عاریه
عاریه یکی از اقسام عقود است.
آیا عقد عاریه که جایز است ما می¬توانیم آن را لازم کنیم؟ آیا ما عاریه لازم یا دائمی هم داریم و اگر داریم ماهیت آن چیست؟
اگر در ضمن خود عقد عاریه و یا در ضمن عقد دیگر مستعیر شرط کند که معیر تا مدت معینی حق فسخ نداشته باشد و یا بالعکس شرط صحیح است و باید عمل شود.
اگر در ضمن خود عقد عاریه و یا در ضمن عقد دیگر مستعیر شرط کند که معیر تا مدت معینی حق فسخ نداشته باشد و یا بالعکس شرط صحیح است و باید عمل شود.
عنوان سوال:
آیا عقد عاریه که جایز است ما می¬توانیم آن را لازم کنیم؟ آیا ما عاریه لازم یا دائمی هم داریم و اگر داریم ماهیت آن چیست؟
پاسخ:
اگر در ضمن خود عقد عاریه و یا در ضمن عقد دیگر مستعیر شرط کند که معیر تا مدت معینی حق فسخ نداشته باشد و یا بالعکس شرط صحیح است و باید عمل شود.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- زنی در عقد دائمی شوهری است که وطن او شهرستان دیگری است. آیا قبل از آغاز زندگی مشترک، شهرستانی که وطن شوهر است، وطن زن هم محسوب می‌شود؟
- بعد از وقوع عقد نکاح دائم آیا افزایش مهرالمسمی با توافق زوجین جایز است یا خیر؟
- آیا قرارداد استصناع تحت یکی از عقود باب معاملات مثل بیع و اجاره قرار میگیرد یا عقدی است مستقل؟ در صورتی که این قرارداد تحت یکی از عقود باشد، تحت کدام عقد است و آیا تمام شروط عقد مورد نظر از نظر آثار و خیارات در استصناع هم جاری است؟ در صورتی که عقد مستقل باشد آیا لازم است یا جایز و چه آثار و خیاراتی بر آن مترتب است؟ شرایط صحت قرارداد استصناع چیست؟
- آیا قرارداد استصناع تحت یکی از عقود باب معاملات مثل بیع و اجاره قرار میگیرد یا عقدی است مستقل؟ در صورتی که این قرارداد تحت یکی از عقود باشد، تحت کدام عقد است و آیا تمام شروط عقد مورد نظر از نظر آثار و خیارات در استصناع هم جاری است؟ در صورتی که عقد مستقل باشد آیا لازم است یا جایز و چه آثار و خیاراتی بر آن مترتب است؟ شرایط صحت قرارداد استصناع چیست؟
- در عقد موقت در چه مواردی عده بر زن لازم نیست؟
- در عقد موقت با زنان اهل کتاب آیا اجازه پدر لازم است؟
- در عقد موقت در چه مواردی عده بر زن لازم نیست؟
- چنانچه در عقد مضاربه مالک قبل از انجام عقد و در زمان انعقاد عقد بدون توجه به این موضوع که هنوز موضوع عقد انجام نشده و سود یا زیان مشخص نیست، اقدام به تعیین سود از پیش مشخص شده بنماید، آیا پرداخت این سود از طرف عامل از لحاظ شرعی جایز است؟ در صورت حرمت آیا معامله باطل است؟
- چنانچه در عقد مضاربه مالک قبل از انجام عقد و در زمان انعقاد عقد بدون توجه به این موضوع که هنوز موضوع عقد انجام نشده و سود یا زیان مشخص نیست، اقدام به تعیین سود از پیش مشخص شده بنماید، آیا پرداخت این سود از طرف عامل از لحاظ شرعی جایز است؟ در صورت حرمت آیا معامله باطل است؟
- چنانچه در عقد مضاربه مالک قبل از انجام عقد و در زمان انعقاد عقد بدون توجه به این موضوع که هنوز موضوع عقد انجام نشده و سود یا زیان مشخص نیست، اقدام به تعیین سود از پیش مشخص شده بنماید، آیا پرداخت این سود از طرف عامل از لحاظ شرعی جایز است؟ در صورت حرمت آیا معامله باطل است؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سبحانی] آیا عقد را با هر صیغه ای می توان منعقد کرد یا لازم است صیغه ی آن متناسب با ماهیت آن باشد؟
- [آیت الله خوئی] زنی را منقطعه نکاح کرده تا مدت یک ماه و یا یک سال، قبل از تمام شدن مدّت میخواهد دائمی نکاح کند، آیا بذل مدّت لازم است که بعد از بذل نکاح دائمی نماید یا احتیاج به بذل مدّت ندارد، و اگر بذل مدّت لازم باشد کسی که جاهل به مسئله بوده قبل از بذل عقد دائمی کرده حکم اولاد او چیست و بعد از علم تجدید عقد لازم است یا نه؟
- [آیت الله علوی گرگانی] نکاح دائمی چند رکن دارد و آیا صداق نیز از ارکان عقد دائمی است؟
- [آیت الله نوری همدانی] نکاح دائمی چند رکن دارد و آیا صداق نیز از ارکان عقد دائمی است؟
- [سایر] بیمه، عقد لازم است یا جایز؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] یک نفر ازدواج کرده صیغه عقد دایمی جاری شده سه ماه بعد ایشان می خواهد بار دوم صیغه عقد دایم با همین خانم جاری شود آیا این کار جایز است؟
- [آیت الله خوئی] اگر در عقد متعه مدت عمداً یا نسیاناً ذکر نشود اصلاً عقد باطل است و یا اینکه عقد دائمی می‌شود؟
- [سایر] آیا جاری نمودن صیغه نکاح موقت بر زن یا مردی که از ماهیت و احکام متعه آگاه نیست،جایز است و آیا در صحت عقد اشکال وارد می کند؟
- [آیت الله نوری همدانی] اگر مرد در ضمن عقد نکاح منقطع تعهد کند که پس از انقضای مدت، زن را به نکاح دائمی خود در اورد و یا در ضمن عقدی لازم تعهد کند زنی را به عقد نکاح دائمی خود درآورد، آیا تعهد مزبور لازم الوفاء می‌باشد؟ در صورت امتناع مرد از انجام تعهد، آیا حاکم طبق قاعده (الحاکم ولی المتنع) می‌تواند زن را به نکاح دائم مرد (متعهد) در آورد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا عقد عاریه از عقود جایزه می باشد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- لازم نیست در عاریه صیغه بخوانند و اگر مثلاً لباس را به قصد عاریه به کسی بدهد و او نیز به همین قصد بگیرد، عاریه صحیح است.
- اگر عاریه دهنده بمیرد، عاریه گیرنده باید چیزی را که عاریه گرفته به ورثه او بدهد.
- اگر چیزی را که عاریه کرده با اجازه صاحب آن به دیگری عاریه دهد، چنانچه کسی که اوّل آن چیز را عاریه کرده بمیرد یا دیوانه شود، عاریه دومی باطل نمیشود.
- چیزی را که عاریه کرده، بدون اجازه صاحب آن نمیتواند به دیگری اجاره یا عاریه دهد.
- اگر چیزی را برای استفاده خاصّی عاریه نماید، استفاده نمودن از آن به نحو دیگر، هرچند متعارف باشد، جایز نیست و اگر تخلّف کند و عین تلف شود ضامن است، بلکه عوض استفادهها را نیز باید بدهد و اگر چیزی موارد استفاده گوناگون داشته باشد، باید هنگام عاریه نوع استفاده از آن معیّن شود.
- اگر بداند مالی که عاریه کرده غصبی است، باید آن را به صاحبش برساند و نمیتواند به عاریه دهنده بدهد.
- اگر دیوانه و بچّه مال خود را عاریه بدهند، صحیح نیست؛ امّا چنانچه ولیّ بچّه مصلحت بداند که مال او را عاریه دهد و بچّه آن مال را به دستور ولیّ به عاریه کننده برساند، اشکال ندارد.
- اگر عاریه دهنده به گونهای شود که شرعاً نتواند در مال خود تصرّف کند مثلاً دیوانه شود عاریه کننده باید مالی را که عاریه کرده به ولیّ او بدهد.
- برای این که در مورد معیوب شدن یا اتلاف مال، بین طرفین عاریه مشکلی پیش نیاید، بهتر است (عاریه مضمونه) صورت گیرد، یعنی عاریه دهنده به عاریه گیرنده بگوید: (همانطور که مال خود را به تو سالم دادم، باید سالم تحویل بدهی) و او هم قبول نماید.
- اگر نداند مالی که عاریه کرده غصبی است و در دست او از بین برود، چنانچه صاحب مال عوض آن را از او بگیرد، او هم می‌تواند آنچه را به صاحب مال داده از عاریه دهنده مطالبه نماید؛ ولی اگر چیزی که عاریه کرده طلا و نقره باشد یا عاریه دهنده با او شرط کرده باشد که اگر آن چیز از بین برود، عوضش را بدهد، نمیتواند چیزی را که به صاحب مال میدهد از عاریه دهنده مطالبه نماید.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سیستانی] عاریه دادن چیزی که استفاده حلال ندارد مثل آلات لهو قمار ، یا ظرف طلا و نقره ، به جهت استعمال در خوردن و آشامیدن بلکه در مطلق استعمالات بنابر احتیاط لازم باطل است ، و امّا عاریه دادن به جهت زینت نمودن ، جایز است .
- [آیت الله مظاهری] اگر عاریه دهنده بمیرد، یا دیوانه و یا مفلس شود، عقد عاریه به هم میخورد و عاریه کننده باید مال را فوراً به ورثه یا ولیّ او برگرداند.
- [آیت الله نوری همدانی] لازم نیست در عاریه صیغه بخوانند ، واگر مثلاً لباس را به قصد عاریه به کسی بدهد و او به همین قصد بگیرد ، عاریه صحیح است .
- [آیت الله بروجردی] لازم نیست در عاریه صیغه بخوانند و اگر مثلاً لباس را به قصد عاریه به کسی بدهد و او به همین قصد بگیرد، عاریه صحیح است.
- [آیت الله شبیری زنجانی] لازم نیست در عاریه صیغه بخوانند و اگر مثلاً لباس را به قصد عاریه به کسی بدهد و او هم به همین قصد بگیرد عاریه صحیح است.
- [آیت الله علوی گرگانی] لازم نیست در عاریه صیغه بخواند، و اگر مثلاً لباس را به قصد عاریه به کسی بدهد و او به همین قصد بگیرد، عاریه صحیح است.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] لازم نیست در عاریه صیغه بخوانند، و اگر مثلا لباس را به قصد عاریه به کسی بدهد و او به همین قصد بگیرد عاریه صحیح است.
- [آیت الله مظاهری] لازم نیست در عاریه صیغه بخوانند و اگر مثلاً لباس را به قصد عاریه به کسی بدهد و او به همین قصد بگیرد، عاریه صحیح است.
- [آیت الله سبحانی] لازم نیست در عاریه صیغه بخوانند، و اگر مثلاً لباس را به قصد عاریه به کسی بدهد و او به همین قصد بگیرد عاریه صحیح است.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . لازم نیست در عاریه صیغه بخوانند، و اگر مثلاً لباس را به قصد عاریه به کسی بدهد و او به همین قصد بگیرد عاریه صحیح است.