ساختمان
ساختمان به معنی بنا یا عمارت ساخته شده بر روی زمین می باشد.از این عنوان به مناسبت در بابهاى طهارت، تجارت، صلح، شفعه و ارث سخن گفتهاند.
اگر بنّایی اجیر شود که ساختمانی را بسازد، آیا می تواند فرد دیگری را به مبلغی کمتر برای اتمام آن ساختمان اجیر نماید؟
جایز نیست، مگر این که بخشی از کار را انجام داده باشد. (مسأله ی 1725 رساله و نیز 1758.
جایز نیست، مگر این که بخشی از کار را انجام داده باشد. (مسأله ی 1725 رساله و نیز 1758.
عنوان سوال:
اگر بنّایی اجیر شود که ساختمانی را بسازد، آیا می تواند فرد دیگری را به مبلغی کمتر برای اتمام آن ساختمان اجیر نماید؟
پاسخ:
جایز نیست، مگر این که بخشی از کار را انجام داده باشد. (مسأله ی 1725 رساله و نیز 1758.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- ماترک همسرم ساختمانی بود، طبق وصیّت او، ثلث مال را با نظارت وصیّ و قیّم جهت نماز و روزه و کفّارات روزه و... به مصرف رسانیدیم، به این شرط که ثلث از ساختمان برای من باشد. اکنون قصد داریم ساختمان را بفروشیم. بعد از فروش، آیا ثلث مبلغی که به فروش می رسد سهم من می باشد و یا این که ثلث قیمت زمان فوتش به من می رسد؟
- بعضی از مؤمنین پیشنهاد کمک به وسیله ی وجوهات به ساختمان امامزاده ای را نموده اند، با توجه به این که ساختمان مسجد هم در این مجموعه ی ساختمانی هست، آیا می توانیم وجوهات شرعیّه را به مصرف ساختمان امامزاده و مسجد ملحق به آن برسانیم؟
- در ساختمان سازی اگر کامیون دار که باید وسایل ساختمانی را بیاورد تا بنّا و کارگر کار کنند، آن وسایل را نیاورد و کارگرها معطّل ماندند، آیا ضامن است؟
- ساختمانی از ترکه میّت به ارث رسیده است که در جریان خیابان کشی شهرداری تخریب شده و شهرداری در موقع تخریب، عرصه ی ساختمان را 5/1 میلیون تومان و قیمت اعیانی را نیم میلیون تومان تعیین کرده بود؛ عوض آن ساختمان قطعه زمینی را داده است که قیمت آن سه میلیون تومان ارزش دارد. سهم همسر مورّث را چگونه باید محاسبه کرد؟
- اگر کسی کار ساختمانی را به بنایی بدهد که بعد از انجام مقداری از کار به دنبال کار دیگری برود و به دنبال منافع خود باشد و دنباله کار را به هر بهانه ای عقب بیاندازد، آیا صاحب کار می تواند فسخ کند یا خیر؟
- اگر کسی ساختمانی را آتش بزند که موجب کشته شدن عده ای نیز بشود اما این فرد فقط قصد آتش زدن را داشته نه کشتن افراد را، آیا ضامن دیه افراد نیز می باشد؟
- اگر در مدّت یک سال مهلت به فرد عنین، زوجه از تمکین خودداری کند، آیا بعد از اتمام مدّت، زوجه حقّ فسخ دارد یا باید مدّت بیشتری تمدید گردد؟
- مغازه و ساختمانی را به عنوان امانت به کسی دادم و برای تحویل آن مدتی معین نشده و چون آن ملک برای وی منافعی داشت، ماهیانه مبلغی را پرداخت می کرد، اکنون ادعای مالکیت دارد و تقاضای سرقفلی نموده است، لطفا وظیفه ما را بیان فرمایید؟
- در بعضی مراتع، شخصی چند گاو را از دیگری اجاره کرده و تا مدت مثلاً یک سال خرج حیوانات را داده و از منافعشان بهره مند می شود و پس از اتمام مدت، گاوها را با همان خصوصیات به صاحب آن ها رد نموده و به ازای هر یک هم مبلغی می پردازد، لطفا بفرمایید این چه نوع معامله ای است؟ و چه حکمی دارد؟
- کسی قبل از رسیدن سال خمسی اش برای فرزندان زیر یازده ساله اش خانه ای تهیه کرده و به آن ها هدیه کرده است می فرمایند اگر شرایط شغلی و شأنی این فرد مناسب با تهیه خانه برای فرزندان زیر یازده سال نباشد، لازم است خمس قیمت فعلی ساختمان را بپردازد یا اگر نمی تواند دستگردان کرده و به تدریج بپردازد. حال سؤال بنده این است ملاک شأنیت چیست؟ مثالی بزنید برای کسی که شأنیت تهیه خانه برای فرزندان زیر یازده سال خود را دارد تا مسأله روشن شود؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله خامنه ای] آیا ساخت بنایی که شامل زندان و مرکز پلیس است و تحویل آن به دولت ظالم، جایز است؟ و آیا اشتغال در کارهای ساختمانی آن نیز جایز است؟
- [آیت الله خامنه ای] مالک یکی از شرکتها ساختمانی را اجاره داده بدون آنکه از مستأجر چیزی در برابر سرقفلی آن بگیرد، آیا هنگام تخلیه ساختمان توسط مستأجر باید مبلغی را به عنوان سرقفلی به او بپردازد؟ و اگر موجر آن را به مستأجر بفروشد، آیا باید مبلغی را به عنوان حق سرقفلی از قیمت آن کم نماید؟
- [سایر] اگر زمینی غصبی بوده و غاصب، با مصالح ساختمانی که ملک خود اوست، ساختمانی بسازد و واحدهای آپارتمانی ساخته شده را بفروشد، آیا مشتریان، مالک واحدهای آپارتمانی خریداری شده میشوند؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] شخصی قطعه زمینی دارد و بنا دارد در آن ساختمانی چهار الی شش طبقه بسازد و طبق نقشه ای ارائه شده دارای قسمتهای مختلف و متفاوت است، آیا صحیح است که حتی قبل از شروع به ساختمان، بعضی از طبقات و قسمتهای آن را با تعیین حدود و مشخصات و کیفیت بنا به فروش برساند؟
- [آیت الله سبحانی] پدرم در زمینی مشغول احداث ساختمان گردید و قبل از اتمام ساختمان واحدهای آن را به برخی از فرزندان هبه نمود و لکن قبل از اتمام ساخت، از دنیا رفت، آیا تملیک پدر نافذ است؟
- [آیت الله نوری همدانی] در جنب مسجدی قدیمی ساختمانی وجود داشت که صاحبش وقف مسجد نموده بود و اکنون آن ساختمان را جزء مسجد نمودهایم پیش از تخریب ساختمان آب فاضلاب ساختمان همسایه از حیاط آن ساختمان وقف شده ردّ میشد الان که جلوی فاضلاب همسایه مسدود شده آیا میتوانیم از زیر شبستان مسجد فاضلاب را هدایت کنیم؟
- [آیت الله خامنه ای] شخصی ساختمانی را خریداری نموده و مبلغی را به عنوان بیعانه به فروشنده پرداخت کرده است و فروشنده بعد از سه ساعت اقدام به فسخ بیع نموده و از تحویل ساختمان به خریدار خودداری کرده است، این کار او چه حکمی دارد؟
- [آیت الله خوئی] زیدی با بنّا قراردادی بسته که فلان مقدار از ساختمان را در ظرف مدت شش ماه مثلاً بسازد چنانچه بنّا در انقضای مدت، ساختمان را تحویل ندهد آیا زید میتواند خسارتی از بنّا بگیرد یا خیر؟
- [آیت الله شبیری زنجانی] ساخت بنایی بلندتر از سایر ساختمان های اطراف، در محله ای که اکثریت ساکنان آن در خانه ای کوچک و ساده زندگی می کنند از منظر شرع جایز است؟
- [آیت الله نوری همدانی] اگر شخصی پیمانکار تعهد نماید که ساختمانی را ظرف مدت معین با مبلغ مشخص و معین بسازد و یکسال بعد از انعقاد قرارداد بر اثر اوضاع و احوال اقتصادی و تورم مبلغ مورد قبول شخص پیمانکار کفاف تکمیل ساختمان را نمیدهد و در اینجا میبایست مبلغ زیادی از خود متضرر شود وضعیت این معامله و قرارداد چگونه است. آیا میتواند قرارداد خود را فسخ نماید؟
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله اردبیلی] اگر صاحب کار بنّا را وکیل کند که برای او کارگر بگیرد، چنانچه بنّا کمتر از مقداری که از صاحب کار میگیرد به کارگر بدهد، زیادی آن بر او حرام است و باید آن را به صاحب کار بدهد، ولی اگر اجیر شود که ساختمان را تمام کند و برای خود این اختیار را بگذارد که خودش ساختمان را بسازد یا به دیگری بدهد، در صورتی که کمتر از مقداری که اجیر شده به دیگری بدهد، زیادی آن برای او حلال میباشد.
- [آیت الله مظاهری] اگر صاحب کار بنّا را وکیل کند که برای او عمله بگیرد، چنانچه بنّا کمتر از مقداری که از صاحب کار میگیرد به عمله بدهد زیادی آن بر او حرام است و باید آن را به صاحب کار بدهد. ولی اگر اجیر شود که ساختمان را تمام کند و برای خود اختیار بگذارد که خودش بسازد یا به دیگری بدهد در صورتی که کمتر از مقداری که اجیر شده به دیگری بدهد زیادی آن بر او حلال میباشد.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر صاحب کار بنّا را وکیل کند که او عمله بگیرد ، چنانچه بنّا کمتر از مقداری که از صاحب کار می گیرد به عمله بدهد ، زیادی بر او حرام است و باید آن را به صااحب کار بدهد ، ولی اگر اجیر شود که ساختمان را تمام کند و برای خود اختیار بگذارد که خودش بسازد ، یا به دیگری بدهد در صورتی که کمتر از مقداری که اجیر شده به دیگری بدهد ، زیادی آن بر او حلال می باشد .
- [آیت الله بروجردی] اگر صاحب کار بنّا را وکیل کند که برای او عمله بگیرد، چنانچه بنّا کمتر از مقداری که از صاحب کار میگیرد به عمله بدهد، زیادی آن بر او حرام است و باید آن را به صاحب کار بدهد، ولی اگر اجیر شود که ساختمان را تمام کند و برای خود اختیار بگذارد که خودش بسازد، یا به دیگری بدهد، در صورتی که کمتر از مقداری که اجیر شده به دیگری بدهد، زیادی آن بر او حلال میباشد.
- [آیت الله اردبیلی] اگر زمینی را غصب کند و در آن ساختمان بسازد، چنانچه مالک به فروش یا مبادله آن راضی نشود و عین زمین خود را مطالبه نماید، غاصب باید ساختمان را خراب کند و زمین را به حالت اوّل برگرداند و تحویل صاحبش بدهد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر کسی اجیر شود که در روز معینی کاری را انجام دهد و در آن روز برای انجام کار حاضر شود، ولی صاحب کار، کاری به او ندهد، باید اجرت او را بدهد، مثلاً اگر بنایی را برای ساختن بنایی در روز معینی اجیر کند و بنا در آن روز آماده کار باشد ولی صاحب کار طفره برود و بنا در آن روز بیکار بماند، باید اجرتش را بدهد; اما اگر برای خودش یا دیگری کار کند احتیاط آن است که فقط تفاوت را از صاحب کار اول بگیرد (در صورتی که مزد دوم کمتر باشد).
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر صاحب کار بنّا را وکیل کند که برای او عمله بگیرد چنانچه بنّا کمتر از مقداری که از صاحب کار میگیرد به عمله بدهد، زیادی آن بر او حرام است و باید آن را به صاحب کار بدهد ولی اگر اجیر شود که ساختمان را تمام کند وبرایخود اختیار بگذارد که خودش بسازد، یا به دیگری بدهد در صورتی که کمتر از مقداری که اجیر شده به دیگری بدهد، زیادی آن برای او حلال میباشد در صورتی که دیگری شاگرد او باشد که ماهانه حقوق دریافت میکند در غیر این صورت گرفتن زیادی اشکال دارد.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر صاحب کار بنا را وکیل کند که برای او عمله بگیرد چنانچه بنا کمتر از مقداری که از صاحب کار می گیرد به عمله بدهد زیادی ان بر او حرام است و باید ان را به صاحب کار بدهد ولی اگر اجیر شود که ساختمان را تمام کند و برای خود اختیار بگذارد که خودش بسازد یا به دیگری بدهد در صورتی که مقداری خودش کار کرده و باقی را به کمتر از مقداری که اجیر شده به دیگری بدهد زیادی ان برای او حلال می باشد
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر صاحب کار بنا را وکیل کند که برای او عمله بگیرد، چنانچه بنا کمتر از مقداری که از صاحب کار میگیرد به عمله بدهد، زیادی آن بر او حرام است، و باید آن را به صاحب کار بدهد، و نیز اگر اجیر شود که ساختمان را تمام کند و برای خود اختیار بگذارد که خودش بسازد یا به دیگری بدهد، در صورتی که کمتر از مقداری که اجیر شده به دیگری بدهد، زیادی آن برای او حرام میباشد، مگر آنکه مقداری خودش کار کرده باشد و باقیمانده را به کمتر از آن مقدار بدهد.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر صاحب کار بنا را وکیل کند که برای او عمله بگیرد؛ چنانچه بنا کمتر از مقداری که از صاحب کار می گیرد به عمله بدهد؛ زیادی آن بر او حرام است و باید آن را به صاحب کار بدهد؛ ولی اگر اجیر شود که ساختمان را تمام کند و برای خود اختیار بگذارد که خودش بسازد یا به دیگری بدهد؛ در صورتی که مقداری خودش کار کرده و باقی را به کمتر از مقداری که اجیر شده به دیگری بدهد؛ زیادی آن برای او حلال می باشد.