وجوه شرعی
وجوه شرعی، به آن دسته از واجبات مالی گفته می شود که شارع مقدس، در مالهای مسلمانان قرار داده است:
آیا میتوان وجوه شرعی واجب را به شیعه غیر امامی محتاج داد؟
دادن سهم سادات به غیر شیعه دوازده امامی جایز نیست و سهم امام علیه‌السلام تابع تشخیص و نظر مجتهد است؛ ولی میتوان از باب (سبیل اللّه) به آنها زکات داد و دادن حقوق غیر واجب نیز جایز است.
دادن سهم سادات به غیر شیعه دوازده امامی جایز نیست و سهم امام علیه‌السلام تابع تشخیص و نظر مجتهد است؛ ولی میتوان از باب (سبیل اللّه) به آنها زکات داد و دادن حقوق غیر واجب نیز جایز است.
پاسخ:
دادن سهم سادات به غیر شیعه دوازده امامی جایز نیست و سهم امام علیه‌السلام تابع تشخیص و نظر مجتهد است؛ ولی میتوان از باب (سبیل اللّه) به آنها زکات داد و دادن حقوق غیر واجب نیز جایز است.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- آیا میتوان برای یاد دادن نماز یا دیگر احکام شرعی، از کسی پول دریافت کرد؟
- حمام محلّه ما حدود ده سال است که خراب شده و مردم از یاری مسئولان و متولّیان، برای مرمّت و باز سازی آن نا امید شدهاند. آیا برای بازسازی حمام جهت رسیدگی به بهداشت اهالی محلّه، میتوان از وجوه شرعی استفاده نمود؟
- آیا در کشتارگاههای صنعتی که ذابح آن شیعه نیست، میتوان قربانی کرد؟
- آیا روحانیونی که وجوه شرعی مردم را دریافت میکنند، میتوانند آن را به غیر مرجع تقلیدِ پرداخت کنندگان تحویل دهند؟
- آیا دستگردان نمودن وجوه شرعی، با چک مدت دار یا چکی که تاریخ وصول آن رسیده است، صحیح است؟
- اگر کسی از وجوه شرعی، نظیر خمس و زکات ارتزاق میکند، اگر از آن وجوه مقداری اضافه بیاید که به اندازه مخارج حج باشد، آیا با وجود سایر شرایط، این شخص مستطیع محسوب می‌شود یا خیر؟
- مستحقی به ما بدهکار است، آیا میتوانیم وجوه شرعی یا مظالم و کفّاراتی را که برعهده ماست به جای آن بدهی حساب کنیم و از مستحق چیزی نگیریم؟
- اگر در مکه مکرّمه، بعضی از سنّیها از شیعیان در مورد احکام حج سؤال کنند، آیا باید بر طبق مذهب آنها جواب داد یا بر طبق احکام شیعه؟
- اگر مجتهد اعلم، تقلید از اعلم را واجب نداند، آیا میتوان از غیر اعلم تقلید کرد؟
- کسی بدهکار وجوه شرعی است؛ ولی نمیداند که مثلاً زکات بدهکار است یا مظالم عباد برعهده اوست یا کفّاره باید بپردازد. آیا میتواند وجوه را به مستحق بدهد و این طور نیّت کند که هر کدام از اینها بود، همان حساب شود؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [سایر] وجوه وثاقت حدیث در نزد شیعه، چیست؟
- [سایر] خلاصهایی از تاریخچه شیعیان دوازده امامی را از آغاز بیان کنید؟
- [سایر] اطلاعات درباره فرقه اسماعیلی 6 امامی و فعالیت امامان آنان می خواستم؟
- [سایر] شیعه زیده چه عقایدی دارند چگونه به وجود آمدند تفاوت عقایدشان با شیعه دوازده امامی چیست؟
- [سایر] اطلاعات درباره فرقه اسماعیلی 6 امامی و فعالیت امامان آنان می خوایتم؟
- [آیت الله بهجت] مردی بهایی خود را شیعه ی دوازده امامی معرفی کرده و با یک دختر شیعه ازدواج دایمی کرده است. پس از مدّتی کشف خلاف شده است، وظیفه چیست؟
- [امام خمینی] آیا نماز جمعه در زمان غیبت واجب عینی است یا تخییری و آیا کفایت از نماز ظهر مینماید؟ و اگر کفایت نکند و محتاج به اعاده ظهر باشد آیا اقتدای عصر به امامی که واجب میداند جایز است آن که عصر را هم در صورت اقتدا باید اعاده کرد؟
- [آیت الله بهجت] آیا بدهی مستحقّ را چه زنده و چه مرده می توان به جای وجوه شرعی و مظالم عباد حساب کرد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] این جانب دوستی دارم که در وجوب خمس شبهه می کند و وجوه شرعی مالش را نمی پردازد و چه بسا از حرفهایش بوی انکار می آید مستدعی است حکم مسأله را بیان کرده و راهنمایی فرمایید.
- [سایر] شیعه روایت کسی که امامی از ائمه شان را قبول نداشته باشد رد می کنند و روایات اصحاب را به همین خاطر قبول نمی کنند، اما با پیشینیان شیعه شان که امامت بعضی از ائمه را قبول نکرده اند اینگونه رفتار نمی کنند! و شیخ شیعه حرّ عاملی می گوید که شیعه امامیه به روایات فطحیه و روایات واقفیه و روایات ناووسیه عمل می کنند، و همه این سه گروه امامت بعضی از ائمه شیعه اثناعشری را قبول ندارند اما با وجود این شیعه راویانشان را ثقه و مورد اعتماد قرار می دهند اما با اصحاب پیامبر -صلی الله علیه وآله وسلم- چنین نمی کنند!
مسائل مرتبط از این مرجع
- (اَنفال) یعنی اموال عمومی که برای اداره جامعه در اختیار امام معصوم علیه‌السلام قرار دارد و در زمان غیبت برای تصرّف در آن بنابر احتیاط واجب باید از حاکم شرعی (یعنی مجتهد جامع الشرایط) اجازه گرفت.
- سیّد نمیتواند از غیر سیّد به عنوان سهم فقرا زکات بگیرد، بلکه احتیاط واجب این است که به عنوان دیگر نیز از غیر سیّد زکات نگیرد؛ اما اگر خمس و سایر وجوه شرعی کفایت مخارج او را نکند و ناچار از گرفتن زکات باشد، میتواند از غیر سیّد زکات بگیرد، ولی احتیاط واجب آن است که اگر ممکن باشد فقط به مقداری که برای مخارج روزانهاش به آن احتیاج دارد، از وی زکات بگیرد.
- تقلید در احکام، این است که در حین عمل تصمیم و التزام داشته باشد به احکامی که مجتهد از ادله شرعی استنباط کرده است عمل نماید و تقلید به این معنا، موضوع جواز یا وجوب بقاء بر تقلید میت وعدم جواز عدول از تقلید مجتهد زنده به مجتهد زنده دیگر است. و از مجتهدی باید تقلید کرد که بالغ، عاقل، شیعه دوازده امامی، حلال زاده، زنده، عادل و اعلم باشد (یعنی در فهمیدن حکم خدا از ادله شرعی و درک موضوعات از تمام مجتهدین زمان خود استادتر باشد) و دنیا طلب نباشد به طوری که منافات با عدالت داشته باشد و همچنین بنابر مشهور مرد باشد.
- امام جمعه باید بالغ، عاقل، مرد، شیعه دوازده امامی و عادل باشد و توانایی خواندن خطبهها را در حال ایستاده داشته باشد و بنابر احتیاط واجب بیماری خوره و یا پیسی نمایان نداشته و نیز حدّ شرعی نخورده باشد و باید امام جمعه از طرف مجتهد جامع الشرایط منصوب باشد و اگر چند مجتهد واجد الشرایط باشند، هر کدام قبلاً اجازه داده باشند کافی است و در صورت تعارض، نظر مجتهد اعلم و اعدل مقدّم است.
- زکات فطره بر کافری که بعد از غروب شب عید فطر مسلمان شده، واجب نیست، ولی مسلمانی که شیعه نبوده، اگر بعد از دیدن ماه شیعه شود، باید زکات فطره را بدهد.
- معادن جزء انفال است و اختیار آنها در دست امام معصوم علیه‌السلام است و در زمان غیبت، برای استخراج آنها بنابر احتیاط واجب باید از حاکم شرعی اجازه گرفته شود و استخراج کننده با شرایطی که گفته خواهد شد، باید خمس آن را بپردازد.
- مرد نمیتواند به همسر سیّده خود خمس بدهد که زن آن را به مصرف مخارج خودش برساند؛ ولی اگر زن مخارجی داشته باشد که به آن محتاج بوده ولی تأمین آن بر شوهر واجب نباشد، جایز است شوهر از بابت سهم سادات به زن تملیک کند تا زن به مصرف آن مخارج برساند.
- کسی که مجموع مسافت رفتن و برگشتن او هشت فرسخ است، اگر هیچکدام از رفتن و برگشتن او کمتر از چهار فرسخ(1) نباشد، باید نماز را شکسته بخواند و اگر مجموع مسافت رفتن و برگشتن او هشت فرسخ بوده ولی رفت یا برگشت او کمتر از چهار فرسخ باشد، بنابر احتیاط واجب نماز را باید هم شکسته و هم تمام بخواند.
- اگر زراعتی را با دلو و مانند آن آبیاری کنند و در زمینی که کنار آن است زراعتی کنند که از رطوبت آن زمین استفاده نماید و محتاج به آبیاری نشود، زکات زراعتی که با دلو آبیاری شده، (یک بیستم) و زکات زراعتی که کنار آن است، بنابر احتیاط واجب (یک دهم) میباشد.
- بنابر احتیاط واجب کسی که بیماری خوره یا پیسی دارد یا کسی که حدّ شرعی خورده، نباید امام جماعت شود.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله فاضل لنکرانی] کسی که زکات می گیرد باید شیعه دوازده امامی باشد و اگر از راه شرعی شیعه بودن کسی ثابت، و به او زکات بدهند، و زکات تلف شود بعد معلوم شود شیعه نبوده لازم نیست دوباره زکات بدهد.
- [امام خمینی] کسی که زکات می گیرد باید شیعه دوازده امامی باشد، و اگر از راه شرعی شیعه بودن کسی ثابت شود و به او زکات بدهد و زکات تلف شود بعد معلوم شود شیعه نموده لازم نیست دوباره زکات بدهد.
- [آیت الله سیستانی] کسی که ، مالک میتواند زکات خود را به او بدهد ، باید شیعه دوازده امامی باشد ، و اگر انسان کسی را شیعه بداند و به او زکات بدهد ، بعد معلوم شود شیعه نبوده ، باید دوباره زکات بدهد ، حتی اگر تحقیق کرده باشد ، یا به حجت شرعی استناد کرده باشد بنابر احتیاط واجب .
- [آیت الله بروجردی] کسی که زکات میگیرد باید شیعه دوازده امامی باشد و اگر انسان کسی را شیعه بداند و به او زکات بدهد، بعد معلوم شود شیعه نبوده، باید دوباره زکات بدهد.
- [آیت الله علوی گرگانی] کسی که زکاْ میگیرد باید شیعه دوازده امامی باشد و اگر انسان کسی را شیعه بداند و به او زکاْ بدهد، بعد معلوم شود شیعه نبوده، باید دوباره زکاْ بدهد با تفصیلی که در )مسأله 1951) گذشت.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . کسی که زکات می گیرد باید شیعه دوازده امامی باشد و اگر انسان کسی را شیعه بداند و به او زکات بدهد، بعد معلوم شود شیعه نبوده، باید دوباره زکات بدهد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . احتیاط واجب آن است که زکات فطره را به فقرای شیعه اثنا عشری بدهد اگر چه در شهر دیگر باشند و چون نقل این زکات به شهر دیگر خلاف احتیاط است اگر در شهر خودش فقیر شیعه نباشد مال خود را به شهر دیگر ببرد و در آنجا به قصد زکات به شیعه بدهد.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] کسی که زکاه می گیرد باید شیعه دوازده امامی باشد و اگر انسان کسی را شیعه بداند و به او زکاه بدهد؛ بعد معلوم شود شیعه نبوده؛ باید دوباره زکاه بدهد.
- [آیت الله خوئی] کسی که زکات میگیرد باید شیعه دوازده امامی باشد و اگر انسان کسی را شیع بداند و به او زکات بدهد بعد معلوم شود شیعه نبوده باید دوباره زکات بدهد.
- [آیت الله وحید خراسانی] نماز جماعت خواندن با امامی که مرض خوره یا پیسی دارد مکروه است و به کسی که حد شرعی بر او جاری شده اقتدا جایز نیست