وظیفه
تکلیف مستفاد از اصول عملی، هنگام شک یا جهل به حکم واقعی را وظیفه عملی گویند. این بحث در اصول فقه کاربرد دارد.
در صورت شک بین خون نفاس و خون زخم، وظیفه زن چیست؟ و چنانچه لباسش آغشته به این خون شود، حکم خون نفاس را دارد یا زخم را؟
اگر پس از ولادت بچه و قبل از گذشتن ده روز باشد، محکوم به حکم نفاس است و اگر پس از ده روز از ولادت بچه باشد، نفاس نیست.
اگر پس از ولادت بچه و قبل از گذشتن ده روز باشد، محکوم به حکم نفاس است و اگر پس از ده روز از ولادت بچه باشد، نفاس نیست.
عنوان سوال:
در صورت شک بین خون نفاس و خون زخم، وظیفه زن چیست؟ و چنانچه لباسش آغشته به این خون شود، حکم خون نفاس را دارد یا زخم را؟
پاسخ:
اگر پس از ولادت بچه و قبل از گذشتن ده روز باشد، محکوم به حکم نفاس است و اگر پس از ده روز از ولادت بچه باشد، نفاس نیست.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- تماس با خون خشک شده روی زخم، چه حکمی دارد؟
- بعد از ذبح حیوان حلال گوشت، شک میکنیم خونی که در بدن حیوان است، باقی مانده خون حیوان است یا خون هنگام ذبح است که به داخل بدن حیوان برگشته است. در این صورت، وظیفه چیست؟
- پرستارانی که لباس آنها آغشته به خون و یا ادرار است و امکان تطهیر را ندارند، چگونه نماز بخوانند؟ و اگر با این حال نماز بخوانند، آیا باید اعاده و قضا نمایند یا خیر؟
- خونی که میدانیم خون حیض نیست و مشتبه بین خون استحاضه و خون دمل و زخم است، چه خونی محسوب می‌شود و چه حکمی دارد؟
- مایعی که پس از طهارت و برطرف کردن خون، محل زخم را فرا میگیرد، چه حکمی دارد؟
- گاهی در عمل خونگیری، سوزنِ سرنگ به داخل رگ فرو میرود و به خون آغشته می‌شود؛ ولی به علت این که خون به داخل سرنگ جریان نمییابد یا مقدار آن کافی نیست، لازم می‌شود که از محلّ دیگری مبادرت به خونگیری شود. آیا در این صورت سوزن نجس می‌شود؟
- آیا جداری که روی زخمها به وجود میآید و معمولاً متشکل از خون و ترشحات زخم است، حکم نجاست را دارد یا نه؟
- آیا کارهایی که بر زن حائض حرام است، بر زنی که خون استحاضه یا نفاس هم دیده، حرام است یا خیر؟
- خونی به مقدار کمتر از درهم، در لباس وجود دارد که معلوم نیست خون حیض و نفاس و استحاضه است یا خونی که از رگ بریده خارج شده است. آیا نماز با آن مجزی است یا خیر؟
- اگر بعد از اتمام وضو شک کنیم که بعضی از کارهای وضو را صحیح انجام دادهایم یا نه، چه کنیم؟ اگر در بین وضو نسبت به کارهای قبلی، این شک پیش آمد، وظیفه ما چیست؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بهجت] زنی که با سزارین زایمان کرده بعد از این که ایام عادت او گذشت، شک می کند که خون موجود خون نفاس است یا خون زخم، وظیفه اش چیست؟
- [آیت الله بهجت] زنی می داند خون از فرج خارج شده اما نمی داند کدام یک از خون های پنج گانه (حیض، نفاس، استحاضه، زخم و بکارت) است؟
- [آیت الله سبحانی] زنی، در سحر ماه مبارک رمضان خون زیادی دیده است و مردد بین خون زخم و خون استحاضه است. وظیفه اش چیست؟
- [سایر] اگر بین خون استحاضه و خون بکارت یا زخم، شک پیدا شود، تکلیف چیست؟
- [آیت الله بهجت] آیا با لباسی که به خون شهید آغشته شده است، نماز خواندن جایز است؟
- [سایر] اگر زن بار دار نزدیک زایمان چند روز خون ببیند، تکلیفش چیست؟ آیا خون نفاس محسوب می‌شود؟
- [سایر] اگر زنی بیش از سه روز خون ببیند و در کمتر از ده روز پاک شود؛ چنانچه بین خون زخم و حیض شک داشته باشد، تکلیفش چیست؟
- [آیت الله سبحانی] بیماری که پس از عمل جراحی، صورت و دست هایش آغشته به خون است و به علت ضعف یا اتصال تجهیزات پزشکی به بدنش، قادر به حرکت نیست، وظیفه ی او چیست؟
- [سایر] اگر بین خون حیض و استحاضه شک پیدا شود، وظیفه چیست؟
- [آیت الله خوئی] زن حامله پهلویش را شکافتهاند و بچه را بیرون آوردهاند و از مجرای معین خون می‌بیند، آیا آن خون نفاس است یا نه؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- از وقتی که اولین جزء بچّه از بدن مادر بیرون میآید، هر خونی که زن می‌بیند، اگر پیش از ده روز یا سرِ ده روز قطع شود، خون نفاس است و زن را در حال نفاس، (نُفَساء) میگویند، ولی اگر بین تولد بچه و خروج خون فاصله زیادی باشد، در صورتی حکم نفاس بر آن جاری می‌شود که عرفا به آن خون زایمان بگویند و اگر عرفا به آن خون زایمان نگویند، مثل این که پس از گذشت ده روز از زایمان از زن خون خارج شود، خون نفاس نیست.
- اگر زن بعد از اذان صبح از خون حیض یا نفاس پاک شود یا در بین روز خون حیض یا نفاس ببیند، اگرچه نزدیک مغرب باشد، روزه او باطل است.
- لازم نیست که خلقت بچّه تمام باشد، اما اگر خون بستهای از رحم زن خارج شود و خود زن بداند یا چهار نفر قابله یا متخصص مورد وثوق بگویند که اگر در رحم میماند انسان میشد، در صورتی خون نفاس است که عرفا به آن خون زاییدن گفته شود و اگر عرفا به آن خون زاییدن گفته نشود، حکم نفاس بر آن جاری نمیشود و اگر شک کند که به آن خون زاییدن گفته می‌شود یا نه، باید وظایف مستحاضه را انجام دهد و کارهایی را که بر نفساء حرام است ترک کند.
- اگر خونی ببیند که از سه روز بیشتر و از ده روز کمتر باشد و نداند خون دُمَل و زخم است یا خون حیض، در صورتی که بداند خون سابق حیض بوده، آن را حیض قرار دهد و اگر دمل بوده، خون دمل قرار دهد و اگر نداند خون سابق حیض بوده یا دمل، طبق وظیفه زنی که پاک است عمل میکند.
- اگر کسی که بدنش زخم است، در بدن یا لباس خود خونی ببیند و نداند خون زخم است یا خون دیگر، احتیاط واجب آن است که با آن نماز نخواند.
- اگر در بدن یا لباس نمازگزار خون زخم یا جراحت یا دمل باشد و همچنین اگر چرکی که با خون بیرون آمده یا عرق متّصل به زخم یا دوایی که روی زخم گذاشتهاند و نجس شده، در بدن یا لباس او باشد، چنانچه به نحوی باشد که آب کشیدن بدن یا لباس یا تعویض لباس در آن شرایط برای بیشتر مردم سخت باشد، تا وقتی که زخم یا جراحت یا دمل خوب نشده است، میتواند با آن خون نماز بخواند.
- هرگاه شک کند که چیزی سقط شده یا نه، یا چیزی که سقط شده اگر میماند انسان میشد یا نه، لازم نیست وارسی کند و خونی که از او خارج می‌شود شرعا خون نفاس نیست.
- زن پس از پاک شدن از خون نفاس، برای این که عبادات خود را به جا آورد، بنابر احتیاط باید غسل کند و اگر دوباره خون ببیند، چنانچه مجموع روزهایی که خون دیده و روزهایی که در وسط پاک بوده، ده روز یا کمتر از ده روز باشد، تمام آن نفاس است و اگر در روزهایی که پاک بوده روزه واجب گرفته باشد، باید قضا نماید.
- اگر چند زخم در بدن باشد و به گونهای نزدیک هم باشند که یک زخم حساب شود، تا وقتی همه خوب نشدهاند، نماز خواندن با خون آنها اشکال ندارد؛ ولی اگر به قدری از هم دور باشند که هر کدام یک زخم حساب شوند، هر یک که خوب شد، باید برای نماز بدن و لباس را از خون آن آب بکشد.
- ممکن است خون نفاس بیشتر از یک لحظه نیاید، ولی بیشتر از ده روز نیز نمیشود.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سیستانی] اگر زن بداند خونی که از او خارج می‌شود خون زخم نیست ، و مردد بین خون استحاضه و حیض و یا نفاس باشد ، چنانچه شرعاً حکم حیض و نفاس را نداشته باشد باید به دستور استحاضه عمل کند ، بلکه اگر شک داشته باشد که خون استحاضه است یا خونهای دیگر ، چنانچه نشانه آنها را نداشته باشد بنابر احتیاط واجب باید کارهای استحاضه را انجام دهد .
- [آیت الله سبحانی] اگر زن بداند خونی که از او خارج می شود خون زخم نیست و شرعاً حکم حیض و نفاس را ندارد بنابر احتیاط واجب، باید به دستور استحاضه عمل کند بلکه اگر شک داشته باشد که خون استحاضه است یا خون های دیگر، چنانچه نشانه آنها را نداشته باشد، بنابر احتیاط واجب باید کارهای استحاضه را انجام دهد.
- [آیت الله مظاهری] خون حیض یا نفاس اگر از مجرای غیر طبیعی خارج شود، حکم حیض و نفاس را دارد، ولی اگر شک داشته باشد که خون حیض یا نفاس است، حکم آنها را ندارد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر زن بداند خونی که از او خارج می شود خون زخم نیست و شرعاً حکم حیض و نفاس را ندارد باید به دستور استحاضه عمل کند، حتی اگر شک داشته باشد که خون استحاضه است یا خونهای دیگر چنانچه نشانه آنها را نداشته باشد بنابر احتیاط واجب باید کارهای استحاضه را انجام دهد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر زن بداند خونی که از او خارج می‌شود خون زخم و دمل و مانند آن نیست و شرعاً حکم حیض و نفاس ندارد، باید به دستور استحاضه عمل کند؛ بلکه اگر شک داشته باشد که خون استحاضه است یا خونهای دیگر، چنانچه نشانه آنها را نداشته باشد، باید کارهای استحاضه را انجام دهد.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر زن بداند خونی که از او خارج می شود خون زخم نیست و شرعا حکم حیض و نفاس را ندارد باید به دستور استحاضه عمل کند بلکه اگر شک داشته باشد که خون استحاضه است یا خونهای دیگر چنانچه نشانه انها را نداشته باشد بنابر احتیاط واجب کارهای استحاضه را انجام دهد
- [آیت الله بروجردی] اگر زن بداند خونی که از او خارج می‌شود خون زخم نیست و شرعاً حکم حیض و نفاس را ندارد، باید به دستور استحاضه عمل کند، بلکه اگر شک داشته باشد که خونِ استحاضه است یا خونهای دیگر، چنانچه نشانهی آنها را نداشته باشد، بنا بر احتیاط واجب باید کارهای استحاضه را انجام دهد.
- [امام خمینی] اگر زن بداند خونی که از او خارج می شود خون زخم نیست و شرعا حکم حیض و نفاس را ندارد، بنابر احتیاط واجب باید به دستور استحاضه عمل کند.بلکه اگر شک داشته باشد که خون استحاضه است یا خونهای دیگر، چنانچه نشانه آنها را نداشته باشد، بنابر احتیاط واجب باید کارهای استحاضه را انجام دهد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه شک کند که خون، از زخم است یا نه و ظاهر حال او سلامت است، خون استحاضه حساب می شود، اما اگر وضع حال او مشکوک باشد که خون از زخم است یا غیر آن، احکام استحاضه ندارد.
- [آیت الله سیستانی] از وقتی که اولین جزء بچّه از شکم مادر بیرون میآید ، خونی که زن در فاصله ده روز می بیند خون نفاس است ، بشرط آنها خون زایمان بر آن صدق کند . و زن را در حال نفاس (نفساء) می گویند .