استعمال
به کار گرفتن و مورد استفاده قرار دادن را استعمال گویند. از آن به مناسبت در باب‌های طهارت، صلات، حج و اجاره بحث به میان آمده است.
آیا تنها قاضی می‌تواند استعمال قرعه کند یا استعمال قرعه اعمّ است؟
قرعه عامّ است و غیر قاضی هم می‌تواند قرعه‌کشی کند ولی در مواردی که قاضی وظیفه به قرعه دارد، قرعه دیگران حجیّت ندارد.
قرعه عامّ است و غیر قاضی هم می‌تواند قرعه‌کشی کند ولی در مواردی که قاضی وظیفه به قرعه دارد، قرعه دیگران حجیّت ندارد.
پاسخ:
قرعه عامّ است و غیر قاضی هم می‌تواند قرعه‌کشی کند ولی در مواردی که قاضی وظیفه به قرعه دارد، قرعه دیگران حجیّت ندارد.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- آیا در شرایط فعلی جهان که برای کشف حقیقت از طرفی مانند نظریه کارشناس، معاینه محلّی و( استفاده می‌شود باز هم باید قرعه استعمال شود یا خیر به عبارت دیگر آیا نظریه کارشناس، معاینه محلّی و امارات و... ) نیز می‌تواند مرجّح محسوب شود تا نوبت به قرعه نرسد؟
- در مواردی که قرعه استعمال می‌شود آیا ترتیب آثار آن لازم است و تخلّف از مقتضای آن و عدول از آن جایز نیست؟
- در صورت علم اجمالی به وجود قاتل در بین افراد محدود و معیّن بفرمائید : الف - آیا قاضی می‌تواند برای تعیین قاتل و اجرای قصاص از قرعه استفاده نماید؟ ب - در صورت منفی بودن پاسخ و لزوم پرداخت دیه، چه کسی باید دیه را بپردازد و نحوه پرداخت آن چگونه خواهد بود؟
- آیا اگر اقرار سابق مدّعی علیه با علم قاضی ثابت شود چنین اقراری برای قاضی حجّت است و می‌تواند بر طبق آن حکم صادر کند یا خیر؟
- آیا قاضی می‌تواند در مورد تعزیرات منصوصه و غیر منصوصه خاطی را عفو نماید؟
- موارد استفاده قرعه و محلّ جریان آن چیست؟
- طلاقی که به درخواست زوجه و بدون موافقت زوج واقع می‌شود چه نوع طلاقی است آیا قاضی دادگاه می‌تواند بدون رضایت زوج قبول بذل نماید و رأی طلاق خلع دهد؟
- مصالحه چیست و آیا قاضی محکمه نیز نقشی در این مصالحه می‌تواند داشته باشد یا باید هیچگونه مداخلهای ننماید و اصولاچنانچه طرفین با هم مصالحه ننمایند تکلیف دادگاه چیست؟
- آیا قرعه اصل است یا اماره یا دلیل؟ (زیرا برخی از فقهای عظام قائلند به اینکه قرعه غالبامطابق واقع است پس اماره است و برخی آن را اصل میدانند)
- در مقام تعارض قرعه با استصحاب یا اصول دیگر کدام مقدّم است؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله نوری همدانی] جوائزی که در کل بانکهای ایران از طریق قرعه کشی اعم از جوائز نقدی ، مسکن ، خودرو و سود بانکی به برنده تعلق می گیرد چه حکمی دارد ؟
- [آیت الله نوری همدانی] الف: آیا قاضی می‌تواند در مقام قضاوت به علم خود عمل کند؟
- [آیت الله سبحانی] حکم استعمال بوی خوش، اعم از عطر (چه غلیظ و چه رقیق) و گل برای معتکف چیست؟
- [آیت الله سبحانی] اگر قاضی ظن اجمالی دارد بر این که قاتل یکی از چهار نفر می باشد. آیا با قرعه می تواند یکی را معیّن کند؟
- [آیت الله بهجت] آیا جایز است چند نفر مالی را اعمّ از پول یا کالا روی هم بگذارند و با قرعه تمام آن را بدون هیچ بازپرداختی به یک نفر واگذار کنند؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] آیا جایز است چند نفری مالی را اعمّ از پول یا کالا روی هم بگذارند و با قرعه تمام آن را به یک نفر واگذار کنند، بدون هیچ بازپرداختی؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] قتلی واقع شده است و قاتل مردّد است بین دو نفر، و قاضی ظن اجمالی دارد که قاتل یکی از دو نفر است و شواهد و قرائن هم ظن قاضی را تأیید می کند. در این صورت آیا می شود با قرعه معین کرد که قاتل چه کسی است؟
- [آیت الله نوری همدانی] بعد از تمام شدن مرافعه و صدور حکم آیا قاضی می‌تواند هدیه یکی از اصحاب دعوی را قبول کند یا خیر و بطور کلی قبول هدیه برای قاضی چگونه است؟
- [سایر] چگونه باید قرعه زد؟ آیا در احادیث آمده است؟ لطفاً روشی عملی برای انجام قرعه معرفی کنید.
- [سایر] قاضی در چه وقت هایی نباید قضاوت کند؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- آیا جائز است که بانک چنین عملی را انجام دهد وگرفتن آن جائزه شرعاً جائز است یا نه؟ در این مسأله تفصیل هست به این که اگر عمل قرعه کشی پس از اعلام بانک بصورت شرط از طرف مشتریان نباشد وپول خود را به این شرط نگذارند که قرعه کشی انجام شود، بلکه قرعه‌کشی فقط بعنوان تشویق مشتریان بوده باشد که بیشتر پول در آن بانک بگذارند و یا اشخاصی حساب در آن بانک باز کنند، در این صورت عمل قرعه جائز است و کسی که قرعه به نام او اصابت کند جائز است آن جائزه را بگیرد و اگر عمل قرعه‌کشی چنانچه بنحو شرط ضمن عقد مانند عقد قرض و یا عقد دیگری بوده باشد، انجام بگیرد و از باب وفا به آن شرط قرعه بکشند، جائز نمیباشد وگرفتن جائزه نیز برای کسی که قرعه به نام او اصابت کرده است به عنوان وفا به آن شرط جائز نمیباشد.
- استعمال بادگیر قلیان و غلاف شمشیر و کارد و قاب قرآن، اگر از طلا یا نقره باشد اشکال ندارد، و همچنین بعید نیست جواز استعمال عطردان وسرمهدان، و امّا تریاکدان طلا و نقره را استعمال نکنند.
- استعمال ظرف طلا یا نقره در حال ناچاری اشکال ندارد ولی برای وضو و غسل، در حال ناچاری هم نمیشود ظرف طلا ونقره را استعمال کرد.
- استعمال ظرفی که روی آن را آب طلا یا آب نقره دادهاند اشکال ندارد.
- استعمال ظرفی که معلوم نیست از طلا یا نقره است یا از چیز دیگر اشکال ندارد.
- در جایی که تار ومانند آن استعمال میکنند ماندنش حرام و بنابر احتیاط، نماز در آنجا باطل است.
- اگر معلوم نباشد که پسر بزرگتر کدام است، قضای نماز وروزه پدر ومادر بر هیچکدام از پسرها واجب نیست ولی احتیاط مستحبّ آن است که نماز وروزه را بین خودشان قسمت کنند یا برای انجام آن قرعه بیندازند.
- گیره استکان که از طلا یا نقره میسازند اگر بعد از برداشتن استکان ظرف به آن گفته شود، استعمال آن چه به تنهایی و چه با استکان حرام است و اگر ظرف به آن گفته نشود استعمال آن مانعی ندارد، و ظرف آن است که برای خوردن و آشامیدن درست کرده باشند.
- اگر از استعمال آب بر جان خود بترسد، یا بترسد که به واسطه استعمال آن مرض یا عیبی در او پیدا شود، یا مرضش طول بکشد، یا شدّت کند، یا بسختی معالجه شود، باید تیمّم نماید ولی اگر آب گرم برای او ضرر ندارد، باید با آب گرم وضو بگیرد یا غسل کند.
- ظرفی که از پوست سگ یا خوک یا مردار ساخته شده، خوردن و آشامیدن از آن ظرف حرام است، و نباید آن ظرف را در وضو و غسل و کارهائی که باید با چیز پاک انجام داد، استعمال کند امّا اگر آنها را در چیزی که طهارت شرط او نباشد استعمال کند اشکالی ندارد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مظاهری] قضاوت قابل تفویض، نیابت و توکیل نیست بنابراین کسی را که دارای شرایط قضاوت نیست نمیتوان برای قضاوت نصب نمود مگر ضرورتی در کار باشد که در این صورت حکومت اسلامی می‌تواند کسانی را که بعضی از شرایط را ندارند منصوب به قضاوت نماید.
- [امام خمینی] هر کدام از کارهای وضو را که می‌تواند به تنهایی انجام دهد، نباید در آن کمک بگیرد. شرط دوازدهم: آن که استعمال آب برای او مانعی نداشته باشد.
- [آیت الله مظاهری] هر کدام از کارهای وضو را که می‌تواند به تنهایی انجام دهد، نباید در آن کمک بگیرد. شرط دوازدهم: استعمال آب برای او مانعی نداشته باشد.
- [آیت الله خوئی] هر کدام از کارهای وضو را که می‌تواند به تنهائی انجام دهد، نباید در آن کمک بگیرد. (شرط دوازدهم): آن که استعمال آب برای او مانعی نداشته باشد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . استخدام کفار اعم از ذمی و غیر ذمی در ادارات و سازمان هایی که باید بر جریان امور، نظارت و یا امور دفاعی کشور اسلام را تحت نظر داشته باشند، جایز نیست و پاسبان و افسر و قاضی و متصدیان مشاغل دیگر از این قبیل، همه باید مسلمان باشند.
- [آیت الله مظاهری] قاضی نمیتواند در قضاوت، به علم خود عمل کند بلکه باید بر طبق موازین قضا حکم نماید.
- [آیت الله مظاهری] اقلیتهای مذهبی در طرح دعوی باید به قاضی اسلامی مراجعه نمایند و قاضی نیز باید طبق موازین اسلامی حکم نماید.
- [آیت الله مظاهری] در صورت تشکیل حکومت اسلامی قاضی باید از طرف حاکم وقت منصوب باشد و اگر منصوب نباشد نباید قضاوت نماید.
- [آیت الله مظاهری] اگر از استعمال آب بر جان خود بترسد، یا بترسد که به واسطه استعمال آن مرض یا عیبی در او پیدا شود یا مرضش طول بکشد یا شدّت یابد، یا به سختی معالجه شود، می‌تواند تیمّم نماید ولی اگر وضو بگیرد یا غسل کند، وضو و غسل او صحیح است.
- [آیت الله وحید خراسانی] گاهی بانکها به منظور تشویق و ترغیب مردم که حساب باز کنند یا مشتریان که بیشتر پولشان را به بانک بسپارند جایزه ای در نظر می گیرند که از طریق قرعه کشی به کسی که قرعه به نام او اصابت کند بدهند مساله جایزه های بانکی دو صورت دارد اول ان که قرعه کشی بر بانک شرط نشود بلکه قرعه فقط به عنوان تشویق باشد در این صورت عمل قرعه جایز است و کسی که قرعه به نام او اصابت کند جایز است ان جایزه را بگیرد و اگر بانک دولتی یا مشترک که به شرکت دولت و مردم تاسیس شده است باشد احتیاط واجب ان است که یک پنجم ان را به نیت مافی الذمه به سادات فقیر بدهد و بقیه از منافع ان سال می باشد که اگر در موونه ان سال صرف نشود باید خمس ان را بپردازد دوم ان که قرعه کشی شرط شود و بانک به جهت وفای به ان شرط قرعه بکشد که در این صورت عمل قرعه کشی جایز نیست و همچنین گرفتن جایزه برای کسی که قرعه به نام او اصابت کرده است جایز نیست