ساعت
ساعت مقدارى از زمان می‌باشد که در دو معنای ساعت عرفی و ساعت نجومی استعمال شده است و در روایات و به مناسبت در کلمات فقها کاربرد دارد.
ساعتهای مغازه ساعت سازی که مقداری از آن مال مردم بود به سرقت رفته، آیا ساعت ساز مسؤولیتی در قبال آنها دارد؟
چنانچه در حفظ ساعتها و حراست دکان مسامحه ای صورت نگرفته باشد، ضامن نیست.
چنانچه در حفظ ساعتها و حراست دکان مسامحه ای صورت نگرفته باشد، ضامن نیست.
عنوان سوال:
ساعتهای مغازه ساعت سازی که مقداری از آن مال مردم بود به سرقت رفته، آیا ساعت ساز مسؤولیتی در قبال آنها دارد؟
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- شخصی بدون گرفتن سرقفلی مغازه خود را اجاره داده است، مستأجر بعد از مدتی مغازه را با گرفتن سرقفلی به فرد دیگری می دهد و مالک مغازه، نسبت به اجاره با مستأجر جدید اقدام می کند، امّا در ضمن عقد اجاره تصریح می کند که نسبت به سرقفلی مغازه، ضمانت و مسؤولیتی ندارم، حال که مستأجر دوم می خواهد مغازه را تخلیه و تحویل دهد از مالک مغازه ادعای سرقفلی می کند، آیا چنین حقی را دارد؟
- با توجه به این که بعد از مرگ، دیه حق وارث است، اگر فرد دهنده عضو تعهد کند که در صورت مرگ وی پزشک مربوطه در قبال پرداخت دیه مسؤولیتی ندارد آیا چنین تعهدی کفایت می کند؟
- مغازه داری هنگام حساب سال خود، مقداری بدهی و مقداری طلب و مقداری پول نقد دارد تکلیف خمس او چیست؟
- سارقی به سرقت اعتراف کرده، ولی دسترسی به اصل مال ندارد، آیا باید قیمت آن را به نرخ روز سرقت پرداخت کند یا به نرخ روز ادا؟
- سارقی به سرقت اعتراف کرده است، ولی دسترسی به اصل مال ندارد، آیا باید قیمت روز ادا پرداخت شود یا قیمت روز سرقت؟
- شخصی مقداری پول به دندان ساز داد، ولی دندانها به دهانش نخورد، آیا می تواند پول خود را پس بگیرد؟
- شخصی مال کسی را سرقت کرده و از بین برده است و صاحب مال فوت شده ولی فرزند دارد، وظیفه اش چیست؟
- با توجه به اینکه ممکن است جان بیمار به طور اورژانس (فوری) در خطر باشد، و زمانی جهت تعیین حساسیت فرد به دارویی خاص وجود نداشته باشد، اگر با تجویز دارو، بیمار به آن حساسیت پیدا کرده; دچار عوارض شدید و یا مرگ شود، آیا پزشک معالج در قبال این عوارض، مسؤولیتی خواهد داشت؟
- اگر پزشک دارو یا روش تشخیصی را که در حال حاضر کاملا غیر مضر شناخته شده، به خانم بارداری توصیه کند; اما بعداً مشخص گردد این اعمال برای مادر یا جنین، کاملا مضر بوده اند (همانطور که این مورد در تاریخ پزشکی رخ داده است)، آیا پزشک در قبال عوارض حاصله از این موارد، مسؤولیتی به عهده خواهد داشت؟
- مغازه ای را به بیع شرط می فروشند به ده میلیون تومان، و شرط می کنند که بعد از یک سال اگر این پول را پس دادند، مغازه مال خود فروشنده باشد، آیا چنین معامله ای صحیح است؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر اموال مردم در مغازهای بود و مغازه به سرقت رفت، آیا صاحب مغازه ضامن است؟
- [آیت الله خامنه ای] سؤال من این است که اگر کسی به قصد سرقت وارد مغازه یا خانه ای شد و مقداری اسباب و اثاثیه به سرقت برد و از خود چیزی مثل کیف یا پول یا اشیایی جا گذاشت آیا صاحب مغازه یا خانه می تواند آن پول را برای خود بردارد؟
- [آیت الله بهجت] شخصی وسیله ای را برای تعمیر نزد مغازه ای گذاشته است، امّا آن وسیله در مغازه به سرقت رفته است، چه کسی ضامن آن است؟
- [سایر] نظریه خدای ساعت ساز چیست؟ و چرا با دستورات دین اسلام منافات دارد؟
- [آیت الله سیستانی] اگر مغازه مرهونه در قبال پولی که به او داده شده بخود صاحب مغازه یعنی راهن اجاره داده شود صحیح است یا خیر ؟
- [آیت الله بهجت] مغازه داری هنگام حساب سال خود، مقداری بدهی و مقداری طلب و مقداری پول نقد و مقداری جنس در مغازه (سرمایه) دارد؛ تکلیف خمس او چیست؟
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر مال سرقت شده از بین رفته، وظیفه سارق چیست؟
- [آیت الله بهجت] در صورتی که کارمندی برای ساعت مشخصی در روز استخدام شود، اگر در آن ساعت ها مشغول مطالعه شود یا بدون اشتغال خاصّی بی کار بماند، آیا در قبال آن ساعات می تواند حقوق دریافت نماید؟
- [آیت الله مظاهری] سارقی به سرقت اعتراف کرده، ولی دسترسی به اصل مال ندارد، آیا باید قیمت آن را به نرخ روز سرقت پرداخت کند یا به نرخ روز ادا؟
- [آیت الله بهجت] آیا نصاب در حدّ سرقت که ربع دینار طلای مسکوک است به ارزش مال مسروقه در زمان سرقت محسوب می شود یا زمان صدور حکم؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- وکالت، عقد جایز است و هر یک از دو طرف می تواند آنرا بهم بزند، مگر اینکه در ضمن عقد لازمی شرط شده باشد مثلا فرزند مغازه خود را به پدرش میفروشد و در ضمن عقد بیع شرط می کنند که فرزند وکیل باشد مغازه را تا 5 سال اجاره بدهد و مال الاجاره را بپردازد که در این صورت پدر جائز نیست فرزندش را از وکالت عزل نماید.
- رهن یا وثیقه گذاشتن آن است که بدهکار مقداری از مال خود را نزد طلبکار بگذارد که اگر طلب او را بموقع ندهد طلبش را از آن مال به دست آورد.
- اگر به نیّت فطره مقداری از مال خود را کنار بگذارد و تا ظهر روز عید به مستحق ندهد هر وقت آن را می دهد نیّت فطره نماید.
- اگر انسان مالی داشته باشد که قیمتش از فطره بیشتر است، چنانچه فطره را ندهد و نیّت کند که مقداری از آن مال برای فطره باشد اشکال دارد.
- سرمایه (یعنی هر چه انسان برای کسب درآمد از آن استفاده می کند مثل زمین کشاورزی، گاو و گوسفند، ماشین سواری یا مغازه و خانه برای اجاره دادن) تا مقداری که انسان برای امرار معاش خود به آن نیاز دارد خمس ندارد و لو از درآمد سال خود یا از پولی تهیه شده که اگر باقی بماند، خمس به آن تعلق می گیرد.
- اگر کسی وصیت کرده باشد که مقدار مستحب کفن را که در دو مسأله قبل گفته شد، از ثلث مال او بردارند، یا وصیت کرده باشد ثلث مال را به مصرف خود او برسانند ولی مصرف آن را معین نکرده باشد یا فقط مصرف مقداری از آن را معین کرده باشد، می توانند مقدار مستحب کفن را از ثلث مال او بردارند.
- اگر به سبب سرقت یا سوختن یا ضرر در تجارت و مانند اینها مقداری از سرمایه تلف شود و با بقیه آن سود حاصل شود باید اول با سود حاصله، سرمایه را تکمیل کنند، پس از آن اگر چیزی ماند بین مالک و عامل طبق قرارداد تقسیم می شود، بلی چنانچه پس از فسخ مضاربه، خسارتی به سرمایه وارد شود بر مالک است نه عامل.
- اگر مقداری مال به کسی بدهند و حج بر او واجب شود، چنانچه حج نماید، هر چند بعداً مالی از خود پیدا کند، دیگر حج بر او واجب نیست.
- اگر خمس مال حلال مخلوط به حرام را بدهد و بعد بفهمد که مقدار حرام بیشتر از خمس بوده، بنابر احتیاط مستحب مقداری را که می داند از خمس بیشتر بوده، از طرف صاحب آن صدقه بدهد.
- اگر غیر مال التجاره مالی داشته باشد که خمسش را داده یا خمس ندارد چنانچه قیمتش بالا رود و آن را بفروشد مقداری که بر قیمتش اضافه شده خمس ندارد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] صلح آن است که انسان با دیگری سازش کند که مقداری از مال یا منفعت مال خود را ملک او کند؛ یا از طلب یا حق خود بگذرد که او هم در عوض؛ مقداری از مال یا منفعت مال خود را به او واگذار نماید یا از طلب یا حقی که دارد بگذرد؛ بلکه اگر بدون آنکه عوض بگیرد مقداری از مال یا منفعت مال خود را به کسی واگذار کند یا از طلب یا حق خود بگذرد؛ باز هم صلح صحیح است.
- [آیت الله خوئی] صلح آن است که انسان با دیگری سازش کند که مقداری از مال یا منفعت مال خود را ملک او کند، یا از طلب یا حق خود بگذرد، که او هم در عوض، مقداری از مال یا منفعت مال خود را به او واگذار نماید یا از طلب یا حقی که دارد بگذرد. بلکه اگر بدون آنکه عوض بگیرد مقداری از مال یا منفعت مال خود را به کسی واگذار کند، یا از طلب یا حق خود بگذرد، باز هم صلح صحیح است.
- [آیت الله سبحانی] صلح آن است که انسان با دیگری سازش کند که مقداری از مال یا منفعت مال خود را ملک او کند، یا از طلب; یا حق خود بگذرد که او هم در عوض، مقداری از مال، یا منفعت مال خود را به او واگذار نماید; یا از طلب، یا حقی که دارد بگذرد.
- [آیت الله وحید خراسانی] رهن ان است که کسی که حق مالی برای دیگری بر عهده اوست مقداری از مال خودرا وثیقه بگذارد که اگر حق اورا ندهد صاحب حق بتواند حق خودرا از ان مال استیفاء کند مانند این که بدهکار مقداری از مال خودرا وثیقه بگذارد که اگر طلب اورا ندهد طلبش را از ان مال بدست اورد
- [آیت الله سبحانی] صلح آن است که انسان با دیگری سازش کند که مقداری از مال یا منفعت مال خود را ملک او کند، یا از طلب; یا حق خود بگذرد که او هم در عوض، مقداری از مال، یا منفعت مال خود را به او واگذار نماید; یا از طلب، یا حقی که دارد بگذرد.
- [آیت الله جوادی آملی] .غصبی بودن لباس، گاهی به سرقت آن است و گاهی با باطل بودن معامله؛ مانند آنکه خریدار یا مستأجر, لباسی را با عین پول حرام بخرد یا اجاره کند یا در حین معامله که آن را به ذمّه میخرد, یا قرض میگیرد, قصد پس ندادن آن یا نپرداختن بهای آن را داشته باشد یا قصد داشته باشد که بهای آن را از مال حرام بدهد یا اصلاً جز مال حرام, مال دیگری ندارد تا قصد مال حلال کند; در همه این موارد تا بهای آن را از مال حلال نپردازد, تصرف در آن حرام است; همچنین حرام بودن مال, گاهی به سرقت، رشوه، ربا و مانند آن است و زمانی به نپرداختن حقّ خمس یا زکات و ادا نکردن نذر مالی که عین آن صدقه قرار داده شده، نه آنکه تصدّق به آن نذر شده باشد.
- [آیت الله جوادی آملی] .تحویل مالِ غیرمنقول، گذشته از در اختیار قراردا دن آن، باید کاملاً تخلیه شود، به صورتی که هیچ مانعی برای استفاده خریدار از آن خانه یا مغازه و مانند آن نباشد.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] رهن آن است که بدهکار مقداری از مال خود را نزد طلبکار بگذارد که اگر طلب او را ندهد؛ طلبش را از آن مال به دست آورد.
- [آیت الله بروجردی] رهن آن است که بدهکار مقداری از مال خود را نزد طلبکار بگذارد که اگر طلب او را ندهد، طلبش را از آن مال به دست آورد.
- [آیت الله خوئی] رهن آن است که بدهکار مقداری از مال خود را نزد طلبکار بگذارد که اگر طلب او را ندهد طلبش را از آن مال بهدست آورد.