در پاسخ باید به چند نکته توجه داشته باشید: الف) نه تنها نام امام زمان(عج) بلکه نام هیچ یک از امامان معصون در قرآن ذکر نشده است بلکه روش قرآن در معرفی معصومین علیهم السلام یک روش توصیفی است. با این روش علاوه بر مشخص شدن شخص محل بحث، ویژگی های او نیز بیان می شود و کسانی که به دنبال واقعیت باشند نیز به خوبی مصداق را می یابند. و اگر کسی به دنبال بهانه جویی باشد، در ذکر اسم بهانه های بیشتری برای او وجود دارد. چون اشخاص دیگر می توانند خود را به همان نام بنامند و سپس ادعاهای باطل خود را بیان کنند. ب) در فضایی که امام حسن عسگری(ع) را در منطقه نظامی محبوس می کنند تا مراقب تمام مسائل زندگی او باشند، آیا سزاوار است که یک حکیم در کلام خود، تمام جزئیات را بیان کند؟ در حالی که قرآن تنها در دست شیعیان نبوده دشمنان اهل بیت (علیهم السلام) نیز از آن مطلع بوده اند. با توجه به این نکته اگر روز تولد، مادر امام زمان(عج) و سایر جزئیات در قرآن بیان می شد، با سنت الهی در جریان امور از طریق اسباب طبیعی، چگونه امام زمان (عج) حفظ می شد؟ ج) با منطق قرآنی در نمونه ای نظیر بحث حضرت موسی(ع) که قوم بنی اسرائیل همه منتظر او بودند و وعده او را از قبل دریافت کرده بودند، در بحث امام زمان(عج) چه شیوه ای مناسب منطق قرآنی است؟ بنابراین باید دقت کنیم که سخنان قرآن درباره امام زمان(عج) با متد و شیوه دیگری در قرآن آمده است: در قرآن آیات متعددی وجود دارد که مربوط به بحث مهدویت و ظهور امام زمان و تشکیل حکومت حق به دست ایشان می باشد. که با توجه به منطق قرآنی در جاری بودن آیات و بطون آن، عده ای تا 450 آیه و عده ای تعداد بیشتری از این آیات را بیان کرده اند که در ذیل به چند مورد اشاره کوتاهی می شود: 1- (وَعَدَ اللَّهُ الَّذینَ آمَنُوا مِنْکُمْ وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ لَیَسْتَخْلِفَنَّهُمْ فِی الْأَرْضِ کَمَا اسْتَخْلَفَ الَّذینَ مِنْ قَبْلِهِمْ وَ لَیُمَکِّنَنَّ لَهُمْ دینَهُمُ الَّذِی ارْتَضی لَهُمْ؛[نور/55] خداوند به کسانی از شما که ایمان آورده و کارهای شایسته انجام داده اند وعده می دهد که قطعاً آنان را حکمران روی زمین خواهد کرد، همان گونه که به پیشینیان آنها خلافت روی زمین را بخشید و دین و آیینی را که برای آنان پسندیده، پابرجا و ریشه دار خواهد ساخت.) 2- (الَّذینَ إِنْ مَکَّنَّاهُمْ فِی الْأَرْضِ أَقامُوا الصَّلاةَ وَ آتَوُا الزَّکاةَ وَ أَمَرُوا بِالْمَعْرُوفِ وَ نَهَوْا عَنِ الْمُنْکَرِ وَ لِلَّهِ عاقِبَةُ الْأُمُورِ؛[حج/41] همان کسانی که هر گاه در زمین به آنها قدرت بخشیدیم، نماز را برپا می دارند، و زکات می دهند، و امر به معروف و نهی از منکر می کنند، و پایان همه کارها از آن خداست) امام محمد باقر علیه السّلام فرمود: (این آیه متعلق بآل محمد است. یعنی دوازده امام و شخص مهدی موعود و یاران او که خداوند آنان را در شرق و غرب جهان جای دهد، و دین اسلام را غالب گرداند و هر بدعت و باطلی را بوسیله او و یارانش محو کند همان طور که سفیهان حق را از میان برده باشند و آنچنان عالم در آسایش بسر برد که اثر ظلم در جایی دیده نشود.)[1] 3- (وَ لَقَدْ کَتَبْنا فِی الزَّبُورِ مِنْ بَعْدِ الذِّکْرِ أَنَّ الْأَرْضَ یَرِثُها عِبادِیَ الصَّالِحُونَ؛[انبیاء/105] در (زبور) بعد از ذکر (تورات) نوشتیم: (بندگان شایستهام وارث (حکومت) زمین خواهند شد!) در تفسیر قمی نیز در ذیل آیه چنین آمده است: الصَّالِحُونَ: القائم و اصحابه. منظور از اینکه زمین را بندگان صالح خدا به ارث می برند مهدی قائم ع و یاران او هستند". علاوه بر آیات فوق، روایات بسیار زیادی که بالغ به حد تواتر است از طرق شیعه و اهل تسنن در مورد مهدی(عج) از پیامبر گرامی اسلام(ص) و همچنین از ائمه اهل بیت(ع) نقل شده که همه آنها دلالت بر این دارد سرانجام حکومت جهان به دست صالحان خواهد افتاد، و مردی از خاندان پیامبر ص قیام می کند و زمین را پر از عدل و داد می سازد آن چنان که از ظلم و جور پر شده باشد. از جمله این حدیث معروف است که در اکثر منابع اسلامی از پیامبر ص نقل شده: (لو لم یبق من الدنیا الا یوم، لطول اللَّه ذلک الیوم، حتی یبعث رجلا (صالحا) من أهل بیتی یملأ الارض عدلا و قسطا کما ملئت ظلما و جورا: اگر از عمر جهان جز یک روز نماند، خداوند آن روز را آن قدر طولانی می کند تا مرد صالحی را از خاندان من برانگیزد که صفحه زمین را پر از عدل و داد کند همانگونه که از ظلم و جور پر شده است).[2] [1]. بحار الأنوار، ج51، ص: 47. [2]. الإرشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، ج2، 340.
در پاسخ باید به چند نکته توجه داشته باشید:
الف) نه تنها نام امام زمان(عج) بلکه نام هیچ یک از امامان معصون در قرآن ذکر نشده است بلکه روش قرآن در معرفی معصومین علیهم السلام یک روش توصیفی است. با این روش علاوه بر مشخص شدن شخص محل بحث، ویژگی های او نیز بیان می شود و کسانی که به دنبال واقعیت باشند نیز به خوبی مصداق را می یابند. و اگر کسی به دنبال بهانه جویی باشد، در ذکر اسم بهانه های بیشتری برای او وجود دارد. چون اشخاص دیگر می توانند خود را به همان نام بنامند و سپس ادعاهای باطل خود را بیان کنند.
ب) در فضایی که امام حسن عسگری(ع) را در منطقه نظامی محبوس می کنند تا مراقب تمام مسائل زندگی او باشند، آیا سزاوار است که یک حکیم در کلام خود، تمام جزئیات را بیان کند؟ در حالی که قرآن تنها در دست شیعیان نبوده دشمنان اهل بیت (علیهم السلام) نیز از آن مطلع بوده اند. با توجه به این نکته اگر روز تولد، مادر امام زمان(عج) و سایر جزئیات در قرآن بیان می شد، با سنت الهی در جریان امور از طریق اسباب طبیعی، چگونه امام زمان (عج) حفظ می شد؟
ج) با منطق قرآنی در نمونه ای نظیر بحث حضرت موسی(ع) که قوم بنی اسرائیل همه منتظر او بودند و وعده او را از قبل دریافت کرده بودند، در بحث امام زمان(عج) چه شیوه ای مناسب منطق قرآنی است؟
بنابراین باید دقت کنیم که سخنان قرآن درباره امام زمان(عج) با متد و شیوه دیگری در قرآن آمده است:
در قرآن آیات متعددی وجود دارد که مربوط به بحث مهدویت و ظهور امام زمان و تشکیل حکومت حق به دست ایشان می باشد. که با توجه به منطق قرآنی در جاری بودن آیات و بطون آن، عده ای تا 450 آیه و عده ای تعداد بیشتری از این آیات را بیان کرده اند که در ذیل به چند مورد اشاره کوتاهی می شود:
1- (وَعَدَ اللَّهُ الَّذینَ آمَنُوا مِنْکُمْ وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ لَیَسْتَخْلِفَنَّهُمْ فِی الْأَرْضِ کَمَا اسْتَخْلَفَ الَّذینَ مِنْ قَبْلِهِمْ وَ لَیُمَکِّنَنَّ لَهُمْ دینَهُمُ الَّذِی ارْتَضی لَهُمْ؛[نور/55] خداوند به کسانی از شما که ایمان آورده و کارهای شایسته انجام داده اند وعده می دهد که قطعاً آنان را حکمران روی زمین خواهد کرد، همان گونه که به پیشینیان آنها خلافت روی زمین را بخشید و دین و آیینی را که برای آنان پسندیده، پابرجا و ریشه دار خواهد ساخت.)
2- (الَّذینَ إِنْ مَکَّنَّاهُمْ فِی الْأَرْضِ أَقامُوا الصَّلاةَ وَ آتَوُا الزَّکاةَ وَ أَمَرُوا بِالْمَعْرُوفِ وَ نَهَوْا عَنِ الْمُنْکَرِ وَ لِلَّهِ عاقِبَةُ الْأُمُورِ؛[حج/41] همان کسانی که هر گاه در زمین به آنها قدرت بخشیدیم، نماز را برپا می دارند، و زکات می دهند، و امر به معروف و نهی از منکر می کنند، و پایان همه کارها از آن خداست)
امام محمد باقر علیه السّلام فرمود: (این آیه متعلق بآل محمد است. یعنی دوازده امام و شخص مهدی موعود و یاران او که خداوند آنان را در شرق و غرب جهان جای دهد، و دین اسلام را غالب گرداند و هر بدعت و باطلی را بوسیله او و یارانش محو کند همان طور که سفیهان حق را از میان برده باشند و آنچنان عالم در آسایش بسر برد که اثر ظلم در جایی دیده نشود.)[1]
3- (وَ لَقَدْ کَتَبْنا فِی الزَّبُورِ مِنْ بَعْدِ الذِّکْرِ أَنَّ الْأَرْضَ یَرِثُها عِبادِیَ الصَّالِحُونَ؛[انبیاء/105] در (زبور) بعد از ذکر (تورات) نوشتیم: (بندگان شایستهام وارث (حکومت) زمین خواهند شد!)
در تفسیر قمی نیز در ذیل آیه چنین آمده است: الصَّالِحُونَ: القائم و اصحابه. منظور از اینکه زمین را بندگان صالح خدا به ارث می برند مهدی قائم ع و یاران او هستند".
علاوه بر آیات فوق، روایات بسیار زیادی که بالغ به حد تواتر است از طرق شیعه و اهل تسنن در مورد مهدی(عج) از پیامبر گرامی اسلام(ص) و همچنین از ائمه اهل بیت(ع) نقل شده که همه آنها دلالت بر این دارد سرانجام حکومت جهان به دست صالحان خواهد افتاد، و مردی از خاندان پیامبر ص قیام می کند و زمین را پر از عدل و داد می سازد آن چنان که از ظلم و جور پر شده باشد.
از جمله این حدیث معروف است که در اکثر منابع اسلامی از پیامبر ص نقل شده:
(لو لم یبق من الدنیا الا یوم، لطول اللَّه ذلک الیوم، حتی یبعث رجلا (صالحا) من أهل بیتی یملأ الارض عدلا و قسطا کما ملئت ظلما و جورا: اگر از عمر جهان جز یک روز نماند، خداوند آن روز را آن قدر طولانی می کند تا مرد صالحی را از خاندان من برانگیزد که صفحه زمین را پر از عدل و داد کند همانگونه که از ظلم و جور پر شده است).[2]
[1]. بحار الأنوار، ج51، ص: 47.
[2]. الإرشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، ج2، 340.
- [سایر] چرا در سلامها امام زمان(عج) را شریک قرآن میخوانند؟
- [سایر] آیا امام زمان (عج)، قرآن جدیدی می آورد؟
- [سایر] دین و قرآن جدید حضرت مهدی (عج) چیست؟
- [سایر] آیات قرآن که درباره امام زمان(عج) است، کدام هاست؟
- [سایر] دیدگاه اهل سنّت در مورد امام مهدی(عج) چیست؟ آیا ظهور مهدی موعود، از مسائل اتفاقی بین مسلمین است؟
- [سایر] دیدگاه اهل سنّت در مورد امام مهدی(عج) چیست؟ آیا ظهور مهدی موعود، از مسائل اتفاقی بین مسلمین است؟
- [سایر] آیا در قرآن کریم نامی از حضرت مهدی علیه السلام برده شده است؟
- [سایر] آیا در قرآن کریم شواهدی بر وجود و ظهور امام مهدی (عج) یافت میشود؟
- [سایر] ایادر قران کریم شواهدی بر ظهور امام زمان (عج )یافت میشود
- [سایر] حضرت مهدی (عج) دارای چه خوصیاتی است؟
- [آیت الله نوری همدانی] در زمان غیبت ولّی عَصْر ( عج ) که نماز جمعه واجب تَعْیینی نیست ، خرید و فروش و سایر معاملات ، پس از اذان جمعه حرام نیست .
- [آیت الله نوری همدانی] در زمان غیبت ولیّ عصر (عج ) نماز جمعه واجب تَخییری است ( یعنی مُکَلَّفْ می تواند روز جمعه بجای نماز ظهر نماز جمعه بخواند ) ولی جمعه اَفْضَلْ است وظهر اَحْوَط واحتیاط بیشتر در آن است که هر دو را بجا آورند .
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . مسلمانان باید در مورد اشخاص مجهول که ملبس به لباس علما و طلاب هستند تحقیق نمایند اگر به مقامی دیگر غیر از مقام علما و مجتهدین که نواب حضرت ولی عصر عجل الله تعالی فرجه می باشند ارتباط داشته باشند از آنها کناره گرفته و از ضلالت و اضلال آن ها بپرهیزند.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] در زمان غیبت ولی عصر (عج) نماز جمعه واجب تخییری است (یعنی مکلّف می تواند روز جمعه به جای نماز ظهر نماز جمعه بخواند) ولی جمعه افضل است و ظهر احوط و احتیاط بیشتر در آن است که هردو را بجا آورد.
- [آیت الله جوادی آملی] .دریافت کننده خمس، امام ( ع)و در غیبت آن , فقیه جامع الشرایط و حاکم شرع است و مکلف , بدون اجازه از آنان نمی تواند آن را به موارد مصرف برساند . به تعبیر دیگر , همه خمس , اعم از سهم امام ( ع) و سهم سادات, در اختیار منصب امامت (شخصیت حقوقی) است. در زمان غیبت حضرت ولیّ عصر (عج) ،فقیه جامع الشرایط, جانشین شخصیت حقوقیِ امامت است، بنابراین در زمان غیبت باید تمام خمس را به فقیه جامع الشرای ط تحویل داد و هرگونه دخل و ت صرف در خمس (سهم امام( ع) و سهم سادات) باید با اجازه او باشد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . "أَشْهَدُ أَنَّ عَلِیّاً وَلِیُّ الله"جزو اذان و اقامه نیست، ولی خوب است بعد از "أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً رَسوُلُ الله"، به قصد قربت گفته شود. اللهُ أکْبَرُ خدای تعالی بزرگتر از آن است که او را وصف کنند. أَشْهَدُ أَنْ لا إِلَهَ إِلاَّ الله شهادت می دهم که نیست خدایی جز خدای یکتا و بی همتا. أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً رَسوُلُ الله شهادت می دهم که حضرت محمد بن عبدالله صلی الله علیه و آله پیغمبر و فرستاده خداست. أَشْهَدُ أَنَّ عَلِیّاً أمِیرَ المُؤمِنینَ وَلِیُّ الله شهادت می دهم که حضرت علی علیه السلام أمیرالمؤمنین و ولی خدا بر همه خلق است. حَیَّ عَلَی الصَّلاَة بشتاب برای نماز. حَیَّ عَلَی الْفَلاَح بشتاب برای رستگاری. حَیَّ عَلی خَیْرِ الْعَمَل بشتاب برای بهترین کارها که نماز است. قَد قامَتِ الصَّلاَة به تحقیق نماز برپا شد. لا إلَهَ إِلاَّ الله نیست خدایی مگر خدای یکتا و بی همتا.
- [آیت الله بروجردی] (اَشْهَدُ اَنَّ عَلِیاً وَلِی اللهِ) جزء اذان و اقامه نیست، ولی خوب است بعد از (اَشْهَدُ اَنَّ مُحَمَّداً رسُولُ اللهِ) به قصد قربت گفته شود.ترجمهی اذان و اقامه(اللهُ اکبر): یعنی خدای تعالی بزرگتر از آن است که او را وصف کنند.(اَشْهَدُ اَنْ لا اِلهَ الا اللهُ): یعنی شهادت میدهم که غیر خدایی که یکتا و بیهمتاست خدای دیگری سزاوار پرستش نیست.(اَشْهَدُ اَنَّ مُحَمَّداً رسُولُ اللهِ): یعنی شهادت میدهم که حضرت محمّد بن عبدالله) ص) پیغمبر و فرستادة خدا است.(اَشْهَدُ اَنَّ عَلیا اَمیرَالمؤمنینَ وَلِی اللهِ): یعنی شهادت میدهم که حضرت علی (علیه الصلوة و السلام)، امیرالمؤمنین و ولی خدا بر همهی خلق است.(حَی عَلَی الصَّلوة): یعنی بشتاب برای نماز.(حَی عَلَی الفَلاحِ): یعنی بشتاب برای رستگاری.(حَی عَلَی خَیرِ العَمَلِ): یعنی بشتاب برای بهترین کارها که نماز است.(قَد قامَتِ الصَّلوة): یعنی به تحقیق نماز بر پا شد.(لا اِلهَ اِلاَّ الله): یعنی خدایی سزاوار پرستش نیست مگر خدایی که یکتا و بیهمتا است.
- [آیت الله مظاهری] قسم خوردن باید به یکی از اسمهای خداوند تبارک و تعالی باشد و قسم خوردن به کلمة (اللَّه) بهتر است، و اگر قسم به یکی از مقدسات دین نظیر قرآن و پیامبر صلی الله علیه وآله وسلم و ائمّه طاهرین علیهم السلام باشد فایدهای ندارد.
- [امام خمینی] "اشهد ان علیا ولی الله" جزو اذان و اقامه نیست، ولی خوب است بعداز "اشهد ان محمدا رسول الله" به قصد قربت گفته شود. ترجمه اذان و اقامه "الله اکبر" یعنی خدای تعالی بزرگتر از آن است که او را وصف کنند."اشهد ان لا اله الا الله" یعنی شهادت می دهم که غیر خدایی که یکتا و بی همتا است، خدای دیگری سزاوار پرستش نیست. "اشهد ان محمدا رسول الله" یعنی شهادت می دهم که حضرت محمد بن عبد الله صلی الله علیه و آله و سلم، پیغمبر و فرستاده خدا است. "اشهد ان علیا امیر المؤمنین ولی الله" یعنی شهادت می دهم که حضرت علی علیه الصلاة و السلام، امیر المؤمنین و ولی خدا بر همه خلق است. "حی علی الصلاه"یعنی بشتاب برای نماز. "حی علی الفلاح" یعنی بشتاب برای رستگاری. "حی علی خیرالعمل" یعنی بشتاب برای بهترین کارها که نماز است. "قد قامت الصلاه" یعنی به تحقیق نماز برپا شد. "لا اله الا الله" یعنی خدایی سزاوار پرستش نیست مگر خدایی که یکتا و بی همتا است.
- [امام خمینی] قوانین و مصوباتی که از مجالس قانونگذاری دولتهای جائر به امر عمال اجانب خَذَلَهم اللَّه تعالی بر خلاف صریح قرآن کریم و سنّت پیغمبر اسلام صلی الله علیه و آله و سلم میگذرد و گذشته است، از نظر اسلام لغو و از نظر قانون بیارزش است، و لازم است مسلمانها از امرکننده و رأیدهنده به هر طور ممکن است اعراض کنند، و با آنها معاشرت و معامله نکنند، و آنان مجرمند و عملکننده به رأی آنها معصیت کار و فاسق است.