کفاره
کفاره به معنای پوشاندن می‌باشد و شأن کفاره، پوشاندن خطیئه است. "کفاره" در شرع مقدس به عبادت خاصی اطلاق می‌شود که برای عقوبت افراد، سقوط عقوبت یا تخفیف در آن تعیین شده است.
مصرف کفاره چه اشخاصی هستند؟
مصرف آن فقیر مؤمن غیر سید است. بلی اگر دهنده آن سید باشد می توان به سید فقیر بدهد. و خود شخص بنابر احتیاط نمی تواند از آن بخورد. و اگر خورد بنابر احتیاط واجب قیمت آن مقدار را که خورده صدقه بدهد. و نزدیکان او هم اگر فقیر نیستند از آن نخورند.
مصرف آن فقیر مؤمن غیر سید است. بلی اگر دهنده آن سید باشد می توان به سید فقیر بدهد. و خود شخص بنابر احتیاط نمی تواند از آن بخورد. و اگر خورد بنابر احتیاط واجب قیمت آن مقدار را که خورده صدقه بدهد. و نزدیکان او هم اگر فقیر نیستند از آن نخورند.
پاسخ:
مصرف آن فقیر مؤمن غیر سید است. بلی اگر دهنده آن سید باشد می توان به سید فقیر بدهد. و خود شخص بنابر احتیاط نمی تواند از آن بخورد. و اگر خورد بنابر احتیاط واجب قیمت آن مقدار را که خورده صدقه بدهد. و نزدیکان او هم اگر فقیر نیستند از آن نخورند.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- کیفیت مصرف کفاره را بیان فرمایید:
- اشخاصی که جاهل به حکم بوده اند و در اوایل تکلیف روزه را خورده اند، مضافاً بر قضا، آیا کفاره افطار عمدی دارد؟
- حکم روزه اشخاصی که در مسجدالحرام یا مسجدالنبی(صلی الله علیه وآله) که قبل از وقت افطار، از باب تقیه افطار می کند چیست؟
- آیا استفاده از روکش طلا برای دندانها در مورد مردان اشکال دارد یا نه؟ و نماز چنین اشخاصی چه حکمی دارد؟
- شخصی از مجتهدی تقلید می کرد که در بعضی از موارد فتوا به وجوب کفاره داده بود و مقلد او با علم به این فتوا مرتکب آن عمل شده و کفاره را نداده و فعلاً از جناب عالی یا از کسی تقلید می کند که برای ارتکاب آن عمل کفاره را واجب نمی داند، آیا اکنون واجب است کفاره را بدهد؟
- اگر کسی قسم بخورد که کاری را انجام ندهد حال اگر آن را مرتکب شود و کفاره بدهد، آیا اگر پس از کفاره دوباره مرتکب آن عمل شود، باید مجدداً کفاره بدهد؟
- کفاره پوشاندن صورت برای بانوان چیست؟
- اشخاصی که سرمایه کسب آنها غیر مخمس بوده و از درآمد آن لوازم زندگی مورد نیاز خود را خریداری کرده اند، آیا به این لوازم زندگی نیز خمس تعلق می گیرد؟
- هرگاه وصی مصرف وصیت را فراموش کند، وظیفه اش چیست؟
- گوشت عقیقه را به چه صورتی مصرف کنیم؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله علوی گرگانی] آیا کفّارات غیر عمدی روزه را میتوان در مصارف عام المنفعه مصرف نمود؟
- [آیت الله خوئی] فقیر ده سیر طعام را که به عنوان کفاره میگیرد باید خود شخصاً مصرف نماید، یا آنکه برای مهمان خود هم میتواند مصرف نماید؟
- [آیت الله وحید خراسانی] ایا شخص فقیر می تواند گوشت کفاره تقصیر خود را به مصرف فقرایی که نانخور او هستند برساند
- [آیت الله سبحانی] اگر اشخاصی نذر نمایند که در روز عاشورا به حسینیه معینی برنج تحویل دهند اگر این مقدار برنج بیش از مقدار مصرف باشد آیا می توان آن را تبدیل به گوشت و دیگر اقلام غذایی نمود؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] در مورد وصیت به رد مظالم باید از اصل مال برداشت یا از ثلث، همچنین در مورد وصیت مبلغ معین به منظور کفاره باید در مورد کفاره عمد مصرف شود یا غیر عمد؟
- [آیت الله علوی گرگانی] آیا پدر میتواند زکات نهگانه را به فرزند خود از بابت فی سبیل الّله بدهد و فرزند هم این زکات را برای کفّارات خود مصرف کند یعنی کفّارات بدهکار است آن را بپردازد؟
- [سایر] اگر کسی ناراحتی قلبی داشته باشد و مجبور باشد هر روز دارو مصرف کند آیا روزه بر او واجب است یا خیر؟ آیا باید کفاره دهد؟
- [آیت الله خوئی] اگر مرتکب شود محرم به یکی از محرمات احرام مثل تظلیل نمودن و اراده نماید که گوسفندی کفاره بدهد به چه مصرف برساند این گوسفند را؟
- [آیت الله اردبیلی] یکی از کفّارات در روزه، اطعام نمودن فقراست. آیا لازم است چیزی که برای ادای کفّاره تهیه شده، به فقرا خورانده شود یا تسلیم نمودن کفّاره به فقیر کافی است، ولو این که بدانیم خودش مصرف نمیکند و مثلاً به فردی غیر فقیر میخوراند؟
- [آیت الله بروجردی] زن پیر که قادر بر گرفتن روزه نیست و باید برای هر روزی مُدّی ازطعام کفّاره بدهد، اگر شوهر او فقیر باشد میتواند کفّاره خود را به شوهر بدهد؟ و بعد از دادن آیا شوهر میتواند همان کفّاره را به مصرف نفقه آن زن برساند یا خیر؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر روزه دار دروغی را بخدا و پیغمبر (صلی الله علیه وآله وسلم) نسبت دهد که بنابر احتیاط واجب کفاره دارد یک کفّاره بر او لازم است نه کفّاره جمع.
- وطی در دُبُر زن حائض، کفاره ندارد.
- اگر انسان بعد از آن که در حال حیض جماع کرده و کفاره آن را داده دوباره جماع کند باز هم باید کفاره بدهد.
- اگر با زن حائض چند مرتبه جماع کند و در بین آنها کفاره ندهد احتیاط واجب آن است که برای هر جماع یک کفاره بدهد.
- اگر کسی وصیت کرده باشد که مقدار مستحب کفن را که در دو مسأله قبل گفته شد، از ثلث مال او بردارند، یا وصیت کرده باشد ثلث مال را به مصرف خود او برسانند ولی مصرف آن را معین نکرده باشد یا فقط مصرف مقداری از آن را معین کرده باشد، می توانند مقدار مستحب کفن را از ثلث مال او بردارند.
- اگر روزه دار در یک روز ماه رمضان چند مرتبه کاری که روزه را باطل می کند غیر از جماع انجام دهد بنابر احتیاط مستحب باید به همان اندازه که افطار کرده کفّاره بدهد. هر چند یک کفّاره کافی است.
- کسی که عمداً روزه خود را باطل کرده، اگر بعد از ظهر مسافرت کند یا پیش از ظهر برای فرار از کفّاره سفر نماید، کفّاره او ساقط نمی شود، بلکه اگر قبل از ظهر مسافرتی برای او پیش آمد کند، بنابر احتیاط کفّاره بر او واجب است.
- اگر روزه دار در ماه رمضان با زن خود که روزه دار است جماع کند، چنانچه زن را مجبور کرده باشد، کفّاره روزه خودش و روزه زن را باید بدهد و اگر زن به جماع راضی بوده بر هر کدام یک کفّاره واجب می شود و هر یک باید کفاره خودش را بدهد.
- اگر به ولیّ طفل و دیوانه دسترسی ندارد می تواند خودش یا بوسیله یک نفر امین زکات را به مصرف طفل یا دیوانه برساند و باید موقعی که زکات را به مصرف آنان می رساند نیّت زکات کند.
- اگر روزه دار در ماه رمضان با زن روزه دار خود که خواب است جماع نماید، یک کفاره بر او واجب می شود، و روزه زن صحیح است و کفّاره هم بر او واجب نیست.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سیستانی] مالی را که انسان به مصرف نذر و کفّاره میرساند ، جزء مخارج سالیانه است . و نیز مالی را که به کسی میبخشد ، یا جایزه میدهد در صورتی که از شأن او زیاد نباشد ، از مخارج سالیانه حساب می‌شود .
- [آیت الله بهجت] مالی را که انسان به مصرف نذر و کفاره میرساند، جزء مخارج سال است و نیز مالی را که به کسی ببخشد یا جایزه دهد، در صورتی که از شأن او زیاد نباشد، از مخارج سال حساب می‌شود.
- [آیت الله شبیری زنجانی] مالی را که انسان به مصرف نذر و کفّاره میرساند، جزء مخارج سالیانه است؛ و نیز مالی را که به کسی میبخشد یا جایزه میدهد - به مقداری که متعارف است - از مخارج سالیانه حساب می‌شود.
- [آیت الله اردبیلی] مالی که انسان به مصرف نذر و کفّاره میرساند، جزء مخارج سالانه است و نیز مالی که به کسی میبخشد یا جایزه میدهد، در صورتی که بیشتر از شأن او نباشد، از مخارج سالانه حساب می‌شود.
- [آیت الله بروجردی] مالی را که انسان به مصرف نذر و کفاره میرساند، جزء مخارج سالیانه است و نیز مالی را که به کسی می بخشد یا جایزه میدهد، در صورتی که از شأن او زیاد نباشد، از مخارج سالیانه حساب می‌شود.
- [آیت الله خوئی] مالی را که انسان به مصرف نذر و کفاره میرساند، جزء مخارج سالیانه است، و نیز مالی را که به کسی میبخشد یا جایزه میدهد، در صورتی که از شأن او زیاد نباشد از مخارج سالیانه حساب می‌شود.
- [آیت الله مکارم شیرازی] لازم نیست کفاره هر روز را به یک فقیر بدهد، بلکه می تواند کفاره چندین روز را به یک نفر بدهد و اگر مقداری نان دهد که گندم آن به اندازه یک مد باشد کافی است، ولی پول آن را نمی تواند بدهد مگر این که اطمینان داشته باشد آن را برای خرید نان مصرف می کند.
- [آیت الله مظاهری] گفته اشخاصی که از گرفتن خورشید یا ماه و زلزله و مانند اینها اطلاع دارندحجّت است و بایدطبقگفته آنها عمل شود گرچه اطمینان هم حاصل نشود.
- [آیت الله اردبیلی] اگر انسان از روی اختیار به نذر خود عمل نکند، باید کفّاره بدهد و کفّاره آن، کفّاره قسم است که در مسأله 3302 آمده است.
- [آیت الله بهجت] اگر از روی اختیار به نذر خود عمل نکند، باید کفاره بدهد، و کفاره آن بنابر اظهر کفاره (قَسَم) و بنابر احتیاط مستحب، کفاره افطار عمدی روزه ماه رمضان است. و نیز اگر نذر روزه معین کرده باشد، کفاره آن بنابر احتیاط واجب، همان کفاره افطار عمدی است.