بطلان
بطلان(فساد) مقابل صحّت است. کلمات فقها و اصولیان در تعریف صحّت و بطلان، مختلف است.
قرار داد جعاله عدم ذکر مدت برای پرداخت جعل موجب بطلان است یا خیر؟
عدم ذکر مدت برای پرداخت جعل موجب بطلان جعاله نمی‌شود بلکه در این فرض پس از عمل باید جعل با فوریت عرفیه پرداخت شود.
عدم ذکر مدت برای پرداخت جعل موجب بطلان جعاله نمی‌شود بلکه در این فرض پس از عمل باید جعل با فوریت عرفیه پرداخت شود.
پاسخ:
عدم ذکر مدت برای پرداخت جعل موجب بطلان جعاله نمی‌شود بلکه در این فرض پس از عمل باید جعل با فوریت عرفیه پرداخت شود.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- قرار داد جعاله عدم ذکر مدت برای پرداخت جعل موجب بطلان است یا خیر؟
- قرار داد جعاله عدم ذکر مدت برای پرداخت جعل موجب بطلان است یا خیر؟
- آیا خروج منی از مرد روزه دار بدون دخول (تنها به موجب ملاعبه) موجب بطلان روزه میشود؟
- آیا کم و زیاد شدن رکن در نماز مستحبّی، موجب بطلان نماز میشود؟
- خصوصیات (مَذْی)، (وَذْی) و (وَدْی) چیست و آیا پاک هستند یا نجس و خروج آنها موجب بطلان وضو میشود یا خیر؟
- آیا دعا کردن در قنوت، به زبان فارسی و یا هر زبان دیگری غیر از عربی، صحیح است و موجب بطلان نماز نمی‌شود؟
- فلسفه این که در روزه ماه رمضان یا قضای آن بقاء بر جنابت تا صبح موجب بطلان میشود ولی در روزه مستحبی اشکال ندارد، چیست؟
- عدم تعیین مدت برای تأدیه ثمن در بیع نسیه موجب بطلان است یا این که منصرف میشود به بیع حال و نقد؟
- اگر از طرف عاقد صیغة عقد دائم جاری شود و در تعیین مهریه، نحوة پرداخت آن (اعم از عندالاستطاعه یا عندالمطالبه) ذکر نشود تکلیف چیست؟
- اگر از طرف عاقد صیغة عقد دائم جاری شود و در تعیین مهریه، نحوة پرداخت آن (اعم از عندالاستطاعه یا عندالمطالبه) ذکر نشود تکلیف چیست؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگراقدام و عمل چند نفر منتهی و منجر به تحقق مورد قرار داد جعاله بشود، کیفیت پرداخت عوض و اجرت چگونه است؟آیااساسااجرت تعلق می گیرد یا نه؟ آیا فرقی بین جعاله خاص و عام در این مورد می باشد؟
- [آیت الله علوی گرگانی] آیا ارتداد موجب بطلان غسل میشود؟
- [آیت الله صافی گلپایگانی] آیا استفاده از اسپریها موجب بطلان روزه می شود؟
- [آیت الله نوری همدانی] آیا ریاء در ادعیه طواف موجب بطلان طواف میشود؟
- [آیت الله علوی گرگانی] آیا تکان خوردن اعضاء تیمّم، موجب بطلان تیمّم است؟
- [سایر] در چه مواردی بطلان اعتکاف موجب کفاره هم می شود؟
- [سایر] در چه مواردی بطلان اعتکاف موجب کفاره هم میشود؟
- [سایر] در چه مواردی بطلان اعتکاف موجب کفاره هم می شود؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا ریا در ادعیّه طواف موجب بطلان طواف می شود؟
- [سایر] حکم تزریق وریدی (Intravenous injection) در روزهای ماه رمضان که روزه هستیم چیست؟ آیا تزریق آن جایز است؟ آیا موجب بطلان روزه خواهد شد؟ سوزنها و تزریق های دیگر چطور؟ آیا آنها موجب بطلان روزه خواهند شد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- (جعاله) یعنی انسان قرار بگذارد در مقابل کاری که برای او انجام میدهند، مال معیّنی بدهد؛ مثلاً بگوید: (هر کس گمشده مرا پیدا کند صد تومان به او میدهم). به کسی که این قرار را میگذارد (جاعل) و به کسی که کار را انجام میدهد (عامل) می‌گویند و فرق بین جعاله و اجاره اشخاص این است که در اجاره بعد از خواندن صیغه، اجیر باید عمل را انجام دهد و کسی هم که او را اجیر کرده اجرت را به او بدهکار میشود، ولی در جعاله عامل میتواند مشغول عمل نشود و تا عمل را انجام نداده، جاعل بدهکار نمی‌شود.
- کسی که برای نماز اجیر شده، باید طبق وظیفه خود عمل کند، ولی اگر کیفیّت مخصوصی برای خواندن نماز شرط شده باشد و به نظر اجیر آن کیفیّت موجب بطلان نماز نباشد، باید بر طبق آن عمل کند.
- غسل جنابت کفایت از وضو میکند؛ بنابر این کسی که غسل جنابت کرده، اگر کاری که موجب بطلان وضو است از او سر نزده باشد، نباید برای نماز وضو بگیرد، ولی با غسلهای دیگر نمیتوان نماز خواند بلکه بنابر احتیاط باید وضو نیز گرفت.
- اگر در صیغه قرض برای پرداخت آن مدّتی قرار دهند، طلبکار پیش از تمام شدن آن مدّت نمیتواند طلب خود را مطالبه نماید، ولی اگر مدّت نداشته باشد، طلبکار هر وقت بخواهد میتواند طلب خود را مطالبه نماید.
- برای پرداخت تمام یا قسمتی از مهریّه میتوان مدّت یا اقساطی =============================================================================== 1 وسائل الشیعة، چاپ آل البیت، باب 52 از (أبواب مقدّمات النکاح وآدابه)،ح3،ج20،ص112. قرار داد.
- اگر در نماز مستحبّی دو رکعتی گمان به تعداد رکعتها پیدا کند، باید به آن عمل کند، مگر آن که عمل به گمان موجب بطلان نماز شود که در این صورت گمان حکم شک را دارد، مثلاً اگر گمان او به یک رکعت برود، باید یک رکعت دیگر بخواند و اگر احتمال بدهد که رکعت دوم است، ولی گمان او به رکعت سوم باشد، نماز را در همان رکعت تمام میکند و نمازش صحیح است.
- بعضی از واجبات نماز رکن هستند؛ یعنی اگر انسان آنها را عمدا یا سهوا بجا نیاورد یا در نماز اضافه کند، نماز باطل میشود، ولی زیادی سهوی تکبیرةالاحرام موجب بطلان نماز نمی‌شود و بعضی دیگر رکن نیستند؛ یعنی اگر عمدا کم یا زیاد شوند، نماز باطل میشود و چنانچه سهوا کم یا زیاد گردند، نماز باطل نمی‌شود. پنج چیز رکن نماز هستند: اوّل: نیّت. دوم:تکبیرةُالاِحرام. سوم:قیام در هنگام گفتن تکبیرةُالاِحرام وقیام متّصل به رکوع (یعنی ایستادن پیش از رکوع). چهارم: رکوع. پنجم:دو سجده.
- صدقه دادن که یک اقدام خالصانه و صادقانه میباشد، مورد سفارش قرآن کریم و احادیث فراوان قرار گرفته و موجب خیر و برکت در زندگی، دفع بلا و مرگهای ناگهانی و شفای بیماران میشود و همان طور که پیامبر اسلام صلیاللهعلیهوآلهوسلم فرموده: (کلّ معروف صدقه)(1) یعنی هر کار خیر و پسندیدهای، صدقه محسوب میشود و اقداماتی که موجب هدایت گمراهان، حمایت نیازمندان و عمران و آبادانی مادی و معنوی جامعه گردد، ماندگارتر و مفیدتر میباشد.
- اگر کسی چیزی را پیدا کند و دیگری بگوید مالِ من است، در صورتی باید به او بدهد که نشانههای آن را بگوید و یقین پیدا کند که مال اوست، ولی اگر ذکر نشانهها فقط موجب گمان به مالک بودن آن شود، مخیّر است که به او بدهد یا از دادن به او خودداری نماید.
- اگر مهریّه زن پول قرار داده شود و در اثر گذشت زمان یا عوامل دیگر، قیمت آن تنزّل فاحش پیدا کند، باید معادل آن به نرخ روز به زن پرداخت شود و یا با مصالحه، رضایت زن فراهم شود؛ ولی اگر چیزهایی نظیر زمین، خانه، طلا یا نقره به عنوان مهر قرار داده شوند، زن همان مقدار را طلبکار میشود، هر چند قیمت آنها تنزّل کرده باشد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر مرد لباس زنانه و زن لباس مردانه بپوشد در صورتی که زی پوشش خود قرار دهد بنابر احتیاط حرام است و ستر عورت با ان در نماز بنابر احتیاط موجب بطلان است
- [آیت الله وحید خراسانی] کار مزد معینی را که بانک بابت صدور ضمانت نامه از مقاطعه کار می گیرد جایز است و معامله بانک با مقاطعه کار به راههایی تصحیح می شود و از ان جمله این است که به صورت عقد اجاره باشد یعنی مقاطعه کار بانک را به مبلغ معینی برای عمل مذکور اجیر کند و یا به صورت عقد جعاله باشد که مقاطعه کار کارمزد را جعل مبلغی که در مقابل عمل در عقد جعاله قرار داده می شود در مقابل انجام عمل مذکور قرار دهد
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اشیاء غصبی کوچک باشد یا بزرگ (مانند تسبیح، دستمال و...) اگر همراه نمازگزار باشد موجب بطلان نماز نمی شود.
- [آیت الله شبیری زنجانی] جاعل باید عاقل و ممیّز باشد و از روی قصد قرار جعاله بگذارد و نیز اگر بخواهد در مال خود قرارداد کند، باید بالغ و با اختیار باشد و شرعاً بتواند در مال خود تصرّف نماید، بنابراین جعاله نابالغ یا سفیه یا مفلّس (که توضیح آنها در مسأله 2153 گذشت) صحیح نیست، مگر ولیّ نابالغ یا سفیه به انجام جعاله اذن دهند، یا پس از انجام آن را اجازه دهند، همینطور اگر طلبکاران جعاله مفلّس را اذن یا اجازه دهند، جعاله صحیح است.
- [آیت الله جوادی آملی] .حرکت، خمیدگی، تکیه دادن در حال قیام غیررکنی, اگر سهوی باشد, اشکال ندارد و درحال قیام رکنی مانند قیام در زمان تکبیرة الاحرام و قیامِ متصل به رکوع چیزی که با قیام منافات دارد مانند خمیدگی وجود سهوی آن, موجب بطلان است و چیزی که با عنوان قیام منافات ندارد مانند حرکت و تکیه دادن وجود سهوی آن, موجب بطلان نمی‌شود.
- [آیت الله سیستانی] مالی را که قرار میگذارند لازم نیست با ذکر تمام خصوصیات معیّن شود ، بلکه اگر بطوری نزد عامل معلوم باشد که اقدام او برای انجام آن کار سفاهت محسوب نشود کافی است ، مثلاً اگر جاعل بگوید این مال را هر مقداری بیش از ده تومان فروختی زیادیِ آن برای تو باشد ، جعاله صحیح است و همچنین اگر بگوید هر کس اسب مرا پیدا کند نصف او را به او میدهم ، یا ده من گندم به او میدهم ، جعاله نیز صحیح است .
- [آیت الله وحید خراسانی] کسی که در نماز به حدی وسواس دارد که موجب بطلان نمازش می شود و فقط در صورتی که نماز را با جماعت بخواند از وسواس راحت می شود باید نماز را با جماعت بخواند و همچنین بنابر احتیاط واجب در صورتی که موجب بطلان نمازش نشود
- [آیت الله مظاهری] کلّیه صوری که ذکر شد حرام و بعضی از اقسام گناهش خیلی بزرگ است و انسان را در زمه دشمنان اسلام قرار میدهد، نظیر تخلّفی که موجب تقویت دشمن شود.
- [آیت الله علوی گرگانی] حرف زدن در هنگام خطبه جائز نیست، امام باشد یا مأموم، چنانچه حرف زد مرتکب حرام شده ولی موجب بطلان خطبه ونماز نمی‌شود.
- [آیت الله علوی گرگانی] گوش دادن به دو خطبه بنابر احتیاط، واجب است چون به منزله دو رکعت نماز است گرچه اگر گوش نداد موجب بطلان نماز نمی‌شود.