چرا خدا زمان قیامت را طولانی کرده است؟
شاید از یک منظر قیامت هرگز یک اتفاق دور به نظر نیاید! چون دور و نزدیک بودن امری نسبی است و باید بنگریم که با چه چیز مقایسه می کنیم تا دور و نزدیک بودن روشن شود. کسانی که در قیامت قرار می گیرند، تمام زندگی دنیایی خود را به اندازه یک نصفه روز می دانند! (وَ یَوْمَ یَحْشُرُهُمْ کَأَنْ لَمْ یَلْبَثُوا إِلاَّ ساعَةً مِنَ النَّهارِ یَتَعارَفُونَ بَیْنَهُم[یونس/45] (به یاد آور) روزی را که (خداوند) آنها را جمع (و محشور) می‌سازد آن چنان که (احساس می‌کنند) گویی جز ساعتی از روز، (در دنیا) توقّف نکردند به آن مقدار که یکدیگر را (ببینند و) بشناسند!)   کما اینکه در آیات متعددی قیامت نزدیک دانسته شده است: (وَ ما یُدْریکَ لَعَلَّ السَّاعَةَ تَکُونُ قَریباً[احزاب/63] و چه می‌دانی شاید قیامت نزدیک باشد.) (إِنَّهُمْ یَرَوْنَهُ بَعیداً * وَ نَرَئهُ قَرِیبًا[معارج/6-7] زیرا آنها آن روز را دور می ‌بینند، و ما آن را نزدیک می ‌بینیم!) (إِنَّا أَنْذَرْناکُمْ عَذاباً قَریباً یَوْمَ یَنْظُرُ الْمَرْءُ ما قَدَّمَتْ یَداهُ وَ یَقُولُ الْکافِرُ یا لَیْتَنی‌ کُنْتُ تُراباً[نباء/40] و ما شما را از عذاب نزدیکی بیم دادیم! این عذاب در روزی خواهد بود که انسان آنچه را از قبل با دستهای خود فرستاده می‌بیند، و کافر می ‌گوید: (ای کاش خاک بودم (و گرفتار عذاب نمی ‌شدم)!) و اینکه قیامت پس از زندگی انسان های بسیاری فرا می رسد، به دلیل حکمت الهی در اصل خلقت است. خدای متعال انسان ها را آفریده تا به آنها مجال رشد و ترقی بدهد و آنها را در این دنیا بیازماید. و اگر بنا بود قبل از تولد انسانها و زندگی آنها قیامت فرا برسد، خلقت انسان بی معنا می شد. البته اگر منظور شما از طولانی بودن زمان روز قیامت است، که چرا همان یک روز، روز طولانی ای است، باید بگوییم که زمان روز قیامت برای افراد مختلف متفاوت است. و طولانی شدن روز قیامت برای گناهکاران و نوعی عذاب آنهاست. در حالی که خدای متعال سریع الحساب است و افراد مومن، به چشم برهم زدنی از پل صراط می گذرند. در واقع طولانی کردن روز قیامت، یک نوع عذاب است و با تامل در استرس و اضطراب زمان امتحان این معنا به خوبی روشن می شود. زمانی که انسان منتظر نتیجه آزمون است و نتیجه آزمون در سرنوشت او بسیار اثر گذار است، تاخیر در اعلام نتیجه بسیار دردآور می شود، از همین رو، گناهکاران مستحق طولانی شدن زمان قیامت هستند. (تَعْرُجُ الْمَلائِکَةُ وَ الرُّوحُ إِلَیْهِ فی‌ یَوْمٍ کانَ مِقْدارُهُ خَمْسینَ أَلْفَ سَنَةٍ[معارج/4] ملائکه و روح در روزی که مقدار آن پنجاه هزار سال است (یعنی در روز قیامت) به سوی او عروج می‌کنند.) این درباره مجرمان و ظالمان و کافران است، لذا در حدیثی از" ابو سعید خدری" آمده است که بعد از نزول این آیه کسی عرض کرد ای رسول خدا! چقدر آن روز طولانی است؟ فرمود: ... " قسم به کسی که جان محمد به دست او است آن روز برای مؤمن سبک و آسان می‌شود آسانتر از یک نماز واجب که در دنیا می‌خواند"[1] [1].  تفسیر نمونه، ج‌25، ص: 17.
عنوان سوال:

چرا خدا زمان قیامت را طولانی کرده است؟


پاسخ:

شاید از یک منظر قیامت هرگز یک اتفاق دور به نظر نیاید! چون دور و نزدیک بودن امری نسبی است و باید بنگریم که با چه چیز مقایسه می کنیم تا دور و نزدیک بودن روشن شود.

کسانی که در قیامت قرار می گیرند، تمام زندگی دنیایی خود را به اندازه یک نصفه روز می دانند!

(وَ یَوْمَ یَحْشُرُهُمْ کَأَنْ لَمْ یَلْبَثُوا إِلاَّ ساعَةً مِنَ النَّهارِ یَتَعارَفُونَ بَیْنَهُم[یونس/45] (به یاد آور) روزی را که (خداوند) آنها را جمع (و محشور) می‌سازد آن چنان که (احساس می‌کنند) گویی جز ساعتی از روز، (در دنیا) توقّف نکردند به آن مقدار که یکدیگر را (ببینند و) بشناسند!)
 
کما اینکه در آیات متعددی قیامت نزدیک دانسته شده است:

(وَ ما یُدْریکَ لَعَلَّ السَّاعَةَ تَکُونُ قَریباً[احزاب/63] و چه می‌دانی شاید قیامت نزدیک باشد.)

(إِنَّهُمْ یَرَوْنَهُ بَعیداً * وَ نَرَئهُ قَرِیبًا[معارج/6-7] زیرا آنها آن روز را دور می ‌بینند، و ما آن را نزدیک می ‌بینیم!)

(إِنَّا أَنْذَرْناکُمْ عَذاباً قَریباً یَوْمَ یَنْظُرُ الْمَرْءُ ما قَدَّمَتْ یَداهُ وَ یَقُولُ الْکافِرُ یا لَیْتَنی‌ کُنْتُ تُراباً[نباء/40] و ما شما را از عذاب نزدیکی بیم دادیم! این عذاب در روزی خواهد بود که انسان آنچه را از قبل با دستهای خود فرستاده می‌بیند، و کافر می ‌گوید: (ای کاش خاک بودم (و گرفتار عذاب نمی ‌شدم)!)

و اینکه قیامت پس از زندگی انسان های بسیاری فرا می رسد، به دلیل حکمت الهی در اصل خلقت است. خدای متعال انسان ها را آفریده تا به آنها مجال رشد و ترقی بدهد و آنها را در این دنیا بیازماید. و اگر بنا بود قبل از تولد انسانها و زندگی آنها قیامت فرا برسد، خلقت انسان بی معنا می شد.

البته اگر منظور شما از طولانی بودن زمان روز قیامت است، که چرا همان یک روز، روز طولانی ای است، باید بگوییم که زمان روز قیامت برای افراد مختلف متفاوت است. و طولانی شدن روز قیامت برای گناهکاران و نوعی عذاب آنهاست. در حالی که خدای متعال سریع الحساب است و افراد مومن، به چشم برهم زدنی از پل صراط می گذرند. در واقع طولانی کردن روز قیامت، یک نوع عذاب است و با تامل در استرس و اضطراب زمان امتحان این معنا به خوبی روشن می شود. زمانی که انسان منتظر نتیجه آزمون است و نتیجه آزمون در سرنوشت او بسیار اثر گذار است، تاخیر در اعلام نتیجه بسیار دردآور می شود، از همین رو، گناهکاران مستحق طولانی شدن زمان قیامت هستند.

(تَعْرُجُ الْمَلائِکَةُ وَ الرُّوحُ إِلَیْهِ فی‌ یَوْمٍ کانَ مِقْدارُهُ خَمْسینَ أَلْفَ سَنَةٍ[معارج/4] ملائکه و روح در روزی که مقدار آن پنجاه هزار سال است (یعنی در روز قیامت) به سوی او عروج می‌کنند.)

این درباره مجرمان و ظالمان و کافران است، لذا در حدیثی از" ابو سعید خدری" آمده است که بعد از نزول این آیه کسی عرض کرد ای رسول خدا! چقدر آن روز طولانی است؟ فرمود: ... " قسم به کسی که جان محمد به دست او است آن روز برای مؤمن سبک و آسان می‌شود آسانتر از یک نماز واجب که در دنیا می‌خواند"[1]

[1].  تفسیر نمونه، ج‌25، ص: 17.





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین