نام کتاب حضرت نوح براساس روایات اسلامی تصریحاً بیان نشده است و در قرآن نیز از نام کتاب آن پیامبر عظیم الشأن سخنی نیامده است.
اما بعضی گفته اند که نام کتاب نوح را صحف بوده است در حالیکه این مطلب صحیح نیست و اگر چه تعبیر صحف برای پیامبران الهی، به کار برده شده است، نام کتاب اختصاصی هیچ کدام از آنها نبوده است. صحف به معنی لوح ها است که می تواند به هر کتاب آسمانی گفته شود.
مرحوم علامه طباطبائی در المیزان می فرماید: کلمه" صحف" جمع صحیفه است، و عرب هر چیزی را که در آن مطلبی نوشته شده باشد صحیفه می نامد، هم چنان که کتابش هم می‌خواند، حال چه اینکه ورقه و کاغذی باشد و یا چیز دیگری.[1]
چنانکه قرآن چنین می فرماید: (إِنَّ هذا لَفِی الصُّحُفِ الْأُولی صُحُفِ إِبْراهِیمَ وَ مُوسی[ اعلی/17 و 18] همانا این حقیقت که (آخرت بهتر و جاویدان و ابدی است) در کتاب پیامبران پیشین نیز آمده همانطوریکه در قرآن این خبر به مردم می رسد. در کتاب ابراهیم و موسی نیز آمده است.)
بر اساس این آیه، صحف به کتابهای تمام پیامبران گفته می شود و نام کتاب خاص نیست. یا در آیه دیگر درباره کتابهای آسمانی پیامبران چنین یاد شده:
(أَ وَ لَمْ تَأْتِهِمْ بَیِّنَةُ ما فِی الصُّحُفِ الْأُولی[ طه/133] آیا خبرهای روشنی که در کتابهای (آسمانی) نخستین بوده، برای آنها نیامد؟)
(لَمْ یُنَبَّأْ بِما فِی صُحُفِ مُوسی[نجم/36] یا از آنچه در کتب موسی نازل گردیده با خبر نشده است؟)
در این آیه از تورات با نام صحف یاد کرده است. و در آیه ذیل از قرآن به صحف تعبیر کرده است:
(رَسُولٌ مِنَ اللَّهِ یَتْلُوا صُحُفاً مُطَهَّرَةً[ بینه/2] پیامبری از سوی خدا (بیاید) که صحیفه‌های پاکی را (بر آنها) بخواند.)
و بنابر نقل المیزان امام صادق (ع) فرمود آن صحفی که خدای تعالی در آیه" صُحُفِ إِبْراهِیمَ وَ مُوسی" نام می برد، نزد ما است، پرسید: آیا صحف نامبرده به صورت الواح است؟ فرمود: آری
و این روایت نشان می دهد که صحف نام کتاب خاصی نیست بلکه یک نام عام است مانند کتاب. این معنا در روایت زیر نیز دیده می شود:
و پیامبر به ابوذر فرموده... خداوند صد و چهار کتاب نازل فرموده که ده صحیفه از آن بر آدم و پنجاه صحیفه بر شعیب و سی صحیفه بر ادریس و ده صحیفه بر ابراهیم و چهار صحیفه باقی تورات و انجیل و زبور و فرقان است.[2]
بنابراین نام کتاب حضرت نوح، صحف نبود بلکه صحف نام مشترک برای تمامی کتابهای پیامبران است یا به قسمتهایی از کتابهای مقدس آسمانی صحف گفته شده و نام خاص کتاب حضرت نوح برای ما روشن نیست.
[1]. ترجمه تفسیر المیزان، ج20، ص328.
[2]. ر.ک. علامه طباطبائی، ترجمه تفسیر المیزان، ج20، ص453
