در جواب اجمالی می توان گفت که فرد بهشتی هر چه طلب کند، برایش برآورده می شود و در بهشت احساس محرومیت نسبت به امری وجود ندارد. اما درباره مساله همسر بهشتی برای زنان باید گفت که: در قرآن مجید این بشارت داده شده است که مؤمنان در صورتی که همسران و فرزندانشان نیز مؤمن باشند در کنار یکدیگر خواهند بود. بنابراین برقرار بودن زناشویی مختص مردان نیست و حکم همسری برای زنان نیز صدق می کند. (ادْخُلُوا الْجَنَّةَ أَنْتُمْ وَ أَزْواجُکُمْ تُحْبَرُونَ؛[زخرف/70] وارد بهشت شوید شما و همسرانتان در نهایت شادباشی) (هُمْ وَ أَزْواجُهُمْ فی ظِلالٍ عَلَی الْأَرائِکِ مُتَّکِؤُنَ؛[یس/56] آنها و همسرانشان در سایه های قصرها و درختان بهشتی بر تختها تکیه کرده اند) (رَبَّنا وَ أَدْخِلْهُمْ جَنَّاتِ عَدْنٍ الَّتی وَعَدْتَهُمْ وَ مَنْ صَلَحَ مِنْ آبائِهِمْ وَ أَزْواجِهِمْ وَ ذُرِّیَّاتِهِمْ إِنَّکَ أَنْتَ الْعَزیزُ الْحَکیمُ؛[مؤمن/8] پروردگارا، آنان را به باغهای جاوید که وعده شان داده ای با هر که از پدران و همسران و فرزندانشان که به صلاح آمده اند داخل کن؛ زیرا تو خود ارجمند و حکیمی) (جَنَّاتُ عَدْنٍ یَدْخُلُونَها وَ مَنْ صَلَحَ مِنْ آبائِهِمْ وَ أَزْواجِهِمْ وَ ذُرِّیَّاتِهِمْ وَ...؛[رعد/23] بهشتهای عدن که آنان با پدران و همسرانشان و فرزندانشان که درستکارند، در آن داخل می شوند و...) اما درباره حور العین اختلاف نظر است، عده ای مثل آیت الله مکارم معتقدند که حوری مذکر نیز داریم: (حور" جمع" حوراء" و" احور" به کسی گفته می شود که سیاهی چشمش کاملا مشکی و سفیدی آن کاملا شفاف باشد، و یا به طور کلی کنایه از جمال و زیبایی کامل است، چرا که زیبایی بیش از همه در چشمان تجلی می کند، و" عین"جمع" اعین" و "عیناء" به معنی درشت چشم است، و به این ترتیب کلمه" حور" و" عین" بر مذکر و مؤنث هر دو اطلاق میشود و مفهوم گسترده ای دارد که همه همسران بهشتی را شامل میشود، همسران زن برای مردان با ایمان و همسران مرد برای زنان مؤمن)[1] و برخی نظیر علامه طباطبایی(ره) حور العین را مونث دانسته اند: کلمه "حور" جمع حوراء است، که به معنای زنی است که سفیدی چشمش بسیار سفید، و سیاهی آن نیز بسیار سیاه باشد، و یا به معنای زنی است که دارای چشمانی سیاه چون چشم آهو باشد. و کلمه "عین" جمع کلمه "عیناء" یعنی درشت چشم است.[2] البته باید به این نکته نیز توجه کرد که علیرغم وجود نکاح با حور العین، هر جا که سخن از حور العین هست، منظور نکاح نیست: ( " وَ زَوَّجْناهُمْ بِحُورٍ عِینٍ"[طور/20]- منظور از" تزویج" قرین شدن دو نفر با همند. و معنای جمله این است که: ما ایشان را قرین حور العین کردیم، نه اینکه میان آنان عقد زناشویی برقرار ساختیم، به دلیل اینکه فرموده:" بحور عین" و تزویج را با حرف" باء" متعدی کرده و اگر منظور از تزویج نکاح به عقد بود احتیاج به حرف باء نبود)[3] دلیل مسلم اینکه منظور از زوجیت در همه جا، نکاح نیست، آیه زیر می باشد: (یهَبُ لِمَن یَشَاءُ إِنَثًا وَ یَهَبُ لِمَن یَشَاءُ الذُّکُورَ * أَوْ یُزَوِّجُهُمْ ذُکْرَانًا وَ إِنَثًا وَ یجَعَلُ مَن یَشَاءُ عَقِیمًا؛[شوری، آیات 49-50] به هر که بخواهد دختر می بخشد و به هر که بخواهد پسر می بخشد. * و یا هم پسر دهد و هم دختر. و هر کس را بخواهد عقیم می گرداند.) در این آیه همراه بودن دو فرزند پسر و دختر برای یک شخص با عبارت "یزوجهم" آمده است. در پایان تاکید مجدد بر این نکته لازم است که بهشت، محدودیتی در مقابل خواسته های انسان ندارد. (فیها ما تَشْتَهیهِ الانْفُسُ وَ تَلَذُّ الاعْیُنُ؛[زخرف/71] در بهشت آنچه دل خواهد و چشم از آن لذت می برد موجود است) هر چند ممکن است بعضی خواسته ها از طبع ناسالم باشد. که شخص بهشتی از آن مبرا باشد.(دقت کنید) [1]. تفسیر نمونه، ج22، ص428. [2]. ترجمه المیزان، ج18، ص228. [3]. ترجمه المیزان، ج19، ص16.
در جواب اجمالی می توان گفت که فرد بهشتی هر چه طلب کند، برایش برآورده می شود و در بهشت احساس محرومیت نسبت به امری وجود ندارد. اما درباره مساله همسر بهشتی برای زنان باید گفت که: در قرآن مجید این بشارت داده شده است که مؤمنان در صورتی که همسران و فرزندانشان نیز مؤمن باشند در کنار یکدیگر خواهند بود. بنابراین برقرار بودن زناشویی مختص مردان نیست و حکم همسری برای زنان نیز صدق می کند.
(ادْخُلُوا الْجَنَّةَ أَنْتُمْ وَ أَزْواجُکُمْ تُحْبَرُونَ؛[زخرف/70] وارد بهشت شوید شما و همسرانتان در نهایت شادباشی)
(هُمْ وَ أَزْواجُهُمْ فی ظِلالٍ عَلَی الْأَرائِکِ مُتَّکِؤُنَ؛[یس/56] آنها و همسرانشان در سایه های قصرها و درختان بهشتی بر تختها تکیه کرده اند)
(رَبَّنا وَ أَدْخِلْهُمْ جَنَّاتِ عَدْنٍ الَّتی وَعَدْتَهُمْ وَ مَنْ صَلَحَ مِنْ آبائِهِمْ وَ أَزْواجِهِمْ وَ ذُرِّیَّاتِهِمْ إِنَّکَ أَنْتَ الْعَزیزُ الْحَکیمُ؛[مؤمن/8] پروردگارا، آنان را به باغهای جاوید که وعده شان داده ای با هر که از پدران و همسران و فرزندانشان که به صلاح آمده اند داخل کن؛ زیرا تو خود ارجمند و حکیمی)
(جَنَّاتُ عَدْنٍ یَدْخُلُونَها وَ مَنْ صَلَحَ مِنْ آبائِهِمْ وَ أَزْواجِهِمْ وَ ذُرِّیَّاتِهِمْ وَ...؛[رعد/23] بهشتهای عدن که آنان با پدران و همسرانشان و فرزندانشان که درستکارند، در آن داخل می شوند و...)
اما درباره حور العین اختلاف نظر است، عده ای مثل آیت الله مکارم معتقدند که حوری مذکر نیز داریم: (حور" جمع" حوراء" و" احور" به کسی گفته می شود که سیاهی چشمش کاملا مشکی و سفیدی آن کاملا شفاف باشد، و یا به طور کلی کنایه از جمال و زیبایی کامل است، چرا که زیبایی بیش از همه در چشمان تجلی می کند، و" عین"جمع" اعین" و "عیناء" به معنی درشت چشم است، و به این ترتیب کلمه" حور" و" عین" بر مذکر و مؤنث هر دو اطلاق میشود و مفهوم گسترده ای دارد که همه همسران بهشتی را شامل میشود، همسران زن برای مردان با ایمان و همسران مرد برای زنان مؤمن)[1]
و برخی نظیر علامه طباطبایی(ره) حور العین را مونث دانسته اند: کلمه "حور" جمع حوراء است، که به معنای زنی است که سفیدی چشمش بسیار سفید، و سیاهی آن نیز بسیار سیاه باشد، و یا به معنای زنی است که دارای چشمانی سیاه چون چشم آهو باشد. و کلمه "عین" جمع کلمه "عیناء" یعنی درشت چشم است.[2]
البته باید به این نکته نیز توجه کرد که علیرغم وجود نکاح با حور العین، هر جا که سخن از حور العین هست، منظور نکاح نیست: ( " وَ زَوَّجْناهُمْ بِحُورٍ عِینٍ"[طور/20]- منظور از" تزویج" قرین شدن دو نفر با همند. و معنای جمله این است که: ما ایشان را قرین حور العین کردیم، نه اینکه میان آنان عقد زناشویی برقرار ساختیم، به دلیل اینکه فرموده:" بحور عین" و تزویج را با حرف" باء" متعدی کرده و اگر منظور از تزویج نکاح به عقد بود احتیاج به حرف باء نبود)[3]
دلیل مسلم اینکه منظور از زوجیت در همه جا، نکاح نیست، آیه زیر می باشد:
(یهَبُ لِمَن یَشَاءُ إِنَثًا وَ یَهَبُ لِمَن یَشَاءُ الذُّکُورَ * أَوْ یُزَوِّجُهُمْ ذُکْرَانًا وَ إِنَثًا وَ یجَعَلُ مَن یَشَاءُ عَقِیمًا؛[شوری، آیات 49-50] به هر که بخواهد دختر می بخشد و به هر که بخواهد پسر می بخشد. * و یا هم پسر دهد و هم دختر. و هر کس را بخواهد عقیم می گرداند.)
در این آیه همراه بودن دو فرزند پسر و دختر برای یک شخص با عبارت "یزوجهم" آمده است.
در پایان تاکید مجدد بر این نکته لازم است که بهشت، محدودیتی در مقابل خواسته های انسان ندارد.
(فیها ما تَشْتَهیهِ الانْفُسُ وَ تَلَذُّ الاعْیُنُ؛[زخرف/71] در بهشت آنچه دل خواهد و چشم از آن لذت می برد موجود است)
هر چند ممکن است بعضی خواسته ها از طبع ناسالم باشد. که شخص بهشتی از آن مبرا باشد.(دقت کنید)
[1]. تفسیر نمونه، ج22، ص428.
[2]. ترجمه المیزان، ج18، ص228.
[3]. ترجمه المیزان، ج19، ص16.
- [سایر] در کدام سوره اسم حور العین به احترام حضرت زهرا (س) نیامده است؟
- [سایر] در کدام سوره اسم حور العین به احترام حضرت زهرا (س) نیامده است؟
- [سایر] «حور العین» در میان اعراب مرسوم بوده، آیا قرآن از اعراب گرفته است؟
- [سایر] در کدام سوره اسم حور العین به احترام حضرت زهرا (س) نیامده است؟
- [سایر] آیا حور العین فرشته است و آیا مؤمنین با آن ها ازدواج می کنند؟
- [سایر] چرا کسانی ما را از دوستی با جنس مخالف نهی می کنند، که خود در آرزوی آغوش حور العین هستند؟
- [سایر] تزویج حورالعین در بهشت آیا فقط برای مردان است؟ اگر چنین است، زنان چه تکلیفی خواهند داشت؟
- [سایر] از دیدگاه قرآن نعمت های روحانی ومعنوی بهشت چیست؟
- [سایر] آیا مردها در بهشت با حوریان بهشتی ازدواج میکنند؟ و هر حوری میتواند فقط یک شوهر داشته باشد؟ آیا برای زنها نیز حور العینهای مردانه وجود دارد؟
- [سایر] چرا خداوند بیشتر بهشت را با نعمت های مادیات آن توصیف کرده است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] در جماعتی که مردان و زنان شرکت دارند اذان و اقامه نماز جماعت را باید مرد بگوید، ولی در جماعت زنان اذان و اقامه زنان کافی است.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] نماز جمعه تنها توسط مردان منعقد می شود، ولی زنان هم می توانند در آن شرکت کنند.
- [آیت الله بهجت] رقصیدن زن در مجالس زنان، و یا مرد در مجالس مردان اشکال دارد و احتیاط واجب در ترک است.
- [آیت الله نوری همدانی] نماز جمعه تنها توسّط مردان مُنعَقد می شود ، ولی زنان هم می تواند در آن شرکت کنند .
- [آیت الله مکارم شیرازی] نماز خواندن با لباس طلا بافت برای مردان جایز نیست و نماز را باطل می کند، ولی برای زنان در صورتی که اسراف نباشد اشکالی ندارد، در غیر حال نماز نیز پوشیدن چنین لباسی برای مردان حرام است.
- [آیت الله شبیری زنجانی] پوشیدن لباس طلاباف برای مردان حرام است و نماز با آن باطل است؛ ولی برای زنان در نماز و غیر نماز اشکال ندارد.
- [آیت الله مظاهری] اختلاط مردان و زنان نامحرم اگر موجب گناه و تحریک باشد حرام است، بلکه اگر ترس مفسده باشد نیز حرام است.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] شرط پنجم پوشیدن لباس طلا باف برای مردان حرام است و نماز با آن باطل است؛ ولی برای زنان در نماز و غیر نماز اشکال ندارد.
- [آیت الله خوئی] (شرط پنجم) پوشیدن لباس طلاباف برای مردان حرام است و نماز با آن باطل است، ولی برای زنان در نماز در نماز و غیر نماز اشکال ندارد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] احتیاط آن است که مرد لباس مخصوص زنان و زن لباس مخصوص مردان را نپوشد، ولی نماز با آن اشکال ندارد.