اهمیت جایگاه قبور ائمه(ع) چقدر است؟

نکته اساسی که توجه به آن بسیاری از این سوالات را پاسخ می دهد، تذکر به حقیقت انسان است. ما می دانیم که انسان، ترکیبی از روح و جسم است. اما در بسیاری از تحلیل ها از این نکته غفلت می کنیم و به همین دلیل دچار ابهام و سوال می شویم.


اگر چه اصل انسان روح است، اما این روح با جهت مادی انسان چنان عجین شده که هر تغییری در جسم، روح را نیز تحت تاثیر قرار می دهد. به عنوان نمونه وقتی که شکم انسان از غذا پر شده باشد، یا گرسنگی به او فشار بیاورد، قوه یادگیری انسان ضعیف می شود. با اینکه یادگیری شان روح انسان است.


در دین حقیقت انسانی به خوبی دیده شده  ترکیب او از جهت معنوی و مادی مراعات شده است. مثلا در نماز، روح ما باید مشغول تسبیح و تقدیس شود و در محضر پروردگار جلیل باشد، اما این کار منحصر در روح نشده و برای جسم نیز، افعال و حالات خاصی در نظر گرفته شده است. و این افعال چنان در روح موثر واقع می شود که حالت جسمانی سجده، کمک بسیاری به تواضع انسان در محضر پروردگار می کند.

همچنین این مساله را در حج نیز به وضوح می توان دید. مناسک پر رمز و رازی که انسان را در حال و هوای قیامت قرار می دهد، چنان با بُعد مادی انسان عجین شده است که شاید عده ای تنها همین افعال مادی را ببینند که وقوف در بیابان و ... است.
در مساله زیارت نیز این تاثیر مورد تجربه بسیاری واقع شده و می شود. حالت ارتباط شدید و درک حضور قوی، اثری است که بسیاری از زیارت کنندگان در مقابل ضریح ائمه در می یابند.

علاوه بر این خود این زیارتگاه ها، محلی برای عبادت، برگزاری جلسات معرفتی و ... هستند.

البته تمام این برکات و فوائد، چیزهایی است که ما با عقل ناقص خود در می یابیم. و قاعدتا بسیاری از مسائل از دیدگان عقل به دور است. به عنوان نمونه شاید بتوان از کنار هم قرار دادن حدیث و آیه زیر نکته ای در یافت:
إِجَابَةَ الدُّعَاءِ تَحْتَ قُبَّتِهِ [1] پیامبر (ص) در حدیثی می فرمایند که دعا در زیر گنبد امام حسین (ع) اجابت می شود.
لَکُمْ فیها ما تَشْتَهی‌ أَنْفُسُکُمْ [2]. در بهشت هر چه دلتان بخواهد برایتان فراهم است.
آیا توصیفی که از زیارتگاه امام حسین (ع) شده است به این معناست که آنجا قطعه ای از قطعات بهشت است؟
برای دریافت این نوع برکات و فوائد بیشتر باید با دیده نقلی مساله را بررسی کنیم. و آنچه در بررسی عقلی قابل طرح بود، در بالا بیان شد.
و برای بیان اثبات اصل ارزشمند بودن ساخت زیارتگاه ها میتوان به داستان اصحاب کهف در قرآن مراجعه کرد:
زمانی که اصحاب کهف پس از بیداری از خواب سیصد ساله، به خواب ابدی فرو رفتند، عده ای خواستند که آثر آن ها را محو کنند، گفتند:
"ابنوا علیهم بنیاناً ربّهم أعلم بهم؛ بر در این غار دیواری بکشید و از دسترس مردم دور دارید که خدایشان به واقعیت امر آنان آگاه‌تر است".[3]

آنها می‌خواستند زنده شدن این بزرگ مردان موحد بعد از قرن‌ها (که آیت و نشانه قدرت خدا بر معاد می‌باشد) به فراموشی سپرده شود، از این رو می‌گفتند: نمی‌دانیم واقعیت این زنده شدن چیست و دلالت آن بر معاد چگونه است و خداوند خود داناتر است، پس آن را فراموش کنید و به خدا واگذارید.
اما مؤمنان که با این آیت جان تازه گرفته و غلبه یافته بودند گفتند:
"لنتّخذَنّ علیهم مسجداً؛ بر بالای قبر اینان مسجد و عبادتگاهی خواهیم ساخت".[4]
وقتی قبر صالحانی چون اصحاب کهف شایسته است که مسجد و محل عبادت بندگان خدا گردد، معلوم است که قبر پیامبران و امامان اولویت دارد.

 

[1]. عدة الداعی و نجاح الساعی، ص 57
[2]. فصلت 31
[3]. کهف 21
[4]. کهف 21