آیا رحمت وسیع خدا سبب نمی شود یزید و امثال او بخشیده شوند؟

خدای متعال بسیار بخشنده و توبه پذیر است و به انواع مختلف این را برای بندگانش بیان کرده است:

(إِنَّ اللَّهَ تَوَّابٌ رَحیمٌ[حجرات/12] خداوند توبه‌ پذیر و مهربان است.)
(إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحیمٌ[مزمل/20] خداوند آمرزنده و مهربان است.)
(إِنَّ اللَّهَ کانَ عَفُوًّا غَفُوراً[نساء/43] خداوند، بخشنده و آمرزنده است.)

و حتی توبه پذیری خدای متعال تا بدانجا پیش می رود که زشتی استحاله شده، و به زیبایی تبدیل می شود:
(یُبَدِّلُ اللَّهُ سَیِّئاتِهِمْ حَسَناتٍ[فرقان/70] خداوند گناهان آنان را به حسنات مبدّل می ‌کند.)

اما باید برای فهم صحیح از صفت بخشش و رحمت الهی، از سایر صفات الهی غافل نشویم و اصولا در شناسایی هر صفتی از صفات الهی، باید در نظر داشته باشیم که خدای متعال دارای تمام صفات جمال و جلال است و تمام این صفات با هم وحدت داشته و با ذات او یکی است.
بنابراین زمانی که عفو و بخشش خدا را در نظر می گیریم، نباید آن را به گونه ای بفهمیم که مثلا خلاف حکمت شود. خدای متعال آن قدر بخشنده و مهربان است که می تواند گناهکارترین گناهکاران را نیز بیامرزد و حتی شیطان نیز در رحمت خدا طمع می کند.  اما اگر خدا بخواهد همه گناهکاران را بیامرزد، خلقت انس و جن لغو خواهد شد! چون خدای متعال آنها را آفریده تا امتحان نموده و هر کدام را به جزای عمل خویش برساند. و اگر بنا باشد همه را ببخشد، خلقت و امتحان الهی تنها یک بازیچه بوده است، بنابراین ممکن نیست که خدای متعال همه را ببخشد:
(أَ فَمَنْ کانَ مُؤْمِناً کَمَنْ کانَ فاسِقاً لا یَسْتَوُونَ[سجده/18] آیا کسی که باایمان باشد همچون کسی است که فاسق است؟! نه، هرگز این دو برابر نیستند.)

و برای همین حکمت و هدفمندی خلقت است که علیرغم رحمت واسعه خدای متعال، وعده جهنم حتمی شده است:
(وَ تَمَّتْ کَلِمَةُ رَبِّکَ لَأَمْلَأَنَّ جَهَنَّمَ مِنَ الْجِنَّةِ وَ النَّاسِ أَجْمَعینَ[هود/119] و فرمان پروردگارت قطعی شده که: جهنّم را از همه (سرکشان و طاغیان) جنّ و انس پر خواهم کرد.)

همچنین می توان با اصلی که بیان شده، ابعاد دیگر مساله غفران الهی را درک کرد. خدای بخشنده و مهربان، غیور نیز هست و کسانی که سنت های او را می شکنند، بدون عقوبت رها نمی کند! خدای متعال منتقم نیز هست و سزای اعمال را به شخص می چشاند و ... .
به عبارت دیگر ما باید بنگریم که محل اصلی تجلی هر صفت کجاست. غفران الهی در جایی متجلی می شود که شخص در صدد اصلاح و جبران باشد و در اینجا خدای جبّار (به معنای جبران کننده مثل شکسته بند) با غفران و رحمت، شخص را در اصلاح مسیر کمک می کند. بنابر همین امکان ندارد که خدای متعال مشرک را ببخشد! چون ذات مشرک هیچ جای اصلاحی باقی نگذاشته است:
(إِنَّ اللَّهَ لا یَغْفِرُ أَنْ یُشْرَکَ بِهِ[نساء/116] خداوند، شرک به او را نمی ‌آمرزد.)

با توج به مطالب بالا، می یابیم که سیستم کاملا نظام مندی در پیش روی انسان است. و نباید بخشش خدای متعال را مانند پارتی بازی و شتر دیدی، ندیدی و ... دانست. بلکه باید دانست در این سیستم حکیمانه، بخشش و مغفرت و جبران، برای کسی است که مسیر خود را تغییر داده و این تغییر مسیر تنها لقلقه زبان نباشد.