عالم هستی گسترده تر از بخشی است که با چشمان خود می بینیم. انسان با حواس پنج گانه، تنها عالم محسوس مادی را درک می کند، اما با بهره گیری از عقل که توانایی رسیدن به نادیده ها را دارد، متوجه عالمی بسیار گسترده تر از عالم مادی می شود. کما اینکه با درک فطری که پس از صفای قلبی پررنگ تر می شود، می تواند با این عالم گسترده، ارتباطاتی برقرار سازد. اصل قبول این عالم، نکته بسیار مهمی است و در اسلام به عنوان یکی از خصیصه های مهم مومنان بیان شده است: الَّذِینَ یُؤْمِنُونَ بِالْغَیْبَِ (3 بقره) (متقین) آن کسانی که به غیب ایمان می آورند . و روشن است که توجه به این عالم تاثیر بسیاری در زندگی انسان می گذارد. از جمله آنکه محاسبات او برای افعالش را گسترده تر و متفاوت می کند. و انسانی که برای افعالش، تنها محاسبه چند روزه دنیای مادی را می کند، به جایی می رسد که اعمالش را با توجه به ابدیت انجام می دهد و سعی می کند بهره ای این چنین عظیم داشته باشد. بخشی از عالم غیب نیز فرشتگان هستند که به مدد انسان می پردازند و نمونه های متعددی از آن نسبت به امور مادی یا معنوی در قرآن ذکر شده است. مثلا درباره کمک فرشتگان در جنگ قرآن می فرماید: بَلَیٰ ۚ إِنْ تَصْبِرُوا وَتَتَّقُوا وَیَأْتُوکُمْ مِنْ فَوْرِهِمْ هَٰذَا یُمْدِدْکُمْ رَبُّکُمْ بِخَمْسَةِ آلَافٍ مِنَ الْمَلَائِکَةِ مُسَوِّمِینَ (125 آل عمران) آری، اگر صبر کنید و پرهیزگاری نمایید، و (دشمن) با همین جوش (و خروش) سراغ شما بیاید. پروردگارتان شما را به پنج هزار فرشته نشاندار یاری خواهد کرد. همچنین درباره کمک های معنوی فرشتگان مطالب بسیاری ذکر شده، مثل آنکه در قبال برخی از نیکی های انسان، فرشتگانی خلق می شوند که تا قیامت از طرف آن انسان، ذکر می گویند تا ثوابش به آن انسان برسد. اما نکته مهم آن است که مراقب باشیم، از حقایق سوء استفاده نشود و عده ای با اغراض خاص،در پشت حقایقی موضع نگیرند تا سخنان باطل خویش را نشر دهند. فرشته یک حقیقت دینی است و امداد او به انسان ها نیز قابل تردید نیست. اما اینکه چه عملی برای دریافت چه نوع امدادی انجام شود، خود نیازمند مستند معتبر است. اینکه بدون هیچ مستند معتبری دستور العمل نوشته شود که مثلا نیم ساعت فلان کار خاص با کیفیتی مشخص انجام شود، این جدای از اصل وجود و کمک فرشتگان است. و مثل اعمال بدعت آمیز و خرافی است. و مثل آن است که بگوییم چون قربانی کردن فعل درستی است، پس باید خون قربانی را مثلا به پلاک ماشینی که تازه خریده ایم، بمالیم. حال آنکه مالیدن خون قربانی به وسایل یکی از اعمال دوران جاهلیت است و صحت قربانی هیچ ربطی به جواز این کار ندارد.
عالم هستی گسترده تر از بخشی است که با چشمان خود می بینیم. انسان با حواس پنج گانه، تنها عالم محسوس مادی را درک می کند، اما با بهره گیری از عقل که توانایی رسیدن به نادیده ها را دارد، متوجه عالمی بسیار گسترده تر از عالم مادی می شود. کما اینکه با درک فطری که پس از صفای قلبی پررنگ تر می شود، می تواند با این عالم گسترده، ارتباطاتی برقرار سازد.
اصل قبول این عالم، نکته بسیار مهمی است و در اسلام به عنوان یکی از خصیصه های مهم مومنان بیان شده است:
الَّذِینَ یُؤْمِنُونَ بِالْغَیْبَِ (3 بقره) (متقین) آن کسانی که به غیب ایمان می آورند .
و روشن است که توجه به این عالم تاثیر بسیاری در زندگی انسان می گذارد. از جمله آنکه محاسبات او برای افعالش را گسترده تر و متفاوت می کند. و انسانی که برای افعالش، تنها محاسبه چند روزه دنیای مادی را می کند، به جایی می رسد که اعمالش را با توجه به ابدیت انجام می دهد و سعی می کند بهره ای این چنین عظیم داشته باشد.
بخشی از عالم غیب نیز فرشتگان هستند که به مدد انسان می پردازند و نمونه های متعددی از آن نسبت به امور مادی یا معنوی در قرآن ذکر شده است.
مثلا درباره کمک فرشتگان در جنگ قرآن می فرماید:
بَلَیٰ ۚ إِنْ تَصْبِرُوا وَتَتَّقُوا وَیَأْتُوکُمْ مِنْ فَوْرِهِمْ هَٰذَا یُمْدِدْکُمْ رَبُّکُمْ بِخَمْسَةِ آلَافٍ مِنَ الْمَلَائِکَةِ مُسَوِّمِینَ (125 آل عمران) آری، اگر صبر کنید و پرهیزگاری نمایید، و (دشمن) با همین جوش (و خروش) سراغ شما بیاید. پروردگارتان شما را به پنج هزار فرشته نشاندار یاری خواهد کرد.
همچنین درباره کمک های معنوی فرشتگان مطالب بسیاری ذکر شده، مثل آنکه در قبال برخی از نیکی های انسان، فرشتگانی خلق می شوند که تا قیامت از طرف آن انسان، ذکر می گویند تا ثوابش به آن انسان برسد.
اما نکته مهم آن است که مراقب باشیم، از حقایق سوء استفاده نشود و عده ای با اغراض خاص،در پشت حقایقی موضع نگیرند تا سخنان باطل خویش را نشر دهند. فرشته یک حقیقت دینی است و امداد او به انسان ها نیز قابل تردید نیست. اما اینکه چه عملی برای دریافت چه نوع امدادی انجام شود، خود نیازمند مستند معتبر است.
اینکه بدون هیچ مستند معتبری دستور العمل نوشته شود که مثلا نیم ساعت فلان کار خاص با کیفیتی مشخص انجام شود، این جدای از اصل وجود و کمک فرشتگان است. و مثل اعمال بدعت آمیز و خرافی است. و مثل آن است که بگوییم چون قربانی کردن فعل درستی است، پس باید خون قربانی را مثلا به پلاک ماشینی که تازه خریده ایم، بمالیم. حال آنکه مالیدن خون قربانی به وسایل یکی از اعمال دوران جاهلیت است و صحت قربانی هیچ ربطی به جواز این کار ندارد.
- [سایر] آیا می توان از غیر خدا کمک خواست؟
- [سایر] آیا کمک فرشتگان در جنگ بدر، از اهمیت این جنگ میکاهد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] کمک هزینه حج و عمره و امثال آن را می توان در راه دیگر هزینه کرد؟
- [سایر] آیا می توان بدون کمک وحی به تمام خوبیها و بدی ها آگاهی پیدا کرد؟
- [آیت الله سبحانی] چگونه می توان به سادات کمک مالی کرد؟ آیا صدقه به آنها تعلّق می گیرد؟
- [آیت الله بهجت] آیا می توان زکات را برای کمک به زلزله زدگان اندونزی یا قحطی زدگان اتیوپی فرستاد؟
- [سایر] آیا از کسی که پول او شبهه ناک و یا حرام است، می توان برای مسجد کمک نقدی گرفت؟
- [سایر] راهکارهای مهمی که به کمک آنها می توان در شغل مشاوره و امور مشاوره ای موفق بود کدامند؟
- [سایر] آیا این امکان وجود دارد که انسان با فرشتگان مقرب و سایر فرشتگان الهی ارتباط برقرار کند و آنها را واسطه بین خود و خدا قرار دهد؟ چون مدتی است هم در منابع اسلامی و هم کتابهای نویسندگان خارجی در این مورد مطالعه میکنم، و خواندهام که میتوان از فرشتگان درخواست کمک کرد تا به اذن خدا به ما کمک کنند و اینکه خدا برای هر فرشتهای وظیفه در نظر گرفته (مثلاً شفا و سلامتی، یا امنیت و نگهبانی) تا به انسان کمک کنند و آنها هم از درخواست انسانها خوشحال میشوند. آیا این ارتباط بین انسان و ملائک امکان دارد و صحیح است؟
- [سایر] آیا تفسیر سمبلیک از قرآن صحیح است ؟ و آیا می توان داستان حضرت آدم (ع ) و فرشتگان را سمبلیک دانست ؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] دوم، دادن زکات باید مایه کمک به گناه نشود، بنابراین زکات را به کسی که آن را در معصیت صرف می کند نمی توان داد و احتیاط واجب آن است به شرابخوار نیز زکات ندهند.
- [آیت الله مکارم شیرازی] در اجاره می توان با زبان عربی یا فارسی یا هر زبان دیگر صیغه خواند (مثلاً مالک به شخصی بگوید فلان ملک خودم را به فلان مبلغ در فلان مدت به تو اجاره دادم، او هم بگوید: قبول کردم) و نیز کافی است که ملک خود را به قصد اجاره در اختیار مستأجر بگذارد و او هم تحویل بگیرد.
- [آیت الله اردبیلی] اگر شرکت یا مؤسّسهای برای کمک به مؤسّسات خیریّه، بلیتهایی منتشر کند و مردم هم برای کمک به این مؤسّسات مبلغی بدهند و آن شرکت یا مؤسّسه از پول خودش یا از وجوهی که از انتشار بلیت به دست میآید، با اطّلاع و اجازه تمام کسانی که پول را دادهاند با قرعهکشی مبلغی به عنوان جایزه بدهد، مانعی ندارد، ولی نباید این گونه امور وسیلهای برای انباشت ثروت و یا تضعیف توان اقتصادی مردم و یا دولت مسلمین قرار گیرد.
- [آیت الله مظاهری] بر زنها و واماندهها و بچّهها، رفتن به جبهه جنگ واجب نیست و همچنین بر فقرا و ضعفا کمک به جبهه لازم نیست، ولی اگر دشمن به مملکت اسلامی هجوم آورد، بر همه افراد حتّی بر زن و بچّه و وامانده، در صورتی که قدرت داشته باشند، دفع آن دشمن لازم است، و همچنین بر همه چه متمکّنین و چه فقرا و ضعفا، در حدّ توان و قدرت واجب است کمک نمایند.
- [آیت الله بهجت] شخصی که میتواند بدون کمک دیگران وضوی ارتماسی بگیرد، نباید به کمک دیگران وضوی غیر ارتماسی (ترتیبی) بگیرد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه وصی نتواند به تنهایی کارهای میت را انجام دهد و نتواند کسی را کمک بگیرد حاکم شرع برای کمک او فردی را تعیین می کند.
- [آیت الله اردبیلی] ردّ کسی که درخواست کمک کرده و نیز درخواست کمک از دیگران بدون داشتن نیاز، شدیدا کراهت دارد و گاهی جایز نیست.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر وصی نتواند به تنهایی یا به کمک گرفتن از دیگری کارهای میت را انجام دهد حاکم شرع برای کمک او یک نفر دیگررا معین می کند
- [آیت الله اردبیلی] اگر در هر گوشه از جهان، مسلمانی مظلوم واقع شود و حقوق اوّلیّه او مورد تجاوز و تعدّی قرار بگیرد، بر هر فردی که ندای مظلومیّت او را میشنود، واجب است در حدّ توان کمک نماید، هر چند با اظهار همدردی باشد.
- [آیت الله اردبیلی] (هبه) آن است که انسان چیزی را که ملک خود اوست به رایگان ملک دیگری کند و به او ببخشد.