تکامل دین از حضرت آدم (ع) تا حضرت محمد (ص) چگونه بوده است با وجود بودن دین یکتا پرستی از زمان حضرت آدم (ع) چه فروعی برای بوجود آمدن ادیان یهود و مسیح و ... بود؟
هرآئینی برای زمان خود ، آئین جامع و کامل است و محال است آئین ناقص از طرف خدا ، نازل گردد ولی همین آئین که برای یک زمان کامل بود ، ممکن است برای زمانهای بعد ، ناتمام و نارسا باشد ، همان طور که یک برنامه جامع و کامل برای دوره دبستان ، نسبت به دوره دبیرستان نارسا است ، و سر فرستادن پیامبران مختلف با کتب آسمانی متعدد ، تا به آخرین پیامبر (ص) و آخرین دستور منتهی گردد ، نیز همین است ،البته هنگامی که بشر آمادگی برای دستور نهائی پیدا کرد و دستور نهائی صادر شد ، دیگر نیازی به آئین جدید نیست و درست همانند افراد فارغ التحصیل که می تواند بر اساس معلومات خود به پیشرفت های علمی از طریق مطالعه پیش بروند ، پیروان چنین مذهبی نیاز به آئین جدید نخواهند داشت و تحرک کافی را از همان آئین نهائی خواهند گرفت .(1- تفسر نمونه –جلد 6 ص 41)
مثال ؛ جامعه بشری همچون انسان است که سیر و مراحل مختلف تحصیل علوم را سپری می کند ، (انسان درنگاه ما ( فرد ) است و بشریت در نگاه ما ( جمع می باشد )
انسان ، در ابتدا کودک خردسال است و به بازیهای کودکانه سرگرم و ابتدائی ترین علوم و امور جاری زندگی را می آموزد ، حتی در بین بازی و سرگرمی به زد و خورد با هم می پردازند و اختلاط و تماس بین دختر و پسر ومؤنث و مذکر معنی و مفهوم خاص ندارد . انسان اولیه (در نگاه جمعی و رشد عقلی جمعی ) در ابتدائی ترین رشد قرار داشتند، حتی بیان گردید که ازدواج بین (در زمان آدم (ع) خواهر و برادر صورت می گرفت که بخاطر نیاز به تکثیر جمعیت و نبود بلوغ کامل و کافی عقلی و اجتماعی ، چنین رفتاری ، مجاز بود بعد انسان از دوران خردسالی بیرون آمد به دوران دبستان و تحصیلات و فراگیر خواندن و نوشتن و در کنار هم به زندگی اجتماعی تن می دهد ، جامعه انسانی هم از مرحله ابتدائی زندگی گذر کرده و یک پله به سمت تکامل عقل جمعی و اجتماعی صعود می کند . که بطور مثال : برای بعضی از انبیاء کتاب آسمانی هم نازل می گردید ، اما این مرحله هم برای بشریت کافی و کامل نبود تا به مرحله بالاتر و کسب علوم و معارف بشتر به تناسب رشد عقل جمعی و اجتماعی .همچون : مراحل راهنمائی ،دبیرستان - دانشگاه و مقطع پایانی دکتری که بعثت پیامبر خاتم (ص) در آن عصر و زمان بعنوان دین کامل و پایانی به جامعه بشری عرضه گردید تا از این طریق نیازهای فکری روحی و انسانی خود را از این دین بدست بیاورند .
البته بعد از پیامبر اسلام (ص) جامعه بشری به سمت و سوی تعالی و تکامل می رود ، ولی نیازهای فطری خود را می تواند از طریق قرآن کریم (بعنوان پایان نامه تکامل بشری ) و اهل بیت (بعنوان استاد ناظر و راهنما ) که به تأکید اسلام استاد و مفسرقرآن ، در حقیقت باید امام معصوم و برگزیده خداوند متعال باشدتا جامعه انسانی در رسیدن به تکامل و تعالی دچار افراط وتفریط و انحراف و سقوط نشود واز مسیر انسانی خارج نگردد .
پس حقیقت جامعه بشری همچون یک انسان است که در زندگی خود مراحل و مراتب مختلف و بالاتر راطی می کند انسان از زمان بعد خاتم الانبیاء نیاز به وحی ندارد همچون شخصی که به مرحله استادی و مقطع دکتری رسید ، فقط از این به بعد از داشته های خود بهره می گیرد ومسیر زندگی خود را تسریم می کند چون که خداوند متعال بعد ازخاتم الانبیاء هیچگونه ضرورتی برای ادامه نبوت ندیده اند لذا دین را از طریق نزول قرآن کریم بعنوان جامع ترین و کامل ترین نسخه و راهنمای بشریت عرضه کرده اند و از سوی بشریت چنانچه در تبیین و آن دچار انحراف و خطا نگردند خداوند متعال از طریق پیامبر اسلام (ص) امامت را معرفی کرده اند که دین کامل و پایانی توسط این افراد معرفی و شناخته گردد .
متأسفانه هر چند جامعه بشری بعد از خاتم الانبیاء به آن رشد و بلوغ نرسید ه بود که امامان را بعنوان مفسرین و راهنمای زندگی ، پذیرا باشند ، همچون زمان انبیاء به آزار و اذیت آنان می پرداختند و حتی نقشه قتل و شهادت امامان را می کشیدند.(این مطالب نیاز به تامل دارد ) تا اینکه خداونت متعال صلاح جامعه بشری را در این دیدن که اخرین امام در پشت پرده غیبت باشد ، تا بشریت به بلوغ کامل اجتماعی و عقلی برسد و بتوانند پذیرای آخرین امام و راهنمای انسان ، شوند. نکته ای که در این موضوع بسیار اهمیت دارد ، بلوغ (رسیدن به رشد مطلوب ) برای یک انسان در دین الهی است که در هر زمان ، شرائط و ویژگیهای خاص خود را می طلبد . که انسان درزندگی به بلوغ های گوناگون می رسد مانند : بلوغ جسمی - جنسی – فکری – اجتماعی – عقلی- اقتصادی – تربیتی و سایر موارد و همین طور در مرحله تعالی و تکامل نیاز به بلوغ دارد که تا برای رسیدن به مرکز هستی و خلقت حلقه های متعددی را باید بگذارند و طی کند .( برای روشن شدن این مطالب منابعی راتحت عنوان معرفی کتاب عرضه می نمائیم :
1- راهنما شناسی آیت ا... مصباح یزدی .
2- نبوت (خاتمیت ) آیت ا... شهید مطهری.
3- پرسش ها و پاسخ ها آیت ا... مکارم شیرازی.
4- شناخت (شهید مطهری – استاد مصباح محمد ری شهری ).
به نقل از اداره پاسخگویی آستان قدس رضوی
