مستثنیات دین
ضروريات زندگی كه فروختن آن برای ادای دين لازم نيست.
مستثنیات دین در زمان فعلی چه چیزهایی است؟
مستثنیات دین عبارت است از: منزل مسکونی، و لباس مورد احتیاج اگرچه برای تجمّل باشد، و در شهر وسیله سواری مورد نیاز، و در روستا حیوان یا هر وسیله دیگری که برای سوار شدن به آن محتاج باشد، و لوازم منزل، از قبیل فرش و پرده و ظروف برای خوردن و آشامیدن و پختن غذا برای خود یا میهمان با در نظر گرفتن مقدار حاجت به حسب شأن. بطوری که اگر آنها را بفروشد در زحمت و مضیقه قرار می گیرد و موجب منقصت او می شود، بلکه کتب علمیه نیز برای کسی که اهل استفاده از آنها می باشد به مقدار احتیاج و به حسب شأن و مرتبه علمی، از مستثنیات دین می باشد.
مستثنیات دین عبارت است از: منزل مسکونی، و لباس مورد احتیاج اگرچه برای تجمّل باشد، و در شهر وسیله سواری مورد نیاز، و در روستا حیوان یا هر وسیله دیگری که برای سوار شدن به آن محتاج باشد، و لوازم منزل، از قبیل فرش و پرده و ظروف برای خوردن و آشامیدن و پختن غذا برای خود یا میهمان با در نظر گرفتن مقدار حاجت به حسب شأن. بطوری که اگر آنها را بفروشد در زحمت و مضیقه قرار می گیرد و موجب منقصت او می شود، بلکه کتب علمیه نیز برای کسی که اهل استفاده از آنها می باشد به مقدار احتیاج و به حسب شأن و مرتبه علمی، از مستثنیات دین می باشد.
عنوان سوال:
مستثنیات دین در زمان فعلی چه چیزهایی است؟
پاسخ:
مستثنیات دین عبارت است از: منزل مسکونی، و لباس مورد احتیاج اگرچه برای تجمّل باشد، و در شهر وسیله سواری مورد نیاز، و در روستا حیوان یا هر وسیله دیگری که برای سوار شدن به آن محتاج باشد، و لوازم منزل، از قبیل فرش و پرده و ظروف برای خوردن و آشامیدن و پختن غذا برای خود یا میهمان با در نظر گرفتن مقدار حاجت به حسب شأن. بطوری که اگر آنها را بفروشد در زحمت و مضیقه قرار می گیرد و موجب منقصت او می شود، بلکه کتب علمیه نیز برای کسی که اهل استفاده از آنها می باشد به مقدار احتیاج و به حسب شأن و مرتبه علمی، از مستثنیات دین می باشد.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- آیا تلفن و ماشین جزء مستثنیات دین محسوب می شوند یا خیر؟
- شخصی یک خانه دو طبقه دارد و مهریه زن خود را بدهکار است و ادعا می کند که خانه و منزل مسکونی از مستثنیات دین می باشد، حکم شرعی را بیان فرمایید.
- هرگاه موعد پرداخت دین رسیده و طلبکار مطالبه می کند و مدیون متاعی یا چیزی دیگر که از مستثنیات دین نیست دارد، ولی به فروش نمی رود مگر به کمتر از قیمت، آیا واجب است به همان قیمت کم بفروشد یا خیر؟
- در زمان فعلی، منظور از حلّه در دیه چیست؟
- در شرایط فعلی که سکه طلا و نقره رایج نیست، آیا مضاربه با پول رایج را اجازه می دهید؟
- در شرایط فعلی، آیا غیر مجتهد می تواند قاضی کند؟ و اگر شد، همکاری با او، شرعاً جایز است؟
- هبه دین به شخص مدیون با ابراء ذمه مدیون از دین چه تفاوتی دارد؟
- خانمی فوت کرده، و مقداری اثاثیه و هدایایی که اقوام و فامیل به آنها داده اند باقیمانده است، لطفاً بفرمایید چه چیزهایی ارث خانم محسوب می شود؟ و چه چیزهایی متعلق به شوهر وی می باشد؟
- کسی از دیگری مبلغی اسکناس یا چک به قرض الحسنه می گیرد و پس از دو سال که عین همان اسکناس را پس می دهد در حدود سی درصد قدرت خرید خود را از دست می دهد; حال اگر داین و مدیون در اوّل قرض الحسنه شرط کنند که مدیون در بازپرداخت دین، مبلغی را ادا کند که قدرت خریدی معادل مبلغ فعلی قرض الحسنه داشته باشد، آیا چنین قراردادی شرعاً مجاز و قابل اجرا است؟
- تراکتور و اتومبیل وانت که برای کسب خریداری شده و خمس آن پرداخت نشده است، آیا قیمت خرید ملاحظه می شود یا قیمت فعلی؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله نوری همدانی] نظر مبارک در مستثنیات دین چیست ایا تلفن منزل ماشین به هر قیمت که باشد جزء مستثنیات دین است یا خیر ؟
- [آیت الله سبحانی] آیا مغازه جزء مستثنیات دِیْن می باشد؟
- [آیت الله بهجت] اگر مال مرهونه از مستثنیات دین باشد مانند خانه مسکونی آیا مرتهن می تواند با شرایطش آن را بفروشد و عوض دین، آن را بردارد، و آیا مستثنیات دین در رهن با سایر اموال تفاوت دارد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا سرمایه جزء مستثنیات دین محسوب می شود؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] مستثنیّات دین در ارتباط با ضامن شخص ورشکسته چیست؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا وسیله امرار معاش جزء مستثنیات دین است؟
- [آیت الله بهجت] فرد مفلسی خانه اجاره ای دارد و برای اجاره، پول پیش به موجر قرض داده است. آیا این پول قرضی جزو مستثنیات دین است؟
- [آیت الله بهجت] اگر مال مرهونه از مستثنیات دین باشد مانند خانه مسکونی آیا با سایر اموال از جهت این که مرتهن می تواند با شرایطش آن را بفروشد و به عوض دین آن را بردارد، تفاوت دارد؟
- [سایر] یک دانشجو چه چیزهایی از دین باید بداند؟
- [سایر] توریه و مستثنیات دروغ چیست؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- بنابر احتیاط واجب نباید مسجد را به طلا زینت کنند و همچنین نباید بنابر احتیاط صورت چیزهائی که مثل انسان و حیوان روح دارد در مسجد نقش کنند، ولی نقّاشی چیزهائی که روح ندارد، مثل گل و بوته مکروه است.
- چیزی را که گرو می گذارند، باید خرید و فروش آن صحیح باشد، پس اگر شراب و آلات قمار و مانند آن از چیزهائی که مالیّت شرعی و یا چیزهائی که مالیّت عرفی ندارند گرو بگذارند درست نیست.
- سجده بر چیزهائی که از زمین می روید و خوراک حیوانات است مثل علف و کاه، صحیح است.
- مرتدّ از لحاظ نجس و پاکی حکم گروهی را دارد که به دین آنها در آمده است بنابراین اگر مشرک شده باشد نجس و اگر به دین یهودی و نصرانی گرویده باشد محکوم به طهارت است.
- اگر سکوت علماء اعلام موجب تقویت ظالم شود یا موجب تأیید او گردد یا موجب جرأت او شود بر سایر محرمات، واجب است اظهار حق و انکار باطل اگر چه تأثیر فعلی نداشته باشد.
- بعد از آن که حواله درست شد، حواله دهنده و کسی که به او حواله شده، نمی توانند حواله را بهم بزنند، و هر گاه کسی که به او حواله شده در موقع حواله فقیر نباشد یعنی غیر از چیزهائی که در دَین مستثنی است مالی داشته باشد که بتواند حواله را بپردازد اگر چه بعداً فقیر شود، طلبکار نمی تواند حواله را به هم بزند و همچنین است اگر موقع حواله فقیر باشد و طلبکار بداند فقیر است، ولی اگر نداند فقیر است و بعد بفهمد اگر چه در آن وقت مالدار شده باشد، طلبکار می تواند حواله را بهم بزند و طلب خود را از حواله دهنده بگیرد.
- اگر به واجبات مالی مثل خمس و زکات واجب و حج واجب یا بدهی خود وصیت کند، از اصل مال میت برداشته می شود مگر این که تصریح کند که این موارد را از ثلث بدهند که در این صورت از ثلث حساب می شود ولی اگر ثلث وافی به جمیع واجبات مالی نبود از اصل مال داده می شود تا تمام واجبات مالی اداء شود.
- مالی را که مستأجر بابت اجاره می دهد باید معلوم باشد. پس اگر از چیزهائی است که مثل گندم با وزن معامله می کنند، باید وزن آن معلوم باشد و اگر از چیزهائی است که مثل تخم مرغ یا اسکناس با شماره معلوم می کنند باید شماره آن معیّن باشد و اگر مثل اسب و گوسفند است باید اجاره دهنده آن را ببیند، یا مستأجر خصوصیّات آن را به او بگوید.
- احتیاط مستحب آن است که برای یاد دادن واجبات نماز مزد نگیرد ولی برای مستحبات آن اشکال ندارد.
- هرگاه چیزی از واجبات نماز را عمداً کم یا زیاد کند اگرچه یک حرف آن باشد نماز باطل است.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . چیزهایی که زکات به آنها تعلق میگیرد که در
- [آیت الله جوادی آملی] .کسی که نمی تواند حرف بزند، اشاره او عقد لفظی است و فعل او مانند فعل دیگران، عقد فعلی است.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اعانت ظلمه و کسانی که با دین و احکام دین، ضدیت و معاندت دارند، تجاوز به حریم دین و حرام است.
- [آیت الله سبحانی] بنابر احتیاط واجب مسجد را به طلا نباید زینت نمایند و همچنین نباید صورت چیزهایی که مثل انسان و حیوان روح دارد در مسجد نقش کنند. و نقاشی چیزهایی که روح ندارد، مثل گل و بوته مکروه است.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . زینت کردن مسجد به طلا حرام است بنابر احتیاط واجب، و هم چنین است نقش کردن مسجد به صورت چیزهایی که مثل انسان و حیوان روح دارد، و نقاشی چیزهایی که روح ندارد، مثل گل و بوته مکروه است.
- [آیت الله نوری همدانی] چیزهائی که وضو را باطل می کند ، تیمم بدل از وضو را هم باطل می کند و چیزهائی که غسل را باطل می نماید ، تیمم بدل از غسل را هم باطل می نماید .
- [امام خمینی] بنابر احتیاط واجب مسجد را به طلا نباید زینت نمایند. و همچنین نباید صورت چیزهایی که مثل انسان و حیوان روح دارد در مسجد نقش کنند، و نقاشی چیزهایی که روح ندارد مثل گل و بوته، مکروه است.
- [آیت الله اردبیلی] بنابر احتیاط واجب نباید مسجد را با طلا زینت نمایند و همچنین نباید صورت چیزهایی را که مثل انسان و حیوان روح دارند، در مسجد نقش کنند و نقاشی چیزهایی که روح ندارند، مثل گُل و بوته مکروه است.
- [آیت الله بروجردی] زینت کردن مسجد به طلا حرام است و بنا بر احتیاط واجب نباید صورت چیزهایی که مثل انسان و حیوان روح دارد، در مسجد نقش کنند و نقّاشی چیزهایی که روح ندارد مثل گل و بوته مکروه است.
- [آیت الله خوئی] چیزهایی که وضو را باطل میکند، تیمم بدل از وضو را هم باطل میکند، و چیزهائی که غسل را باطل مینماید، تیمم بدل از غسل را هم باطل مینماید.