بیهوش
بیهوشی (اغماء، غش) به زوال شعور و عقل میگویند، از هوش رفتن نیز معنای دیگر آن است. از آن در بابهایی نظیر طهارت، صلاة، صوم، حج، مضاربه، وکالت، و نکاح سخن رفته است.
کسی که دو یا سه روز بیهوش بوده است، آیا نمازهایی که در این مدت نخوانده، قضا دارد یا خیر؟
نمازهایی که در تمام مدت وقت آنها بی هوش بوده، قضا ندارد.
نمازهایی که در تمام مدت وقت آنها بی هوش بوده، قضا ندارد.
عنوان سوال:
کسی که دو یا سه روز بیهوش بوده است، آیا نمازهایی که در این مدت نخوانده، قضا دارد یا خیر؟
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- ب. نمازهایی که بدون طهارت عورتین خوانده، آیا بعد از بهبودی باید قضا نماید؟
- اگر نمازگزار مدتی سهوا یک ذکر مستحبّی در نماز را اشتباه تلفّظ کرده باشد، آیا نمازهایی که خوانده است، نیاز به اعاده و قضا دارد؟
- زنی غیر ملتفت، در وضو سرش را دو بار و پاهایش را دو یا سه یا چهار بار مسح میکرده است. حکم نمازهایی که خوانده، چیست؟
- اگر روزه‌دار، در ماه رمضان در بین روز بیهوش شود، آیا روزه‌اش صحیح است؟
- نمازگزاری که بعد از به جا آوردن دو سجده، بین دو و چهار یا بین سه و چهار و یا بین دو و سه و چهار شک میکند و بعد از شکّ خود، گمان پیدا میکند که چهار رکعت نخوانده است، چه باید بکند؟
- اینجانب بنا به دلایلی فرایض را تا سن 36 سالگی بجا نمی‌آوردم ولی بعد از این مدت فرایض را انجام داده‌ام. الف) آیا نمازهایی که قضا هستند را میشود نشسته خواند؟ ب) برای هر روز روزه در صورتی که عمداً آن را ترک کرده باشم چه مقدار باید روزه بگیرم؟
- اینجانب بنا به دلایلی فرایض را تا سن 36 سالگی بجا نمی‌آوردم ولی بعد از این مدت فرایض را انجام داده‌ام. الف) آیا نمازهایی که قضا هستند را میشود نشسته خواند؟ ب) برای هر روز روزه در صورتی که عمداً آن را ترک کرده باشم چه مقدار باید روزه بگیرم؟
- مسافر، در حالی که نماز ظهر و عصر را نخوانده است، وارد شهری میشود که میخواهد در آن جا قصد اقامه نماید. در صورتی که از وقت نماز، بیش از چهار رکعت باقی نمانده باشد، آیا میتواند قصد اقامه ده روز نماید، در حالی که با این قصد، نماز ظهرش قضا میشود و باید مشغول نماز عصر شود؟
- بنده قبلاً در رکعت سه و چهار با این‌که قصد خواندن تسبیحات اربعه داشتم سهواً حمد می‌خواندم بعد از شروع متوجه می‌شدم اما با فرض این‌که هر دو را میشود خواند ادامه می‌دادم. اخیراً متوجه شدم که اشکال داشته است. حکم نمازهایی که به این ترتیب خواندم چیست؟
- آیا میتوان در نماز، نیّت را از نماز ادا به نماز قضا و یا از نماز قضا به نماز ادا برگرداند؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بهجت] تعداد نمازهایی که نخوانده ام زیاد است و نمی دانم چه قدر است، آیا غیر از قضا برای جبران آن ها می توان کار دیگری کرد؟
- [آیت الله سیستانی] نمازهایی که قضا شده می خواستم بخوانم ولی تعدادش را نمی دانم، چکنم؟
- [سایر] کسی که 8 سال نماز نخوانده چطور و چگونه میتواند نماز قضا هایش را بخواند؟؟
- [آیت الله بهجت] آیا کسی که نماز جمعه را در وقتش نخوانده، می تواند آن را قضا نماید؟
- [سایر] پس از بر طرف شدن عذر، آیا نمازهایی را که با تیمم خوانده‌ایم، باید دوباره قضا کنیم؟
- [آیت الله بروجردی] شخص وضوی تجدیدی گرفت و نماز خواند بعد معلوم شد محدث بوده، نمازهایی که خوانده باید قضا کند یا خیر؟
- [سایر] پس از بر طرف شدن عذر، آیا نمازهایی را که با تیمم خوانده‌ایم، باید دوباره قضا کنیم؟
- [آیت الله بهجت] به جهت ندانستن مسأله، وضو را اشتباه می گرفتم. آیا نمازهایی که با آن وضوها خوانده ام باید قضا نمایم؟
- [آیت الله شبیری زنجانی] آیا نمازهایی را که به سبب جهل به مسأله با وضوی اشتباه خوانده ام را باید قضا نمایم؟
- [سایر] نمازهای نخوانده بسیار دارم، ولی نمی دانم چقدر است و چطور باید قضا کنم. وظیفه ام چیست؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر در لباس خود منی ببیند و بداند که از خود او است و برای آن غسل نکرده، باید غسل کند و نمازهایی را که یقین دارد بعد از بیرون آمدن منی خوانده قضا کند، ولی نمازهایی را که احتمال می‌دهد بعد از بیرون آمدن آن منی خوانده است، لازم نیست قضا نماید.
- اگر جنب در ماه رمضان غسل را فراموش کند و بعد از اذان صبح به خاطر آورد، باید روزه آن روز را قضا نماید و اگر بعد از چند روز به خاطر آورد، باید روزه تمام روزهایی را که یقین دارد جنب بوده قضا نماید، پس اگر نمی‌داند سه روز جنب بوده یا چهار روز، باید روزه سه روز را قضا کند.
- اگر کسی نداند کدام یک از نمازهایی که از او قضا شده مقدم بوده، لازم نیست به نحوی بخواند که ترتیب حاصل شود بلکه میتواند هر یک را مقدّم بدارد.
- اگر از مسافری که باید نماز را شکسته بخواند نماز ظهر یا عصر یا عشاء قضا شود، باید آن را دو رکعتی قضا نماید، اگرچه در غیر سفر بخواهد قضای آن را بجا آورد و اگر از کسی که مسافر نیست یکی از سه نماز قضا شود، باید آن را چهار رکعتی قضا نماید، اگرچه در سفر بخواهد آن را قضا نماید.
- کسی که چند نماز آیات بر او واجب است، اگر همه آنها برای یک چیز بر او واجب شده باشند، مثلاً سه مرتبه خورشید گرفته و نماز آنها را نخوانده باشد، هنگامی که قضای آنها را می‌خواند، لازم نیست معیّن کند که برای کدام مرتبه آنها است، ولی اگر برای گرفتن خورشید و ماه و زلزله یا برای دو تای اینها نمازهایی بر او واجب شده باشد، بنابر احتیاط واجب باید هنگام نیّت ولو اجمالاً، معیّن کند نماز آیاتی که می‌خواند برای کدام یک از آنهاست، ولی در غیر از گرفتن خورشید و ماه و زلزله، لازم نیست تعیین کند که نماز آیات را به چه سببی می‌خواند، اگرچه تعیین آن بهتر است.
- کسی که نمی‌تواند از بیرون آمدن ادرار یا مدفوع خودداری کند، بعد از آن که مرض او خوب شد، لازم نیست نمازهایی را که هنگام بیماری مطابق وظیفه‌اش خوانده قضا نماید، ولی اگر در حالی که وقت نماز باقی است مرض او خوب شود، بنابر احتیاط واجب باید نمازی را که در آن وقت خوانده دوباره بخواند.
- اگر اجیر پیش از تمام کردن نمازهای میّت بمیرد و خودش نیز نماز قضا داشته باشد، باید از مال او برای نمازهایی که اجیر بوده، شخص دیگری را اجیر نمایند و اگر چیزی زیاد آمد، در صورتی که وصیّت کرده باشد و ورثه اجازه بدهند، برای تمام نمازهای او اجیر بگیرند و اگر اجازه ندهند، ثلث آن را به مصرف نماز خود او برسانند.
- اگر پیش از آن که برای رکوع خم شود بفهمد که حمد و سوره را نخوانده، باید بخواند و اگر بفهمد سوره را نخوانده، باید فقط سوره را بخواند؛ ولی اگر بفهمد حمد تنها را نخوانده، باید اوّل حمد و بعد از آن سوره را به قصد رجا بخواند و نیز اگر خم شود و پیش از آن که به حدّ رکوع برسد، بفهمد حمد و سوره یا سوره تنها یا حمد تنها را نخوانده، باید بایستد و به همین دستور عمل نماید.
- در بجا آوردن قضای نمازهای واجب شبانه‌روزی مراعات ترتیب لازم نیست، مگر در قضای نماز ظهر و عصر یا مغرب و عشاء از یک روز؛ بنابر این کسی که مثلاً یک روز نماز عصر و روز بعد نماز ظهر را نخوانده، لازم نیست اوّل نماز عصر و بعد از آن نماز ظهر را قضا نماید.
- کسی که نماز واجب خود را در وقت آن نخوانده، باید قضای آن را بجا آورد، اگرچه در تمام وقت نماز خواب مانده یا به واسطه مستی نماز نخوانده باشد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله خوئی] نمازهائی که زن در حال حیض نخوانده قضا ندارد، ولی روزه‌های واجب را که در حال حیض نگرفته باید قضا نماید.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] نمازهائی که زن در حال حیض نخوانده قضا ندارد؛ ولی روزه های واجب را که در حال حیض نگرفته باید قضا نماید.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . کسی که نماز واجب خود را در وقت آن نخوانده، باید قضای آن را به جا آورد، اگر چه در تمام وقت نماز خواب مانده یا به واسطه مستی نماز نخوانده باشد، ولی نمازهای یومیه ای را که زن در حال حیض یا نفاس نخوانده قضا ندارد. و هم چنین کسی که در تمام وقت بدون عمد بیهوش بوده قضا بر او واجب نیست.
- [آیت الله مظاهری] کسی که نماز واجب خود را در وقت آن نخوانده، باید قضای آن را به جا آورد گرچه در تمام وقت نماز خواب مانده یا به واسطه مستی نماز نخوانده باشد، ولی نمازهای یومیه‌ای را که زن در حال حیض یا نفاس نخوانده قضا ندارد و همچنین نمازهایی را که به واسطه جنون یا بیهوشی یا حواس پرتی در اثر کهولت سن و مانند اینها نخوانده قضا ندارد.
- [آیت الله وحید خراسانی] کسی که نماز واجب خود را در وقت ان نخوانده باید قضای ان را به جا اورد اگر چه در تمام وقت نماز خواب مانده یا به واسطه مستی یا بی هوشی که به اختیار او بوده نماز نخوانده باشد و نمازهایی را که زن در حال حیض یا نفاس نخوانده قضا ندارد چه نمازهای یومیه باشد چه غیر ان ولی در نماز ایات برای زلزله و رعد و برق بنابر احتیاط واجب بدون نیت ادا و قضا بجا اورد
- [آیت الله سیستانی] نمازهائی که زن در حال حیض نخوانده قضا ندارد ، ولی روزه‌های ماه رمضان را که در حال حیض نگرفته باید قضا نماید ، و همچنین بنابر احتیاط لازم روزه‌هائی که به نذر در وقت معین واجب شده و در حال حیض نگرفته باید قضا نماید .
- [آیت الله وحید خراسانی] نمازهایی که زن در حال حیض نخوانده قضا ندارد و حکم نماز ایات در مساله خواهد امد و روزه ماه رمضان را باید قضا نماید ولی در روزه واجب به نذر معین یعنی نذر کرده باشد که روز معینی روزه بگیرد اگر مصادف با ایام حیض شود بنابر احتیاط واجب قضا نماید
- [آیت الله بهجت] کسی که نماز واجب خود را در وقت آن نخوانده، باید قضای آن را بجا آورد، اگر چه در تمام وقت نماز، خواب مانده یا به سبب مستی نماز نخوانده باشد؛ ولی کسی که در تمام وقت نماز، هنوز بالغ نشده و یا دیوانه و یا بیهوش است و یا زنی که در تمام وقت نماز در حال حیض یا نفاس است، نمازی که اینها نخوانده اند قضا ندارد، مگراین که قبل از تمام شدن وقت نماز، این افراد از چنین حالی خارج شوند یعنی شخص غیربالغ به تکلیف برسد و بیهوش به هوش آید و زن از حیض و نفاس پاک شود و مجنون عاقل شود، که دراین صورت نمازی را که لااقل یک رکعت از آن را ولو با تیمّم و حذف مستحبات، در وقت می توانسته بخواند و نخوانده، باید قضا نماید.
- [آیت الله سبحانی] کسی که نماز واجب خود را در وقت آن نخوانده باید قضای آن را به جا آورد، اگرچه در تمام وقت نماز، خواب مانده یا به واسطه بی هوشی که به دست خود انجام گرفته و یا مستی نماز نخوانده باشد، ولی نمازهائی را که کافر مسلمان شده و زن در حال حیض یا نفاس نخوانده قضا ندارد چه نمازهای یومیّه باشد چه غیر آن.
- [آیت الله علوی گرگانی] کسی که نماز واجب خود را در وقت آن نخوانده باید قضای آن را بجا آورد اگرچه در تمام وقت نماز خواب مانده یا به واسطه مستی نماز نخوانده باشد وفرقی نمی‌کند در این که مستی او از روی اختیار بوده یا غیر اختیار و همچنین فرقی نمی‌کند که از حلال باشد یا از حرام ولی نمازهای یومیّه‌ای را که دیوانه در حال دیوانگی وبچه در حال بچّگی و کافر در حال کفر و زن در حال حیض یا نفاس نخوانده قضا ندارد، وامّا مرتدّ بعد از توبه نمودن واجب است بر او که‌قضا نماید نمازهایی را که در ایّام ارتدادش نخوانده ونمازش صحیح است اگرچه مرتدّ فطری باشد بنابر اقوی ، واحوط در کسی که بیهوش شده آنست که نمازی را که در حال بیهوشی نخوانده و کمتر از سه روز بیهوش بوده، قضا نماید.