حفظ قرآن از جمله کارهایی است که مورد سفارش پیامبراکرم(ص) و امامان معصوم(ع) قرار گرفته است . و حتی افراد کم حافظه نیز به انجام آن دعوت شده اند. امام صادق علیه السّلام میفرمود: (کسی که در باره قرآن رنج کشد و بسختی و کم حافظهگیش آن را حفظ کند دو اجر دارد.)[1] و خیری بزرگ تر از قرآن وجود ندارد: رسول خدا (ص) فرموده: (هر کس که خدا قرآن باو داد و چنان پندارد که بمردی بهتر از او چیزی دادهاند خیر بزرگی را کوچک شمرده و کوچکی را بزرگ دانسته است.)[2] رعایت نکات ذیل شما را در این راه کمک می کند: 1. در همه کارها و به خصوص در این راه، از خداوند متعال کمک بخواهید؛ 2. سعی کنید همیشه و مخصوصاً موقع حفظ با وضو باشید؛ 3. قرآن را زیر نظر استاد حفظ کنید؛ 4. حفظ قرآن را از جزء سی ام شروع کنید؛ 5. در کار حفظ، مداومت داشته باشید؛ 6. برای حفظ، برنامه ریزی داشته و بر ذهن فشار نیاورید؛ 7. به مقدار کم، ولی خوب حفظ کنید؛ 8. قرآن را زمانی که آرامش فکری دارید، حفظ کنید؛ 9. قرآن را در محلی آرام و بدون سر و صدا حفظ کنید؛ 10. در کار حفظ، نظم داشته باشید؛ 11. قرآن را موقع راه رفتن، حفظ نکنید؛ 12. از یک قرآن مشخص با قطع متوسط و خط عثمان طه استفاده کنید؛ 13. هنگام حفظ، آیه ها را با صدای متوسط قرائت کنید؛ 14. سعی کنید موقع حفظ ترجمه آیه ها را نیز ملاحظه کنید؛ 15. برای از بین بردن اشتباه های حفظی، آن چه را حفظ کرده اید، برای شخص دیگری بخوانید؛ 16. آیه های حفظ شده را همیشه تکرار کنید؛ 17. به نوارهای ترتیل گوش کنید؛ 18. از غذای مطبوع، مناسب و به موقع استفاده کنید. یکی از روش های حفظ آیه ها: آیه ها را (نصف صفحه یا کمتر) در نظر گرفته و چند بار از روی قرآن تلاوت کنید؛ سپس از اوّل، کلمه به کلمه تکرار کرده، به خاطر بسپارید. در روزهای بعد، آیات جدید را حفظ و آیات قبلی را هم تکرار کنید. در حدود 10 روز باید آیات را تکرار کرد. بعد از 10 روز، لازم نیست که هر روز همان آیه ها تکرار شوند؛ بلکه هر هفته یک بار تکرار کافی است. و بعد از زیاد شدن آیات حفظ شده، هر روز مقداری از آنها تلاوت شود؛ به طوری که در طول هفته همه محفوظات مرور گردد. روش حفظ شماره آیه ها: ابتدای آیه را در یک طرف کاغذ و شماره آیه را در مقابل آن بنویسید و همان طور که ترجمه لغات را حفظ می کنید، شماره آیات را هم به خاطر بسپارید. حفظ قرآن با شماره آیه با این که زحمت بیشتر دارد، اما فوایدی نیز دارد، مثلاً: اگر حافظ در حین تلاوت، آیه ای را فراموش کند، معمولا با به یاد آوردن شماره آن، آیه نیز به خاطر او خواهد آمد. منابع: 1. حافظ کلّ قرآن کریم ، محمود حاج ابوالقاسمی. 2. چگونه قرآن را حفظ کنیم، شهریار پرهیزکار 3. تفسیر المیزان، علامه سیدمحمدحسین طباطبایی(ره)، ج 18، ص6 - 8. [1]. الکافی، ج2، ص: 606. [2]. الکافی، ج2، ص: 605.
حفظ قرآن از جمله کارهایی است که مورد سفارش پیامبراکرم(ص) و امامان معصوم(ع) قرار گرفته است . و حتی افراد کم حافظه نیز به انجام آن دعوت شده اند.
امام صادق علیه السّلام میفرمود: (کسی که در باره قرآن رنج کشد و بسختی و کم حافظهگیش آن را حفظ کند دو اجر دارد.)[1]
و خیری بزرگ تر از قرآن وجود ندارد:
رسول خدا (ص) فرموده: (هر کس که خدا قرآن باو داد و چنان پندارد که بمردی بهتر از او چیزی دادهاند خیر بزرگی را کوچک شمرده و کوچکی را بزرگ دانسته است.)[2]
رعایت نکات ذیل شما را در این راه کمک می کند:
1. در همه کارها و به خصوص در این راه، از خداوند متعال کمک بخواهید؛
2. سعی کنید همیشه و مخصوصاً موقع حفظ با وضو باشید؛
3. قرآن را زیر نظر استاد حفظ کنید؛
4. حفظ قرآن را از جزء سی ام شروع کنید؛
5. در کار حفظ، مداومت داشته باشید؛
6. برای حفظ، برنامه ریزی داشته و بر ذهن فشار نیاورید؛
7. به مقدار کم، ولی خوب حفظ کنید؛
8. قرآن را زمانی که آرامش فکری دارید، حفظ کنید؛
9. قرآن را در محلی آرام و بدون سر و صدا حفظ کنید؛
10. در کار حفظ، نظم داشته باشید؛
11. قرآن را موقع راه رفتن، حفظ نکنید؛
12. از یک قرآن مشخص با قطع متوسط و خط عثمان طه استفاده کنید؛
13. هنگام حفظ، آیه ها را با صدای متوسط قرائت کنید؛
14. سعی کنید موقع حفظ ترجمه آیه ها را نیز ملاحظه کنید؛
15. برای از بین بردن اشتباه های حفظی، آن چه را حفظ کرده اید، برای شخص دیگری بخوانید؛
16. آیه های حفظ شده را همیشه تکرار کنید؛
17. به نوارهای ترتیل گوش کنید؛
18. از غذای مطبوع، مناسب و به موقع استفاده کنید.
یکی از روش های حفظ آیه ها:
آیه ها را (نصف صفحه یا کمتر) در نظر گرفته و چند بار از روی قرآن تلاوت کنید؛ سپس از اوّل، کلمه به کلمه تکرار کرده، به خاطر بسپارید. در روزهای بعد، آیات جدید را حفظ و آیات قبلی را هم تکرار کنید. در حدود 10 روز باید آیات را تکرار کرد. بعد از 10 روز، لازم نیست که هر روز همان آیه ها تکرار شوند؛ بلکه هر هفته یک بار تکرار کافی است. و بعد از زیاد شدن آیات حفظ شده، هر روز مقداری از آنها تلاوت شود؛ به طوری که در طول هفته همه محفوظات مرور گردد.
روش حفظ شماره آیه ها:
ابتدای آیه را در یک طرف کاغذ و شماره آیه را در مقابل آن بنویسید و همان طور که ترجمه لغات را حفظ می کنید، شماره آیات را هم به خاطر بسپارید. حفظ قرآن با شماره آیه با این که زحمت بیشتر دارد، اما فوایدی نیز دارد، مثلاً: اگر حافظ در حین تلاوت، آیه ای را فراموش کند، معمولا با به یاد آوردن شماره آن، آیه نیز به خاطر او خواهد آمد.
منابع:
1. حافظ کلّ قرآن کریم ، محمود حاج ابوالقاسمی.
2. چگونه قرآن را حفظ کنیم، شهریار پرهیزکار
3. تفسیر المیزان، علامه سیدمحمدحسین طباطبایی(ره)، ج 18، ص6 - 8.
[1]. الکافی، ج2، ص: 606.
[2]. الکافی، ج2، ص: 605.
- [سایر] برای موفقییت هر چه بیشتر در حفظ قرآن چه روشی پیشنهاد می کنید؟
- [سایر] برای حفظ بهتر قرآن، در سه رده سنّی نونهالان، نوجوانان و جوانان چه روشی مناسب است؟
- [سایر] برای حفظ قران از چه روشی باید استفاده نماییم باتشکر از شما
- [سایر] برای حفظ بهتر قرآن، در سه ردة سنّی نونهالان، نوجوانان و جوانان چه روشی مناسب است، بیان نمائید؟
- [سایر] اگر روش تجربی را ( به خاطر رد پذیر بودنش) رد کنیم. چه روشی برای رسیدن به معنای حقیقی دین پیشنهاد میکنید؟
- [سایر] شوکانی صاحب تفسیر (فتح القدیر) که بود و چه روشی را در نگارش این تفسیر در پیش گرفت؟
- [سایر] آیا یادگیری قرآن برای فرزند شش ماهه به بعد تأثیری دارد و اگر روشی در این مورد دارید ارائه فرمایید؟
- [سایر] حفظ قرآن چه اثراتی دارد؟
- [سایر] چگونه قرآن را حفظ کنیم؟
- [سایر] حفظ قرآن چه اثراتی دارد؟
- [آیت الله نوری همدانی] اگر معروف یا منکر از اموری باشد که شارع مقدس به آن اهمیّت زیاد می دهد مثل اصول دین یامذهب و حفظ قرآن مجید وحفظ عقاید مسلمانان یا احکام ضروریّه ، باید ملاحظه اهمیّت شود ، و مجردّ ضرر ، موجب واجب نبودن نمی شود ، پس اگر توقّف داشته باشد ، حفظ عقائد مسلمانان یا حفظ احکام ضروریّه اسلام بر بذل جان و مال ، واجب است بذل آن
- [آیت الله اردبیلی] اگر معروف یا منکر از اموری باشد که شارع مقدّس به آن اهمیّت زیاد میدهد، مثل اصول دین یا مذهب و حفظ قرآن مجید و حفظ عقاید مسلمانان یا احکام ضروری اسلام، باید ملاحظه این اهمیّت بشود و مجرّدِ خوف ضرر، موجب سقوط وجوب آن نمیشود؛ پس اگر حفظ عقاید مسلمانان یا حفظ احکام ضروری اسلام بر بذل جان و مال توقّف داشته باشد، بذل آن واجب است.
- [آیت الله علوی گرگانی] دادن قرآن به کافر حرام وگرفتن قرآن از او واجب است در صورتی که موجب هتک یا نجاست آن بشود ولی اگر برای آگاهی بگیرد با حفظ شرائط دادن حرام نیست و گرفتن هم واجب نمیباشد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر حفظ جان خود یا کسی که حفظ جان او واجب است یا حفظ مالی که نگهداری آن واجب می باشد بدون شکستن نماز ممکن نباشد باید نماز را بشکند، ولی شکستن نماز برای مالی که اهمیّت ندارد مکروه است.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر حفظ جان خود انسان یا کسی که حفظ جان او واجب است یا حفظ مالی که نگهداری ان واجب می باشد بدون شکستن نماز ممکن نباشد باید نماز را بشکند
- [آیت الله سیستانی] اگر حفظ جان خود انسان یا کسی که حفظ جان او واجب است ، یا حفظ مالی که نگهداری آن واجب میباشد ، بدون شکستن نماز ممکن نباشد ، باید نماز را بشکند .
- [آیت الله اردبیلی] اگر حفظ جان خود انسان یا کسی که حفظ جان او واجب است یا حفظ مالی که نگهداری آن واجب میباشد، بدون شکستن نماز ممکن نباشد، باید نماز را بشکند، ولی شکستن نماز برای مالی که اهمیت ندارد، مکروه است.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر حفظ جان خود انسان یا کسی که حفظ جان او واجب است یا حفظ مالی که نگهداری آن واجب میباشد، بدون شکستن نماز ممکن نباشد، باید نماز ا بشکند ولی شکستن نماز برای مالی که اهمیّت ندارد مکروه است.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر حفظ جان خود انسان، یا کسی که حفظ جان او واجب است، یا حفظ مالی که نگهداری آن واجب می باشد، بدون شکستن نماز ممکن نباشد، باید نماز را بشکند.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر حفظ جان خود انسان یا کسی که حفظ جان او واجب است؛ یا حفظ مالی که نگهداری آن واجب می باشد؛ بدون شکستن نماز ممکن نباشد؛ باید نماز را بشکند.