چگونه افراد لج بازی که مطالب دینی را قبول نمی کنند، متقاعد کنیم؟
باید دقت کنیم که  نسبت به دیگران وظیفه ما چقدر و چیست! دغدغه داشتن نسبت به دیگران بسیار نیکوست، تا آن جا که قرآن خطاب به پیامبر (ص) این گونه می فرماید: فَلَعَلَّکَ بَاخِعٌ نَّفْسَکَ عَلیَ ءَاثَارِهِمْ إِن لَّمْ یُؤْمِنُواْ بِهَاذَا الْحَدِیثِ أَسَفًا؛[1] شاید اگر به این سخن ایمان نیاورند، خویشتن را به خاطرشان از اندوه هلاک سازی. قانع کردن دیگران همیشه ممکن نیست. چون انسان ها اگر تسلیم منطق باشند، می توان با گفتگو و دلیل آن ها را قانع کرد. اما هنگامی که تحت تاثیر عادت ها، هیجان ها و احساسات، خواسته های نفسانی و ... باشند، به سختی دست از شیوه و روش خود بر می دارند.  ایجاد تغییر در گرایش های یک فرد و غالب کردن منطق بر خواسته های غیر منطقی اش، ممکن است نیاز به زمان طولانی و صرف کردن انرژی بسیار داشته باشد. و در هر شخصی ممکن است به روشی مخصوص به او لازم باشد. و در بعضی نیز به هیچ وجه ممکن نباشد: وَ ما یَسْتَوِی الْأَحْیاءُ وَ لاَ الْأَمْواتُ إِنَّ اللَّهَ یُسْمِعُ مَنْ یَشاءُ وَ ما أَنْتَ بِمُسْمِعٍ مَنْ فِی الْقُبُورِ؛[2] و زندگان و مردگان نیز یکسان نیستند، که همانا خدا هدایت خویش را به هر که خواهد می ‌شنواند و تو چیزی را به کسانی که در گورستان (کفر و جهالت) فرو رفته ‌اند نمی ‌شنوانی. بعضی از انسان ها، مرده متحرک هستند و هرگز تسلیم حقیقت نمی شوند و هر چقدر هم دلیل و بینه در مقابلشان اقامه شود، نمی پذیرند. داستان های بسیاری از این گروه های معاند را در قرآن می توانید، ببینید، تا آنجا که قرآن می فرماید: وَ لَوْ أَنَّنا نَزَّلْنا إِلَیْهِمُ الْمَلائِکَةَ وَ کَلَّمَهُمُ الْمَوْتی‌ وَ حَشَرْنا عَلَیْهِمْ کُلَّ شَیْ‌ءٍ قُبُلاً ما کانُوا لِیُؤْمِنُوا إِلاَّ أَنْ یَشاءَ اللَّهُ وَ لکِنَّ أَکْثَرَهُمْ یَجْهَلُونَ؛[3] (و حتّی) اگر فرشتگان را بر آنها نازل می ‌کردیم، و مردگان با آنان سخن می ‌گفتند، و همه چیز را در برابر آنها جمع می ‌نمودیم، هرگز ایمان نمی ‌آوردند مگر آنکه خدا بخواهد! ولی بیشتر آنها نمی ‌دانند!   پس بهتر است واقع بین باشیم و تنها سعی کنیم بیان منطقی و شفاف خود را داشته باشیم و پس از انجام وظیفه امر به معروف، تمام توجه و همتان صرف اصلاح خودمان باشد. (اگر چه باید وظیفه امر به معروف را نیز از این جهت که وظیفه ای بر دوش خودمان است، انجام دهیم. ) یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا عَلَیْکُمْ أَنْفُسَکُمْ لا یَضُرُّکُمْ مَنْ ضَلَّ إِذَا اهْتَدَیْتُمْ؛[4] ای کسانی که ایمان آورده ‌اید! مراقب خود باشید! اگر شما هدایت یافته ‌اید، گمراهی کسانی که گمراه شده ‌اند، به شما زیانی نمی ‌رساند. [1]. عنکبوت آیه 6. [2]. فاطر آیه 22. [3]. انعام آیه 111. [4]. مائده آیه 105.
عنوان سوال:

چگونه افراد لج بازی که مطالب دینی را قبول نمی کنند، متقاعد کنیم؟


پاسخ:

باید دقت کنیم که  نسبت به دیگران وظیفه ما چقدر و چیست! دغدغه داشتن نسبت به دیگران بسیار نیکوست، تا آن جا که قرآن خطاب به پیامبر (ص) این گونه می فرماید:
فَلَعَلَّکَ بَاخِعٌ نَّفْسَکَ عَلیَ ءَاثَارِهِمْ إِن لَّمْ یُؤْمِنُواْ بِهَاذَا الْحَدِیثِ أَسَفًا؛[1] شاید اگر به این سخن ایمان نیاورند، خویشتن را به خاطرشان از اندوه هلاک سازی.
قانع کردن دیگران همیشه ممکن نیست. چون انسان ها اگر تسلیم منطق باشند، می توان با گفتگو و دلیل آن ها را قانع کرد. اما هنگامی که تحت تاثیر عادت ها، هیجان ها و احساسات، خواسته های نفسانی و ... باشند، به سختی دست از شیوه و روش خود بر می دارند.
 ایجاد تغییر در گرایش های یک فرد و غالب کردن منطق بر خواسته های غیر منطقی اش، ممکن است نیاز به زمان طولانی و صرف کردن انرژی بسیار داشته باشد. و در هر شخصی ممکن است به روشی مخصوص به او لازم باشد.
و در بعضی نیز به هیچ وجه ممکن نباشد:
وَ ما یَسْتَوِی الْأَحْیاءُ وَ لاَ الْأَمْواتُ إِنَّ اللَّهَ یُسْمِعُ مَنْ یَشاءُ وَ ما أَنْتَ بِمُسْمِعٍ مَنْ فِی الْقُبُورِ؛[2] و زندگان و مردگان نیز یکسان نیستند، که همانا خدا هدایت خویش را به هر که خواهد می ‌شنواند و تو چیزی را به کسانی که در گورستان (کفر و جهالت) فرو رفته ‌اند نمی ‌شنوانی.
بعضی از انسان ها، مرده متحرک هستند و هرگز تسلیم حقیقت نمی شوند و هر چقدر هم دلیل و بینه در مقابلشان اقامه شود، نمی پذیرند. داستان های بسیاری از این گروه های معاند را در قرآن می توانید، ببینید، تا آنجا که قرآن می فرماید:
وَ لَوْ أَنَّنا نَزَّلْنا إِلَیْهِمُ الْمَلائِکَةَ وَ کَلَّمَهُمُ الْمَوْتی‌ وَ حَشَرْنا عَلَیْهِمْ کُلَّ شَیْ‌ءٍ قُبُلاً ما کانُوا لِیُؤْمِنُوا إِلاَّ أَنْ یَشاءَ اللَّهُ وَ لکِنَّ أَکْثَرَهُمْ یَجْهَلُونَ؛[3] (و حتّی) اگر فرشتگان را بر آنها نازل می ‌کردیم، و مردگان با آنان سخن می ‌گفتند، و همه چیز را در برابر آنها جمع می ‌نمودیم، هرگز ایمان نمی ‌آوردند مگر آنکه خدا بخواهد! ولی بیشتر آنها نمی ‌دانند!
 
پس بهتر است واقع بین باشیم و تنها سعی کنیم بیان منطقی و شفاف خود را داشته باشیم و پس از انجام وظیفه امر به معروف، تمام توجه و همتان صرف اصلاح خودمان باشد. (اگر چه باید وظیفه امر به معروف را نیز از این جهت که وظیفه ای بر دوش خودمان است، انجام دهیم. )
یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا عَلَیْکُمْ أَنْفُسَکُمْ لا یَضُرُّکُمْ مَنْ ضَلَّ إِذَا اهْتَدَیْتُمْ؛[4] ای کسانی که ایمان آورده ‌اید! مراقب خود باشید! اگر شما هدایت یافته ‌اید، گمراهی کسانی که گمراه شده ‌اند، به شما زیانی نمی ‌رساند.

[1]. عنکبوت آیه 6.
[2]. فاطر آیه 22.
[3]. انعام آیه 111.
[4]. مائده آیه 105.





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین