تشریح
پاره پاره كردن بدن مرده ، برای كسب آگاهيهای پزشكی و...
لطفاً نظر خود را در مورد وجوب خمس و چگونگی آن بر وامهای دریافتی از بانکها تشریح فرمایید.
وام گرفته شده اگر در ضروریات زندگی صرف شده باشد خمس ندارد ولی اگر پس‌انداز شود (مثل اینکه ملک بخرد و نگهدارد) خمس به آن تعلق می‌گیرد.
وام گرفته شده اگر در ضروریات زندگی صرف شده باشد خمس ندارد ولی اگر پس‌انداز شود (مثل اینکه ملک بخرد و نگهدارد) خمس به آن تعلق می‌گیرد.
عنوان سوال:
لطفاً نظر خود را در مورد وجوب خمس و چگونگی آن بر وامهای دریافتی از بانکها تشریح فرمایید.
پاسخ:
وام گرفته شده اگر در ضروریات زندگی صرف شده باشد خمس ندارد ولی اگر پس‌انداز شود (مثل اینکه ملک بخرد و نگهدارد) خمس به آن تعلق می‌گیرد.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- لطفاً نظر خود را در مورد وجوب خمس و چگونگی آن بر وامهای دریافتی از بانکها تشریح فرمایید.
- لطفاً نظر خود را در مورد وجوب خمس و چگونگی آن بر وامهای دریافتی از بانکها تشریح فرمایید.
- لطفاً نظر مبارک خود را درباره صدقات واجب و مستحب بیان فرمایید که آیا به سادات مستمند میرسد یا خیر؟
- مسلمانی در یکی از بلاد کفر فوت میکند و طبق مقرّرات آن کشور، جسد میّت بدون تشریح کامل به اولیای میّت تحویل داده نمیشود و از طرفی عدم موافقت اولیای میّت با تشریح، باعث ماندن جسد در سردخانه میگردد. آیا در این جا وجوب دفن و در نتیجه رضایت دادن اولیای میّت به تشریح، مقدّم است یا حرمت تشریح مقدّم است و اولیای میّت نباید با تشریح موافقت کنند؟
- معدنی متعلّق به یک شرکت تعاونی با تعدادی عضو است. آیا خود شرکت باید قبل از پرداخت سود معدن به اعضای تعاونی، خمس معدن را بپردازد یا بر خود اعضا واجب است که خمس خود را از محلّ سود دریافتی بپردازند؟
- آیا جو، گندم، ذرّت، لوبیا و نخود خمس دارند یا خیر؟ اگر دارند، کیفیت آن را بیان فرمایید.
- اعضای داخلی بدن شخص زنده که با عمل جراحی جدا میشوند یا اعضای داخلی میّت که به سبب تشریح خارج میشوند، آیا سبب نجاست و وجوب غسل مسّ میّت به جهت تماس با آنها میشوند؟
- اگر بدانیم در عین مال هدیه داده شده، خمس واجب است، دادن خمس بر عهده کیست؟
- آیا با شک به تعلّق خمس، پرداخت خمس واجب می‌شود یا خیر؟
- شروع وجوب خمس از چه زمانی است؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [سایر] آیا چگونگی رشد جنین در شکم مادر و دمیده شدن روح به آن، در احادیث تشریح شده است؟
- [سایر] دیدگاه قرآن را درباره برزخ و خصوصیات آن تشریح فرمائید؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا دانشجوی پزشکی که موظف به تشریح است باید از کم و کیف چگونگی تهیه اجساد برای تشریح آگاهی یابد یعنی تجسس کند که آیا مسائل شرعی رعایت شده یا نه؟ جسد مربوط به مسلمان است یا نه؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] چگونگی انجام حنوط و زمان آن را بیان فرمایید؟
- [آیت الله نوری همدانی] علم تشریح و کالبد شناسی انسان از رشته های بسیار ضروری پزشکی است که بدون تشریح انسان رکنی از ارکان اصلی و اساسی پزشکی حذف می شده است که بالطبع مطالعه سایر قسمت های پزشکی امکان پذیر نخواهد بود . لذا تقاضامند است نظر مبارک را نسبت به تشریح کالبد انسان اعلام فرمایید .
- [سایر] درباره کیفیت و چگونگی نماز در یهودیت توضیح و تشریح کامل می خواستم تا تفاویت آنرا با نماز در اسلام متوجه شوم؟
- [آیت الله نوری همدانی] آیا تشریح جسد جنین با انسان کامل از نظر (کار تخصصی و علمی) از لحاظ حکم تشریح متفاوت است؟
- [سایر] در رابطه با کیفیت طوفان نوح و چگونگی کشتی آن حضرت و مسافرین آن توضیح فرمایید؟
- [سایر] چگونگی روزه در آیین هندو، بودا و یهودیت چگونه است بیان فرمایید؟
- [آیت الله نوری همدانی] چگونگی پوشش و حجاب زن در مقابل پسر بچّه غیر ممیّز را مرقوم فرمایید؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر از کافر یا کسی که به دادن خُمس عقیده ندارد، مالی به دست انسان آید، واجب نیست خُمس آن را بدهد.
- کسی که خمس یا زکات بدهکار است و کفاره و نذر و مظالم هم بر او واجب است و قرض هم دارد، چنانچه نتواند همه آنها را بدهد، اگر مالی که خمس یا زکات آن واجب شده، از بین نرفته باشد، باید دادن خمس و زکات را بر بقیه مقدم کند و اگر از بین رفته باشد، پرداخت واجبات دیگر غیر از نذر و کفّاره را بر آن دو مقدّم میکند و بنابر احتیاط واجب مال را به نسبت بین آنها تقسیم نماید.
- خُمس را باید دو قسمت کنند: یک قسمت آن سهم سادات است که باید آن را به سیّد فقیر یا سیّد یتیم یا به سیّدی که در سفر درمانده شده بدهند و اذن حاکم شرع نیز در آن لازم نیست، ولی بهتر است با اذن او باشد و قسمت دیگر آن سهم امام علیهالسلام است که به احتیاط واجب باید به اذن مجتهد جامع الشرایط و با نظر دهنده خُمس مصرف شود و یا مجتهد جامع الشرایط از دهنده خُمس وکالت بگیرد؛ ولی اگر انسان بخواهد سهم امام علیهالسلام را به مجتهدی که از او تقلید نمیکند بدهد، در صورتی به او اذن داده می‌شود که بداند آن مجتهد و مجتهدی که از او تقلید میکند، سهم امام علیهالسلام را به یک نحو مصرف میکنند.
- احتیاط واجب آن است که به یک سیّد فقیر، بیشتر از مخارج یک سال او سهم سادات ندهند.
- گچ، آهک، گِل سرشور و گِل سرخ، بنابر احتیاط واجب از معدن محسوب شده و خُمس دارد.
- اگر خُمس مال حلال مخلوط به حرام را بدهد و بعد بفهمد که مقدار حرام بیشتر از خُمس بوده، بنابر احتیاط واجب، آن مقداری را که میداند از خُمس بیشتر بوده، با اذن حاکم شرع از طرف صاحب آن به مصرف مشترک خمس و مال مجهول المالک برساند.
- اگر خُمس دادن به سیّدی که معصیتکار است کمک به معصیت او باشد، نمیتوان به او خُمس داد و به سیّدی نیز که آشکارا معصیت میکند و مرتکب گناهانی مثل شرابخواری و ترک نماز می‌شود، اگرچه دادن خُمس کمک به معصیت او نباشد، بنابر احتیاط واجب نباید خُمس بدهند.
- اگر بخواهد خمس را از چیزی غیر از خود مال متعلّق خمس بپردازد، بنابر احتیاط واجب نمیتواند آن را از جنس دیگری بدهد، بلکه باید قیمت آن را بدهد.
- اگر برای حجّ واجب ناچار باشد از چند سال قبل ثبت نام کند و هزینه را بدهد، خُمس به آن تعلق نمیگیرد؛ ولی چنانچه ثبتنام برای حجّ، فقط به معنی حقّ اولویّت باشد و پول در ملکیّت او باقی بماند، پس از گذشت سال، بنابر احتیاط واجب باید خمس آن را بپردازد.
- کسی که خمس یا زکات بدهکار است و قرض هم دارد، اگر بمیرد و دارایی او برای همه آنها کافی نباشد، چنانچه مالی که خمس و زکات آن واجب شده از بین نرفته باشد، باید دادن خمس یا زکات را مقدّم کنند و بقیّه مال او را بابت قرض او بپردازند و اگر مالی که خمس و زکات آن واجب شده از بین رفته باشد، باید مال او را به تمام موارد به نسبت قسمت نمایند، مثلاً اگر چهل هزار تومان خمس بر او واجب است و بیست هزار تومان به کسی بدهکار است و همه مال او سی هزار تومان است، باید بیست هزار تومان بابت خمس و ده هزار تومان بابت بدهکاری او بدهند.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مکارم شیرازی] تشریح مرده مسلمان برای مقاصد طبی به چند شرط جایز است: 1 مقصود یاد گرفتن و تکمیل اطلاعات طبی برای نجات جان مسلمانان بوده باشد و بدون تشریح این مقصود حاصل نشود. 2 دسترسی به مرده غیر مسلمان نباشد. 3 به مقدار ضرورت و احتیاج قناعت کند و اضافه بر آن جایز نیست ، با چنین شرایطی تشریح جایز بلکه واجب است، اما در مورد مرده غیر مسلمان این شرایط لازم نیست.
- [آیت الله شبیری زنجانی] کسی که خمس یا زکات بدهکار است و کفّاره و نذر و مانند اینها هم بر او واجب است و قرض هم دارد، چنانچه نتواند، همه آنها را بدهد، اگر مالی که خمس یا زکات آن واجب شده، از بین نرفته باشد، باید خمس و زکات را بدهد و اگر از بین رفته باشد، هر مقداری از اینها را که میتواند میدهد و در چگونگی ادا کردن، اختیار دارد میتواند تمامی توانایی خود را در پرداخت یکی از موارد فوق صرف کند و میتواند از هر یک از آنها، مقداری را ادا کند و بهتر است توانایی خود را در موارد فوق تقسیم کند.
- [آیت الله جوادی آملی] .اگر ورثه بدانند عین یا عوض مال ارث یا ذمّه مورّ ث متعلق خمس بوده, ولی نمیدانند آن را پرداخته یا نه, چنانچه مورّث مسلمان و معتقد به خمس نبوده، بر ورثه واجب نیست که خمس مال ارث را بپردازند; اما اگر مورّث (میت) مسلمان و معتقد به خمس بوده؛ ولی خمس نمی داده، بر ورثه واجب است خمس مال ارث را بپردازند.
- [آیت الله سیستانی] انسان میتواند خمس چیزهائی که خمس بر آنها واجب شده است از همان چیزها بدهد ، یا به مقدار قیمت خمسی که واجب شده است ، پول خمس داده شده بدهد ، و امّا اگر جنس دیگری که خمس در آن واجب نشده بخواهد بدهد ، محل اشکال است ، مگر آنکه با اجازه حاکم شرع باشد .
- [آیت الله سیستانی] اگر از کافر یا کسی که به دادن خمس عقیده ندارد ، یا خمس نمیدهد ، مالی به دست انسان آید ، واجب نیست خمس آن را بدهد .
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه مالی به دست انسان از شخص کافر، یا کسی که عقیده به خمس ندارد از طریق تجارت یا غیر آن بیاید، دادن خمس آن واجب نیست، اما اگر عقیده به خمس دارد ولی خمس آن را نداده، دادن خمس آن واجب است.
- [آیت الله سیستانی] به سیّدی که خمس را صرف در معصیت میکند ، نمیشود خمس داد ، بلکه اگر دادن خمس کمک به معصیت او باشد احتیاط واجب آن است که به او خمس ندهند ، هر چند آن را صرف در معصیت ننماید . و همچنین احتیاط واجب آن است که به سیّدی که شراب میخورد یا نماز نمیخواند و یا آشکارا معصیت میکند خمس ندهند .
- [آیت الله مکارم شیرازی] 42 تعزیر منحصر به شلاق زدن نیست، بلکه جریمه های مالی و زندان و حتی معرفی خطا کار در وسایل ارتباط جمعی و یا انواع مختلف توبیخ را نیز شامل می شود (البته انتخاب هر یک از این امور بسته به نظر حاکم شرع و چگونگی جرم و خصوصیات مجرم و سایر امور مربوطه است).
- [آیت الله بهجت] اگر مخارج سیّدی که زوجه انسان نیست بر انسان واجب باشد، بنابر احتیاط واجب، نمیتواند خوراک و پوشاک او را از خمس بدهد؛ ولی اگر مقداری خمس ملک او کند که به مصرف دیگری غیر مخارج خودش که بر خمس دهنده واجب است برساند مانعی ندارد.
- [آیت الله جوادی آملی] .اگر مال خمس نداده از شخص غیر معتقد به خمس مانند کافر به مسلمان معتقد به خمس از راههای عادی منتقل شود, پرداخت خمس آن بر مسلمان واجب نیست.