طبق نقل بعضی از مقاتل، سرنوشت شوم قاتلین و معاندین امام و اهل بیت ایشان به قرار زیر است: * اخنس(لعنة الله علیه): وی عمامه حضرت را به یغما برد، هنگامی که آن را بر سر نهاد دیوانه گشت. * اسحاق بن حوبه حضری(لعنة الله علیه): پیراهن حضرت را از تن مبارک درآورده و پوشید، وی مبتلا به بیماری پیسی شد و همه موهای بدنش ریخت. * بجدل بن سلیم کلبی(لعنة الله علیه): وی که با بریدن انگشت امام حسین(علیه السلام)، انگشتر ایشان را ربود، به دستور مختار دست و پایش را قطع نموده و رهایش کردند، آنقدر در خون خود غلتید و دست و پا زد تا به درک واصل شد. * بحر بن کعب تمیمی (لعنة الله علیه): که خداوند او را لعنت کند، شلوار امام را به غارت برد که پس از این کار زمین گیر و هر دو پایش فلج شد. *شمر (لعنة الله علیه): پس از قیام مختار وی از کوفه بیرون رفت و جمعی از سپاهیان به سر کرده ابوعمره به جنگ او رفتند، شمر در این نبرد کشته شد و تن او را پیش سگان انداختند. * عمر سعد(لعنة الله علیه): عمر سعد در پنج سالی که پس از جریان عاشورا زنده بود روز خوشی ندید و مرگ او طبق نفرین امام به صورت ذبح، آن هم درون خانه و در میان رختخواب گرددید. ذلت و بدبختی او بلافاصله پس از جریان عاشورا شروع شد، او هم مورد خشم ابن زیاد قرار گرفت و هم مورد نفرت عموم مردم کوفه، هر وقت به مسجد می رفت مردم از وی کناره می گرفتند و هر وقت ازکوچه و بازار عبور می کرد، مرد و زن و کوچک و بزرگ آن او را سب و لعن می نمودندو می گفتند: هذا قاتل الحسین. * حکیم بن طفیبل: او اولین کسی بود که به سوی امام حسین (علیه السلام) تیر اندازی کرد. او قاتل حضرت ابوالفضل العباس (علیه السلام) بود و لباس و اسلحه ی حضرت را به غارت برد. دیگر جنایت او تازیدن اسب بر پیکر مطهر امام حسین (علیه السلام) می باشد. عبید الله بن کامل از فرماندهان سپاه مختار او را دستگیر کرده او را برهنه کردند و دست بسته در کنار دیوار نگاه داشتند و آنقدر تیر بر او زدند تا بمرد سپس سر او را به نزد مختار بردند. * عبیدالله بن زیاد: چهره سفاک و حاکم کوفه و مسئول همه جنایاتی که در کربلا که نسبت به امام حسین (علیه السلام) و یاران و اهل بیت او روا داشتند. وی بدست ابراهیم بن مالک اشتر کشته شد و بعد از جدا کردن سرش و فرستادن آن برای مختار،بدنش را سوزاندند. *سنانبن انس(لعنة الله علیه) :در روز عاشورا به گلوی امام حسین (علیه السلام) شمشیر زد و در این حال می گفت: سوگند به خدا من سر تو را تو جدا کنم با اینکه می دانم تو پسر رسول خدا و از نظر پدر و مادر، بهترین انسان روی زمین هستی. به دستور مختار سر انگشتان را بریده و سپس دستها و پا هایش را قطع کردندو او را در میان دیگ جوشان انداختند تا به هلاکت رسید. * خولی بن یزید اصبحی: از چهره های بسیار کثیف و از عمال سر سپرده حکومت بنی امیه و از فرماندهان سپاه یزید در کربلا بود. او کشنده عبدالله بن علی و عثمان بن علی می باشد و در غروب عاشورا با تمام افتخار سر مبارک امام حسین (علیه السلام) را به کوفه برد. او پس از شهادت امام حسین (علیه السلام) به غارت خیمه ها پرداخت. خولی پس از غارت خیمه ها به همراه شمر و سنان و ده نفر دیگر اسب بر بدن مطهر شهدا و امام حسین (علیه السلام) تازاندند. ابوعمره فرمانده مختار خانه خولی را محاصره کرد. او خود را در چاه مستراح مخفی کرده بود. زن او که کینه بسیاری از او داشت، محل اختفای او را نشان داد. مختار دستور داد دست و پاهایش را بریدند و جسدش را نیز سوزاندند تا اینکه به خاکستر تبدیل شد. * حصین بن نُمَیر: او فرمانده نیروهای نظامی عبیداله بن زیاد در کوفه بود. هنگامیکه در ظهر عاشورا امام حسین (علیه السلام) به نماز ایستاد حصین فریاد زد ای حسین هر قدر که می خواهی نماز بگزار خدا نماز تو را قبول نمی کند. او کشنده حبیب بن مظاهر است. در نبرد سپاه شام با سپاه مختار به هلاکت رسید. مختار سر او را به همراه سر عبید الله بن زیاد و برخی دیگر از سران سپاه ابن زیاد برای محمد بن حنفیه فرستاد. افراد دیگری هم که در حادثه عاشورا حضور داشتند و نسبت به اباعبدالله الحسین(علیه السلام) و اهل بیت آن حضرت ظلم و ستمی روا داشته بودند، بدست مختار ثقفی به سزای خود رسیدند. البته باید در نظر داشت که بعضی از این تعابیر می تواند از نظر تاریخی محل تامل باشد و با واقعیت فاصله هایی داشته باشد. شاید عده ای برای فرونشاندن آتش خشم و غضب علیه دستگاه جور، بعضی مطالب را جعل کرده باشند. یا حتی به نیت خنک کردن دل مومنان مطالبی را با اغراق بیان کرده باشند. به عنوان نمونه درباره خولی در منابعی نوشته شده که او خود را در نهانخانه خانه مخفی کرده بود،[1] اما بعضی نوشته اند در چاه مستراح! همچنین امکان بعضی از جعل ها به نیت تخریب شخصیت مختار می تواند صورت گرفته باشد، چنانکه نسبت دادن فرقه کیسانیه به او، وجود چنین انگیزه هایی را نشان می دهد. منابع: 1- لهوف،سید بن طاووس 2- نفس المهموم،شیخ عباس قمی،ترجمه علی نظری منفرد. [1]. رک: الکامل/ترجمه،ج12، ص 101.
عاقبت قاتلین امام حسین(ع) چه شد؟
طبق نقل بعضی از مقاتل، سرنوشت شوم قاتلین و معاندین امام و اهل بیت ایشان به قرار زیر است:
* اخنس(لعنة الله علیه): وی عمامه حضرت را به یغما برد، هنگامی که آن را بر سر نهاد دیوانه گشت.
* اسحاق بن حوبه حضری(لعنة الله علیه): پیراهن حضرت را از تن مبارک درآورده و پوشید، وی مبتلا به بیماری پیسی شد و همه موهای بدنش ریخت.
* بجدل بن سلیم کلبی(لعنة الله علیه): وی که با بریدن انگشت امام حسین(علیه السلام)، انگشتر ایشان را ربود، به دستور مختار دست و پایش را قطع نموده و رهایش کردند، آنقدر در خون خود غلتید و دست و پا زد تا به درک واصل شد.
* بحر بن کعب تمیمی (لعنة الله علیه): که خداوند او را لعنت کند، شلوار امام را به غارت برد که پس از این کار زمین گیر و هر دو پایش فلج شد.
*شمر (لعنة الله علیه): پس از قیام مختار وی از کوفه بیرون رفت و جمعی از سپاهیان به سر کرده ابوعمره به جنگ او رفتند، شمر در این نبرد کشته شد و تن او را پیش سگان انداختند.
* عمر سعد(لعنة الله علیه): عمر سعد در پنج سالی که پس از جریان عاشورا زنده بود روز خوشی ندید و مرگ او طبق نفرین امام به صورت ذبح، آن هم درون خانه و در میان رختخواب گرددید. ذلت و بدبختی او بلافاصله پس از جریان عاشورا شروع شد، او هم مورد خشم ابن زیاد قرار گرفت و هم مورد نفرت عموم مردم کوفه، هر وقت به مسجد می رفت مردم از وی کناره می گرفتند و هر وقت ازکوچه و بازار عبور می کرد، مرد و زن و کوچک و بزرگ آن او را سب و لعن می نمودندو می گفتند: هذا قاتل الحسین.
* حکیم بن طفیبل: او اولین کسی بود که به سوی امام حسین (علیه السلام) تیر اندازی کرد. او قاتل حضرت ابوالفضل العباس (علیه السلام) بود و لباس و اسلحه ی حضرت را به غارت برد. دیگر جنایت او تازیدن اسب بر پیکر مطهر امام حسین (علیه السلام) می باشد.
عبید الله بن کامل از فرماندهان سپاه مختار او را دستگیر کرده او را برهنه کردند و دست بسته در کنار دیوار نگاه داشتند و آنقدر تیر بر او زدند تا بمرد سپس سر او را به نزد مختار بردند.
* عبیدالله بن زیاد: چهره سفاک و حاکم کوفه و مسئول همه جنایاتی که در کربلا که نسبت به امام حسین (علیه السلام) و یاران و اهل بیت او روا داشتند.
وی بدست ابراهیم بن مالک اشتر کشته شد و بعد از جدا کردن سرش و فرستادن آن برای مختار،بدنش را سوزاندند.
*سنانبن انس(لعنة الله علیه) :در روز عاشورا به گلوی امام حسین (علیه السلام) شمشیر زد و در این حال می گفت: سوگند به خدا من سر تو را تو جدا کنم با اینکه می دانم تو پسر رسول خدا و از نظر پدر و مادر، بهترین انسان روی زمین هستی. به دستور مختار سر انگشتان را بریده و سپس دستها و پا هایش را قطع کردندو او را در میان دیگ جوشان انداختند تا به هلاکت رسید.
* خولی بن یزید اصبحی: از چهره های بسیار کثیف و از عمال سر سپرده حکومت بنی امیه و از فرماندهان سپاه یزید در کربلا بود. او کشنده عبدالله بن علی و عثمان بن علی می باشد و در غروب عاشورا با تمام افتخار سر مبارک امام حسین (علیه السلام) را به کوفه برد. او پس از شهادت امام حسین (علیه السلام) به غارت خیمه ها پرداخت. خولی پس از غارت خیمه ها به همراه شمر و سنان و ده نفر دیگر اسب بر بدن مطهر شهدا و امام حسین (علیه السلام) تازاندند.
ابوعمره فرمانده مختار خانه خولی را محاصره کرد. او خود را در چاه مستراح مخفی کرده بود. زن او که کینه بسیاری از او داشت، محل اختفای او را نشان داد. مختار دستور داد دست و پاهایش را بریدند و جسدش را نیز سوزاندند تا اینکه به خاکستر تبدیل شد.
* حصین بن نُمَیر: او فرمانده نیروهای نظامی عبیداله بن زیاد در کوفه بود. هنگامیکه در ظهر عاشورا امام حسین (علیه السلام) به نماز ایستاد حصین فریاد زد ای حسین هر قدر که می خواهی نماز بگزار خدا نماز تو را قبول نمی کند. او کشنده حبیب بن مظاهر است.
در نبرد سپاه شام با سپاه مختار به هلاکت رسید. مختار سر او را به همراه سر عبید الله بن زیاد و برخی دیگر از سران سپاه ابن زیاد برای محمد بن حنفیه فرستاد.
افراد دیگری هم که در حادثه عاشورا حضور داشتند و نسبت به اباعبدالله الحسین(علیه السلام) و اهل بیت آن حضرت ظلم و ستمی روا داشته بودند، بدست مختار ثقفی به سزای خود رسیدند.
البته باید در نظر داشت که بعضی از این تعابیر می تواند از نظر تاریخی محل تامل باشد و با واقعیت فاصله هایی داشته باشد. شاید عده ای برای فرونشاندن آتش خشم و غضب علیه دستگاه جور، بعضی مطالب را جعل کرده باشند. یا حتی به نیت خنک کردن دل مومنان مطالبی را با اغراق بیان کرده باشند. به عنوان نمونه درباره خولی در منابعی نوشته شده که او خود را در نهانخانه خانه مخفی کرده بود،[1] اما بعضی نوشته اند در چاه مستراح! همچنین امکان بعضی از جعل ها به نیت تخریب شخصیت مختار می تواند صورت گرفته باشد، چنانکه نسبت دادن فرقه کیسانیه به او، وجود چنین انگیزه هایی را نشان می دهد.
منابع:
1- لهوف،سید بن طاووس
2- نفس المهموم،شیخ عباس قمی،ترجمه علی نظری منفرد.
[1]. رک: الکامل/ترجمه،ج12، ص 101.
- [سایر] آیا قاتلین امام حسین(علیه السلام) به دست امام زمان (علیه السلام) قصاص می شوند؟ چه زمانی؟
- [سایر] چرا اسم امام حسین(ع) را حسین گذاشتند؟ چرا اسم امام علی(ع) را علی گذاشتند؟
- [سایر] چرا فرزندان امام حسن مجتبی (ع) مانند قاسم و عبد الله کوچک تر از فرزندان امام حسین (ع) مانند امام سجاد (ع) و علی اکبر هستند، با وجود آن که امام مجتبی بزرگ تر از امام حسین (ع) می باشند؟
- [سایر] چرا از مختار ثقفی که به خون خواهی امام حسین علیه السلام تمام قاتلین ایشان را کشت، به طور شایسته یاد نمی شود؟
- [سایر] چند دختر از امام حسین(ع) در واقعة کربلا حاضر بودند و بطور کلی امام حسین(ع) چند دختر داشتند؟
- [سایر] حضرت سکینه ،دختر امام حسین (ع) چند سال زندگی کرد ؟
- [سایر] آیا امام حسین(ع) کلمه (مُنّوا عَلَیّ) را برای طلب آب برای علی اصغر(ع) به کار بردند؟
- [سایر] آیا امام حسین(ع) خواهری به نام رقیه داشت؟ آیا او همراه امام حسین(ع) در کربلا بود؟ و آیا خواهران دیگر امام حسین؛ مثل ام کلثوم در کربلا حضور داشتند؟
- [سایر] فلسفه اشک برای امام حسین(ع) چیست ؟ پاداش اشک برای امام حسین چقدر است؟
- [سایر] آیا رجعت از امام حسین (ع) شروع و به امام حسن عسکری (ع) ختم میشود؟
- [آیت الله خوئی] اگر نذر کند که به زیارت یکی از امامان مثلًا به زیارت حضرت اباعبدالله (علیهالسلام) مشرف شود چنانچه به زیارت امام دیگر برود کافی نیست، و اگر بواسطة عذری نتواند آن امام را زیارت کند چیزی بر او واجب نیست.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر نذر کند که به زیارت یکی از امامان مثلا به زیارت حضرت اباعبدالله(علیه السلام) مشرف شود، چنانچه به زیارت امام دیگر برود کافی نیست و اگر بواسطه عذری نتواند آن امام را زیارت کند چیزی بر او واجب نیست.
- [آیت الله سبحانی] خوردن خاک و گِل حرام است، ولی خوردن کمی از تربت پاک حضرت سیّدالشهداء امام حسین(علیه السلام) که از قبر شریف اخذ شود (کمتر از یک نخود) به قصد شفاء اشکال ندارد و همچنین گل داغستان و گل ارمنی که برای معالجه می خورند در صورتی که علاج منحصر به آن باشد جایز است.
- [آیت الله سبحانی] اگر نذر کند که به زیارت یکی از امامان مثلاً به زیارت حضرت اباعبدالله(علیه السلام)مشرف شود، چنانچه به زیارت امام دیگر برود کافی نیست و اگر به واسطه عذری نتواند آن امام را زیارت کند چیزی بر او واجب نیست.
- [آیت الله بروجردی] اگر نذر کند که به زیارت یکی از امامان مثلاً به زیارت حضرت اباعبدالله عَلَیْهِ السَّلَام مشّرف شود، چنانچه به زیارت امام دیگر برود کافی نیست و اگر به واسطهی عذری نتواند آن امام را زیارت کند، چیزی بر او واجب نیست.
- [آیت الله مکارم شیرازی] خوردن خاک و گل حرام است، ولی خوردن کمی از تربت پاک حضرت سیدالشهداء امام حسین(علیه السلام) (کمتر از یک نخود) به قصد شفاء اشکال ندارد و همچنین گل داغستان و گل ارمنی که برای معالجه می خورند در صورتی که علاج منحصر به آن باشد جایز است.
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه نذر کند به زیارت یکی از امامان مثلاً به زیارت حضرت امام حسین(علیه السلام) مشرف شود، اگر به زیارت امام دیگری برود کافی نیست و هرگاه به واسطه عذری نتواند آن امام را زیارت کند چیزی بر او نیست.
- [آیت الله جوادی آملی] ) .االله اکبر) یعنی خدای سبحان بزرگتر از آن است که وصف شود. (أشهد أن لا إله الاّ االله ), یعنی شهادت می دهم که غیر خدای یکتا و یگانه خدای دیگری نیست . (أشهد أنّ محمداً رسول االله ); یعنی شهادت میدهم که حضرت محمدبن عبداالله(ص) پیامبر و فرستاده خداست . (أشهد أنّ علیاً امیرالمؤمنین و ولیّ االله)؛ یعنی شهادت میدهم که حضرت علی(ع)امیر مؤمنان و ولیّ خدا بر همه خلق است . (حیّ علی الصلاة )؛ یعنی بشتاب برای اقامه نماز، (حیّ علی الفلاح)؛ یعنی بشتاب برای رستگاری، (حیّ علی خیر العمل )؛ یعنی بشتاب برای بهترین کار که نماز است، (قد قامت الصلاة)؛ یعنی به تحقیق نماز برپا شد، (لا إله الاّ االله )؛ یعنی خدایی؛ جز خدای یکتا و یگانه, سزاوار پرستش نیست.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . در آشامیدن آب، چند چیز مستحب است: اول آب را به طور مکیدن بیاشامد. دوم در روز، ایستاده آب بخورد. سوم پیش از آشامیدن آب (بِسْمِ الله) و بعد از آن (اَلْحَمْدُ لله) بگوید. چهارم به سه نفس آب بیاشامد. پنجم از روی میل آب بیاشامد. ششم بعد از آشامیدن آب، حضرت اباعبدالله الحسین علیه السلام و اهل بیت بزرگوارش را یاد کند، و قاتلان آن حضرت را لعنت نماید.
- [آیت الله مظاهری] مکروه است که در گریه بر میّت صدا را خیلی بلند کنند. ______ 1) آیا تو بر پیمانی - که با آن ما را ترک کردی - وفاداری؟ پیمان بر شهادت به اینکه نیست خدایی غیر از خداوند متعال، او که یکتاست و شریکی برای او نیست و به اینکه محمد صلی الله علیه وآله وسلم بنده و رسول اوست و سید پیامبران و خاتم آنان است و به اینکه علی علیه السلام امیر مومنان و سید امامان و امامی است که خداوند متعال، فرمانبرداری از او را بر همه عالمیان واجب فرموده است و به اینکه حسن و حسین و علی بن الحسین و محمد بن علی و جعفر بن محمد و موسی بن جعفر و علی بن موسی و محمد بن علی و علی بن محمد و حسن بن علی و قائم آل محمد - که درودهای خداوند بر آنان باد - امامان مومنان و حجّتهای خداوند بر همه خلائق و امامان تو هستند، که پیشروان هدایت و نیکوکاری هستند. 2) هنگامی که دو فرشته نزدیک به خداوند (نکیر و منکر) که فرستادگان از جانب خدای متعالند، به سوی تو آمدند و از تو در مورد خدایت و پیامبرت و دینت و کتابت و قبلهات و امامانت سوال کردند،پس نترس و اندوهگین نشو و در جواب آنان بگو: خداوند، پروردگار من و محمد صلی الله علیه وآله وسلم، پیامبر من و اسلام، دین من و قرآن، کتاب من و کعبه، قبله من و امیر مومنان علی بن ابی طالب، امام من و حسن بن علی، امام من و حسین بن علی، امام من و زین العابدین، امام من و محمد باقر، امام من و جعفر صادق، امام من، و موسی کاظم، امام من و علی رضا، امام من و محمد جواد امام من و علی هادی، امام من و حسن عسکری، امام من و حجّت منتظَر، امام من میباشند، اینان - که درودهای خداوند بر آنان باد - امامان و سروران و رهبران و شفیعان من میباشند، در دنیا و آخرت به آنان دوستی میورزم و از دشمنان آنان دوری میجویم، سپس بدان ای فلان فرزند فلان. 3) بدرستی که خداوند متعال، بهترین پروردگار و محمد صلی الله علیه وآله وسلم، بهترین پیامبر و امیر مومنان علی بن ابی طالب و فرزندان معصوم او یعنی دوازده امام، بهترین امامان هستند و آنچه را محمد صلی الله علیه وآله وسلم آورده است حقّ است و مرگ حقّ است و سوال منکر و نکیر در قبر حقّ است و برانگیخته شدن (برای روز قیامت)، حقّ است و رستاخیز، حقّ است و صراط، حقّ است و میزان (اعمال)، حقّ است و تطایر کتب، حقّ است و بهشت، حقّ است و جهنم، حقّ است و آن ساعت معهود (روز قیامت)، خواهد آمد و هیچ تردیدی در آن نیست و به تحقیق خداوند متعال کسانی را، که در قبرها هستند، بر خواهد انگیخت. 4) خداوند تو را بر قول ثابت، پایدار فرماید و به راه مستقیم هدایت فرماید و بین تو و امامان تو در جایگاهی از رحمتش، شناخت ایجاد فرماید. 5) خداوندا زمین را از دو پهلوی او گشاده گردان و روح او را بسوی خودت بالا بر و او را با برهانی از خودت روبرو گردان، خداوندا (درخواست میکنیم)عفو تو را، عفو تو را. 6) خداوندا زمین را از دو پهلوی او گشاده گردان و روح او را بسوی خودت بالا بر و او را از جانب خودت با رضوان روبرو کن و قبر او را از بخشایش خودت آرام فرما، رحمتی که بوسیله آن از مهربانی هر کس دیگری بی نیاز گردد.