وظیفه
تکلیف مستفاد از اصول عملی، هنگام شک یا جهل به حکم واقعی را وظیفه عملی گویند. این بحث در اصول فقه کاربرد دارد.
کسی که نمی تواند روزه های قضای خود را بگیرد، چه وظیفه ای دارد؟
اگر قضا بر او واجب شده بوده، تأخیر می اندازد تا وقتی که تمکّن پیدا کند؛ یا وصیت می کند بعد از فوتش، کسی را اجیر کنند تا روزه های وی را بگیرد.
اگر قضا بر او واجب شده بوده، تأخیر می اندازد تا وقتی که تمکّن پیدا کند؛ یا وصیت می کند بعد از فوتش، کسی را اجیر کنند تا روزه های وی را بگیرد.
پاسخ:
اگر قضا بر او واجب شده بوده، تأخیر می اندازد تا وقتی که تمکّن پیدا کند؛ یا وصیت می کند بعد از فوتش، کسی را اجیر کنند تا روزه های وی را بگیرد.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- کفاره تأخیر قضای روزه زن، بر مرد است یا بر زن؟ و اگر بر خود زن است و زن درآمدی نداشته باشد، وظیفه او چیست؟
- متوفی وصیّت نموده که 31 اموال او را صرف نماز و روزه کنند و برای او پنج سال نماز و روزه بگیرند. اگر ورثه یا وصیّ عمل به وصیت نکردند، وظیفه ی پسر بزرگ چیست؟ و بر فرض عمل به وصیّت، اگر احتمالاً نماز و روزه قضای او بیش از پنج سال بود، وظیفه چیست؟
- آیا قضای روزه بر حائض واجب است؟
- در صورتی که انسان، مقلّد مجتهدی باشد که قضای نمازهای فوت شده ی مادر را واجب می داند و در زمان تقلید از آن مجتهد، مادر از دنیا برود و قضای نماز و روزه ی او را پسر انجام ندهد و بعدا به علّت فوت آن مجتهد، رجوع به مجتهد حیّ کند و آن مجتهد زنده قضای نماز مادر را واجب نداند، وظیفه ی فرد مکلّف چیست؟
- کسی که روزه ی قضای رمضان به ذمّه ی او است، می تواند برای روزه ی دیگری اجیر شود یا تبرّعا روزه را به جا آورد؟
- کسی که نمی تواند قضای روزه های خود را بگیرد، تکلیفش چیست؟
- آیا بچّه ی نابالغ می تواند برای روزه قضای دیگری اجیر شود؟
- زن های حامل و زن شیرده که روزه را افطار می کنند، چه وظیفه ای درباره این روزه ها دارند؟
- در ماه رمضان مدتی روزه نگرفته ام، اما تعداد روزه ها را فراموش کرده ام، وظیفه ام چیست؟
- شخصی سنی مذهب شیعه شده است، آیا قضای نماز و روزه بر او واجب است؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله اردبیلی] اگر روزه گرفتن مانع درس خواندن فردی شود که وظیفه و شغلش درس خواندن است، آیا این فرد میتواند روزه نگیرد و قضای روزههایش را بعداً بجا آورد؟
- [آیت الله خامنه ای] هجده روز روزه به علت مسافرت در ماه رمضان برای انجام مأموریت دینی بر عهده ام می باشد، وظیفه من چیست؟ آیا قضای آنها بر من واجب است؟
- [سایر] شخصی گمان می کرد که اگر استمناء کند یا غذا بخورد، فقط یک روز قضای روزه دارد و نمی دانسته، کفاره دارد؛ در این صورت وظیفه اش چیست؟
- [سایر] شخصی روزه ماه رمضان یا قضای آن را (بعد از ظهر) عمداً خورده است و نمی دانسته کفاره دارد، وظیفه اش چیست؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] شخصی گمان می کرد که اگر استمناء کند یا غذا بخورد، باید یک روز قضای روزه را بجای آورد، در این صورت وظیفه اش چیست؟
- [آیت الله سبحانی] فقهاء فرموده اند: کسی که روزه قضا دارد نمی تواند روزه مستحبی بگیرد حال اگر شخصی به خاطر ندانستن این مساًله روزه مستحبی نیّت کند و معتکف شود و قبل از غروب روز دوم متوجه شود وظیفه اش چیست؟ آیا قضای این اعتکاف در صورتی که نذر معین باشد واجب است؟ و اگر روز سوم متوجه مساًله شود قضای آن واجب چیست؟
- [آیت الله اردبیلی] کسی که نذر کرده تا آخر عمرش را روزه بگیرد، چگونه میتواند روزه رمضان، روزه کفّاره، روزه قضای همین نذر یا قضای رمضان یا روزه قضای پدر را به جا آورد؟
- [سایر] چرا قضای نماز و روزه پدر بر پسر بزرگ واجب است ولی قضای نماز و روزه مادر چنین نیست؟
- [آیت الله سیستانی] حکم قضای روزه چیست؟
- [سایر] 1. تقیه مداراتی چیست و شرایط انجام آن چگونه است؟ 2. کسی که وظیفه او تقیه است و از این جهت برخی از واجبات، مثل روزه از او فوت شده، آیا باید قضای آن را انجام دهد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- قضای نماز و روزه پدر، به عهده پسر بزرگتر است. و بنابر احتیاط واجب قضای نماز و روزه مادر هم بر اوست.
- کسی که بهعلت پیری نمیتواند روزه بگیرد یا برای او مشقت دارد، روزه بر او واجب نیست، و چنانچه تا رمضان بعد بتواند روزه بگیرد، اقوی وجوب قضاست، و در صورتی که نتواند تا رمضان بعد روزه را قضا کند، واجب است برای هر روز، یک مُد طعام که تقریباً ده سیر است از گندم یا جو و مانند اینها صدقه دهد، و همچنین کسی که توانایی قضای روزه را داشته، ولی بهسبب ندانستن حکم، قضای آن را تا رمضان بعد تأخیر انداخته، باید علاوه بر قضای روزه به مقداری که گفته شد کفاره بدهد.
- اگر روزهدار برای درمان غیر ضروری در بینی یا گوش دارو بریزد یا سرمه بکشد اگر نداند که دارو به حلق میرسد، ولی اتفاقاً از این مجاری به حلق رسید و پایین رفت بنابر احتیاط واجب باید قضای روزه را بگیرد، اما اگر بداند که به حلق میرسد، بنابر اظهر روزه باطل و قضای آن واجب است.
- اگر از چند ماه رمضان روزه قضا داشته باشد، قضای هر کدام را که اول بگیرد، مانعی ندارد، ولی اگر وقت قضای رمضان آخر تنگ باشد، مثلاً پنج روز از رمضانِ گذشته قضا داشته باشد و پنج روز هم به رمضان بعدی مانده باشد، باید اول قضای رمضانِ گذشته را بگیرد.
- کسی که میخواهد قضای روزه رمضان را بگیرد، هرگاه تا اذان صبح جنب بماند، اگرچه از روی عمد نباشد، بنابر اظهر روزه او باطل است و در صورتی که وقت گرفتن روزه قضا طوری تنگ است که اگر روزهاش باطل باشد، دیگر فرصتی برای گرفتن روزه قضا ندارد، احتمال دارد ملحق به روزه ماه رمضان باشد.
- کسی که روزه ماه مبارک رمضان بر او واجب است، اگر به عمد یا شبه عمد، روزه خود را باطل کند، باید علاوه بر قضای آن، کفّاره بدهد، مگر در مواردی که بعداً گفته خواهد شد.
- اگر نذر کند که در هر هفته، مثلاً روز جمعه را روزه بگیرد، چنانچه یکی از جمعهها عید فطر یا قربان باشد که روزه گرفتن در آن حرام است، یا عذری جهت روزه گرفتن دارد، مثلاً حیض برای او پیدا شد، باید آن روز را روزه نگیرد، بلکه قضای آن را بهجا آورد.
- کسی که در سراسر روز بیهوش بوده در صورتی که روزه واجب معین باشد، روزه بر او واجب نیست، ولی اگر قبل از ظهر به هوش آید بنابر احتیاط واجب باید روزه آن روز را تمام کرده و قضای آن را نیز بگیرد و همین احتیاط در مورد مخالف، اگر قبل از ظهر شیعه شود نیز جاری است.
- اگر بچه قبل از اذان صبح ماه رمضان بالغ شود، باید روزه بگیرد؛ و اگر بعد از اذان و قبل از ظهر بالغ شود، اگر چیزی که روزه را باطل میکند انجام نداده باشد احتیاط واجب در این است که بقیه آن روز را روزه بگیرد و بعداً قضای آن روز را نیز بگیرد، و همچنین است اگر شخصی که جنون دارد جنونش از بین برود. و این احتیاط درباره غیربالغی است که از اول صبح نیت روزه نداشته است، ولی چون روزه بچه ممیز صحیح است اگرچه بر او واجب نیست اگر نیت روزه داشته باشد و در بین روز بالغ شود، روزه آن روز او صحیح است و قضا ندارد.
- کسی که قضای روزه ماه رمضان گرفته است، در صورت وسعت وقت پیش از ظهر میتواند افطار کند و آن قضا را در وقت دیگری انجام دهد، ولی افطار بعد از ظهر حرام است، و اگر بعد از ظهر افطار کند باید کفاره بدهد و کفاره او اطعام ده فقیر و در صورت عدم توانایی سه روز روزه گرفتن است.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله اردبیلی] در روزه رمضان و قضای آن اگر جنب عمدا تا اذان صبح غسل نکند یا اگر وظیفه او تیمّم است عمدا تیمّم ننماید، روزه او باطل است و بنابر احتیاط واجب، حکم بقیه روزههای واجب نیز همین است.
- [آیت الله مکارم شیرازی] کسی که روزه قضای ماه رمضان را به جا می آورد می تواند پیش از ظهر روزه را افطار کند، به شرط این که وقت برای قضای روزه تنگ نباشد، ولی بعد از ظهر جایز نیست، همچنین اگر قضای روزه غیر معینی (مانند قضای روزه نذر) را گرفته باشد احتیاط واجب آن است که بعد از ظهر روزه را باطل نکند.
- [آیت الله مظاهری] کسی که قضای روزه رمضان را گرفته، اگر وقت قضای روزه او تنگ نباشد میتواند پیش از ظهر روزه خود را باطل نماید.
- [آیت الله سبحانی] اگر قضای روزه معینی را (مانند قضای روزه نذر) گرفته باشد، احتیاط واجب آن است که بعد از ظهر روزه را باطل نکند.
- [امام خمینی] کسی که قضای روزه رمضان را گرفته، اگر وقت قضای روزه او تنگ نباشد، می تواند پیش از ظهر روزه خود را باطل نماید.
- [آیت الله علوی گرگانی] کسی که قضای روزه رمضان را گرفته اگر وقت قضای روزه او تنگ نباشد، میتواند پیش از ظهر روزه خود را باطل نماید.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] کسی که قضای روزه ماه رمضان را گرفته اگر وقت قضای روزه او تنگ نباشد می تواند پیش از ظهر روزه خود را باطل کند.
- [آیت الله نوری همدانی] کسی که قضای روزة رمضان را گرفته ، اگر وقت قضای روزة او تنگ نباشد ، می تواند پیش از ظهر روزة خود را باطل نماید .
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . کسی که قضای روزه رمضان را گرفته، اگر وقت قضای روزه او تنگ نباشد، می تواند پیش از ظهر، روزه خود را باطل نماید.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] کسی که قضای روزه رمضان را گرفته؛ اگر وقت قضای روزه او تنگ نباشد؛ می تواند پیش از ظهر؛ روزه خود را باطل نماید.