دین حضرت آدم(ع) چه دینی بوده است؟
دین الهی از حضرت آدم(ع) تا حضرت خاتم محمد مصطفی(ص) یکی بیش نیست و آن اسلام است. اسلامی که تسلیم شدن در مقابل دستورات الهی است. و تمام اختلافاتی که می بینیم، ناشی از سوء اختیار انسان هاست: (إِنَّ الدِّینَ عِنْدَ اللَّهِ الْإِسْلامُ وَ مَا اخْتَلَفَ الَّذینَ أُوتُوا الْکِتابَ إِلاَّ مِنْ بَعْدِ ما جاءَهُمُ الْعِلْمُ بَغْیاً بَیْنَهُمْ؛[آل عمران/19] دین در نزد خدا، اسلام (و تسلیم بودن در برابر حق) است. و کسانی که کتاب آسمانی به آنان داده شد، اختلافی (در آن) ایجاد نکردند، مگر بعد از آگاهی و علم، آن هم به خاطر ظلم و ستم در میان خود) گرد زمان به هیچ وجه بر چهره این دین نمی نشیند، چرا که این دین مطابق فطرت و ساخت انسان است: (فَأَقِمْ وَجْهَکَ لِلدِّینِ حَنیفاً فِطْرَتَ اللَّهِ الَّتی‌ فَطَرَ النَّاسَ عَلَیْها لا تَبْدیلَ لِخَلْقِ اللَّهِ ذلِکَ الدِّینُ الْقَیِّمُ وَ لکِنَّ أَکْثَرَ النَّاسِ لا یَعْلَمُونَ؛[روم/30] پس روی خود را متوجّه آیین خالص پروردگار کن! این فطرتی است که خداوند، انسانها را بر آن آفریده دگرگونی در آفرینش الهی نیست این است آیین استوار ولی اکثر مردم نمی‌ دانند.) و بین پیامبران الهی نیز هیچ فرقی نیست و کسی که در مقابل خدای متعال تسلیم می شود، به همه انبیاء ایمان می آورد: (قُولُوا آمَنَّا بِاللَّهِ وَ ما أُنْزِلَ إِلَیْنا وَ ما أُنْزِلَ إِلی‌ إِبْراهیمَ وَ إِسْماعیلَ وَ إِسْحاقَ وَ یَعْقُوبَ وَ الْأَسْباطِ وَ ما أُوتِیَ مُوسی‌ وَ عیسی‌ وَ ما أُوتِیَ النَّبِیُّونَ مِنْ رَبِّهِمْ لا نُفَرِّقُ بَیْنَ أَحَدٍ مِنْهُمْ وَ نَحْنُ لَهُ مُسْلِمُونَ؛[بقره/136] بگویید: ما به خدا ایمان آورده ‌ایم و به آنچه بر ما نازل شده و آنچه بر ابراهیم و اسماعیل و اسحاق و یعقوب و پیامبران از فرزندان او نازل گردید، و (همچنین) آنچه به موسی و عیسی و پیامبران (دیگر) از طرف پروردگار داده شده است، و در میان هیچ یک از آنها جدایی قائل نمی ‌شویم، و در برابر فرمان خدا تسلیم هستیم (و تعصبات نژادی و اغراض شخصی، سبب نمی‌شود که بعضی را بپذیریم و بعضی را رها کنیم.)) اتصال طایفه انبیاء نسل به نسل نیز در ضمن روایتی بیان شده است: پیامبر (ص) فرمودند: (حضرت آدم از خداوند درخواست کرد برایش وصی و جانشین خوبی قرار دهد. سپس خداوند باو وحی کرد که شیث را جانشین خود قرار ده آدم شیث را بجانشینی تعیین کرد شیث پسرش شبان را وصی و جانشین خود قرار داد. شبان محلث را وصی کرد و محلث محوق را و محوق عمیشا و عمیشا با خنوخ تحویل داد که همان ادریس پیامبر است. ادریس ناحور را تعیین کرد و ناحور به نوح تحویل داد و نوح سام را جانشین خود کرد و سام به عثامر و عثامر به رعیثاشا و رعیثاشا به یافث و یافث به بره و بره بجفیسه و جفیسه به عمران و عمران بابراهیم خلیل و ابراهیم وصی خود فرزندش اسماعیل را قرار داد. اسماعیل اسحاق و اسحاق به یعقوب و یعقوب به یوسف یوسف به ثیریا و ثیریا به شعیب و شعیب به موسی بن عمران حضرت موسی به یوشع بن نون و یوشع بداود سپرد و داود سلیمان را وصی خود قرار داد و سلیمان آصف بن برخیا را و آصف به زکریا و زکریا به عیسی بن مریم و عیسی شمعون بن حمون صفا را وصی خود قرار داد و شمعون یحیی بن زکریا را و یحیی منذر را جانشین خود تعیین کرد و منذر بسلیمه سپرد و سلیمه به برده. پیامبر اکرم فرمود برده بمن واگذار کرد و من بتو یا علی میسپارم و تو نیز بجانشین خود میسپاری.)[1] به همین دلیل حضرت علی (ع) دین خود را همان دین آدم می دانند: از علی علیه السّلام شنیدم می ‌فرمود: (از خداوند بترسید فریب انسانی را نخورید و کسی شما را به دروغ از راه منحرف نکند، دین من یکی است و آن دین آدم است.)[2] البته ممکن است بعضی از دستورات شریعت، در زمان آدم متفاوت بوده باشد، اما این تغییر در داخل یک دین نیز ممکن است، همان گونه که زمانی پیامبر(ص) رو به سمت بیت المقدس نماز می خواندند و زمان دیگری مامور شدند تا به سمت کعبه نماز بخوانند. [1]. بحار الأنوار ، ج‌23، ص: 58. [2]. بحار الأنوار ج‌65، ص 89.
عنوان سوال:

دین حضرت آدم(ع) چه دینی بوده است؟


پاسخ:

دین الهی از حضرت آدم(ع) تا حضرت خاتم محمد مصطفی(ص) یکی بیش نیست و آن اسلام است. اسلامی که تسلیم شدن در مقابل دستورات الهی است. و تمام اختلافاتی که می بینیم، ناشی از سوء اختیار انسان هاست:
(إِنَّ الدِّینَ عِنْدَ اللَّهِ الْإِسْلامُ وَ مَا اخْتَلَفَ الَّذینَ أُوتُوا الْکِتابَ إِلاَّ مِنْ بَعْدِ ما جاءَهُمُ الْعِلْمُ بَغْیاً بَیْنَهُمْ؛[آل عمران/19] دین در نزد خدا، اسلام (و تسلیم بودن در برابر حق) است. و کسانی که کتاب آسمانی به آنان داده شد، اختلافی (در آن) ایجاد نکردند، مگر بعد از آگاهی و علم، آن هم به خاطر ظلم و ستم در میان خود)

گرد زمان به هیچ وجه بر چهره این دین نمی نشیند، چرا که این دین مطابق فطرت و ساخت انسان است:
(فَأَقِمْ وَجْهَکَ لِلدِّینِ حَنیفاً فِطْرَتَ اللَّهِ الَّتی‌ فَطَرَ النَّاسَ عَلَیْها لا تَبْدیلَ لِخَلْقِ اللَّهِ ذلِکَ الدِّینُ الْقَیِّمُ وَ لکِنَّ أَکْثَرَ النَّاسِ لا یَعْلَمُونَ؛[روم/30] پس روی خود را متوجّه آیین خالص پروردگار کن! این فطرتی است که خداوند، انسانها را بر آن آفریده دگرگونی در آفرینش الهی نیست این است آیین استوار ولی اکثر مردم نمی‌ دانند.)

و بین پیامبران الهی نیز هیچ فرقی نیست و کسی که در مقابل خدای متعال تسلیم می شود، به همه انبیاء ایمان می آورد:
(قُولُوا آمَنَّا بِاللَّهِ وَ ما أُنْزِلَ إِلَیْنا وَ ما أُنْزِلَ إِلی‌ إِبْراهیمَ وَ إِسْماعیلَ وَ إِسْحاقَ وَ یَعْقُوبَ وَ الْأَسْباطِ وَ ما أُوتِیَ مُوسی‌ وَ عیسی‌ وَ ما أُوتِیَ النَّبِیُّونَ مِنْ رَبِّهِمْ لا نُفَرِّقُ بَیْنَ أَحَدٍ مِنْهُمْ وَ نَحْنُ لَهُ مُسْلِمُونَ؛[بقره/136] بگویید: ما به خدا ایمان آورده ‌ایم و به آنچه بر ما نازل شده و آنچه بر ابراهیم و اسماعیل و اسحاق و یعقوب و پیامبران از فرزندان او نازل گردید، و (همچنین) آنچه به موسی و عیسی و پیامبران (دیگر) از طرف پروردگار داده شده است، و در میان هیچ یک از آنها جدایی قائل نمی ‌شویم، و در برابر فرمان خدا تسلیم هستیم (و تعصبات نژادی و اغراض شخصی، سبب نمی‌شود که بعضی را بپذیریم و بعضی را رها کنیم.))

اتصال طایفه انبیاء نسل به نسل نیز در ضمن روایتی بیان شده است:

پیامبر (ص) فرمودند: (حضرت آدم از خداوند درخواست کرد برایش وصی و جانشین خوبی قرار دهد. سپس خداوند باو وحی کرد که شیث را جانشین خود قرار ده آدم شیث را بجانشینی تعیین کرد شیث پسرش شبان را وصی و جانشین خود قرار داد. شبان محلث را وصی کرد و محلث محوق را و محوق عمیشا و عمیشا با خنوخ تحویل داد که همان ادریس پیامبر است. ادریس ناحور را تعیین کرد و ناحور به نوح تحویل داد و نوح سام را جانشین خود کرد و سام به عثامر و عثامر به رعیثاشا و رعیثاشا به یافث و یافث به بره و بره بجفیسه و جفیسه به عمران و عمران بابراهیم خلیل و ابراهیم وصی خود فرزندش اسماعیل را قرار داد. اسماعیل اسحاق و اسحاق به یعقوب و یعقوب به یوسف یوسف به ثیریا و ثیریا به شعیب و شعیب به موسی بن عمران حضرت موسی به یوشع بن نون و یوشع بداود سپرد و داود سلیمان را وصی خود قرار داد و سلیمان آصف بن برخیا را و آصف به زکریا و زکریا به عیسی بن مریم و عیسی شمعون بن حمون صفا را وصی خود قرار داد و شمعون یحیی بن زکریا را و یحیی منذر را جانشین خود تعیین کرد و منذر بسلیمه سپرد و سلیمه به برده. پیامبر اکرم فرمود برده بمن واگذار کرد و من بتو یا علی میسپارم و تو نیز بجانشین خود میسپاری.)[1]

به همین دلیل حضرت علی (ع) دین خود را همان دین آدم می دانند:
از علی علیه السّلام شنیدم می ‌فرمود: (از خداوند بترسید فریب انسانی را نخورید و کسی شما را به دروغ از راه منحرف نکند، دین من یکی است و آن دین آدم است.)[2]
البته ممکن است بعضی از دستورات شریعت، در زمان آدم متفاوت بوده باشد، اما این تغییر در داخل یک دین نیز ممکن است، همان گونه که زمانی پیامبر(ص) رو به سمت بیت المقدس نماز می خواندند و زمان دیگری مامور شدند تا به سمت کعبه نماز بخوانند.

[1]. بحار الأنوار ، ج‌23، ص: 58.
[2]. بحار الأنوار ج‌65، ص 89.





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین