شده، باید نمازها را بلند بخواند یا آهسته؟
- اگر پسر بزرگ تر هنگام فوت پدر، دیوانه باشد، قضای نماز پدر و مادر به عهده ی چه کسی است؟
- کسی که نمی تواند روزه های قضای خود را بگیرد، چه وظیفه ای دارد؟
- خانم من حقوقش را پس انداز می کند یا به پدر و مادرش می دهد و در خانه خرج نمی کند، آیا چنین حقی دارد؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله اردبیلی] اگر پسر بزرگتر بعد از مرگ پدرش و قبل از خواندن نمازهای قضای او فوت کند، آیا خواندن نمازهای قضای پدر، به کس دیگری منتقل میشود یا نه؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] کسی که نمی داند چه مقدار نماز قضا دارد، چه وظیفه ای دارد؟
- [آیت الله نوری همدانی] آیا شخصی که قضای نمازهای مادرش را به جا می‌آورد باید ایّامی که نماز بر او واجب نبوده است (مثل ایّام عادت و...) از قضای روزهای سال کم کند یا اینکه باید تمام سال را برای او قضا نماید، با توجه به اینکه این شخص نمی‌داند مادرش در سال چند روز دارای عذر شرعی بوده است؟
- [آیت الله سبحانی] آیا قضای نمازهای پدر که به جهت سهل انگاری غلط می خوانده، به عهده ی پسر بزرگتر است؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر پسر بزرگ چه بالغ باشد یا غیر بالغ، قبل از پدر فوت کند. آیا قضای نمازهای پدر از فرزندان دیگر ساقط می شود؟
- [آیت الله سبحانی] مردی مرده است و پسر بزرگ او مجنون است. آیا نمازهای قضای پدر برعهده ی پسر کوچکتر می باشد؟
- [آیت الله سیستانی] نماز قضای پدر و مادر بر پسر بزرگتر واجب است حال اگر آنها تارک الصلاة باشند وظیفه پسر بزرگتر چیست ؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] شخصی با فیش پدر یا مادرش نیابتاً به حج آمده، و چون از بعضی از اعمال معذور است یا قرائتش صحیح نیست فعلا متوجه شده که نیابتش صحیح نیست و حج بر پدر یا مادرش واجب نبوده، فعلا چه وظیفه ای دارد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اینجانب پسر کوچک خانواده ای می باشم و پدرم وصیت کرده که بنده نمازهای قضای او را بجاآورم، وظیفه اینجانب را بیان نمائید.
- [آیت الله سبحانی] مردی مرده است و فرزندی ندارد، ولی همسرش حامله به پسری است. آیا بعد از به دنیا آمدن پسر، قضای نمازهای پدر به عهده ی اوست؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- کسی که می داند یک نماز چهار رکعتی نخوانده و نمی داند نماز ظهر است یا عصر است یا عشا، اگر یک نماز چهار رکعتی به نیت قضای نمازی که نخوانده بخواند کافی است.
- در سفر باید نمازهای چهار رکعتی را با شرایطی که در احکام نماز مسافر گفته میشود، دو رکعت خواند.
- قضای نماز و روزه پدر، به عهده پسر بزرگتر است. و بنابر احتیاط واجب قضای نماز و روزه مادر هم بر اوست.
- اگر بخواهد قضای چند نماز غیر یومیه، مانند نماز آیات را بخواند یا مثلاً بخواهد قضای یک نماز یومیه و چند نماز غیر یومیه را بخواند، لازم نیست آنها را به ترتیب بجا آورد.
- اگر امام جماعت قضای نماز یومیه خود را می خواند، می شود به او اقتدا کرد ولی اگر نمازش را احتیاطا قضا می کند، یا قضای نماز شخص دیگر را تبرعا می خواند، اقتدا به او اشکال دارد.
- کسی که چند نماز از او قضا شده و تعداد آنها را نمی داند مثلاً نمی داند چهار تا بوده یا پنج تا ، چنانچه برای او مشکل نیست و عسر و حرج در کار نباشد ، لازم است آن قدر نماز بخواند تا علم پیدا کند به مقدار نمازهای قضا شده یا اینکه بیشتر نماز قضا خوانده است ، و اگر تحصیل علم ممکن نیست ، به مقداری که اطمینان پیدا کند نماز بخواند ، و اگر آن هم نشد به قدری که گمان پیدا کند ، و این احتیاطات در صورتی است که می داند یا احتمال می دهد که سابقاً مقدار آنها را می دانسته و الاّ فقط به قدری که یقین دارد نماز بخواند و در مورد مقدار بیشتر ، احتیاط کردن خوب است ولی ظاهر این است که لازم نیست .
- کسی که نمی‌تواند وضو بگیرد یا غسل کند، می‌تواند نمازهای قضای خود را با تیمّم بخواند هر چند احتمال بدهد که به‌زودی عذر او برطرف میشود.
- کسی که می داند یکی از نمازهای پنجگانه از او فوت شده و نمی داند کدام بوده، کافی است یک نماز صبح و یک مغرب و یک چهار رکعتی به قصد ما فِی الذمّه بخواند ، و در بلند یا آهسته خواندن آن مخیّر است ، و اگر مسافر بوده ، کافی است یک مغرب و یک دو رکعتی به قصد ما فی الذمه بخواند.
- اگر فراموش کند که مسافر است و نماز را تمام بخواند، چنانچه در وقت یادش بیاید، باید شکسته به‌جا آورد، ولی اگر بعد از وقت یادش بیاید، قضای آن نماز بر او واجب نیست.
- اگر در نماز نافله کاری کند که برای آن سجده سهو واجب میشود و یا یک سجده یا تشهد را فراموش نماید، لازم نیست بعد از نماز، سجده سهو یا قضای سجده و تشهد را به‌جا آورد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مظاهری] زن در تمام یا شکسته خواندن نماز تابع شوهر است، اگر وظیفه او تمام است وظیفه زن نیز تمام، و اگر وظیفه او شکسته است وظیفه زن نیز شکسته است، و همچنین است حکم هر کسی که تابع دیگری باشد مثل فرزندی که سرپرستی او با پدر اوست و پدر و مادری که سرپرستی آنها با فرزند آنهاست. ولی اگر مرد کثیرالسّفر است و تابع او کثیرالسّفر نیست، آن تابع باید به وظیفه خود عمل کند.
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر پسر بزرگتر نمی داند که از پدر یا مادرش نماز و روزه ای قضا شده یا نه، چیزی بر او واجب نیست و تفحص و جستجو نیز لازم نمی باشد.
- [آیت الله اردبیلی] اگر در سفری که وظیفه او در آن سفر جمع بین نماز تمام و شکسته است، نماز ظهر، عصر یا عشای او قضا شود، قضای آن را باید هم به صورت شکسته و هم به صورت تمام به جا آورد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] مسافری که می داند باید نماز را شکسته بخواند اگر بعضی از خصوصیات آن را نداند مثلاً نداند که در سفر هشت فرسخی باید شکسته بخواند چنانچه تمام بخواند در صورتی که وقت باقی است باید نماز را شکسته بخواند و اگر وقت گذشته قضای نماز شکسته را باید بجا آورد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر پسر بزرگ تر بخواهد نماز پدر و مادر را بخواند، باید به تکلیف خود عمل کند، مثلاً قضای نماز صبح و مغرب و عشای مادرش را باید بلند بخواند.
- [آیت الله بروجردی] اگر پسر بزرگتر بخواهد نماز پدر و مادر را بخواند، باید به تکلیف خود عمل کند، مثلاً قضای نماز صبح و مغرب و عشاء مادرش را باید بلند بخواند.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] مسافری که می داند باید نماز را شکسته بخواند اگر به گمان اینکه سفر او کمتر از هشت فرسخ است تمام بخواند وقتی بفهمد سفرش هشت فرسخ بوده نمازی را که تمام خوانده باید دوباره شکسته بخواند و اگر وقت هم گذشته قضای آن را به صورت شکسته بخواند.
- [آیت الله مظاهری] نمازهای واجب، پنج نماز است: اوّل: نمازهای یومیّه. دوّم: نماز آیات. سوم: نماز میّت. چهارم: نماز طواف واجب کعبه. پنجم: نماز قضای پدر و مادر که بر پسر بزرگتر واجب است.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر پسر بزرگتر عاقل بالغ پیش از قضای نماز پدر بمیرد، چنانچه بین مرگ پدر و مرگ او به قدری طول کشیده که می‌توانسته قضای نماز آنها را به جا آورد، بر پسر دوم چیزی واجب نیست و اگر این مقدار طول نکشیده بنا بر احتیاط پسر دوم قضای آنها را به جا آورد. نماز جماعت
- [آیت الله وحید خراسانی] مرد مسلمان زاده هرچند یکی از پدر و مادرش مسلمان باشند اگر مرتد شود زنش بر او حرام می شود و باید به مقدار عده وفات که در احکام طلاق می اید عده نگه دارد