خودداری
خودداری همان امتناع است. از آن در بابهای مختلفی نظیر طهارت، تجارت، شرکت، ودیعه، کفالت، نکاح، ظهار، ایلاء، لعان و قضاء سخن گفته‌اند.
اگر ما شاهد اتفاقی بوده ایم و از ما می خواهند در دادگاه شهادت دهیم آیا واجب است این کار را انجام دهیم یا می توانیم از این کار خودداری کنیم؟
ادای شهادت در دادگاه صالحه -اگر شهادت ندادن موجب تضییع حق فرد شود- واجب است.
ادای شهادت در دادگاه صالحه -اگر شهادت ندادن موجب تضییع حق فرد شود- واجب است.
عنوان سوال:
اگر ما شاهد اتفاقی بوده ایم و از ما می خواهند در دادگاه شهادت دهیم آیا واجب است این کار را انجام دهیم یا می توانیم از این کار خودداری کنیم؟
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- بعضی از مؤمنین در ایام ولادت و شهادت ائمه اطهار(علیهمالسلام) با گذاردن سماور و چای و دادن غذای نذری در کوچه و بازار و خیابان از عزاداران و مؤمنین پذیرایی مینمایند. آیا اگر این کار باعث اشکال در عبور و مرور و ... شود، شرعاً اشکال دارد؟
- اگر شخص کثیرالشک بتواند با استفاده از مهر امین و یا با گماردن شخصی در کنار خود از شک نجات پیدا کند، انجام این کار برای او واجب است؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [سایر] سلام؛ اگر شاهد قتلی باشیم آیا شهادت به قتل واجب است؟ اگر آری در صورت در خطر بودن آبرو چی؟ اگر نه آیا خون طرف پایمال نمیشود؟
- [سایر] با اینکه خداوند حاکم دادگاه است، چه نیازی به شهادت شاهدان وجود دارد؟
- [سایر] چرا شهادت دو زن در اسلام معادل با شهادت یک مرد است و چرا اصل بر این است که مرد شاهد شود؟
- [آیت الله بهجت] اگر چهار شاهد زنا برای ادای شهادت حاضر شوند، ولی پس از شهادتِ سه نفر، فرد چهارم شهادت ندهد، آیا بر آن سه نفر حدّ قذف جاری می شود؟
- [آیت الله جوادی آملی] اگر شخصی بعنوان شاهد یکی از طرفین دعوا در محضر دادگاه حاضر و اظهار دارد که من نماز نمی خوانم، خدا را قبول ندارم و جزء گروهکها هستم آیا استماع شهادت چنین شاهدی محمل قانونی و شرعی دارد؟ و آیا سوگند دادن به کتاب مقدس قرآن جایز است؟
- [آیت الله جوادی آملی] اگر شخصی بعنوان شاهد یکی از طرفین دعوا در محضر دادگاه حاضر و اظهار دارد که من نماز نمی خوانم، خدا را قبول ندارم و جزء گروهکها هستم آیا استماع شهادت چنین شاهدی محمل قانونی و شرعی دارد؟ و آیا سوگند دادن به کتاب مقدس قرآن جایز است؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] شخصی مجروحی شکایت کرده که فلان شخص مرا زد و قرائن دیگر نیز وجود دارد، یک شاهد شهادت داده که درگیر شدند یا اقرار به درگیری لفظی دارد، ولی منکر کتک است، مورد از موارد لوث است و دادگاه بدون مراسم قسامه حکم به پرداخت دیه می دهد، متهم اعتراض می کند; آیا این حکم صحیح است یا باید نقض شود؟
- [آیت الله جوادی آملی] اگر شخصی بعنوان شاهد یکی از طرفین دعوا در محضر دادگاه حاضر و اظهار دارد که من نماز نمی خوانم، خدا را قبول ندارم و جزء گروهکها هستم آیا استماع شهادت چنین شاهدی محمل قانونی و شرعی دارد؟ و آیا سوگند دادن به کتاب مقدس قرآن جایز است؟
- [آیت الله جوادی آملی] اگر شخصی به عنوان شاهد یکی از طرفین دعوا در محضر دادگاه حاضر و اظهار دارد که من نماز نمیخوانم، خدا را قبول ندارم و جزء گروهکها هستم آیا استماع شهادت چنین شاهدی محمل قانونی و شرعی دارد؟ و آیا سوگند دادن به کتاب مقدس قرآن جایز است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] کسی در یک شهادت دروغین در دادگاه باعث اعدام یک نفر بیگناه می شود حکم آن شخص چیست؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- احتیاط واجب آن است که روزهدار از استعمال سرم و آمپولی که به جای غذا بکار میرود خودداری کند، ولی تزریق آمپول دوایی و آمپولی که عضو را بیحس میکند، اشکال ندارد.
- اگر روزهدار غیر از جماع و استمنا، کار دیگری که روزه را باطل میکند انجام دهد و بعد جماع یا استمنا نماید، برای هر کدام کفاره واجب می‌شود.
- هنگامی که انسان خوابش میآید و نیز هنگام خودداری کردن از بول و غائط مکروه است نماز بخواند و همچنین نماز خواندن با جوراب تنگ که پا را فشار دهد مکروه میباشد و غیر از اینها مکروهات دیگری هم در کتابهای مفصّل گفته شده است. مواردی که می‌شود نماز واجب را شکست
- کسی که سگ را فرستاده، اگر وقتی برسد که بتواند سر حیوان را ببرد، چنانچه مثلاً به خاطر بیرونآوردن کارد وقت بگذرد و آن حیوان بمیرد حلال است، ولی اگر چیزی همراه او نباشد که با آن سر حیوان را ببرد و حیوان بمیرد احتیاط واجب آن است که از خوردن آن خودداری کنند.
- هر گاه با خدا عهد کند که اگر به حاجت شرعی خود برسد، کار خیری را انجام دهد، بعد از آن که حاجتش برآورده شد، باید آن کار را انجام دهد و نیز اگر بدون آن که حاجتی داشته باشد عهد کند که عمل خیری را انجام دهد، آن عمل بر او واجب می‌شود.
- کسی که وظیفهاش تیمم است چنانچه پیش از وقت نماز برای کار واجب یا مستحب دیگر تیمم کند، میتواند با همان تیمم نماز بخواند؛ ولی بنا بر احتیاط مستحب برای خود نماز پیش از وقت تیمم نکند.
- اگر روزهدار اتفاقاً به قدری تشنه شود که از ادامه روزه بر جان خود بترسد یا روزه بر او حرجی یا ضرری باشد، میتواند به قدری که سیراب نشود، آب بیاشامد و روزه او باطل می‌شود و اگر ماه رمضان باشد باید در بقیه روز از به جا آوردن کاری که روزه را باطل میکند، خودداری کند؛ بلکه بنا بر احتیاط در روزه واجب غیر ماه رمضان نیز امساک نماید.
- اگر دو نفر در مالی که زکات آن واجب شده باهم شریک باشند و یکی از آنان زکات قسمت خود را بدهد، تا زکات قسمت دیگر را با اجازه شریک یا در صورت خودداری او، با اجازه حاکم شرع نداده نمیتواند در مال مشترک تصرّف کند، ولی اگر مال را تقسیم کنند، تصرّف او در سهم خودش اشکال ندارد هر چند بداند شریکش زکات سهم خود را نداده است، البتّه باید در تقسیم مال از حاکم شرع اجازه بگیرند.
- اگر انسان مرضی دارد که بول او قطره قطره میریزد، (که به وی مسلوس گفته می‌شود) یا نمیتواند از بیرون آمدن غائط خودداری کند (که به وی مبطون گفته می‌شود)، چنانچه یقین دارد که از اول وقت نماز تا آخر آن به مقدار وضو گرفتن و نماز خواندن مهلت پیدا میکند، باید نماز را در وقتی که مهلت پیدا میکند بخواند و اگر مهلت او به مقدار کارهای واجب نماز است، باید در وقتی که مهلت دارد فقط کارهای واجب نماز را به جا آورد و کارهای مستحب مانند اذان و اقامه و قنوت، بلکه سوره را ترک نماید.
- اگر روزهدار در روزه ماه رمضان عمداً و بدون اضطرار و اکراه یا رعایت واجب مهمتر یا مساوی کاری که روزه را باطل میکند، انجام دهد در صورتی که میدانسته که آن کار بر روزهدار حرام است یا در حرام بودن یا حلال بودن آن تردید داشته، قضا و کفاره بر او واجب می‌شود، ولی در پارهای موارد که در مسأله 1697 گفته خواهد شد تنها قضا واجب میباشد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بهجت] اگر کسی چیزی را پیدا کند و دیگری بگوید مال من است، اگر یقین یا اطمینان پیدا کند که راست میگوید یا دو شاهد عادل شهادت دهند و یا ادّعاکننده قسم بخورد که مال اوست، واجب است به او داده شود، ولی اگر از نشانه دادن او فقط گمان برایش حاصل شود یا یک شاهد عادل شهادت دهد، مخیر است به او بدهد یا ندهد، و در صورتی که گمان قوی پیدا کند، وجوب تحویل به او خالی از وجه نیست.
- [آیت الله مظاهری] اگر مدّعی در حق اللَّه نتواند بیّنه اقامه کند علاوه بر آنکه لازم نیست منکر قسم بخورد، مدّعی نیز تعزیر می‌شود همانگونه که اگر بیّنه تامّ نباشد مثلاً یک شاهد شهادت بدهد آن شاهد نیز تعزیر میگردد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] نگاه کردن به زن نامحرم برای شناختن او به منظور شهادت دادن در دادگاه و امور مهم و لازمی از این قبیل جایز است.
- [آیت الله اردبیلی] اگر دو شاهد عادل شهادت دهند که مالِ پیدا شده متعلّق به فلان شخص است، باید مال به آن فرد داده شود، چه پیش از شروع اعلام یا در بین و یا بعد از آن باشد.
- [آیت الله بهجت] اول ماه به تلگراف ثابت نمیشود، مگر اینکه انسان بداند تلگراف از راهی بوده که شرعاً معتبر است، مثلاً دو نفر شاهد عادل شهادت دادهاند یا آنکه سبب اطمینان شود، اگرچه با ضمیمه نشانهها و امارات دیگر باشد.
- [آیت الله مظاهری] حدود و تعزیرات به دو راه ثابت می‌شود: اوّل: شهادت دو مرد عادل. دوّم: اقرار خود شخص، ولی زنا یا لواط با شهادت چهار شاهد عادل یا چهار مرتبه اقرار خود شخص در چهار جلسه ثابت می‌شود. و اقرار باید با اختیار و بدون تهدید یا شکنجه و مانند اینها باشد.
- [آیت الله سبحانی] احتیاط واجب آن است که روزه دار از استعمال آمپولی که به جای غذا به کار می رود، خودداری کند. ولی تزریق آمپولی که عضو را بی حس می کند یا به جای دوا استعمال می شود، اشکال ندارد.
- [امام خمینی] احتیاط واجب آن است که روزه دار از استعمال آمپولی که به جای غذا به کار می رود، خودداری کند. ولی تزریق آمپولی که عضو را بی حس می کند یا به جای دوا استعمال می شود، اشکال ندارد.
- [آیت الله مظاهری] تحمّل شهادت و ادای شهادت هر دو واجب است بنابر این اگر کسی را برای شهادت خواستند باید برود همانگونه که اگر او را برای شهادت دادن نزد قاضی خواستند باید حاضر شود مگر اینکه افراد دیگری برای تحمّل شهادت یا ادای آن، باشند.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . ماهی مردهای که معلوم نیست آن را زنده از آب گرفتهاند یا مرده، چنانچه در دست مسلمان باشد، و با آن معامله ماهی حلال بنماید، حلال است، و اگر در دست کافر باشد، اگر چه بگوید آن را زنده گرفتهام، حرام میباشد، مگر آن که یقین حاصل شود یا دو شاهد عادل شهادت دهند که راست میگوید.