زمین
زمین جایی است که همه موجودات زنده روی آن زندگی می کنند.
درختی که در زمین مرطوب خود به خود می روید و اگر نگهداری شود، بعد از پنج سال به کار می آید. آیا بر این ها خمس تعلّق می گیرد؟
با حیازت مالک می شود و حکم سایر اموال را دارد.
با حیازت مالک می شود و حکم سایر اموال را دارد.
عنوان سوال:
درختی که در زمین مرطوب خود به خود می روید و اگر نگهداری شود، بعد از پنج سال به کار می آید. آیا بر این ها خمس تعلّق می گیرد؟
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- آیا به زمین زراعتی و باغ که از درآمد سال خریداری شوند خمس تعلق می گیرد؟
- با قناعت و آینده نگری طیّ چندین سال، از درآمد حاصله چندین قطعه زمین خریدم، آیا به این زمین ها خمس تعلّق می گیرد؟ در صورت تعلق خمس، به قیمت خرید باید محاسبه شود یا قیمت فعلی؟
- مدت دو سال برای پدرم کار می کردم و او دستمزدم را نمی پرداخت تا این که زمینی مسکونی برایم خرید، آیا به این زمین خمس تعلق می گیرد؟
- زمین هایی که موات و مرده بوده اند توسط شخصی احیا شده و زیر کشت گندم رفته اند. وی پس از چند سال زمین ها را می فروشد، آیا به پول این زمین ها خمس تعلق می گیرد؟
- خمس مالی را پرداخت کرده. آیا سال بعد هم به آن مال خمس تعلّق می گیرد؟
- شخصی به کسی بدهکار است، مقداری پول از درآمد سال خود را برای بدهی کنار می گذارد ولی موفق نمی شود تا پایان سال خمسی آن را به طلب کار برساند، آیا به این پول خمس تعلق می گیرد؟
- آیا به ماشینی که مربوط به کسب و کار انسان است خمس تعلق می گیرد؟
- اگر سکّه ی بهار آزادی یک سال بماند، آیا خمس به آن تعلّق می گیرد؟
- فردی مقداری پول خمس داده شده دارد یا پولی دارد که متعلّق خمس نمی باشد. در بین سال مقداری از آن را به نیّت پرداخت قرض، خرج می کند که از درآمد سال، آن مقدار خرج شده را جبران کند. آیا این کار اشکال دارد؟ آیا به مبلغی از درآمد سالانه که به جای آن مقدار خرج شده، برداشته است خمس تعلّق می گیرد؟
- گوساله و برّه هایی که نگهداری می شوند تا مثلاً بعد از دو سال از شیر آن ها استفاده شود، آیا خمس دارند؟ و آیا پشم آن ها که در ضمن این دو سال استفاده می شود خمس دارد؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مکارم شیرازی] شخصی درختی در زمین خودش می کارد و ریشه آن به زمین شخص دیگری می رسد و از آن نهال می روید آیا آن نهال از صاحب زمین است و یا از صاحب درخت؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] آیا به زمین زراعتی و باغ که از درآمد سال خریداری شوند، خمس تعلّق می گیرد؟
- [سایر] خمس سرمایه (مانند زمین، مغازه، ماشین و ...) را دادهام؛ ولی پس از چند سال قیمت آن افزایش پیدا کرده است. آیا به قیمت افزوده خمس تعلق میگیرد؟
- [آیت الله اردبیلی] آیا به ابزار کسب و کار انسان که از درآمد بین سال آن را تهیه میکند، خمس تعلّق میگیرد؟
- [آیت الله علوی گرگانی] پولی که خمس آن داده شده است با این پول اگر کسی گندم یا زمین بخرد باز هم بر این گندم و زمین خمس تعلّق میگیرد با گذشت سال یا نه؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اینجانب زمین مواتی را احیاء کرده ام، آیا به این زمین خمس تعلّق می گیرد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] شخصی در زمین دیگری درختی دارد که آن را قطع می کند ولی از ریشه آن درخت نهالی می روید و تبدیل به درخت می شود، آیا این درخت متعلّق به صاحب اصلی درخت می باشد و یا از صاحب زمین می باشد؟
- [آیت الله علوی گرگانی] شخصی گوسفندی را نذر کرد و آن گوسفند را خریده و از آن نگهداری میکند، تا دهم محرم ذبح کند، قبل از محرّم سال خمسی او آمده آیا به گوسفند، خمس تعلّق میگیرد؟
- [آیت الله سبحانی] زمینی مهریه ی زنی بوده و حدود پانزده سال به آن نیازی نداشته است. پس از 15سال آن زمین را فروخته و پولش را کنار گذاشته است، ولی سال بر او نگذشته. آیا بر این پول خمس تعلق می گیرد؟
- [آیت الله اردبیلی] آیا میتوان بر روی زمین مرطوب یا خاک مرطوبی که هنوز به گِل تبدیل نشده است، تیمّم کرد؟ اگر زمین خشک یا خاک خشک در اختیار ما باشد، تیمّم بر خاک مرطوب چه حکمی دارد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- کفن و بُرد یمانی و قبری که از سود بین سال قبل خرید میکنند، وقتی سال بر آنها گذشت، باید خمس آن را بدهند و اگر یک بار خمس آن را بدهند در سالهای بعد خمس تعلّق نمیگیرد.
- اگر کسی در بعضی از موارد مخارج شک کند که جزء مخارج سال هست که مستثنای از خمس است یا نه، و تعیین آن به تحقیق و مانند آن ممکن نباشد، اظهر عدم تعلق خمس در آن مورد است، ولی احتیاط مستحب در ادای خمس می‌باشد.
- هرگاه در شهر خودش مستحقی نباشد، ولی احتمال دهد که پیدا شود، اگرچه نگهداری خمس تا پیدا شدن مستحق ممکن باشد، میتواند خمس را به شهر دیگر ببرد و چنانچه در نگهداری آن کوتاهی نکند و تلف شود، لازم نیست چیزی بدهد، ولی نمیتواند هزینه بردن آن را از خمس بردارد.
- اگر در شهر سیّد مستحقی نباشد و احتمال هم ندهد که پیدا شود، یا نگهداری خمس تا پیدا شدن مستحق ممکن نباشد، باید خمس را به شهر دیگری ببرد و به مستحق برساند و هزینه بردن خمس، بنابر اظهر از خمس برداشته می‌شود؛ اگرچه خلاف احتیاط است، و اگر خمس از بین برود، چنانچه در نگهداری آن کوتاهی کرده، باید عوض آن را بدهد و اگر کوتاهی نکرده، چیزی بر او واجب نیست.
- کسی که زکات یا خمس یا واجبات مالیه دیگری که به عین مال تعلق میگیرد و هم کفّاره یا قرض و مانند آنکه به عین مال تعلق نمیگیرد بدهکار است، اگر بمیرد و اموالش برای ادای همه آنها کافی نباشد، ادای زکات و خمس و واجبات مالی که به عین مال تعلق میگیرد، مقدم است.
- نصاب گنج 10? مثقال نقره یا 1? مثقال طلاست؛ یعنی اگر قیمت چیزی را که از گنج بهدست میآورد، بعد از کم کردن هزینه اخراج، به 10? مثقال نقره سکهدار یا 1? مثقال طلای سکهدار برسد، باید خمس آن را بدهد، و در تعلق خمس به گنج نیز گذشتن سال معتبر نیست.
- کسی که خمس مال خود را نداده و فقیر شده، و یا اگر الآن بدهد فقیر می‌شود، همانطور که سایر بدهیها ساقط نمیشود، خمس مال او نیز ساقط نمیشود و باید به حاکم شرع مراجعه کند. * کسی که از اول تکلیف خمس نداده، اگر ملکی بخرد و قیمت آن بالا رود، چنانچه آن ملک را برای ترقی قیمت نخریده باشد، مثلاً زمینی را برای زراعت خریده است، اگر پول آن را بعد از تعلق خمس به فروشنده داده، خمس همان پول را فعلاً باید بدهد و تفاوت ارزش پول را با حاکم مصالحه نماید. و با پرداخت خمس تصرفات قبلی بدون اشکال می‌شود، و اگر آن پول مشکوک در تعلق خمس بوده، احتیاطاً با حاکم مصالحه نماید. * کسی که از اول تکلیف خمس نداده، اگر از منافع کسب، چیزی که به آن احتیاج ندارد خریده و یک سال از خرید آن گذشته، باید خمس آن را بدهد، ولی اثاث خانه و چیزهای دیگری که نیاز داشته و مطابق شأن خود خریده، اگر بداند که از فایده در بین سال خود آنها را خریده، خمس واجب نیست؛ و اگر نداند که از منافع در بین سال خریده یا بعد از گذشت سال، احتیاطاً با حاکم شرع مصالحه نماید.
- انسان میتواند در بین سال هر وقت منفعتی به دستش آید، خمس آن را بدهد و جایز است دادن خمس را تا آخر سال قمری، تأخیر بیندازد و اگر برای دادن خمسِ زراعت و مانند آن، که مطابق سال شمسی انجام می‌شود، سال خمسی را شمسی قرار دهد، اشکال ندارد.
- پولی را که انسان قرض میدهد، اگر سر سال، موعد وصول آن فرا رسیده باشد و وصول آن بدون عسر، ممکن باشد، به حکم موجودیِ اوست. در غیر این صورت، هر زمان آن را وصول کرد، با تحقق دیگر شرایط، باید خمس آن را بدهد و پولی را که انسان قرض میگیرد به اصل آن، خمس تعلق نمیگیرد، ولی منافع آن به حکم دیگر منافع است.
- کسی که مانند تاجر و کاسب باید برای دادن خمس، سال قرار دهد، اگر منفعتی بهدست آورد و در بین سال بمیرد، باید مخارج تا موقع مرگش را از آن منفعت کسر کنند و خمس باقیمانده را بدهند.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله جوادی آملی] .تعلّق خمس مانن د زکات نیست که پس از حلول سال، واجب گردد, بلکه با پدید آمدن سود، خمس به آن تعلّق می گیرد, بنابراین اگر کسی تجارت و یا کاری انجام داد و درآمدی به دست آورد، خمس به آن تعلّق میگیرد و می تواند همان زمان خمس آن را بپردازد , نیز می تواند تا پایان سال صبر کرده و هزینههای سال را کسر کند و خمس مانده درآمد را بپردازد. خمس انواع درآمدها
- [آیت الله اردبیلی] کسی که مقداری از درآمد خود را به تدریج برای ساختن مغازه یا آباد کردن زمین موات یا احداث باغ مصرف نموده و آن زمین یا باغ جزء مؤونه او محسوب نمیشود، باید در آخر سال خُمس آن را بپردازد و اگر اصل زمینِ آباد شده نیز افزایش قیمت پیدا کرده باشد، باید آخر سال خُمس افزایش قیمت را بدهد؛ ولی اگر قصد او از نگهداری زمین ترقی قیمت و سود بردن نباشد، چنانچه یک بار خُمس آن را بدهد، در سالهای بعد تا زمانی که آن را نفروخته دادن خُمس آن واجب نیست.
- [آیت الله وحید خراسانی] سجده بر چیزهایی که از زمین می روید و خوراک حیوان است مثل علف و کاه صحیح است
- [آیت الله نوری همدانی] سجده بر چیزهائی که از زمین می روید و خوراک حیوان است مثل علف و کاه صحیح است .
- [آیت الله سبحانی] سجده بر چیزهایی که از زمین می روید و خوراک حیوان است مثل علف و کاه صحیح است.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . سجده بر چیزهایی که از زمین می روید، و خوراک حیوان است مثل علف و کاه صحیح است.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] سجده بر چیزهائی که از زمین می روید و خوراک حیوانات است مثل علف و کاه، صحیح است.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] سجده بر چیزهائی که از زمین می روید و خوراک حیوان است مثل علف و کاه صحیح است.
- [آیت الله اردبیلی] اگر مالی که فقیر بابت خُمس و زکات گرفته از مخارج سال او زیاد بیاید، بنابر احتیاط واجب باید برای تصرف در مقدار زیادی از حاکم شرعی اجازه بگیرد؛ ولی اگر از مالی که به او دادهاند منفعتی ببرد، مثلاً از درختی که بابت خُمس به او دادهاند میوهای به دست آورد، باید خُمس مقداری را که از مخارج سال او زیاد میآید بدهد.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] سجده بر گلهائی که خوراکی نیستند؛ صحیح است؛ بلکه سجده بر دواهای خوراکی که از زمین می روید؛ مانند گل بنفشه و گل گاو زبان نیز صحیح است.