آیا شخص می‌تواند خمس مال خود را بین فقرا و نیازمندان محل زندگی خود مصرف کند؟
خمس دو بخش است به طور مساوی؛ یک بخش سهم مبارک امام علیه السلام است که اختیار مصرف آن با مجتهد جامع الشرائط است و باید بدست او برسد و بخش دیگر سهم سادات گرام است که به مستحقّ شرعی از سادات فقیر پرداخت می‌شود.
خمس دو بخش است به طور مساوی؛ یک بخش سهم مبارک امام علیه السلام است که اختیار مصرف آن با مجتهد جامع الشرائط است و باید بدست او برسد و بخش دیگر سهم سادات گرام است که به مستحقّ شرعی از سادات فقیر پرداخت می‌شود.
پاسخ:
خمس دو بخش است به طور مساوی؛ یک بخش سهم مبارک امام علیه السلام است که اختیار مصرف آن با مجتهد جامع الشرائط است و باید بدست او برسد و بخش دیگر سهم سادات گرام است که به مستحقّ شرعی از سادات فقیر پرداخت می‌شود.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- اگر کسی نماز نخواند و روزه نگیرد و برای امام حسین علیهالسلام احسان کند و سینه و زنجیر بزند و گریه کند و نیز کسی که خمس و زکات مالش را ندهد، آیا می‌تواند از این مال در راه امام حسین علیهالسلام احسان کند؟ آیا اجر و ثوابی بر این شخص است؟
- آیا قرضی راکه بانک برای استفاده خاصی به اشخاص میدهد، جایز است شخص در امر دیگری مصرف کند؟
- آیا قرضی راکه بانک برای استفاده خاصی به اشخاص میدهد، جایز است شخص در امر دیگری مصرف کند؟
- آیا شخص روزهدار در ماه مبارک رمضان، می‌تواند سرم یا آمپول، تزریق کند؟
- اجازه آیت الله العظمی صافی نسبت به مصرف از ثلث سهم امام علیه السلام برای کمک به ستمدیدگان یمن
- 12- اگر وام گرفته باشم و قبل از مصرف آن، سال خمسی برسد پرداخت خمس آن لازم است یا خیر؟
- آیا شخص محرم می‌تواند پتوی که دور آن دوخته به دور خودش بپیچد مثل احرام یا موقع خواب روی خود قرار دهد؟
- آیا در صورت نیاز و ضرورت می‌تواند خرید و فروش نماید؟ آیا در این امور می‌تواند به شخص دیگری وکالت دهد تا از طرف او خرید و فروش کند یا به غیر خرید و فروش مثلاً با قرض یا بخشش نقل و انتقال کنند؟
- بنده محلّ زندگی و وطنم یکی است شغلم بیرون از حدّ ترخّص ولی دون مسافت شرعی می باشد و در طول سال بین محلّ کار و وطن تردّد می نمایم ولی هر از چند گاهی برای مأموریّت مسافتی بیش از 5/22 کیلومتر طیّ می کنم ، حال نمازم دارای چه حکمی است ؟ قابل ذکر است که فاصله بین دو مأموریّت گاهی کمتر از 10 روز و گاهی بیشتر از آن است.
- با سلام. با اجازه جنابعالی اول وضعیت خودم را عرض میکنم بعد از آن به طرح سوالم میپردازم. بنده در حال پایه گذاری فروشگاه اینترنتی نرم افزار هستم. بنده سی دی ها را از فروشگاههای دیگر که آن را رایت میکنند تهیه میکنم و پس از بسته بندی برای مشتریان ارسال میکنم. با فرض مذکور تکلیف بنده چیست؟ آیا اگر خودم هم سی دی های را رایت کنم یا به همان صورت سابق رایت سی دی ها را به فرد دیگری بسپارم (در صورتی که به کار آن فرد راضی هستم) از نظر شرعی مشکلی متوجه من است؟ آیا بنده باید از کار خود دست بکشم و فروشگاه را تعطیل کنم؟ خواهشم میکنم تکلیف زندگی مرا روشن کنید تا انشاء الله مال حرام وارد زندگیم نشود. متشکرم.
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [سایر] خواستگاری دارم که سیگار میکشد. مصرف سیگار تا چه حد می‌تواند در زندگی زناشویی تأثیرگذار باشد؟
- [آیت الله نوری همدانی] کسی که دو محل را برای زندگی اختیار کرده می‌تواند آنها را وطن خویش محسوب کند؟
- [آیت الله خوئی] زید از زمینهای قبرستان کهنه خانه ساخته، حال میخواهد وجه قیمت زمین را به مصرف فرش یا چیز دیگر مسجد محل خود بنماید، جایز است یا آنکه به فقرا بدهد؟
- [سایر] در حدیثی از امام علی(ع) در بیان ویژگی یاران امام عصر(عج( آمده است، سوار مرکبهای گرانقیمت نمیشوند. آیا اگر کسی از راه حلال صاحب ثروت عظیمی شود و خمس و زکات اموال خود را بدهد، و به اندازه کافی به فقرا و نیازمندان کمک کند، باز هم نباید سوار خودرو گران قیمت شود؟
- [آیت الله علوی گرگانی] مردی اهل خمس دادن نیست، آیا زنش می‌تواند بدون اجازه شوهر خمس مال را بدهد؟
- [سایر] آیا امام زمان(عج)، می‌تواند به صورت یک فرد ناشناس در میان مردم زندگی کند؟ در این صورت مسکن و محل زندگی او کجا است؟!
- [آیت الله اردبیلی] آیا میتوان خمس را بین فقرا تقسیم کرد؟
- [سایر] آیا شخص می‌تواند خمس را به ذمه بگیرد و خود را بدهکار اهل خمس بداند؛ آن گاه در تمام مالی که سر سال خمسی آن رسیده تصرف کند؟
- [سایر] آیا شخص می‌تواند، مهریهای که به همسرش بدهکار است، از درآمد سال بپردازد، تا به او خمس تعلق نگیرد؟
- [سایر] اگر شخص فطره را کنار بگذارد، می‌تواند از آن استفاده کند و بعد به جای آن مال دیگری بگذارد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- . کسی که خمس بدهکار است، اگر با اذن حاکم شرع، خمس را به ذمه بگیرد که بعد ادا نماید، می‌تواند در تمام مال تصرف نماید، و منافعی که از آن به دست میآید مال خود او است.
- . اگر مال حلال با مال حرام به طوری مخلوط شود که انسان نتواند آنها را از یکدیگر تشخیص دهد، و صاحب مال حرام و مقدار آن، هیچکدام معلوم نباشد، باید خمس تمام مال را بدهد، و بعد از دادن خمس، بقیه مال حلال می‌شود اگر از جهت دیگر متعلق خمس نشده باشد، و الا واجب است خمس دیگری هم از بقیه مال بدهد، و احتیاط لازم آن است که این خمس را به مصرف سایر خمسها برساند، لکن به قصد ما فیالذمه از خمس یا صدقه.
- . اگر برای خود امام علیه السلام چیزی نذر کند، چنان چه مصرف معینی را قصد کرده، باید به همان مصرف برساند، و اگر مصرف معینی را قصد نکرده باید به فقرا و زوار بدهد، یا مسجد و مانند آن بسازد، و ثواب آن را هدیه آن امام نماید، و هم چنین است اگر چیزی را برای امام زاده ای نذر کند.
- . اگر ملکی را مثلاً بر فقرا یا سادات وقف کند، یا وقف کند که منافع آن به مصرف خیرات برسد، در صورتی که برای آن ملک متولی معین نکرده باشد، اختیار آن با حاکم شرع است.
- . اگر کسی وصیت کرده باشد که مقدار مستحب کفن را از ثلث مال او بردارند، یا وصیت کرده باشد ثلث مال را به مصرف خود او برسانند ولی مصرف آن را معین نکرده باشد، یا فقط مصرف مقداری از آن را معین کرده باشد، می توانند مقدار مستحب کفن را از ثلث مال او بردارند.
- . اگر مالی به ارث به او برسد و بداند کسی که این مال از او به ارث رسیده خمس آن را نداده، باید خمس آن را بدهد؛ و نیز اگر در خود آن مال خمس نباشد ولی انسان بداند کسی که آن مال از او به ارث رسیده، خمس بدهکار است، باید خمس را از مال او بدهد.
- . اگر بچه صغیر سرمایهای داشته باشد و از آن منافعی به دست آید، ولی او می‌تواند پیش از بلوغ او خمس او را بدهد، و اگر بعد از تمامشدن سال خمس را ندهد، نمیتواند در آن مال تصرف نماید، و در این صورت بر خود صغیر واجب است بعد از آن که بالغ شد، خمس آن را بدهد.
- . کسی که از کسب و تجارت فایدهای برده، اگر مال دیگری هم دارد که خمس آن واجب نیست، می‌تواند مخارج سال خود را فقط از فایده کسب حساب کند.
- . کسی که مال ندارد و مخارجی بر او واجب است، مثل خرج زن و بچه، باید کسب کند و برای کارهای مستحب مانند وسعتدادن به عیالات و دستگیری از فقرا، کسبکردن مستحب است.
- . کسی که خمس بدهکار است، نمیتواند آن را به ذمه بگیرد، یعنی خود را بدهکار اهل خمس بداند، و در تمام مال تصرف کند، و چنانچه تصرف کند، و آن مال تلف شود، باید خمس آن را بدهد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مکارم شیرازی] همانطور که قبلاً هم اشاره شد زکات فطره را بنابر احتیاط واجب در غیر مورد فقرا و مساکین نمی توان مصرف کرد، همچنین نمی توان از آن کارخانه هایی تأسیس کرد و منافع آن را در خدمت نیازمندان گذارد، ولی تهیه سرمایه از آن برای افراد نیازمند به مقداری که زندگانی آنها را اداره کند جایزاست.
- [آیت الله سیستانی] اگر چیزی را بر خودش وقف کند، مثل آنکه مغازهای را وقف کند که درآمد آن را بعد از مرگ او خرج پرداخت دیون، یا استیجار برای عبادات او نمایند، صحیح نیست، ولی اگر مثلاً منزلی را برای اسکان فقرا وقف کند و خودش فقیر شود، می‌تواند در آن ساکن شود، و اما اگر به نحوی وقف کند که اجاره آن را میان فقرا توزیع کنند و خودش فقیر شود، گرفتن او از آن مال محل اشکال است.
- [آیت الله سیستانی] اگر به کسی که بدهکار است و نمی تواند بدهی خود را بدهد ، زکات بدهد ، بعد بفهمد قرض را در معصیت مصرف کرده ، چنانچه آن بدهکار فقیر باشد می‌تواند آنچه را که به او داده ، بابت سهم فقرا حساب کند .
- [آیت الله مکارم شیرازی] احتیاط واجب آن است که زکات فطره را در همان محل مصرف کند، مثلاً نمی تواند برای بستگانش که در شهر دیگری هستند بفرستد، مگر این که در آن محل مستحقی پیدا نشود و هرگاه با وجود مستحق فطره را به جای دیگری ببرد و تلف شود ضامن است، ولی حاکم شرع می تواند با توجه به مصالح نیازمندان اجازه دهد آن را به محل دیگری ببرند.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر به کسی که وی را مورد یکی از مصارف زکات میدانسته زکات بدهد، بعد بفهمد که وی آن مورد نبوده، ولی از موارد دیگر زکات بوده است، مثلاً به کسی به جهت فقیر بودن زکات بدهد، بعد بفهمد که آن شخص فقیر نبوده ولی به خاطر بدهکاری می‌تواند زکات دریافت کند، چنانچه پرداخت زکات وی مقیّد به همان مصرفی باشد که در نظر گرفته است، مثلاً میخواسته زکات را حتماً به مصرف فقیر برساند، در این صورت می‌تواند زکات را پس بگیرد و در مورد دیگر زکات به مصرف برساند و می‌تواند زکات را پس نگیرد و آنچه را داده از بابت زکات حساب کند. ولی اگر پرداخت زکات وی مقیّد به همان مصرف نباشد، مثلاً میخواسته زکات خود را به این شخص بدهد و مقیّد نبوده که حتماً از مصرف فقرا به وی بدهد، در این صورت زکات وی پرداخت شده و نمیتواند آن را پس بگیرد.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر مالی را که خمس آن داده نشده بخرد، حاکم شرع می‌تواند پنج یک آن مال را بگیرد در صورتی که فروشنده خمس مال را ندهد.
- [آیت الله جوادی آملی] .اگر در هزینه بودن مالی شبهه باشد , یعنی شک کرده پولی که مصرف شده است آیا صرف هزینه زندگی شده یا به مصرف غیر هزینه رسیده است; برای مثال , شخص نمی داند فلان مبلغ ر ا به کسی قرض داده یا صرف هزینه زندگی کرده است، در این صورت , نسبت به این مقدار , برائت جاری می شود و لازم نیست خمس آن را بدهد. البته بعد از رفع شبهه, حکم آن معلوم خواهد شد. ابزار ماندنی
- [آیت الله اردبیلی] کسی که مال ندارد و مخارجی مثل خرج زن و بچّه بر او واجب است، باید کسب و کار نماید و برای کارهای مستحب، مانند بهبود زندگی زن و فرزندان و دستگیری از فقرا، کاسبی کردن مستحب است.
- [آیت الله بهجت] اگر خمس مال حلال مخلوط به حرام را بدهد، یا مالی که صاحبش را نمیشناسد به نیت او صدقه بدهد و بعداً صاحبش پیدا شود، اگر عین مال باقی باشد و یا هنگام پرداخت خمس به اهلش، جهت آن را اعلام کرده باشد، به کسی که مال در دست اوست رجوع می‌شود و این شخص صدقه دهنده یا خمس دهنده ضامن نیست، در غیر این صورت بنابر احتیاط واجب، باید به مقدار مالش به او بدهد یا اینکه مصالحه نماید، و در مواردی که از طرف صاحب مال صدقه داده است، مالک می‌تواند ثواب صدقه را برای خود اختیار کند یا اینکه مالش را از این شخص بگیرد.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر مال حلال با مال حرام به طوری مخلوط شود که انسان نتواند انها را از یکدیگر تشخیص دهد و صاحب مال حرام و مقدار ان هیچکدام معلوم نباشد و نداند که مقدار حرام کمتر از خمس است یا زیادتر باید خمس تمام مال را بدهد و بنابر احتیاط واجب این خمس را در موردی که مصرف خمس و صدقه است به قصد ادای وظیفه اعم از خمس و صدقه صرف نماید و بعد از دادن خمس بقیه مال حلال می شود