آیا خداوند قادر است سنگی را خلق کند که خود قادر به بلند کردن آن نباشد ؟
قدرت خداوند، محدودیتی ندارد؛ یعنی خداوند بر هر چیزی توانا است. خدا هر کاری را که بخواهد، انجام می دهد و بر هر چیزی قادر است؛ اما به این شرط که آن چیز، شدنی و ممکن باشد و تحقق خارجی آن کار، از نظر عقل محال محسوب نشود؛ یعنی کاری غیر ممکن نباشد. اگر به کارهای مختلفی که به ذهن ما می آید، توجه کنیم، می بینیم که می توان آن ها را به دو دسته تقسیم کرد: 1. کارهای شدنی و ممکن؛ 2. کارهای نشدنی و محال و نامعقول. مثلاً جا به جا شدن یک کوه، کاری بسیار دشوار به نظر می رسد؛ اما در عین حال، شدنی و ممکن است. کافی است که یک دستگاه عظیم یا جرثقیلی بزرگ تر از کوه ساخته شود؛ اما رد شدن یک توپ فوتبال از درون سوراخ یک سوزن، در حالی که هر دو به اندازه خود باقی بمانند، کاری ناممکن و نشدنی است؛ زیرا جسم بزرگ، از سوراخ کوچک نمی گذرد. به همین نسبت باید توجه داشت که قدرت خداوند و یا هر موجود دیگر، در حدود کارهای نشدنی و نا ممکن سنجیده نمی شود. کارهای محال و نا معقول، امکان واقع شدن ندارند تا کسی بتواند آن را انجام بدهد؛ نه خداوند و نه هیچ موجود دیگری. انجام نشدن آن ها هم به نا ممکن بودن خودشان بر می گردد، نه قدرت نداشتن فاعل. پس اصل قدرت داشتن، در محدوده کارهای شدنی و ممکن است. در این کارها قدرت همه موجودات، محدود و ناقص است و قدرت خداوند نا محدود و کامل؛یعنی کارهایی هست که تنها خدا می تواند آن ها را انجام دهد و هیچ موجود دیگری قدرت انجامشان را ندارد. و اگر کسی در تصور این مطلب مشکل دارد، می توان او را این گونه متوجه کرد که بگوییم: بله خداوند می تواند چنین سنگی خلق کند اما نمی تواند! قطعا شخص با شنیدن این جمله اعتراض خواهد کرد که این دو با هم جمع نمی شوند. و در این جا می توانیم به او بگوییم که سوال او نیز از همین سنخ است. او می خواهد چنین سنگی موجود باشد، اما وجود نداشته باشد. چون خدا بر هر کاری قادر است، پس چنین سنگی نمی تواند وجود داشته باشد. اما از یک سو نیز تصور خلق آن،  شده است. برای توضیح بیش تر به منابع زیر مراجعه کنید: - پیام قرآن، ناصر مکارم شیرازی، ج 4، ص 178 - 185. - خدا را چگونه بشناسیم، ناصر مکارم شیرازی، ص 99 - 93.
عنوان سوال:

آیا خداوند قادر است سنگی را خلق کند که خود قادر به بلند کردن آن نباشد ؟


پاسخ:

قدرت خداوند، محدودیتی ندارد؛ یعنی خداوند بر هر چیزی توانا است. خدا هر کاری را که بخواهد، انجام می دهد و بر هر چیزی قادر است؛ اما به این شرط که آن چیز، شدنی و ممکن باشد و تحقق خارجی آن کار، از نظر عقل محال محسوب نشود؛ یعنی کاری غیر ممکن نباشد. اگر به کارهای مختلفی که به ذهن ما می آید، توجه کنیم، می بینیم که می توان آن ها را به دو دسته تقسیم کرد:
1. کارهای شدنی و ممکن؛
2. کارهای نشدنی و محال و نامعقول.

مثلاً جا به جا شدن یک کوه، کاری بسیار دشوار به نظر می رسد؛ اما در عین حال، شدنی و ممکن است. کافی است که یک دستگاه عظیم یا جرثقیلی بزرگ تر از کوه ساخته شود؛ اما رد شدن یک توپ فوتبال از درون سوراخ یک سوزن، در حالی که هر دو به اندازه خود باقی بمانند، کاری ناممکن و نشدنی است؛ زیرا جسم بزرگ، از سوراخ کوچک نمی گذرد.
به همین نسبت باید توجه داشت که قدرت خداوند و یا هر موجود دیگر، در حدود کارهای نشدنی و نا ممکن سنجیده نمی شود. کارهای محال و نا معقول، امکان واقع شدن ندارند تا کسی بتواند آن را انجام بدهد؛ نه خداوند و نه هیچ موجود دیگری. انجام نشدن آن ها هم به نا ممکن بودن خودشان بر می گردد، نه قدرت نداشتن فاعل.

پس اصل قدرت داشتن، در محدوده کارهای شدنی و ممکن است. در این کارها قدرت همه موجودات، محدود و ناقص است و قدرت خداوند نا محدود و کامل؛یعنی کارهایی هست که تنها خدا می تواند آن ها را انجام دهد و هیچ موجود دیگری قدرت انجامشان را ندارد.

و اگر کسی در تصور این مطلب مشکل دارد، می توان او را این گونه متوجه کرد که بگوییم: بله خداوند می تواند چنین سنگی خلق کند اما نمی تواند! قطعا شخص با شنیدن این جمله اعتراض خواهد کرد که این دو با هم جمع نمی شوند. و در این جا می توانیم به او بگوییم که سوال او نیز از همین سنخ است. او می خواهد چنین سنگی موجود باشد، اما وجود نداشته باشد. چون خدا بر هر کاری قادر است، پس چنین سنگی نمی تواند وجود داشته باشد. اما از یک سو نیز تصور خلق آن،  شده است.

برای توضیح بیش تر به منابع زیر مراجعه کنید:
- پیام قرآن، ناصر مکارم شیرازی، ج 4، ص 178 - 185.
- خدا را چگونه بشناسیم، ناصر مکارم شیرازی، ص 99 - 93.





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین