آیا رفتن بر سر قبر مردگان فایده ای دارد؟

قبل از هر چیز باید مشخص شود که فایده را چه می دانیم و با چه نوع نگاهی به هستی می نگریم. اگر با نگاه ایمانی به هستی می نگریم، یکی از اصول مهم در اندیشه مان، ایمان به عالم غیب است:

الَّذینَ یُؤْمِنُونَ بِالْغَیْبِ (3 بقره) (پرهیزکاران) کسانی هستند که به غیب [آنچه از حس پوشیده و پنهان است‌] ایمان می‌ آورند.

با این نوع نگاه، نباید همه چیز را در مادیات منحصر کنیم. و تصور کنیم چون چیزی با چشمانمان نمی بینیم، پس وجود ندارد. و البته با توجه به این نکته، این مطلب نیز روشن می شود که برای آگاهی از عالم غیب و نوع اتفاقاتی که در آن می افتد، باید به ابزار مناسب با آن متوسل شویم که چیزی جز خبرهای غیبی از طریق انبیاء و اولیای الهی نیست.

که اگر از این طریق پی جویی کنیم، انواع مختلفی از فایده های رفتن به زیارت قبور را خواهیم دید:

1-فایده به حال شخصی که در قبر خوابیده:

در نگاه ایمانی و توجه به عالم غیب، مردن را پایان کار نمی بینیم، بلکه مرگ یک نوع انتقال از عالمی به عالم دیگر است. بنابراین احوال آن کس که از دنیا رفته، می تواند با زیارت ما متحول شود کما اینکه در حدیثی از امام صادق(ع) سؤال شد: زمانی که شخص بر قبر پدرش و قبر افراد دیگر اعم از این که نزدیک قبر پدرش باشند یا قبوری که دورتر هستند، حضور پیدا کند، آیا نفعی برای اهل قبور دارد؟ امام(ع) فرمود: بله برای اهل قبور نفع دارد. همان طوری که برای شما هدیه‌ای آورند، شاد و خوشحال می‌شوید، آن‌ها هم از حضور شما خوشحال می‌شوند.( میزان الحکمه، ج 2، ص 1200، ح 7988.)

البته فایده رساندن به آن عزیزی که از دنیا رفته، بیشتر در گرو نوع اعمالی است که انجام می دهیم. کما اینکه از رسول خدا (ص) نقل شده که فرمود : روزی حضرت عیسی روح الله از مسیری عبور می کرد و گذر او از قبری افتاد و آثار عذاب را در آن مشاهده کرد، ولی بعد از مدتی دوباره از همان جا عبور می کرد، اثری از عذاب صاحب قبر ندید، علت را از خداوند پرسید، به او وحی شد: یا روح الله ! انه ادرک له ولد صالح فاصلح طریقا و آوی یتیما فغفرت له بما عمل ابنه؛ (سفینه البحار، ج2 ، ص 730) یعنی از او فرزند صالحی بجای مانده بود، فرزند در این مدت راهی را برای آسایش رهگذران اصلاح نمود و یتیمی را پناه داد و من گناه پدر او را بر اثر عمل فرزند نیکوکارش بخشیدم.

2-فایده به حال کسی که به زیارت مردگان رفته:

از آن جا که عمل ما در فایده بخشی به مردگان تاثیر می گذارد، پس انجام دهنده خود فعل نیز حتما بهره هایی از عمل خود خواهد برد. و در این زمینه نیز روایات فراوانی داریم از جمله اینکه:

حضرت علی(ع) می‌فرماید: "اموات خود را زیارت کنید چون آن‌ها به خاطر زیارت شما خوشحال می‌شوند و شخص کنار قبر پدر و مادرش بعد از این که برای آن‌ها دعا کرد، می‌تواند حاجات خود را طلب نماید".( وسائل الشیعه، ج 2، ص 878، ح 5.)

همچنین از حضرت علی(ع)  وارد شده، حضرت فرمود که: از حضرت رسول(ص) شنیدم که فرمود: شخصی که به زیارت اهل قبور می‌رود، پنجاه سال گناهش آمرزیده می‌شود. (میزان الحکمه، ج 2، ص 1201، ح 7992.)

و از جمله امام رضا سلام الله علیه هم نقل شده که فرمودند: (هر کسی نزد قبر برادر مؤمن خود برود و دست خود را سر قبر نهد و هفت مرتبه سورة (إنّا أنزلناه فی لیلة القدر) را بخواند، در روز فزع اکبر (قیامت) از ترس بزرگ ایمن گردد. (مفاتیح الجنان، مبحث زیارت قبور مؤمنین)
و نکته آخر آنکه حتی اگر روایات را مد نظر قرار ندهیم، همچنان می توانیم بعضی از فایده های زیارت اهل قبور را درک کنیم. زیارت اهل قبور ما را به یاد آینده ای که در انتظارمان است، می اندازد. و کمک می کند خود را برای سفر اخروی مهیا کنیم. و آنچنان غرق در مادیات نشویم که تمام همت و توجه مان به عالم مادی معطوف شود.