کفاره
کفاره به معنای پوشاندن می‌باشد و شأن کفاره، پوشاندن خطیئه است. "کفاره" در شرع مقدس به عبادت خاصی اطلاق می‌شود که برای عقوبت افراد، سقوط عقوبت یا تخفیف در آن تعیین شده است.
کفاره ترک قسم چیست؟
یک بنده آزاد کند یا ده فقیر را سیر کند یا آنان را بپوشاند و اگر نتواند آن ها را انجام دهد، باید سه روز روزه بگیرد.
یک بنده آزاد کند یا ده فقیر را سیر کند یا آنان را بپوشاند و اگر نتواند آن ها را انجام دهد، باید سه روز روزه بگیرد.
پاسخ:
یک بنده آزاد کند یا ده فقیر را سیر کند یا آنان را بپوشاند و اگر نتواند آن ها را انجام دهد، باید سه روز روزه بگیرد.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- آیا کفّاره ی نذر با کفّاره ی یمین (قسم) یکی است یا فرق می کند؟
- در چه شرایطی عمل به قسم واجب می شود و تخلّف از آن کفاره خواهد داشت؟
- اگر زنی نذر نماید که اگر شوهرش ترک سیگار کند، خرج هر هفته ی سیگار او را صدقه دهد و شوهر مدّتی است ترک کرده است. آیا بر زن از اوّلین هفته واجب است یا تأخیرجایز است و در صورت تأخیر آیا قضا و کفّاره دارد؟
- شخصی نذر کرده اگر نماز شب را نخواند، مبلغی به فقیر صدقه بدهد. اگر نماز شب ترک شد، فقط آن مبلغی که نیّت کرده به ذمّه اش می آید یا کفّاره ی نذر را هم باید بدهد؟
- شاکی برای سرقت مال علیه دیگری شاهدی ندارد، منکر هم قسم نمی خورد و ردّ قسم می کند و شاکی قسم می خورد.
- اگر مردی قسم بخورد که با همسرش نزدیکی نکند، آیا بر این قسم اثری مترتّب می شود؟
- زنان حائض چند قسم می باشند؟
- از نظر شرع مقدس اسلام چند قسم ربا وجود دارد؟
- آیا باطل کردن اعتکاف به وسیله جماع یا سایر محرّمات، کفاره دارد؟ و اگر کفاره دارد، آیا کفاره اش مانند کفاره ماه رمضان است؟
- اگر زن نداند استحاضه او از چه قسم است؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مکارم شیرازی] من نمیدانم که قبلا قسم خورده ام یا عهد کرده ام و الان آن را شکسته ام آیا باید کفاره قسم را بدهم یا کفاره عهد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] فردی بر ترک کاری قسم خورده است اما اکنون رجحان ترک آن عمل برطرف شده است. آیا قسم او هنوز لازم الوفاء است ؟
- [آیت الله خامنه ای] بنده با دست گذاشتن بر قرآن مجید بر ترک عملی قسم خوردم که متأسفانه مجدّداً آن عمل را مرتکب شدم. آیا اکنون کفّاره ای بر بنده واجب است؟ در صورت وجوب مقدار آن چقدر می باشد؟
- [آیت الله علوی گرگانی] دو نفر دوست مرتکب عمل زشتی شدند یکی از آنها توبه کرد و قسم یاد کرد به ترک آن لکن دوست دیگر آن را وادار به همان عمل زشت نمود و تهدید کرد که اگر اجابت نکنی خودکشی میکنم آیا شکستن قسم برای او جایز است یا خیر و آیا کفّاره دارد؟
- [سایر] آیا مخالفت با قسم به قرآن کفاره دارد؟
- [آیت الله سیستانی] کفاره 3 بار قسم خوردن قران به دروغ چیست؟
- [آیت الله بروجردی] کفّاره قسم و سر پوشیدن در حال احرام چیست؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر کسی که قسم شرعی خورده با آن مخالفت کند و از بجا آوردن مورد قسم خودداری کند آیا باید کفاره بدهد؟
- [آیت الله سیستانی] آیا می توان کفاره عهد و قسم و یمین و نذر را بغیر مساکین داد ؟
- [آیت الله نوری همدانی] شخصی فوت کرده و کفاره عمدی پنج روز ماه رمضان و کفاره قسم و نذر و عهد بر عهده او بوده وظیفه چیست؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر انسان بدون اینکه تصمیم قلبی بر انجام یا ترک کاری داشته باشد قسم بخورد، مثلاً در مکالمات روزمره بگوید: (به خدا چنین شد یا چنین نشد)، اینگونه قسم موجب کفاره نیست، ولی اگر راست باشد مکروه است، و اگر دروغ باشد گناه است.
- تخلّف از قسم در صورت اضطرار یا فراموشی کفاره ندارد.
- اگر قسم بخورد کاری را انجام دهد یا ترک کند، مثلاً قسم بخورد که روزه بگیرد یا سیگار نکشد، چنانچه عمداً مخالفت کند، باید کفاره بدهد؛ یعنی یک بنده آزاد کند یا ده فقیر را سیر کند یا آنان را بپوشاند، و اگر نتواند آنها را انجام دهد، باید سه روز روزه بگیرد.
- اگر از روی اختیار به نذر خود عمل نکند، باید کفاره بدهد، و کفاره آن بنابر اظهر کفاره (قَسَم) و بنابر احتیاط مستحب، کفاره افطار عمدی روزه ماه رمضان است. و نیز اگر نذر روزه معین کرده باشد، کفاره آن بنابر احتیاط واجب، همان کفاره افطار عمدی است.
- انسان میتواند با قسم خوردن، انجام کاری را که مطلوب شارع است و یا ترک کاری را که نهی شده است، بر خود واجب کند.
- قسم چند شرط دارد: 1 کسی که قسم میخورد باید بالغ و عاقل باشد و از روی قصد و اختیار قسم بخورد، پس قسم خوردن بچه، دیوانه، مست و کسی که مجبورش کردهاند درست نیست، و همچنین است اگر در حال عصبانیت بدون قصد قسم بخورد. 2 کاری را که قسم میخورد انجام دهد، باید حرام و مکروه نباشد و کاری را که قسم میخورد ترک کند، باید واجب یا مستحب نباشد و قسم بر ترک امری که راجح است، هر چند دنیوی باشد، منعقد نمیشود، و متعلق قسم با رجحان بهطور قطع کفایت میکند، ولی انعقاد قسم در امر متساویالطرفین، یعنی مباح، مبنی بر احتیاط است. 3 به یکی از اسامی خداوند عالم قسم بخورد که به غیر ذات مقدس او گفته نمیشود؛ مانند (خدا) و (اللّه)، و نیز اگر به اسمی قسم بخورد که به غیر خدا هم میگویند، ولی بهقدری بر خدا اطلاق می‌شود که هر وقت کسی آن اسم را بگوید ذات مقدس حق در نظر میآید، مثل آنکه به (خالق) و (رازق) قسم بخورد، صحیح است. 4 قسم را به زبان بیاورد، و اگر بنویسد یا در قلبش آن را قصد کند، صحیح نیست، ولی شخص لال اگر با اشاره قسم بخورد، صحیح است. 5 عمل کردن به قسم برای او ممکن باشد، و اگر موقعی که قسم میخورد ممکن بوده، ولی بعداً تا آخر وقتی که برای قسم معین کرده عاجز شود، یا برایش مشقت داشته باشد، قسم او از وقتی که عاجز شده بههم میخورد.
- هرگاه در ماه رمضان یا روزه واجب معین، نیت روزه را عمداً ترک نماید تا صبح داخل شود، روزه آن روزش صحیح نیست و قضا بر او واجب است، ولی وجوب کفّاره محل تأمل است.
- اگر پدر، فرزند را از قسم خوردن نهی کند و یا شوهر، همسرش را از قسم خوردن نهی نماید، قسم آنان صحیح نیست، بلکه اگر پسر بدون اذن پدر، و زن بدون اذن شوهر قسم بخورد، قسم آنان نیز منعقد نخواهد شد.
- صیغه عهد برای کسی که میخواهد انجام کار یا ترک کاری را بر خود واجب کند، چنین است: (عاهَدْتُ اللّه اَنْ اَفْعَلَ کذا اَوْ اَتْرُک کذا) یا (عَلَیَّ عَهْدُ اللّهِ اَنْ اَفْعَلَ کذا اَوْ اَتْرُک کذا)، به جای (اَفْعَلَ کذا) تا آخر، آن کار را به زبان بیاورد، و میتواند هنگام خواندن صیغه عهد، انجام کار یا ترک آن کار را مشروط به تحقق امر دیگری نماید و یا بهطور مطلق بگوید. و شرایط عهدکننده مثل شرایطی است که در نذر و قسم بیان شد.
- اگر به عهد خود وفا نکند باید کفاره بدهد و کفاره آن بنابر احتیاط کفاره افطار عمدی روزه ماه رمضان است.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر قسم بخورد که کاری را انجام دهد یا ترک کند مثلا قسم بخورد که روزه بگیرد یا دخانیات استعمال نکند چنانچه عمدا مخالفت کند باید کفاره بدهد یعنی یک بنده ازاد کند یا ده فقیر را سیر کند یا انان را بپوشاند و اگر اینهارا نتواند باید سه روز پی در پی روزه بگیرد
- [آیت الله نوری همدانی] اگر قَسَم بخورد که کاری را انجام دهد یا ترک کند مثلاً قَسَم بخورد که روزه بگیرد یا دود استعمال نکند ، چنانچه عمداً مخالفت کند ؛ باید کفّاره بدهد ، یعنی یک بنده آزاد کند ، یا دو فقیر را سیر کند ، یا آنان را بپوشاند و اگر اینها را نتواند باید سه روز روزه بگیرد .
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر قسم بخورد که کاری را انجام دهد یا ترک کند؛ مثلا قسم بخورد که روزه بگیرد یا دود استعمال نکند؛ چنانچه عمدا مخالفت کند؛ باید کفاره بدهد؛ یعنی یک بنده آزاد کند؛ یا ده فقیر را سیر کند؛ یا آنان را بپوشاند و اگر اینها را نتواند باید سه روز روزه بگیرد و باید روزه پی در پی باشد.
- [آیت الله خوئی] اگر قسم بخورد که کاری را انجام دهد یا ترک کند، مثلًا قسم بخورد که روزه بگیرد یا دود استعمال نکند، چنانچه عمداً مخالفت کند باید کفاره بدهد یعنی یک بنده آزاد کند یا ده فقیر را سیر کند یا آنان را بپوشاند و اگر اینها را نتواند باید سه روز روزه بگیرد و باید روزه پی در پی باشد.
- [امام خمینی] اگر قسم بخورد که کاری را انجام دهد یا ترک کند مثلًا قسم بخورد که روزه بگیرد، یا دود استعمال نکند، چنانچه عمداً مخالفت کند، باید کفاره بدهد، یعنی یک بنده آزاد کند، یا ده فقیر را سیر کند، یا آنان را بپوشاند، و اگر اینها را نتواند باید سه روز، روزه بگیرد.
- [آیت الله اردبیلی] اگر انسان از روی اختیار به نذر خود عمل نکند، باید کفّاره بدهد و کفّاره آن، کفّاره قسم است که در مسأله 3302 آمده است.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر قسم بخورد که کاری را انجام دهد یا ترک کند مثلاً قسم بخورد که روزه بگیرد، یا دود استعمال نکند، چنانچه عمداً مخالفت کند باید کفّاره بدهد یعنی بنده آزاد کند یا ده فقیر را سیر کند یا ده فقیر را بپوشاند و اگر اینها را نتواند، باید سه روز روزه بگیرد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر قسم بخورد که کاری را انجام دهد یا ترک کند، مثلاً قسم بخورد که روزه بگیرد، یا دود استعمال نکند، چنانچه بدون عذر مخالفت کند گناه کرده است و باید کفّاره بدهد؛ یعنی یک بنده آزاد کند، یا ده فقیر را سیر کند، یا آنان را بپوشاند و اگر اینها را نتواند، باید سه روز پی در پی روزه بگیرد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] الف: اگر قسم بخورد که کاری را انجام دهد یا ترک کند مثلا قسم بخورد که روزه بگیرد، یا دود استعمال نکند، چنانچه عمداً مخالفت کند، باید کفاره بدهد، یعنی یک بنده آزاد کند، یا ده فقیر را سیر کند، یا آنان را بپوشاند، و اگر اینها را نتواند باید سه روز پی درپی، روزه بگیرد.
- [آیت الله سبحانی] اگر قسم بخورد که کاری را انجام دهد یا ترک کند مثلاً قسم بخورد که روزه بگیرد، یا دود استعمال نکند، چنانچه عمداً مخالفت کند; باید کفاره بدهد، یعنی یک بنده آزاد کند، یا ده فقیر را سیر کند، یا آنانرا بپوشاند و اگر اینها را نتواند باید سه روز روزه بگیرد.