با اینکه خداوند حاکم دادگاه است، چه نیازی به شهادت شاهدان وجود دارد؟

خدای تعالی هیچ نیازی به شهادت شاهدهای دیگر ندارد. و این شهادتها برای تعیین حکم حاکم دادگاه قیامت (یعنی خدای عز و جل)  نیست. بلکه شاید این شهادت ها خودش نوعی از عقاب و تنبیه مجرمان یا پاداش نیکوکاران  باشد. چون منظور از شهادت در قیامت، همان شهادتی که ما در دادگاهای دنیا داریم نیست. بلکه این شهادت ها، شهادت های تکوینی هستند. یعنی همان گونه که تصویر در آینه به دلیل تکوین و ذات آن نشان داده می شود. در قیامت نیز پرده ها کنار می رود.
یَوْمَ تُبْلَی السَّرائِرُ؛[1] روزی که رازها آشکار می ‌شود.  
و انعکاس عمل ما در هر چیزی روشن می شود. مثل زمینی که بر روی آن طاعت یا عصیان کرده ایم، تصور بفرمایید وقتی که گناهکار تمام اشیاء را علیه خود می بیند، چه زجر و سختی را باید تحمل کند. همچنین شخص مطیع و نیکوکار  وقتی می بنید که اعمال نیکش هویدا شده و قرار است در مقابل همه آن ها پاداش بگیرد، دچار چه بهجت و نشاطی می شود.

یا وقتی که اعمال مجسم شده ما در کنارمان قرار می گیرند، شاهدی بر خوبی یا بدی ما هستند و اثر شهادت آن ها، حزن و اندوه یا فرح ماست:
إِنَّا أَنْذَرْناکُمْ عَذاباً قَریباً یَوْمَ یَنْظُرُ الْمَرْءُ ما قَدَّمَتْ یَداهُ وَ یَقُولُ الْکافِرُ یا لَیْتَنی‌ کُنْتُ تُراباً؛[2] ما شما را از عذابی نزدیک می‌‌ترسانیم: روزی که آدمی هر چه را پیشاپیش فرستاده است می‌‌نگرد و کافر می‌‌گوید: ای کاش من خاک می‌بودم.
فَأَمَّا مَنْ أُوتِیَ کِتابَهُ بِیَمینِهِ فَیَقُولُ هاؤُمُ اقْرَؤُا کِتابِیَهْ؛[3] اما هر کس که نامه اعمالش را به دست راستش دهند، می‌‌گوید: نامه مرا بگیرید و بخوانید.

دانستن این شهادتها در دنیا نیز موثر است. انسان هرچه حضور ناظران و شاهدان را بیشتر احساس کند، در تربیت و تقوای او مهم‌تر و مؤثرتر است.حضور و نظارت مردم و تعدد گواهان و شاهدان هرچه بیشتر باشد، احساس شرمندگی انسان زیادتر می‌شود و همّت بیشتری برای کنترل خود نشان می‌دهد، به خصوص وقتی می‌شنود که در روز قیامت، دست و پا و اعضای بدن، یا حتی زمین و مکانی مانند مسجد شهادت می‌دهند. گاهی ممکن است انسان در تنهایی کاری را انجام دهد که در جمع و حضور شاهدان به هیچ‌ وجه حاضر به مطرح کردن آن نیز نباشد.
و از سویی نیز این شاهدان راه هر گونه عذر را برای انسان گناهکار می بندند. گناهکار وقتی این شهادتها را می بیند، قطع امید می کند و فریاد بر می آورد!

فَتَرَی الْمُجْرِمینَ مُشْفِقینَ مِمَّا فیهِ وَ یَقُولُونَ یا وَیْلَتَنا ما لِهذَا الْکِتابِ لا یُغادِرُ صَغیرَةً وَ لا کَبیرَةً إِلاَّ أَحْصاها وَ وَجَدُوا ما عَمِلُوا حاضِراً؛[4] دفتر اعمال گشوده شود. مجرمان را بینی که از آنچه در آن آمده است بیمناکند و می ‌گویند: وای بر ما، این چه دفتری است که هیچ گناه کوچک و بزرگی را حساب ناشده رها نکرده است. آن گاه اعمال خود را در مقابل خود بیابند.

 

[1]. طارق/9.
[2]. نباء/40.
[3]. حاقه/19.
[4]. کهف/49.