سرپرست
این مقاله در مورد حق سرپرستى و نگهدارى کودک بعد از فروپاشی خانواده نوشته شده است.
طفلی پس از بلوغ، رشید نشده است و نیاز به سرپرستی دارد، چه کسی سرپرست او است؟
سرپرستی او مربوط به ولیّ شرعی اوست و این غیر از حق حضانت است که تا پیش از بلوغ برای یکی از پدر یا مادر ثابت است.
سرپرستی او مربوط به ولیّ شرعی اوست و این غیر از حق حضانت است که تا پیش از بلوغ برای یکی از پدر یا مادر ثابت است.
پاسخ:
سرپرستی او مربوط به ولیّ شرعی اوست و این غیر از حق حضانت است که تا پیش از بلوغ برای یکی از پدر یا مادر ثابت است.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- آیا کسی که بالغ شد، رشید هم هست؟
- آیا می توان زکات را به کودک فقیر نابالغ داد یا حتما باید به سرپرست او داده شود؟
- اگر سرپرست خانواده دچار اختلال حواس یا فراموشی شود، آیا فرزند بزرگ خانواده، بدون اجازه فرزندان دیگر می تواند در اموال وی تصرف کند؟
- خانمی است غیر سیده که سرپرستی اطفال سید خود را به عهده دارد، آیا می تواند از سهم سادات برای مخارج خود و فرزندان خود استفاده کند؟
- 1) آیا زنای به عنف با دختر باکره، در دو فرض بلوغ و عدم بلوغ موجب ضمان مهرالمثل می شود؟
- شخصی قبل از انقلاب، سرقفلی مغازه ای را خریداری و اجاره نامه با امضای مالک اصلی تنظیم می نماید. پس از انقلاب این املاک تحت سرپرستی بنیاد مستضعفان قرار می گیرد که اجاره بها دریافت می نماید.
- اگر چیزی خریده که یک سال از آن گذشته باشد و در صورت نیاز و عدم نیاز آن را بفروشد، حکم خمس آن چیست؟
- دختری که تاریخ ولادتش را نمی داند و در بلوغ خود شک دارد اگر خونی ببیند که نشانه حیض دارد آیا می توان گفت بالغ شده؟
- آیا غیبت فرد غیر بالغ جایز است؟
- آیا آمدن منی همراه ادرار نیاز به غسل جنابت دارد؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سبحانی] آیا (صبی) پس از رسیدن (بلوغ) رشید می شود و معاملات وی نافذ است؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] آیا کسی که بالغ شد رشید هم هست؟ و آیا کسی که حکم رشد او صادر شده لزوماً بالغ هم هست؟
- [سایر] می خواستم دلایل چند زنی بودن پیامبر و ائمه را برایم شرح دهید. (با توجه به اینکه آنها می توانستند بدون ازدواج با زنان بی سرپرست سرپرستی خانواده آنها را برعهده داشته باشند)
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا رشد مالی و غیر مالی در صحت عقد نکاح معتبر است؟ به بیان دیگر نکاح بالغ غیر رشید و بالغه رشیده چه حکمی دارد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] در مورد جنایت صغیر، که در زمان دادرسی و صدور رأی بالغ و رشید شده، دیه متعلّقه همچنان بر عهده عاقله است، یا خود جانی باید بپردازد؟
- [آیت الله خامنه ای] استفراغ افراد زیر از جهت پاک یا نجس بودن، چه حکمی دارد؟ الف: طفل شیرخوار ب: طفلی که هم شیر می خورد و هم غذا ج: انسان بالغ
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا رشد مالی و غیر مالی در صحت عقد نکاح معتبر است؟ به بیان دیگر نکاح بالغ غیر رشید و بالغه رشیده چه حکمی دارد؟
- [آیت الله سیستانی] اگر پسری بالغ و رشید باشد وپدر پولدار داشته باشد ولی پدرش به او پول نمی دهد ، آیا می شود به او صدقه مستحبی داد؟ ودر صورت عدم بلوغ چطور؟
- [آیت الله خوئی] طفلی خسارت مالی وارد آورده آیا در حال صغر غرامت در مال طفل است یا بعد از بلوغ بر او واجب می‌شود یا به هیچ وجه طفل ضامن نیست؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] با توجه به واریز یارانه نقدی توسط دولت به حساب سرپرست خانواده و تعیین مبلغی برای هر فرد به مقداری خاص، آیا سرپرست خانوار برای تصرف و هزینه کرد کل مبلغ واریزی برای افراد خانه و یا به نفع خویش نیاز به اجازه از سوی اعضای خانواده دارد یا نه؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- حق سرپرستی طفل، پسر باشد یا دختر، بنابر اظهر تا دو سال برای مادر است، اما بعد از دو سال تا هفت سال پدر هم حق سرپرستی دارد، و در این پنج سال احوط آن است که حق سرپرستی پسر با پدر و دختر با مادر است، ولی بعد از هفت سال حق سرپرستی، فقط از آن پدر است.
- هر یک از پدر و مادر، اگرچه مثل پدر، قبل از رسیدن نوبت سرپرستیش از دنیا برود، حق سرپرستی مخصوص دیگری می‌شود، نه وصی یا نزدیکان متوفّی، و در صورت وفات پدر، اگر مادر ازدواج کند در حق سرپرستی او تأمّل است، و احوط رعایت رضایت کسی است که شرعاً بعد از پدر و مادر صاحب حق است.
- فطره طفلی که از مادر یا دایه شیر میخورد، بر کسی است که مخارج مادر یا دایه را می‌دهد، ولی اگر مادر یا دایه مخارج را از مال طفل برمیدارد، فطره طفل بر کسی واجب نیست.
- اگر پدر و مادر مفقود شوند، بنابر اظهر حق سرپرستی برای جدّ پدری به جای پدر و جدّه مادری به جای مادر به همان صورتی که در پدر و مادر گفته شد ثابت است، و احتیاط در رعایت رضایت جدّ پدری است، و اگر اینها هم مفقود شوند، حق سرپرستی برای کسی که از نظر ارث به بچه نزدیکتر است؛ یعنی اگر بچه بمیرد از او ارث میبرد، خالی از وجه نیست.
- کسی که نذر می‌کند باید عاقل، بالغ و مسلمان باشد. بنابراین نذر از غیر بالغ یا دیوانه، یا کافر صحیح نیست.
- اگر طفل ممیزی که قصد سفر دارد در بین راه بالغ شود، در صورتی که مجموع حرکت از ابتدای سفر هشت فرسخ باشد، واجب است از زمان بلوغ نماز را شکسته بخواند.
- اگر مالک گاو، گوسفند، شتر، طلا و نقره در بین سال بالغ شود، زکات بر او واجب نیست.
- بچهای که بعد از مردن مادر به دنیا میآید، وقتی بالغ شد واجب است غسل مس میّت کند.
- در ایام سرپرستی هر کدام از پدر و مادر، اگر دیگری خواست بچهاش را ببیند یا اینکه به او چیزی برساند، یا مشکل و ضرری از او برطرف کند، و یا اینکه مدّتی در کنار هم باشند، دیگری نباید مانع شود.
- جاعل باید بالغ، عاقل و از روی قصد و اختیار قرارداد کند و شرعاً بتواند در مال خود تصرف نماید.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مکارم شیرازی] وکیل و موکل هر دو باید عاقل و بالغ و رشید (کسی که اموال خود را بیهوده مصرف نکند) باشند و وکالت را از روی قصد و اختیار انجام دهند.
- [آیت الله مظاهری] مدّعی باید بالغ و رشید و مختار باشد و برای خود یا کسی که او را وکیل کرده یا کسی که مدّعی بر او ولایت دارد، اقامه دعوی نماید.
- [آیت الله مظاهری] کسی که قسم میخورد باید بالغ، عاقل، رشید، مختار و معتقد به قسم باشد و به طور قطع و جدّ و جزم قسم بخورد و در مجلس قضاوت بعد از خواستن قاضی باشد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] مستحب است در شوهر دادن دختری که به حد بلوغ رسیده تعجیل کنند، همچنین درمورد زن دادن به پسرانی که نیاز به همسر دارند.
- [آیت الله مظاهری] مراد از بیّنه شهادت دو مرد مؤمن، بالغ، رشید، عاقل، عادل، مختار و حلالزادهای است که عیوبی که موجب سلب اطمینان می‌شود (جنون ادواری، سهو و خطای مفرط و مانند اینها) نداشته باشند و شهادت آنها با قطع و جزم و جدّ بعد از خواستن قاضی باشد.
- [آیت الله مظاهری] جاعل باید رشید باشد و از روی قصد و اختیار قرارداد کند و شرعاً بتواند در مال خود تصرّف نماید.
- [آیت الله مظاهری] کسی که هبه می‌دهد باید رشید و هبه او با اختیار باشد و نیز بتواند در مال خود تصرّف کند.
- [آیت الله مظاهری] اگر ولی یا قیّم بچّه مال او را اجاره دهد، یا خودِ او را اجیر دیگری نماید اشکال ندارد، و اگر مدّتی از زمان رشید شدن او را جزو مدّت اجاره قرار دهد، بعد از آنکه بچّه رشید شد میتواند بقیّه اجاره را به هم بزند، ولی هرگاه طوری بوده که اگر مقداری از زمان رشید بودن بچّه را جزو مدّت اجاره نمیکرد بر خلاف مصلحت بچّه بود، نمیتواند اجاره را به هم بزند.
- [آیت الله مکارم شیرازی] کسانی که می خواهند باهم قرارداد شرکت ببندند باید بالغ و عاقل باشند و از روی قصد و اختیار اقدام کنند و نیز باید ممنوع التصرف در اموال خود نباشند (مانند آدم سفیهی که مال خود را نمی تواند سرپرستی کند و بیهوده مصرف می نماید).
- [آیت الله مظاهری] پدر و جدّ پدری میتوانند برای فرزند غیر رشید خود همسر اختیار کنند و بعد از آنکه آن طفل رشید گردید نباید آن را به هم بزند مگر اینکه مفسدهای داشته باشد، و مخارج و مهریّه زن به عهده پسر میباشد، ولی اگر در حال عقد، طفل مالی نداشته باشد، مهر به عهده ولیّ اوست.