در کدام سوره اسم حور العین به احترام حضرت زهرا (س) نیامده است؟
سوره "انسان" که به نام های "دهر" و "ل أتی" نیز خوانده می شود، دارای آیاتی است که درباره اهل بیت (ع) نازل شده و شأن و منزلت آنها را نشان می دهد. مهم ترین این آیات، آیه 8 و 9 می باشد: "وَ یُطْعِمُونَ الطَّعَامَ عَلیَ‏ حُبِّهِ مِسْکِینًا وَ یَتِیمًا وَ أَسِیرًا * إِنمَّا نُطْعِمُکمُ‏ْ لِوَجْهِ اللَّهِ لَا نُرِیدُ مِنکمُ‏ْ جَزَاءً وَ لَا شُکُورًا".[1]   در ادامه این آیات، تعدادی از اوصاف و نعمت های بهشتی را ذکر می کند:   در آنجا بر تخت‏ها تکیه می‏زنند، در حالی که آفتابی [که از گرمایش ناراحت شوند] و سرمایی [که از سختی‏اش به زحمت افتند] نمی‏بینند، و سایه‏های درختان به آنان نزدیک و میوه‏هایش به آسانی در دسترس است، و ظرف‏هایی از نقره فام، و قدح‏هایی بلورین [که پر از غذا و نوشیدنی است‏] پیرامون آنان می‏گردانند.[2]   و آیات دیگری از نعمت های بهشتی که بیانشان در این جا ضرورتی ندارد. آنچه در این جا قابل توجه است، این است که از حور العین که جزو نعمت های بهشتی است و غالباً در شمارش نعمت های بهشتی ذکری از آن وجود دارد، در این جا ذکر نشده است. این امر با توجه به آنکه نعمت های بهشتی بعد از مناقب اهل بیت به شمارش آمده، بعضی از مفسران را به تحلیل هایی وا داشته است:   « به گفته جمعی از دانشمندان اسلامی از جمله "آلوسی" مفسر معروف اهل سنت، بسیاری از نعمت های بهشتی در این سوره بر شمرده شده است، ولی از "حور العین" که غالبا در قرآن مجید در عداد نعمت های بهشتی آمده، مطلقاً سخنی مطرح نیست، ممکن است این امر به خاطر نزول این سوره درباره فاطمه زهرا و همسر و فرزندانش ‏باشد که به احترام بانوی اسلام (س) ذکری از "حور" به میان نیامد!».[3]   این آیات تنها موردی در قرآن است که بعضی از مفسران قائل شده اند به احترام حضرت زهرا (س) نامی از حور العین در میان نعمت های بهشتی برده نشده است.   البته این نظر آلوسی، عقیده ای استحسانی است؛ زیرا بخش های دیگری از قرآن نیز وجود دارد که بدون آن که اشاره به خصوصیات حضرت زهرا (س) در آن وجود داشته باشد، اما از حور العین نیز در میان نعمت های بهشتی سخنی به میان نیامده است که نمونه آن را می توان در سوره بعد از "انسان" یعنی سوره "مرسلات" مشاهده کرد.[4]   گفتنی است که رد این نظریه، ذره ای از شأن و مقام آن حضرت کم نمی کند و اگر به لحاظ تفسیری دلیلی بر این قول نیافتیم و حتی اگر اسم حور العین در این جا ذکر شده بود، بی احترامی به حضرت زهرا (س) به شمار نمی آمد.       [1]   . و غذا را در عین دوست داشتنش به مسکین و یتیم و اسیر انفاق می‏کنند. [و می‏گویند:] ما شما را فقط برای خشنودی خدا اطعام می‏کنیم و انتظار هیچ پاداش و سپاسی را از شما نداریم. [2]   . انسان، 13- 15. [3]   . مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج 25، ص 348، دار الکتب الإسلامیة، چاپ اول، تهران، 1374 ش. [4]   . و نیز کهف، 31؛ توبه، 72؛ حج 23-24 و ...  
عنوان سوال:

در کدام سوره اسم حور العین به احترام حضرت زهرا (س) نیامده است؟


پاسخ:

سوره "انسان" که به نام های "دهر" و "ل أتی" نیز خوانده می شود، دارای آیاتی است که درباره اهل بیت (ع) نازل شده و شأن و منزلت آنها را نشان می دهد. مهم ترین این آیات، آیه 8 و 9 می باشد: "وَ یُطْعِمُونَ الطَّعَامَ عَلیَ‏ حُبِّهِ مِسْکِینًا وَ یَتِیمًا وَ أَسِیرًا * إِنمَّا نُطْعِمُکمُ‏ْ لِوَجْهِ اللَّهِ لَا نُرِیدُ مِنکمُ‏ْ جَزَاءً وَ لَا شُکُورًا".[1]   در ادامه این آیات، تعدادی از اوصاف و نعمت های بهشتی را ذکر می کند:   در آنجا بر تخت‏ها تکیه می‏زنند، در حالی که آفتابی [که از گرمایش ناراحت شوند] و سرمایی [که از سختی‏اش به زحمت افتند] نمی‏بینند، و سایه‏های درختان به آنان نزدیک و میوه‏هایش به آسانی در دسترس است، و ظرف‏هایی از نقره فام، و قدح‏هایی بلورین [که پر از غذا و نوشیدنی است‏] پیرامون آنان می‏گردانند.[2]   و آیات دیگری از نعمت های بهشتی که بیانشان در این جا ضرورتی ندارد. آنچه در این جا قابل توجه است، این است که از حور العین که جزو نعمت های بهشتی است و غالباً در شمارش نعمت های بهشتی ذکری از آن وجود دارد، در این جا ذکر نشده است. این امر با توجه به آنکه نعمت های بهشتی بعد از مناقب اهل بیت به شمارش آمده، بعضی از مفسران را به تحلیل هایی وا داشته است:   « به گفته جمعی از دانشمندان اسلامی از جمله "آلوسی" مفسر معروف اهل سنت، بسیاری از نعمت های بهشتی در این سوره بر شمرده شده است، ولی از "حور العین" که غالبا در قرآن مجید در عداد نعمت های بهشتی آمده، مطلقاً سخنی مطرح نیست، ممکن است این امر به خاطر نزول این سوره درباره فاطمه زهرا و همسر و فرزندانش ‏باشد که به احترام بانوی اسلام (س) ذکری از "حور" به میان نیامد!».[3]   این آیات تنها موردی در قرآن است که بعضی از مفسران قائل شده اند به احترام حضرت زهرا (س) نامی از حور العین در میان نعمت های بهشتی برده نشده است.   البته این نظر آلوسی، عقیده ای استحسانی است؛ زیرا بخش های دیگری از قرآن نیز وجود دارد که بدون آن که اشاره به خصوصیات حضرت زهرا (س) در آن وجود داشته باشد، اما از حور العین نیز در میان نعمت های بهشتی سخنی به میان نیامده است که نمونه آن را می توان در سوره بعد از "انسان" یعنی سوره "مرسلات" مشاهده کرد.[4]   گفتنی است که رد این نظریه، ذره ای از شأن و مقام آن حضرت کم نمی کند و اگر به لحاظ تفسیری دلیلی بر این قول نیافتیم و حتی اگر اسم حور العین در این جا ذکر شده بود، بی احترامی به حضرت زهرا (س) به شمار نمی آمد.       [1]   . و غذا را در عین دوست داشتنش به مسکین و یتیم و اسیر انفاق می‏کنند. [و می‏گویند:] ما شما را فقط برای خشنودی خدا اطعام می‏کنیم و انتظار هیچ پاداش و سپاسی را از شما نداریم. [2]   . انسان، 13- 15. [3]   . مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج 25، ص 348، دار الکتب الإسلامیة، چاپ اول، تهران، 1374 ش. [4]   . و نیز کهف، 31؛ توبه، 72؛ حج 23-24 و ...  





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین