تبیین
بیان به معنای رافعِ ابهام یا اجمال یک شیء است. اجمال و بیان به بحثی اصولی پیرامون مبهم و مبیّن اطلاق میشود و از مباحث علم اصول است.
فرق بین جایز نیست و حرام است، چیست؟
در مقام عمل فرقی بین آنها نیست، بلی از نظر ادلّه فقهی، فرق وجود دارد که محل طرح و تبیین آن، کتب مربوطه است.
در مقام عمل فرقی بین آنها نیست، بلی از نظر ادلّه فقهی، فرق وجود دارد که محل طرح و تبیین آن، کتب مربوطه است.
عنوان سوال:
فرق بین جایز نیست و حرام است، چیست؟
پاسخ:
در مقام عمل فرقی بین آنها نیست، بلی از نظر ادلّه فقهی، فرق وجود دارد که محل طرح و تبیین آن، کتب مربوطه است.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- در توضیح المسائل فرموده اید: (شستن صورت و دستها مرتبه اول واجب و مرتبه دوم جایز و مرتبه سوم حرام است)، آیا این مطلب اختصاصبه وضوی ترتیبی دارد یا شامل وضوی ارتماسی هم می شود؟
- رستورانی است که می دانم در آن غذاهای حلال و حرام به مشتریها می دهند و حتی مسکرات هم به مراجعین می فروشند، آیا جایز است این جانب سهمی از آن را خریداری و در سود آن شریک شوم؟
- زمین مشاعی بین مسلمان و ارمنی با رضایت مالکین آن تبدیل به مسجد شده است و شخص ارمنی در مراسم مسلمانان در مسجد شرکت می کند حتی مراسم درگذشت پدرش را در مسجد گرفته است، آیا شرعاً جایز است و موجب هتک حرمت مسجد نیست؟
- شخصی در ماه حرام مصدوم شده و در ماه غیر حرام فوت کرده یا بالعکس، آیا دیه تغلیظ می شود؟
- شخصی از حرام جنب شده است، آیا لازم است غسل را به نیت جنب از حرام انجام دهد؟
- آیا گوشت خرگوش حرام است؟
- آیا حرف رکیک حرام است؟
- آیا سدّ معبر جایز است؟
- ملاک در حرمت نبش قبر میت چیست؟
- آیا بازی کردن با شطرنج حرام است؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [سایر] آیا عبارت "جایز نیست" به معنای "حرام است" است؟
- [سایر] چرا در اسلام، طلاق جایز است؟ آیا بهتر نبود حرام می‌شد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا عاریه دادن مالی که هم منفعت حلال دارد و هم حرام ،جایز است؟
- [آیت الله سیستانی] اگر غنا حرام است پس چرا در مراسم عروسی زنانه جائز می شود ؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا خرید امتیاز و مالکیت مغازه ای که غذای حرام هم می فروشد جایز است؟
- [آیت الله بهجت] پوشیدن مانتو بدون چادر و سخنرانی زن ها در مقابل مردان جایز است یا حرام؟
- [آیت الله علوی گرگانی] آیا در فتاوی عبارت (جایز نیست) با (حرام است) یک معنا دارد؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا خرید امتیاز و مالکیت مغازه ای که غذای حرام هم می فروشد جایز است؟
- [آیت الله بهجت] فرق بین "جایز نیست" و "حرام است" در رساله ی عملیّه چیست؟
- [آیت الله سیستانی] در مورد فروختن گوشت حرام آیا کار کردن در مکانی مثل ( مکدونالد ) که یک رستوران آمریکایی است و گوشت حرام می فروشد جایز است ؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- عاریه دادن چیزی برای استفاده حرام از آن جایز نیست بنابراین عاریه دادن انگشتر طلای مردانه به مرد جایز نیست. بلی اگر همین انگشتر را برای کاری غیر از زینت کردن مرد بگیرد مانعی ندارد.
- اگر بواسطه شیر دادن، حق شوهر از بین نرود، زن می تواند بدون اجازه شوهر، بچه کس دیگر را شیر دهد، ولی جایز نیست بچه ای را شیر دهد که بواسطه شیر دادن به آن بچه به شوهر خود حرام شود. مثلا اگر شوهر او دختر شیر خواری را برای خود عقد کرده باشد زن نباید آن دختر را شیر دهد، چون اگر آن دختر را شیر دهد خودش مادر زن شوهر می شود و بر او حرام می گردد.
- اگر لباسی را بذمّه بخرد و بعداً از پولی که بابت ربا گرفته، یا از پول حلالی که مخلوط با ربا است به صاحب لباس بدهد چنانچه موقع خریداری قصد داشته از این پول بدهد بنابر احیتاط پوشیدن آن لباس جایز نیست و نماز خواندن در آن اشکال دارد، و اگر در هنگام خرید چنین قصدی نداشته باشد پوشیدن آن لباس جایز و نماز در آن صحیح است و اگر پول ربایی یا حلال مخلوط به حرام داشته باشد و به فروشنده بگوید که این لباس را با این پول می خرم، پوشیدن آن لباس حرام است و اگر بداند پوشیدن آن حرام است نماز خواندن در آن هم بنابر احتیاط واجب باطل می باشد.
- خوردن و آشامیدن از ظرف طلا و نقره و استعمال آنها، حرام است، حتّی استعمال آنها در زینت اطاق حرام می باشد، ولی نگاه داشتن آنها حرام نمی باشد
- خرید و فروش آلات لهو که فقط در حرام استعمال می شود حرام است.
- تخم حیوانات دریایی حلال، حلال و تخم حیوانات دریایی حرام، حرام است.
- نگاه کردن به عورت دیگری حرام است، اگر چه از پشت شیشه یا در آئینه یا آب صاف و مانند اینها باشد و نگاه کردن به عورت بچّه غیر ممیّز جایز است و زن و شوهر می توانند به تمام بدن یکدیگر نگاه کنند.
- در وضو، شستن صورت و دستها، مرتبه اوّل واجب و مرتبه دوّم جایز و مرتبه سوّم و بیشتر از آن حرام می باشد، و اگر با یک مشت آب، تمام عضو شسته شود و به قصد وضو بریزد یک مرتبه حساب می شود چه قصد بکند یک مرتبه را، یا قصد نکند.
- خوردن خاک حرام است ولی خوردن کمی از تربت حضرت سید الشهداء (علیه السلام) برای شفا جایز است و بهتر است که تربت را در مقداری آب حل نمایند تا مستهلک شود و بعد آن آب را بیاشامند و خوردن گلِ داغستان و گل ارمنی برای معالجه اگر علاج منحصر به خوردن اینها باشد اشکال ندارد.
- کفن کردن با پارچه ای که از پشم یا موی حیوان حرام گوشت تهیه شده، در حال اختیار جایز نیست، ولی اگر پوست حیوان حلال گوشت را طوری درست کنند که به آن جامه گفته شود، و همچنین اگر کفن از مو و پشم حیوان حلال گوشت باشد اشکال ندارد، اگرچه احتیاط مستحب آن است که با این دو هم کفن ننمایند.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله وحید خراسانی] خرید و فروش سهام شرکتهای سهامی در صورتی که در ان شرکتها معاملات حرام مانند معاملات ربوی انجام نشود جایز است و خرید و فروش سهام شرکتهایی که معاملات حرام انجام می دهند در صورتی که سود حاصل از حرام جزء سرمایه شرکت باشد جایز نیست و در غیر این صورت خرید و فروش خود سهام جایز است ولی باید از درامدهای حرام ان پرهیز شود
- [آیت الله مکارم شیرازی] 8 این امر ذاتاً جایز است; ولی چون غالباً مستلزم نگاه و لمس حرام است، جز در موارد ضرورت جایز نیست.
- [آیت الله مظاهری] رادیو و تلویزیون و ویدئو و مانند اینها که دارای منافع حلال و حرام است، خرید و فروش آنها و انتفاع بردن از منافع حلال آنها جایز است، ولی اگر موجب فساد اخلاقی یا متزلزل شدن عقاید باشد خرید و فروش آنها حرام است، چنانکه خرید و فروش آنها برای انتفاع بردن از آنها به نحو حرام جایز نیست.
- [آیت الله مظاهری] اگر برای گرفتن حقّ خودش یا ترس از کارشکنی مجبور شود رشوه بدهد، جایز است، ولی برای گیرنده، حرام است.
- [امام خمینی] جایز نیست که برای غسل دادن میت مزد بگیرند، ولی مزد گرفتن برای کارهای مقدماتی غسل حرام نیست.
- [آیت الله سیستانی] ساختن مجسّمه جاندار بنابر احتیاط حرام است ، ولی خرید و فروش آن مانعی ندارد . و امّا نقاشی جاندار جایز است .
- [آیت الله بهجت] وام گرفتن از بانک در صورتی که در آن شرط سود شده باشد، جایز نیست و ربا و حرام است.
- [آیت الله سیستانی] معلوم نیست که صدف از اجزاء حیوان حرام گوشت باشد ، پس جایز است که انسان با آن نماز بخواند .
- [امام خمینی] اگر پولی به بانک یا غیر آن بدهند و بانک به آنها ربا بدهد جایز نیست بگیرند، اگر چه قرار هم نگذاشته باشند، ولی اگر قرض گیرنده مجاناً چیزی بدهد حرام نیست، و جائز است گرفتن آن.
- [آیت الله جوادی آملی] .بردن عین نجس به مسجد مانند خون یا بول که در ظرف آزمایشگاه یا پارچهای ریخته شده و مایه هتک حرمت باشد حرام است ; نیز بردن متنجّس و همراه داشتن آن، اگر اهانت به خانه خدا باشد, جایز نیست.