تلویزیون
آلات مشترکه ابزار مورد استفاده در حلال و حرام را گویند.
کسانی که تلویزیون خریده‌اند و از آن استفاده می‌نمایند با وضع فعلی ایران که خیلی فرق دارد با زمان طاغوت، آیا خمس تلویزیون را بدهد یا نه و همچنین رادیو.
در فرض مزبور اگر از ارباح سال فعلی خریده بود خمس ندارد.
در فرض مزبور اگر از ارباح سال فعلی خریده بود خمس ندارد.
عنوان سوال:
کسانی که تلویزیون خریده‌اند و از آن استفاده می‌نمایند با وضع فعلی ایران که خیلی فرق دارد با زمان طاغوت، آیا خمس تلویزیون را بدهد یا نه و همچنین رادیو.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- آیا جایز است برای زن کار کردن به صورت گوینده در رادیو یا تلویزیون در حالی که منافات با ستر او ندارد؟
- اجناس یا وجوه نقدی از ارباح فعلی که هنوز سال بر آن نگذشته برای کسی که میخواهد برای خود سنه شرعی قرار بدهد آیا مورد مصالحه است یا باید خمس آنها را بدهد؟
- خرید و فروش رادیو در صورتی که منفعت محلله و محرمه دارد جایز است یا خیر؟ و در صورت جواز، خمس آن واجب است یا خیر؟
- خرید و فروش رادیو در صورتی که منفعت محلله و محرمه دارد جایز است یا خیر؟ و در صورت جواز، خمس آن واجب است یا خیر؟
- کسی که از مجتهدی که سرمایه را استثنا میکرد و خمس لازم نمیدانست تقلید میکرد سرمایه تعیین نمود و این سرمایه از بین رفت و سرمایه جدیدی بدست آورد یا سرمایه سابق وافی نیست، و فعلاً از شما تقلید میکند آیا مثل سابق سرمایه او خمس ندارد یا طبق فتوای فعلی باید به اندازه مؤونه سال کسر و مابقی را خمس بدهد؟
- بعضی از مردم اشیایی که در واقع یا قیمت، هیچ ندارد و یا اینکه ارزش مختصری دارد، به قیمتهای گزاف میخرند و ذخیره می‌نمایند مثلاً تمبر پستی باطله مربوط به سالهای پیش و یا سکههای سلاطین سابق و غیره، بفرمائید آیا خمس آنها را به قیمت واقعی باید بدهد یا به پولی که خریده؟
- کسانی که پولی را قرض می‌نمایند تا در سالهای آینده تدریجاً به اقساط ادا نمایند در سر سالشان عین وجه یا جنسی که به آن پول خریداری نمودهاند موجود است، آیا خمس آنها را باید بدهند؟
- در نفت و نمک و غیره از معادن ایران برای مصرف کنندگان خمس دارد یا نه؟
- یک نفر از آقایان محترم اهل علم در شهر منزلی ساخته و یا خریده و مدتی در آنجا ساکن بوده و لکن بنا به تقاضای عدهای از اهالی برای تدریس طلاب علوم دینیه و ترویج احکام شرع به خارج شهر رفته و به شغل شریف خود اشتغال دارند، بفرمائید آیا این منزلی که این آقا در شهر دارند متعلق خمس است یا نه؟ و آیا فرق است بین اینکه ایشان به عنوان موقت در خارج شهر انجام وظیفه میکنند و یا به عنوان دوام؟ در صورتی که در محل سکونت فعلی (غیر شهر)، منزل شخصی ملکی ندارند بلکه از منزل وقفی یا عاریه یا استیجاری استفاده می‌نمایند.
- کسی منزلی رهن نموده و در آن زندگی میکند سر سالش باید خمس مبلغ مرهون را بدهد یا خیر و در صورتی که یک سال بر این پول گذشته بعد از گرفتن پول باید خمس بدهد یا نه؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله نوری همدانی] آیا اذان رادیو و تلویزیون جمهوری اسلامی ایران حجّت است و می‌شود با آن نماز خواند و روزه را افطار کرد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] آیا اذان رادیو و تلویزیون جمهوری اسلامی ایران حجّت است و می شود با آن نماز خواند و روزه را افطار کرد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] آیا گوش دادن به موسیقی رادیو و تلویزیون، حرام است؟
- [آیت الله بهجت] اگر کسی به اذان رادیو و تلویزیون اعتماد نداشته باشد و یقین به دخول فجر صادق ننماید، آیا می تواند پس از پخش اذان از رادیو و تلویزیون باز هم غذا بخورد؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا دیدن یا شنیدن برنامه های طنز از رادیو و تلویزیون اشکال دارد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] نظر حضرتعالی در مورد آهنگهایی که از رادیو و تلویزیون پخش می شود چیست؟
- [آیت الله علوی گرگانی] موزیک کلاسیک و موسیقی که از رادیو و تلویزیون پخش می‌شود چه حکمی دارد؟
- [سایر] آیا با شروع اذان مغرب رادیو و تلویزیون، افطار روزه جایز است؟
- [آیت الله سیستانی] آیا جواب سلام دادن به مجریان تلویزیون و گویندگان رادیو می دهند واجب است ؟
- [آیت الله بهجت] اگر آیه سجده دار را از رادیو یا تلویزیون بشنویم؛ آیا سجده لازم است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر خمس مال حلال مخلوط به حرام را بدهد و بعد بفهمد که مقدار حرام بیشتر از خمس بوده، باید مقداری را که میداند از خمس بیشتر بوده، از طرف صاحب آن صدقه بدهد.
- اگر مالی به ارث به او برسد، و بداند کسی که این مال از او به ارث رسیده خمس آن را نداده، بنابر احتیاط واجب خمس آن را بدهد. ولی اگر در خود مال خمس نباشد و وارث بداند کسی که مال از او به ارث رسیده، خمس بدهکار است. باید خمس را از مال او بدهد.
- اگر کافر ذمی موقع خرید زمین شرط کند که خمس ندهد یا شرط کند که خمس بر فروشنده باشد، شرط او صحیح نیست و باید خمس را بدهد ولی اگر شرط کند که فروشنده مقدار خمس را از طرف او به صاحبان خمس بدهد، بر فروشنده لازم است که عمل به شرط نماید.
- اگر کافر ذمی زمینی را از مسلمان بخرد، باید خمس آن را از همان زمین یا از مال دیگرش بدهد. و نیز اگر خانه و دکان و مانند اینها را از مسلمان بخرد، باید خمس زمین آن را بدهد و در دادن این خمس قصد قربت لازم نیست، بلکه حاکم شرع هم که خمس را از او میگیرد، لازم نیست قصد قربت نماید.
- کسی که خمس یا زکات بدهکار است و کفاره و نذر و مانند اینها هم بر او واجب است و قرض هم دارد چنانچه نتواند هم آنها را بدهد اگر مالی که خمس یا زکات آن واجب شده از بین نرفته باشد باید خمس و زکات را بدهد و اگر از بین رفته باشد میتواند خمس یا زکات را بدهد یا کفاره و نذر و قرض و مانند اینها را ادا نماید.
- اگر از کافر یا کسی که به دادن خمس عقیده ندارد، مالی بهدست انسان آید، واجب نیست خمس آن را بدهد.
- کسی که دیگری مخارج او را میدهد، باید خمس تمام مالی را که بهدست میآورد بدهد.
- کسی که از اول تکلیف خمس نداده، اگر مثلًا ملکی بخرد و قیمت آن بالا رود چنانچه آن ملک را برای آن نخریده که قیمتش بالا رود و بفروشد، مثلًا زمینی را برای زراعت خریده است و از پول خمس نداده قیمت آن را داده باید خمس قیمتی را که خریده بدهد. و اگر مثلًا پول خمس نداده را بفروشنده داده و به او گفته این ملک را با این پول میخرم باید خمس مقداری را که آن ملک فعلًا ارزش دارد بدهد.
- اگر جنسی را بخرد و بعد از معامله قیمت آن را از پول خمس نداده بدهد معاملهای که کرده صحیح است. و خمس پولی را که بفروشنده داده بصاحبان خمس مدیون می‌باشد.
- کسی که خمس بدهکار است، نمیتواند آن را به ذمه بگیرد، یعنی خود را بدهکار اهل خمس بداند و در تمام مال تصرف کند، و چنانچه تصرف کند و آن مال تلف شود، باید خمس آن را بدهد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله شبیری زنجانی] باید جواب سلام را به سلامکننده بفهماند؛ اگر چه سلامکننده کر باشد و لازم نیست جواب سلام را طوری بگوید که سلامکننده بشنود و اگر فهماندن جواب سلام به سلامکننده ممکن نباشد؛ مثل این که شخص به انسان سلام کند و به سرعت رد شود و یا از تلویزیون یا رادیو سلام بدهد، ظاهراً جواب سلام لازم نیست.
- [آیت الله اردبیلی] اگر از منفعت کسب برای مصرف سال خود آذوقهای بخرد و در آخر سال مقداری از آن زیاد بیاید، باید خُمس آن را بدهد و چنانچه بخواهد قیمت آن را بدهد، باید قیمت فعلی آن را حساب کند.
- [آیت الله بهجت] اگر از منفعت کسب، پیش از دادن خمس، اثاثیهای برای منزل بخرد که خود آن اثاثیه باقی است، و از آن استفاده می‌نمایند، خمس آن واجب نیست.
- [امام خمینی] رادیو و تلویزیون دارای منافع حلال عقلایی و منافع حرام است از نظر اسلام و جایز است انتفاع بردن از آنها به نحو حلال، از قبیل اخبار و مواعظ از رادیو و نشان دادن چیزهای حلال برای تعلیم و تربیت صحیح، یا نشان دادن کالاها و عجایب خلقت از بر و بحر از تلویزیون و اما چیزهای حرام از قبیل پخش غنا و موسیقی مطرب و اشاعه منکرات از قبیل پخش قوانین خلاف اسلام و مدح خائن و ظالم، و ترویج باطل، و ارائه چیزهایی که اخلاق جامعه را فاسد و عقاید آنها را متزلزل میکند، حرام و معصیت است.
- [آیت الله بهجت] اگر خمس مال حلال مخلوط به حرام را بدهد و بعد بفهمد که مقدار حرام بیشتر از خمس بوده، باید در مقداری که میداند از خمس بیشتر است، به وظیفه فعلی خود عمل نماید و در مقداری که نمیداند و احتمال میدهد، مطابق مسئله قبلی عمل نماید.
- [آیت الله بهجت] مالیاتی که مردم به دولت پرداخت می‌نمایند بابت خمس حساب نمیشود و اگر در بین سال داده شود در حکم مخارج سال است.
- [آیت الله مظاهری] رادیو و تلویزیون و ویدئو و مانند اینها که دارای منافع حلال و حرام است، خرید و فروش آنها و انتفاع بردن از منافع حلال آنها جایز است، ولی اگر موجب فساد اخلاقی یا متزلزل شدن عقاید باشد خرید و فروش آنها حرام است، چنانکه خرید و فروش آنها برای انتفاع بردن از آنها به نحو حرام جایز نیست.
- [آیت الله سبحانی] خرید و فروش رادیو و تلویزیون و سایر وسایلی که دارای منافع مباح و مشروع قابل ملاحظه است، جایز است، ولی هر گاه چیزی را که منافع حلال دارد به کسی بفروشند که آن را قطعاً در حرام مصرف می کند (مثلاً انگور را به کارخانه شراب سازی بفروشند)، معامله آن حرام است.
- [آیت الله مکارم شیرازی] خرید و فروش رادیو و تلویزیون و سایر وسایلی که دارای منافع مباح و مشروع قابل ملاحظه است، جایز است، ولی هرگاه چیزی را که منافع حلال دارد به کسی بفروشند که آن را قطعاً در حرام مصرف می کند (مثلاً انگور را به کارخانه شراب سازی بفروشند)، معامله¬ی آن حرام است.
- [آیت الله بهجت] خرید و فروش رادیو و تلویزیون، که دارای منافع حلال و حرام است، به قصد منفعت حلال مانعی ندارد؛ و همچنین است استفاده از آن در جهت حلال، ولی بههیچوجه نباید از آن استفاده حرام بکنند، و نیز باید در دسترس کسی که استفاده حرام میکند قرار ندهند.