اختیار
اختیار در چند معنا به کار رفته است:۱. مقابل جبر، ۲. در برابر اکراه، ۳. مقابل ضرورت و اضطرار، ۴. برگزیدن یکی یا بیشتر، از چند چیز. از اختیار به معنای چهارم در باب نکاح سخن رفته است.
در نجاست آب پاکی که در اختیار ما بوده است، شک کرده‌ایم. آیا میتوانیم با آن آب، غسل و وضو به جا آوریم یا ازاله نجاست کنیم؟
بلی، میتوانید.
بلی، میتوانید.
عنوان سوال:
در نجاست آب پاکی که در اختیار ما بوده است، شک کرده‌ایم. آیا میتوانیم با آن آب، غسل و وضو به جا آوریم یا ازاله نجاست کنیم؟
پاسخ:
بلی، میتوانید.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- اگر در حوضی که مقدار آب آن کمتر از کر است، وضو یا غسل ارتماسی به جا آوریم، آیا میتوانیم با همان آب، وضو و غسلهای بعدی را هم انجام دهیم یا نه؟
- آیا میتوانیم بر خاکی که در پاکی و نجاست آن شک داریم، تیمّم کنیم یا نه؟ اگر دو خاک در اختیار داریم که نمیدانیم کدام یک نجس شده است، تیمّم با آنها صحیح است یا خیر؟
- آیا میتوانیم در بین غسل ترتیبی، آن را رها کنیم و به جای آن، غسل ارتماسی به جا آوریم؟
- در مواردی که استعمال چیزی مشروط به طهارت آن است و شک در طهارت آن چیز داریم و به راحتی میتوانیم به پاک یا نجس بودن آن پی ببریم، آیا جستجو کردن از پاکی و نجاست آن واجب است یا میتوانیم بنا را بر پاکی گذاشته و آن چیز را مورد استفاده قرار دهیم؟
- آیا میتوانیم در وضو، موقع شستن دست، به جای آب ریختن و دست کشیدن، دستمان را زیر شیر آب بگیریم؟
- اگر موقعی که میّت را در قبر قرار دادهایم، کفن به واسطه نجاست خارجی یا خود میّت نجس شود، آیا باز هم ازاله نجاست لازم است یا خیر؟ اگر امکان ازاله نجاست از کفن یا تعویض کفن نبود، چه باید کرد؟ در صورتی که بتوان ازاله نجاست از کفن نمود، آیا باید قسمت نجس شده بدن میّت را هم آب کشید؟
- آیا می‌توان با استفاده از ظروف کفّار یا افرادی که نسبت به نجاست و پاکی بی اعتنا هستند، غسل و وضو به جا آورد؟
- اگر بعد از تطهیر بدن، با آب قلیل غسل جنابت کنیم، حکم آبی که به سبب غسل کردن از بدن جدا می‌شود، از نظر نجاست و پاکی و از جهت استعمال دوباره چیست؟
- اگر قسمتی از بدن انسان نجس گردد و پس از داخل شدن در آب کُر، ازاله نجاست شود، آیا برای پاک شدن، بیرون آمدن از آب لازم است یا خیر؟
- آیا با آبی که برای گرفتن وضو یا غسل استعمال شده یا آب قلیلی که برای برطرف کردن نجاست به کار رفته است، می‌توان دوباره وضو یا غسل به جا آورد یا نجاستی را برطرف نمود؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بهجت] کسی که در طهارت، نجاست، وضو، به خصوص غسل زیاد شک می کند و آب خیلی مصرف می کند، وظیفه ی او چیست؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] لباس نجس بعد از ازاله نجاست، در ظرف آب قلیل که از طریق شیر متصل به آب کرّ است زده می شود، آیا پاک می گردد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] لباس نجس را بعد از ازاله نجاست در ظرف آبی که مقدار کمی آب دارد ولی از طریق شیر آب متصل به کرّ است، آیا می توان پاک کرد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر کسی آب کمی در اختیار دارد که اگر با آن وضو بگیرد و یا غسل کند برای تطهیر بدن یا لباس او چیزی نمی ماند تکلیفش چیست؟
- [سایر] سلام خواستم بپرسم برای ترک وسواس به پاکی و نجسی باید چه کنم در ضمن من همیشه در نماز و غسل و وضو شک دارم فکر میکنم اشتباه انجام داده ام کمکم کنید تا از این مشکلات رهایی یابم
- [آیت الله سیستانی] حوله یا لباسی که قبل از غسل در موقع حیض استفاده شد بعد از غسل پاکی ایا برای استفاده نجس است؟
- [آیت الله سیستانی] حوله یا لباسی که قبل از غسل در موقع حیض استفاده شد بعد از غسل پاکی آیا برای استفاده نجس است؟
- [سایر] در هنگام غسل و وضو زیاد شک میکنم، وظیفهام چیست؟
- [سایر] اگر کسی آب کافی در اختیار داشته باشد برای غسل، اما شک کند که بخاطر استفاده از اون آب ممکنه مریض بشه و به سختی بیفته، آیا باز هم باید غسل کنه یا میتونه از تیمم بدل از غسل استفاده کنه؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] قبل از غسل، آب کافور نجس شده و جنازه را با همان آب کافورِ نجس غسل داده اند و پس از دفن متوجه شده اند وظیفه چیست؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر یکی از اعضای وضو نجس باشد و بعد از وضو شک کند که پیش از وضو آنجا را آب کشیده یا نه، چنانچه در هنگام وضو متوجه پاک بودن و نجس بودن آنجا نبوده، وضوی او باطل است و اگر میداند که متوجه بوده یا شک دارد که متوجه بوده یا نه، وضوی او صحیح است و در هر صورت برای اعمال بعدی باید جایی را که نجس بوده، آب بکشد.
- چیز نجسی که انسان شک دارد پاک شده یا نه، نجس است و اگر شک کند چیز پاکی نجس شده یا نه، پاک است و حتی اگر بتواند نجس یا پاک بودن آن را بفهمد، لازم نیست وارسی کند.
- آبی که مطلق بوده و معلوم نیست مضاف شده یا نه، مثل آب مطلق است، یعنی چیز نجس را پاک میکند و وضو و غسل نیز با آن صحیح است، ولی آبی که مضاف بوده و معلوم نیست مطلق شده یا نه، مثل آب مضاف است، یعنی چیز نجس را پاک نمیکند و وضو و غسل نیز با آن باطل است.
- اگر غیر از آب پاکی که برای وضو یا غسل دارد، آب نجسی نیز به مقدار آشامیدن خود و کسانی که با او مربوط هستند داشته باشد، باید آب پاک را برای آشامیدن بگذارد و با تیمّم نماز بخواند؛ ولی چنانچه آب را برای حیوان خود بخواهد، باید آب نجس را به آن بدهد و با آب پاک، وضو و غسل را انجام دهد. * پنجم: کسی که بدن یا لباس او نجس است و کمی آب دارد که اگر با آن وضو بگیرد یا غسل کند، برای آب کشیدن بدن یا لباس او آبی باقی نمیماند، چنانچه بتواند غساله وضو یا غسل را جمع کرده و با آن لباس یا بدن را تطهیر کند، باید همین کار را انجام دهد، وگرنه بنابر احتیاط واجب باید بدن یا لباس را آب بکشد و با تیمّم نماز بخواند؛ ولی اگر چیزی نداشته باشد که بر آن تیمّم کند، باید آب را به مصرف وضو یا غسل برساند. * ششم: اگر غیر از آب یا ظرفی که استعمال آن حرام است، آب یا ظرف دیگری نداشته باشد، مثلاً آب یا ظرف او غصبی بوده و غیر از آن، آب و ظرف دیگری نداشته باشد، باید به جای وضو و غسل، تیمّم کند. * هفتم: هرگاه وقت به قدری تنگ باشد که اگر وضو بگیرد یا غسل کند کمتر از یک رکعت از نماز در وقت خوانده شود، باید تیمّم کند و اگر یک رکعت یا بیشتر در وقت خوانده شود، ولی مقداری از آن در خارج وقت واقع شود، ظاهرا بین تیمّم و وضو مخیّر است، اگرچه بعید نیست که تیمّم موافق احتیاط باشد، اما اگر برای وضو و تیمّم یا برای غسل و تیمّم به یک اندازه وقت لازم باشد، باید وضو یا غسل به جا آورد.
- اگر نجس بودن چیزی را فراموش کند و بدن یا لباسش با رطوبت به آن برسد و در حال فراموشی نماز بخواند و بعد از نماز به خاطر آورد، نماز او صحیح است؛ ولی اگر بدنش با رطوبت به چیزی که نجس بودن آن را فراموش کرده برسد و بدون این که خود را آب بکشد، غسل کند و نماز بخواند، غسل و نماز او باطل است، مگر این که غسل او به گونهای باشد که بدن قبل از غسل پاک شود و نیز اگر جایی از اعضای وضو با رطوبت به چیزی که نجس بودن آن را فراموش کرده برسد و پیش از آن که آنجا را آب بکشد، وضو بگیرد و نماز بخواند، وضو و نمازش باطل میباشد، مگر این که وضوی او به گونهای باشد که قبل از وضو اعضای وضو پاک شود.
- فروختن چیز پاکی که نجس شده و آب کشیدن آن ممکن است، اشکال ندارد، ولی اگر مشتری بخواهد آن چیز را بخورد، بنابر احتیاط واجب باید فروشنده نجس بودن آن را به او بگوید.
- اگر غیر از آب گِل آلود مضاف، آب دیگری برای وضو در اختیار نداشته باشد، چنانچه وقت نماز تنگ باشد، باید تیمّم کند و اگر وقت داشته باشد، باید صبر کند تا آب صاف شود و وضو بگیرد. * شرط سوم:آب وضو و همچنین فضایی که در آن وضو میگیرد، مباح باشد.
- اگر آب برای وضو و غسل کافی نباشد و به اندازهای باشد که بتواند یا غسل کند و یا وضو بگیرد، بنابر احتیاط واجب باید غسل کند و به عوض وضو تیمّم نماید و اگر فقط برای وضو کافی باشد و به اندازه غسل نباشد، باید وضو بگیرد و به عوض غسل تیمّم نماید و اگر برای هیچ یک از آنها آب نداشته باشد، باید یک تیمّم به عوض غسل به جا آورد و بنابر احتیاط تیمّم دیگری به عوض وضو نیز انجام دهد.
- اگر بعد از وضو شک کند چیزی که مانع رسیدن آب است در اعضای وضو بوده یا نه، وضوی او صحیح است.
- اگر بر فرش پاکی که روی زمین نجس است باران ببارد و آب باران به زمین نجس نیز برسد، فرش نجس نمیشود و زمین هم پاک میگردد، ولی چنانچه فرش با زمین فاصله داشته باشد و آب باران از فرش عبور کرده و بر روی زمین بچکد، بنابر احتیاط زمین پاک نمیشود.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر غیر از اب پاکی که برای وضو یا غسل دارد اب نجسی هم به مقدار اشامیدن خود و کسانی که با او مربوطند و نجاست اب برای انها ثابت است و از اشامیدن اب نجس احتراز دارند داشته باشد باید اب پاک را برای اشامیدن بگذارد و با تیمم نماز بخواند ولی چنانچه اب را برای طفل یا حیوان بخواهد باید اب نجس را به ان بدهد و با اب پاک وضو یا غسل را انجام دهد
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر غیر از آب پاکی که برای وضو و غسل دارد، آب نجسی هم به مقدار آشامیدن خود و کسانی که با او مربوطند داشته باشد، باید آب پاک را برای آشامیدن بگذارد و با تیمم نماز بخواند، ولی چنان چه آب را برای حیوانش بخواهد، باید آب نجس را به آن حیوان بدهد و با آب پاک، وضو و غسل را انجام دهد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر غیر از آب پاکی که برای وضو یا غسل دارد آب نجسی هم به مقدار آشامیدن خود و کسانی که با او مربوطند داشته باشد باید آب پاک را برای آشامیدن بگذارد و با تیمم نماز بخواند ولی چنانچه آب را برای حیوانش بخواهد باید آب نجس را به آن بدهد و با آب پاک، وضو و غسل را انجام دهد. مورد پنجم
- [آیت الله بروجردی] اگر غیر از آب پاکی که برای وضو یا غسل دارد، آب نجسی هم به مقدار آشامیدن خود و کسانی که با او مربوطند داشته باشد، باید آب پاک را برای آشامیدن بگذارد و با تیمّم نماز بخواند، ولی چنانچه آب را برای حیوانش بخواهد باید آب نجس را به آن بدهد و با آب پاک وضو و غسل را انجام دهد.
- [آیت الله مظاهری] اگر غیر از آب پاکی که برای وضو یا غسل دارد آب نجسی هم به مقدار آشامیدن خود و کسانی که با او مربوطند داشته باشد، باید آب پاک را برای آشامیدن بگذارد و با تیمّم نماز بخواند ولی چنانچه آب را برای حیوانش بخواهد باید آب نجس را به آن بدهد و با آب پاک وضو و غسل را انجام دهد.
- [امام خمینی] اگر غیر از آب پاکی که برای وضو یا غسل دارد آب نجسی هم به مقدار آشامیدن خود و کسانی که با او مربوطند داشته باشد، باید آب پاک را برای آشامیدن بگذارد و با تیمم نماز بخواند. ولی چنانچه آب را برای حیوانش بخواهد، باید آب نجس را به آن بدهد و با آب پاک وضو و غسل را انجام دهد
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر غیر از آب پاکی که برای وضو یا غسل دارد آب نجسی هم به مقدار آشامیدن خود و کسانی که با او مربوطند داشته باشد؛ باید آب پاک را برای آشامیدن بگذارد و با تیمم نماز بخواند؛ ولی چنانچه آب را برای حیوانش یا بچه نا بالغ بخواهد؛ باید آب نجس را به آنان بدهد و با آب پاک وضو و غسل را انجام دهد؛ به شرط آنکه نجاست آب موجب ضرر نباشد. پنجم از موارد تیمم:
- [آیت الله سیستانی] اگر غیر از آب پاکی که برای وضو یا غسل دارد آب نجسی هم به مقدار آشامیدن خود داشته باشد ، باید آب پاک را برای آشامیدن بگذارد و با تیمم نماز بخواند . ولی چنانچه آب را برای کسانی که به او مربوطند بخواهد ، میتواند که با آب پاک وضو بگیرد یا غسل نماید اگر چه آنان مجبور شوند که برای رفع تشنگی خود از آب نجس استفاده کنند ، بلکه اگر آنان از نجاست آب خبر نداشته باشند ، یا از آشامیدن آب نجس اجتناب نداشته باشند ، لازم است که آب پاک را در وضو و غسل استعمال نماید . همچنین اگر آب را برای حیوانش یا بچه نابالغ بخواهد ، باید آب نجس را به آنان بدهد و با آب پاک وضو و غسل را انجام دهد . ششم از موارد تیمم : این که وضو یا غسل مزاحم با تکلیفی دیگر شده باشد که از آن أهم یا مساو ی با آن است .
- [آیت الله بهجت] اگر غیر از آب پاکی که برای وضو یا غسل دارد آب نجسی هم به مقدار آشامیدن خود و کسانی که به او مربوطند داشته باشد، باید آب پاک را برای آشامیدن بگذارد و با تیمّم نماز بخواند؛ ولی چنانچه آب را برای حیوانش بخواهد باید آب نجس را به آن بدهد و با آب پاک وضو و غسل را انجام دهد. 5 نیاز به آب برای تطهیر:
- [آیت الله سبحانی] اگر غیر از آب پاکی که برای وضو یا غسل دارد، آب نجسی هم به مقدار آشامیدن خود و کسانی که با او مربوطند داشته باشد، باید آب پاک را برای آشامیدن بگذارد و با تیمّم نماز بخواند ولی چنانچه آب را برای حیوانش بخواهد باید آب نجس را به آن بدهد و با آب پاک وضو و غسل را انجام دهد. پنجم از موارد تیمّم