فرزند
فرزند به معنای بچه و آنکه از دیگری زاده شده است.
آیا موطن پدر (در دو صورتی که زادگاه فرزند باشد یا نباشد)، برای فرزند نیز وطن محسوب میشود یا خیر؟ و ملاک وطن بودن مکانی برای انسان چیست؟
همان جایی که با پدر در آن جا زندگی میکردید و وطن پدر بوده، چه زادگاه شما باشد و چه نباشد، مادامی که از آن جا اعراض نکرده‌اید، وطن شما محسوب میشود و همچنین مکانی را که خودتان محلّ زندگی خود قرار داده‌اید، به طوری که شما در آن جا عرفا مسافر حساب نشوید، در حکم وطن شماست.
همان جایی که با پدر در آن جا زندگی میکردید و وطن پدر بوده، چه زادگاه شما باشد و چه نباشد، مادامی که از آن جا اعراض نکرده‌اید، وطن شما محسوب میشود و همچنین مکانی را که خودتان محلّ زندگی خود قرار داده‌اید، به طوری که شما در آن جا عرفا مسافر حساب نشوید، در حکم وطن شماست.
عنوان سوال:
آیا موطن پدر (در دو صورتی که زادگاه فرزند باشد یا نباشد)، برای فرزند نیز وطن محسوب میشود یا خیر؟ و ملاک وطن بودن مکانی برای انسان چیست؟
پاسخ:
همان جایی که با پدر در آن جا زندگی میکردید و وطن پدر بوده، چه زادگاه شما باشد و چه نباشد، مادامی که از آن جا اعراض نکرده‌اید، وطن شما محسوب میشود و همچنین مکانی را که خودتان محلّ زندگی خود قرار داده‌اید، به طوری که شما در آن جا عرفا مسافر حساب نشوید، در حکم وطن شماست.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- زنی در عقد دائمی شوهری است که وطن او شهرستان دیگری است. آیا قبل از آغاز زندگی مشترک، شهرستانی که وطن شوهر است، وطن زن هم محسوب میشود؟
- کسی که برای انجام معصیتی به سفر میرود و ،خدای ناکرده، مرتکب معصیت میشود، در راه بازگشت به وطن، آیا باز هم سفرش سفر معصیت محسوب میشود و نمازش تمام است؟
- فرو بردن سر در زیر آب، در صورتی که یک گوش بیرون بماند، آیا مبطل روزه محسوب میشود؟
- آیا چشم انسان با ریختن قطره نجس در آن، متنجّس میشود و آب کشیدن لازم دارد یا از باطن بدن محسوب میشود و با برطرف شدن قطره نجس، پاک میشود و آب کشیدن لازم ندارد؟
- من در حوزه علمیه رضویه لامرد تحصیل میکنم و در ماه مبارک رمضان، دور از وطن خود که فاصله آن بیش از چهار فرسخ از محلّ تحصیل است، به سر میبرم. با توجه به این که سال اول تحصیل من در این حوزه است، آیا این جا وطن دوم من محسوب میشود یا خیر؟ و حکم نماز و روزهام چیست؟
- اگر پدری وصیت کند که فرزندش از طرف او حجّ استحبابی انجام دهد و سپس خودِ فرزند مستطیع شود، آیا جایز است با استفاده از نوبت پدرش، برای خودش حج به جا آورد و برای پدرش نایب بگیرد؟ و آیا در این حال، حجّ فرزند، حَجّة الاسلام محسوب میشود؟
- بدن یا لباس برخی از بیماران بستری در بیمارستان به واسطه خونگیری و... نجس میشود. در صورتی که امکان شستن بدن و تهیه لباس پاک نباشد، برای ادای نماز چه باید بکنند؟
- کسی که وقت گرفتن طلبش از بدهکار نرسیده و یا اگر زمانش فرارسیده، اکنون بدهکار طلب او را پس نمیدهد. در صورتی که مقدار طلبش آن قدر است که مستطیع میشود و پس از ایّام حج نیز می‌تواند طلب خود را دریافت کند، آیا لازم است که اکنون قرض کند و به حج برود یا هنوز مستطیع محسوب نمیشود؟
- اگر چیزی را که انسان فرو میبرد، بدون هضم شدن و به صورت اولیه از مخرج غائط خارج شود (مثل، نخود، لپه، هسته خرما و هسته بعضی میوهها، مانند گیلاس و آلبالو)، آیا این چیزها غائط محسوب میشود و نجس است و وضو را باطل میکند یا این طور نیست؟
- خرید کتاب یا هر وسیله دیگری که در آینده از آنها استفاده خواهد شد و جزء احتیاجات انسان میشود، اما هم اکنون مورد استفاده نیست، خمس دارد یا نه؟ آیا حکم مسأله در صورتی که اگر الان آن وسیله را تهیه نکند، به هنگام نیاز نمیتواند آن را تهیه کند، با صورتی که به هنگام نیاز، قادر بر تهیه است، متفاوت است یا خیر؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [سایر] آیا زادگاه من میتونه برام وطن محسوب بشه در حالیکه ازدواج کرده ام و به شهر دیگری رفته باشم؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] در مورد تبعیت اولاد از والدین در قصر و اتمام نماز، اولا آیا اولاد تابع پدر و مادر هر دو هستند یا تابع پدر؟ و چنانچه وطن مادر غیر از وطن پدر باشد وظیفه اولاد چیست؟ با توجه به اینکه پدر در وطن مادر مسافر است؟ و ثانیاً این تبعیت تا چه زمانی است؟ و ثالثاً شهری که فرزند در آن متولد شده لکن نه وطن پدر او است و نه وطن مادر او آیا وطن او محسوب می شود؟
- [آیت الله مظاهری] اگر فرزند بداند که والدینش راضی نیستند به مکانی برود، در صورتی که بدون آنکه پدر و مادر بفهمند به آنجا برود آیا اشکالی دارد ؟
- [آیت الله بهجت] در مورد تبعیت از پدر و مادر در شکسته بودن و اتمام نماز، اولاً آیا فرزندان تابع پدر و مادر هر دو هستند یا تابع پدر و چنان چه وطن مادر غیر از وطن پدر باشد، با توجه به این که پدر در وطن مادر مسافر است، وظیفه ی اولاد چیست؟ و ثانیا تبعیّت تا چه زمانی است؟ و ثالثا شهری که فرزند در آن متولد شده است، لکن نه وطن پدر اوست و نه وطن مادر او، آیا وطن او محسوب می شود؟
- [آیت الله بهجت] فرزند در مورد وطن آیا تابع پدر است یا مستقل می باشد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] آیا فرزند در وطن یا اعراض از آن تابع پدر است یا می تواند مستقل باشد؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا محل تولد شخص هرچند در آنجا ساکن نباشد، وطن محسوب می شود؟
- [آیت الله مظاهری] چه مقدار و یا چگونه باید در شهری ماند تا آن شهر وطن انسان محسوب شود؟
- [سایر] در تفسیر تسنیم آمده: (حق وجوبی پدر در مواردی است که عصیان آن، عقوق محسوب شود و مایه اذیّت پدر گردد و حق استحبابی در مواردی است که چنین نباشد) (ج 5، ص 381). ملاکِ تعیین و تمییز بین مواردی که عقوق محسوب شود و مواردی که چنین نباشد چیست؟ یعنی از کجا بدانیم که فلان دستورِ والدین از جمله دستوراتی است که تخلّف از آن باعث عقوق میشود یا نه؟
- [آیت الله بهجت] در صورتی که مسافر در ماه مبارک رمضان به سوی وطن خود حرکت نماید و هم زمان با اذان ظهر، نزدیک وطن خود برسد؛ ولی شکّ نماید که آیا مقدار مسافت مانده وطن محسوب می شود یا نه، تکلیف چیست؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- زن در توطّن (انتخاب وطن) به طور مطلق تابعیّت شوهر را ندارد، بلکه در صورتی که زن و شوهر بنا داشته باشند با هم زندگی کنند، محلّی که زن به همراه شوهرش در آن زندگی میکند برای وی وطن محسوب میشود، ولی اگر از روی نافرمانی و نُشوز یا با توافق شوهر نخواهد در وطن شوهر زندگی کند، هر جا را که برای خود وطن قرار دهد، وطن او میباشد؛ همچنین (اولاد) در صورتی که بالغ و رشید باشند یعنی خودشان اهل درک و تشخیص باشند میتوانند در انتخاب وطن و محلّ زندگی مستقل بوده و از تابعیّت پدر و مادر خارج شوند.
- محلّی که انسان آن را برای اقامت و زندگی خود اختیار کرده، وطن اوست، چه در آنجا به دنیا آمده و وطن پدر و مادر او باشد و چه خود آنجا را برای زندگی اختیار کرده باشد، چه در آنجا ملک شخصی داشته یا نداشته باشد و لازم نیست قصد اقامت دائمی در محل را داشته باشد، بلکه چنانچه عرفا محلی را مقر و محل زندگی او بدانند و در آنجا مسافر محسوب نشود، آن محل برای او حکم وطن را دارد.
- در صورتی که فرزند نیاز به ازدواج داشته باشد به نحوی که با ترک آن مرتکب حرام میشود و یا به مشقّت میافتد بر پدر واجب است نسبت به آن اقدام نماید؛ همچنین در صورت نیاز شدید پدر یا مادر به ازدواج به نحوی که بدون آن به حرج و مشقّت میافتند و توانایی فرزند، واجب است فرزند نسبت به آن اقدام نماید.
- اگر فرزند بدون اجازه گرفتن از پدر و زن بدون اجازه گرفتن از شوهر، سوگند بخورد، بعید نیست سوگند آنان صحیح نباشد، لکن نباید احتیاط را ترک کنند.
- خوردن و آشامیدن از منزل یا باغ بستگان نزدیک انسان مانند پدر، مادر، فرزند، همسر، برادر، خواهر، عمو، عمّه، دایی، خاله و نیز دوستان و کسی که منزل و کار خود را به انسان محوّل نموده است، در صورتی که اطمینان یا گمان به راضی نبودن آنان نداشته باشد، جایز است.
- سفری که واجب نباشد و موجب اذیّت پدر و مادر باشد، حرام است و انسان باید در آن سفر، نماز را تمام بخواند و روزهاش نیز صحیح است.
- اگر کسی در دو محل زندگی کند و مثلاً شش ماه در شهری و شش ماه در شهر دیگری بماند، هر دو وطن او میباشند و اگر بیشتر از دو محل را برای زندگی خود اختیار کرده باشد، در صورتی که در هیچکدام مسافر محسوب نشود، باید در همه محلها نماز را تمام بخواند.
- اگر از بدن انسان یا حیوانی که خون جهنده دارد در حالی که زنده است، گوشت یا چیز دیگری را که روح دارد جدا کنند، نجس است، ولی گوشت، پوست یا عضوی که از انسان جدا و به قسمت دیگر بدن یا به انسان دیگری متصل میگردد، در صورتی که جزء بدن وی محسوب شود، پاک است.
- اگر پدر یا جدّ پدری برای پسر نابالغ خود زن بگیرند، باید خرج زن را از مال پسر در صورتی که زن ناشزه نباشد بدهند و اگر پسر مالی نداشته باشد، مدیون نفقه زن میماند.
- پدر نمیتواند برای آن مقدار از مخارج تحصیل فرزند که بر وی واجب است، از زکات مالش به او بپردازد؛ ولی برای مخارج تحصیل زاید بر آن مقدار، چنانچه فرزند احتیاج به تحصیل داشته باشد، می‌تواند به وی از زکات مالش بدهد؛ بلکه در صورتی که تحصیل فرزند دارای منفعت عمومی برای مسلمین باشد هرچند فرزند خود احتیاج به تحصیل نداشته باشد و یا این که مخارج تحصیل را داشته باشد می‌تواند مخارج تحصیل زاید بر مقداری را که بر خودش پرداخت آن واجب است، از زکات و به عنوان سهم سبیل اللّه به او بپردازد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مکارم شیرازی] ممکن است کسی در دو محل زندگی کند، مثلاً شش ماه در شهری و شش ماه دیگر در شهر دیگر، هردو وطن او محسوب می شود و حتی ممکن است انسان دارای سه وطن باشد.
- [آیت الله وحید خراسانی] محلی را که انسان برای اقامت و زندگی خود اختیار کرده وطن اوست ولی اگر در ان جا به دنیا امده و وطن پدر و مادرش باشد اختیار کردن برای زندگی معتبر نیست بلکه تا اعراض نکرده وطن اوست
- [آیت الله شبیری زنجانی] کسی که در دو محل زندگی میکند چنانچه در هر یک تقریبا شش ماه از سال را زندگی میکند، هر دو وطن او محسوب میشود، ولی اگر در یکی از آن دو کمتر از شش ماه بماند آنجا وطن وی به حساب نمیآید؛ بنابراین انسان تنها می‌تواند دو وطن داشته باشد و بیشتر از دو وطن امکان ندارند.
- [آیت الله سبحانی] محلی را که انسان برای اقامت و زندگی خود اختیار کرده وطن اوست، چه در آنجا به دنیا آمده و وطن پدر و مادرش باشد، یا خودش آنجا را برای زندگی اختیار کرده باشد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . محلی را که انسان برای اقامت و زندگی خود اختیار کرده وطن اوست، چه در آنجا به دنیا آمده و وطن پدر و مادرش باشد، یا خودش آن جا را برای زندگی اختیار کرده باشد.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] محلی را که انسان برای اقامت و زندگی خود اختیار کرده وطن او است؛ چه در آنجا به دنیا آمده و وطن پدر و مادرش باشد یا خودش آنجا را برای زندگی اختیار کرده باشد.
- [امام خمینی] محلی را که انسان برای اقامت و زندگی خود اختیار کرده وطن اوست چه در آن جا به دنیا آمده و وطن پدر و مادرش باشد، یا خودش آن جا را برای زندگی اختیار کرده باشد.
- [آیت الله مظاهری] محلی را که انسان برای اقامت و زندگی خود اختیار کرده وطن اوست چه در آنجا به دنیا آمده و وطن پدر و مادرش باشد، یا خودش آنجا را برای زندگی اختیار کرده باشد.
- [آیت الله سیستانی] محلی را که انسان برای اقامت دائمی و زندگی خود اختیار کرده ، وطن اوست ، چه در آنجا به دنیا آمده و وطن پدر و مادرش باشد ، یا خودش آنجا را برای زندگی اختیار کرده باشد .
- [آیت الله نوری همدانی] محلی را که انسان برای اقامت و زندگی خود اختیار کرده وطن او است ، چه در آنجا به دنیا آمده و وطن پدر و مادرش باشد ، یا خودش آنجا را برای زندگی اختیار کرده باشد .