معاملات
معاملات اصطلاحی است در علم فقه که به آن دسته از احکام شرعی اشاره دارد که مربوط به امور دنیایی هستند؛ مانند بیع، اجاره، نکاح. [۱]
دروغ گفتن در کار و در معاملات چه حکمی دارد؟
دروغ گفتن جایز نیست.
دروغ گفتن جایز نیست.
پاسخ:
دروغ گفتن جایز نیست.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- شخصی که به خدا و پیامبر اسلام صلیالله‌علیه‌و‌آله نسبت دروغ میدهد، ولی بعد معلوم میشود که این نسبت، دروغ نبوده، روزه‌اش صحیح است یا باطل؟
- آیا برای دختر از حیث بلوغ، میتوان بین عبادات و معاملات تفاوتی قائل شد؟
- آیا در این زمان، با توجه به شرایط به وجود آمده در معاملات، دیگر به طلا و نقره زکات تعلّق نمیگیرد؟
- آیا به اسکناس و سکه‌های رایج در معاملات این زمان که غیر از طلا و نقره است، زکات تعلّق میگیرد؟
- آیا فعل حرام در بین طواف (مثل دروغ و غیبت و نگاه حرام)، موجب باطل شدن طواف است؟
- روزه‌داری بدون این که کسی حرف او را بشنود، تکلّم کرده به خدا یا پیامبر صلیالله‌علیه‌و‌آله‌وسلم نسبت دروغ میدهد، آیا در این صورت روزه‌اش باطل میشود؟
- اگر کسی در ماه مبارک رمضان، بدون این که به کسی اظهار کند، عمدا آیه‌ای از قرآن را غلط بخواند، آیا دروغ بستن به خداوند محسوب میشود؟
- شخصی که در ماه مبارک رمضان، برای حضرت ابا عبداللّه الحسین علیه‌السلام مرثیه خوانی میکند، ولی نمیداند مطالبی که میگوید راست است یا دروغ، حکم روزه‌اش چگونه است؟
- آیا دروغ بستن به صلحا و فقها و شهدا و مراجع تقلید و اصحاب پیامبر صلیالله‌علیه‌و‌آله و اصحاب امامان معصوم علیهم‌السلام و امثال آنها روزه را باطل میکند؟
- معاملات آتی سکه طلا در بورس کالای ایران که 2 سال است راه‌اندازی شده است و فعالیت در آن چه حکمی دارد؟ مخصوصاً اگر موقعیت معاملاتی قبل از سررسید نهایی به کس دیگر منتقل شود.
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سیستانی] دروغ گفتن در کار و در معاملات چه حکمی دارد ؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا معاملات شرکت از نوع معاملات لازم است؟
- [آیت الله بهجت] مغازه دارانی که به اقتضای شغل و یا محل کسب، دایما با کودکان سر و کار دارند، آیا خرید و فروش و معاملات آنان مورد اشکال است؟
- [آیت الله بهجت] آیا در بیع معاملات باطل مثل خمر و بیع ربوی و... علاوه بر بطلان معامله، شخص گناه کار نیز می باشد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] الف) آیا دروغ گفتن برای حفظ جان مسلمانی جایز است؟ ب) دروغ گفتن جهت حفظ جان کافر ذمّی چه صورتی دارد؟ ج) در جایی که انسان می تواند با دروغ گفتن و به خطر انداختن جان خود و یا شخص دیگر، موجب نجات جان چند مسلمان بشود تکلیف وی را در این مورد بیان فرمایید که آیا این کار جایز است و در صورت به خطر افتادن جان آن شخص دیگر (با دروغ این انسان) و تلف شدن، دیه به عهده کیست؟
- [سایر] بنگاهداری یا آژانس معاملات مسکن یا واسطه گری در امر خرید و فروش مسکن و زمین چه حکمی دارد؟ آیا کراهت دارد؟ با توجه به بعضی از روایات و احادیث که اعلام میدارند، فروش زمین و ... کراهت دارد و یا با توجه به اینکه این نوع شغلها زمینه دروغ و ... را فراهم مینماید.
- [سایر] دروغ از گناهان کبیره بشمار می رود. در چه مواقعی دروغ گفتن جایز است ؟ آیا برای حفظ جان می توان دروغ گفت؟
- [سایر] مزارعه و مساقات در معاملات چیست؟
- [آیت الله سیستانی] نظر شما در مورد معاملات اینترنتی چیست ؟
- [آیت الله خامنه ای] تقلب با غیر مسلمان در معاملات
مسائل مرتبط از این مرجع
- برخی معاملات مکروه از این قرار است: قصّابی، کفن فروشی، معامله با مردمان پست، معامله بین اذان صبح تا اوّل آفتاب، کار خود را خرید و فروش گندم و جو و مانند اینها قرار دادن، برای خریدن جنسی که دیگری میخواهد آن را بخرد، داخل معامله او شدن.
- اگر بداند دروغ بستن به خدا و معصومان علیهم‌السلام روزه را باطل میکند و چیزی را که میداند دروغ است به آنان نسبت دهد و بعد بفهمد آنچه را که گفته راست بوده، به احتیاط واجب باید آن روز را امساک کند و سپس روزه را قضا نماید.
- اگر چیزی را با اعتقاد به این که راست است از قول خدا یا معصومان علیهم‌السلام نقل کند و بعد بفهمد دروغ بوده، روزه‌اش باطل نمیشود.
- بر مسلمانان لازم است روابط اجتماعی خود را از اموری همچون غیبت، تهمت، حسد، تکبّر، تجسّس، دروغ، تملّق، خدعه و مکر، رشوه، سوء ظن، فتنهانگیزی، خیانت، نفاق، استهزا، تضییع حقوق یکدیگر و ظلم و از هرگونه معصیت پاک گردانند.
- اگر دروغی را که دیگری ساخته عمدا به خدا و معصومان علیهم‌السلام نسبت دهد، روزه او بنابر احتیاط باطل میشود؛ ولی اگر از قول کسی که آن دروغ را ساخته نقل کند، اشکال ندارد.
- قسم خوردن در معامله اگر راست باشد مکروه است و اگر دروغ باشد، حرام است و طبق بیان امیرمؤمنان علیه‌السلام : (قسم خوردن در معامله، سبب نابودی برکت میگردد.)(1)
- اگر در عقد شرکت شرط کنند کسی که کار میکند یا بیشتر از شریک دیگر کار میکند، بیشتر منفعت ببرد یا شرط کنند کسی که کار نمیکند یا کمتر کار میکند بیشتر منفعت ببرد، عقد و شرط صحیح است.
- یاد گرفتن احکام معاملات به قدری که مورد احتیاج است، لازم است و مستحب است فروشنده بین مشتریها در قیمت جنس فرق نگذارد و در قیمت جنس سختگیری نکند و کسی که با او معامله کرده، اگر پشیمان شود و از او تقاضا کند که معامله را به هم بزند، بپذیرد.
- اگر وکیل را عزل کند، یعنی از کار برکنار نماید، بعد از آن که خبر به او رسید نمیتواند آن کار را انجام دهد، ولی اگر پیش از رسیدن خبر آن کار را انجام داده باشد، صحیح است.
- اگر صاحب زراعت و یا عیال وی مانند همسر و فرزندان در زراعت کار کنند، میتواند اجرت کار آنان را جزء مخارج حساب کند، حتی اگر دستمزدی به آنان نپرداخته باشد، به شرط این که اگر در آن زراعت کار نمیکردند، میتوانستند با دریافت اجرت در محلّ دیگری به کار مشغول شوند.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سبحانی] عمده معاملات مکروه از این قرار است: اول: مِلک فروشی. دوم: قصابی. سوم :کفن فروشی. چهارم: معامله با مردمان پست. پنجم:معامله بین اذان صبح و اول آفتاب. ششم; آنکه کار خود را خرید و فروش گندم و جو و مانند اینها قرار دهد. هفتم: آنکه برای خریدن جنسی که دیگری می خواهد بخرد داخل معامله او شود. معاملات باطل
- [آیت الله فاضل لنکرانی] عمده معاملات مکروه از این قرار است: اول: بنده فروشی. دوم: قصابی. سوم: کفن فروشی. چهارم: معامله با مردمان پست. پنجم: معامله بین اذان صبح و اول آفتاب. ششم: آن که کار خود را خرید و فروش گندم و جو و مانند اینها قرار دهد. هفتم: آن که برای خریدن جنسی که دیگری می خواهد بخرد داخل معامله او شود. معاملات حرام
- [آیت الله سیستانی] خرید و فروش این سهام صحیح است، البته اگر معاملات شرکت سهامی حرام باشد، مثل آنکه به دادوستد شراب و یا معاملات ربوی مشغول باشد، خرید سهام آن، و مشارکت در این معاملات جایز نیست.
- [آیت الله سیستانی] صحت جُعاله، اجاره، حواله و دیگر معاملات مشروعی که در بانکهای دولتی در کشورهای اسلامی رایج است، نیازمند به اجازه حاکم شرع است، و بدون اجازه او این معاملات صحیح نیست، و همچنین است معاملات مشروعی که در بانکهای مشترک بین دولت و مردم در کشورهای اسلامی رایج است که نسبت به سهم دولت، صحّت معاملات متوقف بر اجازه حاکم شرع (مرجع) است.
- [آیت الله مظاهری] دروغ گفتن مرد به زنش و یا دروغ گفتن زن به شوهر جایز نیست، مگر ضرورتی باشد که آن ضرورت موجب جواز دروغ شود، نظیر اینکه اگر دروغ نگوید نزاع خانوادگی بهوجود میآید که در این صورت، به اندازه ضرورت و جلوگیری از آن نزاع و مفسده، دروغ جایز است.
- [آیت الله سیستانی] بعضی از معاملات مکروه از این قرار است : اول : ملک فروشی ، مگر اینکه مالک دیگری با پول آن بخرد . دوم : قصابی . سوم : کفن فروشی . چهارم : معامله با مردمان پست . پنجم : معامله بین اذان صبح و اول آفتاب . ششم : آنکه کار خود را خرید و فروش گندم ، وجو ، ومانند اینها قرار دهد . هفتم : آنکه برای خریدن جنسی که دیگری میخواهد بخرد ، داخل معامله او شود . معاملات حرام
- [آیت الله بهجت] اگر حفظ امانت متوقف بر آن باشد که دروغ بگوید، پس اگر میتواند، باید توریه کند، و اگر نمیتواند، واجب است دروغ بگوید تا امانت حفظ شود و اگر دروغ نگفت و امانت محفوظ نماند ضامن است، بلکه اگر قسم دروغ لازم شد، واجب است قسم بخورد، وگرنه ضامن است.
- [آیت الله علوی گرگانی] فروش وخرید سهام واسناد بهادار از شرکتهای سهامی در صورتیکه در آن شرکتها معاملات ربوی انجام نشود، جائز است ولی اگر معاملات ربادار در آن شرکتها انجام شود، خرید سهام ولو بنحو الشرکه، جائز نیست.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر مجتهدی در احکام عبادات اعلم باشد و مجتهد دیگری در احکام معاملات، احتیاط آن است که مکلّف تقلید را تقسیم نماید یعنی در عبادات از اوّلی و در معاملات از دوّمی تقلید نماید.
- [آیت الله مکارم شیرازی] کسانی که برای اثبات مطلبی قسم می خورند اگر حرف آنها راست باشد قسم خوردن مکروه است و اگر دروغ باشد حرام و از گناهان کبیره است، ولی اگر مجبور شود که برای نجات خود یا مسلمانان دیگری از شر ظالمی قسم دروغ بخورد اشکال ندارد، بلکه گاه واجب می شود و این نوع قسم خوردن که برای اثبات مطلبی است غیر از قسمی است که در مسائل پیش گفته شد که برای انجام کار یا ترک کاری بود.