روزه واجب
روزه یکی از ده عبادتی است که در اسلام مورد تأکید فراوان قرار گرفته و از فروع دین به شمار می رود.
روزه واجب غیر رمضان را اگر به معصیت مثلاً افطار کند مثل قضای مضیّق رمضان، در باقی آن روز، واجب است امساک کند یا خیر؟
امساک در غیر صوم از واجب معیّن بعد از معصیت و افطار، واجب نیست.
امساک در غیر صوم از واجب معیّن بعد از معصیت و افطار، واجب نیست.
عنوان سوال:
روزه واجب غیر رمضان را اگر به معصیت مثلاً افطار کند مثل قضای مضیّق رمضان، در باقی آن روز، واجب است امساک کند یا خیر؟
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- شخصی در ماه رمضان روزه را عصیاناً افطار نمود و در بین روز محتاج به غسل شد، هر گاه بخواهد غسل ارتماسی کند غسلش صحیح است یاخیر؟
- کسی که قبل از رسیدن به سن پانزده سالگی جنب شده و بعد از رسیدن به پانزده سالگی از باب جهل به مسأله غسل نکرد و دو رمضان روزه گرفت و بعد عالم به حکم شد، آیا قضای آن دو رمضان واجب است یا خیر؟
- شخصی عمداً روزه رمضان را به یکی از مبطلات باطل کرده، بعداً قضای آن روز را گرفته ولی کفّاره آن را به یکی از خصال ثلاثه عمل نکرده و میخواهد در ایّام رجب روزه مستحبّی بگیرد، آیا می‌تواند یا خیر؟
- شخص یوم الشک به عنوان آخر شعبان قصد روزه کرده، بعداً قبل از ظهر همان یوم الشک به ذهنش رسیده که قضای رمضان از سابق در ذمّه داشته، پس نیّت استحبابی آخر شعبان را مبدّل به قضا نموده، در این صورت، با حفظ این که عدول از صوم به صوم دیگر جایز نیست، واجبین کانا، أو مستحبّی ن، أو مختلفین. در صورت بقای اشتباه للتالی این صوم عوض قضاء مذکور محسوب است یاخیر؟ و در صورت رفع اشتباه و معلوم شدن یوم الشک از رمضان، این صوم عوض رمضان محسوب است یا خیر؟
- در کفّاره افطار عمدی روزه رمضان، هر گاه شخص اختیار دو ماه روزه را بنماید، آیا می‌تواند تمام دو ماه را متفرّقاً روزه بگیرد، یا باید سی و یک روز از آن را متوالیاً روزه بگیرد؟ و آیا می‌تواند بیست و نه روز متفرّق را مُقَدَّم بدارد، بعد سی و یک روز متوالی را بگیرد یا خیر؟
- زنی در ماه رمضان حامله بوده و چند ماه بعد از رمضان وضع حملش شده و در ماه رمضان به جهت ضعف بنیه و داشتن بار حمل، روزه گرفتن برای خود و طفلش ضرر داشته و نیز بعد از وضع حمل به واسطه شیر دادن به طفل خود و ضعف بنیه قضای روزه رمضان بر او ضرر داشته و تا رمضان دیگر این دو عذر از او برطرف نشده و چند سال بدین منوال بر او گذشته و اصلاً هیچ وقت در بین این چند سال فترت و فرجه از این دو عذر برای او حاصل نشده. آیا بعد از چند سال که عذر او بر طرف شد، قضای روزههای سالهای گذشته - مثلِ مریض در تمام سال - از او ساقط است یا خیر؟
- خوردن و آشامیدن سهوی در هر روزهای مضّر نیست، یا مختص به روزه معیّن مثل صوم رمضان و نذر معیّن است؟
- قال العلّامة فی (القواعد): ولو رأی هلال رمضان ثم سار إلی موضع لم یُرَفیه، فالأقرب وجوب صوم یوم أحد و ثلاثین و بالعکس یفطر یوم التاسع و العشرین (26)، رأی مبارک در این مسأله چیست؟
- در ماه مبارک رمضان روضه خوان و واعظ نسبت خبر را به کتاب و راوی میدهد، بدون علم به دروغ آن خبر، صوم او چه صورت دارد؟
- هر گاه شخصی نذر کرده باشد که روز معیّنی روزه بگیرد و اتّفاقاً در آن روز مسافرت کند و خیال کند که روزه نذری در مسافرت صحیح است، بعد معلوم شود که صحیح نیست، بلکه باید برای گرفتن روزه قصد اقامه کند، آیا در این صورت روزه او چه صورت دارد؟ در (توضیح المسائل) در صفحه 250 مسأله 1579 نوشته شده: اگر در روزه واجب معیّنی مثل روزه رمضان مردّد شود که روزه خود را باطل کند یا نه، یا قصد کند که روزه را باطل کند، روزهاش باطل می‌شود. اگر از قصدی که کرده توبه نماید و کاری هم که روزه را باطل میکند انجام ندهد، آیا در این صورت قضای آن روز را باید بگیرد یا خیر؟ و در صورت وجوب قضا، کفّاره، یا عدم وجوب، باید کفّاره بدهد یا خیر؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [سایر] اگر قضای روزه رمضان را تا رمضان آینده نگیرد، آیا معصیت کرده است یا نه؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر کسی برای گرفتن روزه قضای ماه رمضان اجیر شود و بعد از زوال افطار کند، آیا کفّاره بر او واجب است یا خیر؟
- [آیت الله مظاهری] شخصی که برای قضای روزه ماه رمضان اجیر شده و بعد از ظهر افطار کرده، آیا کفاره دارد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] شخصی برای قضای روزه ماه رمضان اجیر شده و بعد از ظهر افطار کرده، آیا کفاره دارد؟
- [آیت الله سبحانی] اگر کسی در قضای روزه ی ماه رمضان، بعد از ظهر افطار کند و از حرام بودن افطار اطلاعی نداشته است، آیا کفاره (دادن ده مُد طعام به ده فقیر) بر او واجب است؟
- [آیت الله سیستانی] در غیر روزه ماه رمضان و قضای آن از اقسام روزه های واجب و مستحب اگر جنب عمدا تا اذان صبح بر حال جنابت باقی بماند , ایا می تواند آن روز را روزه بگیرد ؟
- [آیت الله اردبیلی] کسی که نذر کرده تا آخر عمرش را روزه بگیرد، چگونه می‌تواند روزه رمضان، روزه کفّاره، روزه قضای همین نذر یا قضای رمضان یا روزه قضای پدر را به جا آورد؟
- [آیت الله خامنه ای] در یکی از روزهای ماه رمضان روزه گرفتم ولی دندان هایم را مسواک نزدم، و بدون اینکه باقی مانده غذاهای لابلای دندانها را عمداً ببلعم، خودبخود بلعیده شده است. آیا قضای روزه آن روز بر من واجب است؟
- [آیت الله خوئی] مواردی که شخصی باید افطار کند مثل زن حامله و شیر ده که روزه به خودش یا به بچه ضرر دارد اگر نتواند تا ماه رمضان سال آینده قضای آن را بگیرد آیا دو کفاره برای او واجب است یکی برای افطار در ماه رمضان و یکی برای بجا نیاوردن قضای آن یا یک فدیه دارد و کفاره را به سید میتوان داد یا نه؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر شخصی بر اثر جهل به وجوب قضای روزه تا قبل از ماه رمضان سال آینده قضای روزه هایش را به تأخیر اندازد، چه حکمی دارد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر قضای روزهی چند رمضان بر او واجب باشد و در نیت معین نکند روزهای را که میگیرد قضای کدام رمضان است، قضای سال اوّل حساب می‌شود.
- اگر به واسطهی مرضی روزهی رمضان را نگیرد و بعد از رمضان مرض او بر طرف شود، ولی عذر دیگری پیدا کند که نتواند تا رمضان بعد قضای روزه را بگیرد، باید روزههایی را که نگرفته قضا نماید و نیز اگر در ماه رمضان غیر مرض عذر دیگری داشته باشد و بعد از رمضان آن عذر بر طرف شود و تا رمضان سال بعد به واسطهی مرض نتواند روزه بگیرد، روزههایی را که نگرفته باید قضا کند.
- روزی را که انسان نمیداند آخر ماه رمضان است یا اوّل شوال، باید روزه بگیرد، ولی اگر پیش از مغرب بفهمد که اوّل شوال است باید افطار کند.
- اگر از چند ماه رمضان روزهی قضا داشته باشد، قضای هر کدام را که اوّل بگیرد مانعی ندارد؛ ولی اگر وقت قضای رمضان آخر تنگ باشد، مثلاً پنج روز از ماه رمضان آخر قضا داشته باشد و پنج روز هم به رمضان مانده باشد، احتیاط آن است که اوّل قضای رمضان آخر را بگیرد.
- اگر در ماه رمضان به واسطهی عذری روزه نگیرد و بعد از رمضان عذر او بر طرف شود و تا رمضان آینده عمداً قضای روزه را نگیرد، باید روزه را قضا کند و برای هر روز یک مد گندم یا جو و مانند اینها هم به فقیر بدهد.
- کسی که به واسطهی پیری روزه نگرفته، اگر بعد از ماه رمضان بتواند روزه بگیرد باید قضای روزههایی را که نگرفته به جا آورد.
- روزی را که انسان شک دارد آخر شعبان است یا اوّل رمضان، واجب نیست روزه بگیرد و اگر بخواهد روزه بگیرد نمیتواند نیت روزهی رمضان کند، یا نیت کند که اگر رمضان است روزهی رمضان و اگر رمضان نیست روزهی قضا یا مانند آن باشد، بلکه باید نیت روزهی قضا و مانند آن بنماید و چنانچه بعد معلوم شود رمضان بوده از رمضان حساب می‌شود.
- اگر روزهی رمضان را عمداً نگیرد، باید قضای آن را به جا آورد و برای هر روز دو ماه روزه بگیرد، یا به شصت فقیر طعام بدهد، یا یک بنده آزاد کند و چنانچه تا رمضان آینده قضای آن روزه را به جا نیاورد، برای هر روز دادن یک مد لازم نیست.
- کسی که قضای روزهی رمضان را گرفته، اگر بعد از ظهر عمداً کاری که روزه را باطل میکند انجام دهد، باید به ده فقیر هر کدام یک مُد که تقریباً ده سیر است طعام بدهد و اگر نمیتواند سه روز روزه بگیرد.جاهایی که فقط قضای روزه واجب است
- اگر به واسطهی مرضی روزهی رمضان را نگیرد و مرض او تا رمضان سال بعد طول بکشد، قضای روزههایی را که نگرفته بر او واجب نیست و باید برای هر روز یک مُد که تقریباً ده سیر است طعام یعنی گندم یا جو و مانند اینها به فقیر بدهد، ولی اگر به واسطهی عذر دیگری مثلاً برای مسافرت روزه نگرفته باشد و عذر او تا رمضان بعد باقی بماند، روزههایی را که نگرفته باید قضا کند و احتیاط مستحب آن است که برای هر روز یک مد طعام هم به فقیر بدهد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مظاهری] اگر قضای روزه چند رمضان بر او واجب باشد و در نیّت معیّن نکند روزهای را که میگیرد قضای کدام رمضان است، قضای سال اوّل حساب می‌شود.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر قضای روزه چند رمضان بر او واجب باشد و در نیّت معیّن نکند، روزهای را که میگیرد قضای کدام رمضان است، قضای سال اوّل حساب می‌شود.
- [آیت الله خوئی] اگر قضای روزه چند رمضان بر او واجب باشد، و در نیت معین نکند روزهای را که میگیرد قضای کدام ماه رمضان است، قضای سال آخری حساب نمیشود.
- [آیت الله مکارم شیرازی] کسی که روزه قضای ماه رمضان را به جا می آورد می تواند پیش از ظهر روزه را افطار کند، به شرط این که وقت برای قضای روزه تنگ نباشد، ولی بعد از ظهر جایز نیست، همچنین اگر قضای روزه غیر معینی (مانند قضای روزه نذر) را گرفته باشد احتیاط واجب آن است که بعد از ظهر روزه را باطل نکند.
- [آیت الله وحید خراسانی] کسی که می خواهد قضای روزه ماه رمضان را بگیرد اگر بعد از اذان صبح بیدار شود و ببیند محتلم شده و بداند پیش از اذان محتلم شده است روزه او بنابر احتیاط باطل است ولی چنانچه وقت قضای روزه تا امدن ماه رمضان دیگر تنگ است مثلا پنج روز روزه قضای ماه رمضان دارد و پنج روز هم به ماه رمضان مانده است بنابر احتیاط واجب ان روز را روزه بگیرد و بعد از ماه رمضان هم روز دیگری را روزه بگیرد
- [آیت الله فاضل لنکرانی] کسی که می خواهد قضای روزه رمضان را بگیرد اگر بعد از اذان صبح بیدار شود، و ببیند محتلم شده، و بداند پیش از اذان محتلم شده است چنانچه وقت قضای روزه تنگ است مثلاً پنج روز روزه قضای رمضان دارد و پنج روز هم به رمضان مانده است، احتیاط واجب آن است که هم آنروز را روزه بگیرد هم عوض آنرا بعد از رمضان، و اگر وقت قضای روزه تنگ نیست باید روز دیگری روزه بگیرد.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر قضای روزه چند ماه رمضان بر او واجب باشد واجب نیست معین کند روزه ای را که می گیرد قضای کدام ماه رمضان است مگر اینکه بین ان دو در اثر اختلاف باشد
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر قضای روزه چند ماه رمضان بر او واجب باشد و در نیّت معیّن نکند روزه ای را که می گیرد قضای کدام ماه رمضان است، قضای سال اوّل حساب می شود.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر قضای روزة چند رمضان بر او واجب باشد و در نیت معین نکند ، روزه ای را که می گیرد قضای کدام رمضان است ، قضای سال اول حساب می شود .
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر قضای روزه چند ماه رمضان بر او واجب باشد و در نیت معین نکند روزه ای را که می گیرد قضای کدام ماه رمضان است؛ قضای سال آخری حساب نمی شود.