در رابطه با اینکه در میان کاروان ابا عبدلله الحسین-علیه السلام- چند کودک و نوجوان شرکت داشتند، شاید بتوان گفت که ارائه آماری دقیق امری ناممکن باشد، ولی می توان با مراجعه به منابعی که حادثه عاشورا را مورد بررسی قرار داده اند اطلاعاتی هر چند اندک در این باره بدست آورد. کودکان و نوجوانانی که در روز عاشورا به شهادت رسیده اند: طبق نقل مرحوم سید بن طاووس در کتاب لهوف کودکان و نوجوانانی که در روز عاشورا کشته شده اند عبارتند از: 1- قاسم بن حسن المجتبی(ع) که مشهور این است که 13 ساله بود. 2- عبدالله بن الحسین؛ طفل شیرخوار. که ظاهراً همان علی اصغر می باشد. 3- عبدالله بن الحسن،کودک نابالغ امام حسن مجتبی(ع) که کنار امام حسین(ع)به شهادت رسید.[1] مرحوم شیخ عباس قمی هم در کتاب نفس المهموم به شهادت این کودکان و نوجوانان اشاره کرده است.[2] کودکان و نوجوانان در کاروان اسرا: مرحوم شیخ عباس قمی درکتاب (نفس المهموم) می گوید: (ابن عبدربه) درکتاب العقدالفرید، (ج4ص385)گوید: دوازده پسر بچه از بنی هاشم اسیر شدند که در میان آنان محمدبن حسین و علی بن الحسین بود. همچنین در میان اسیران امام محمد باقر(ع) هم حضور داشتند که آن زمان چهار سال داشتند.از دیگر نوجوانان فاطمه بنت الحسین(ع)بود.[3] مرحوم سیدبن طاووس درلهوف می فرماید: در میان اسیران زید و عمرو، فرزندان امام حسن(ع) بودند.[4] همچنین حضرت مسلم دارای چند فرزند بوده که همراه سید الشهدا(ع) در کربلا بودند، و دو پسرکوچک مسلم بن عقیل را هم به اسارت گرفتند، و درکوفه به شهادت رسیدند.[5] علاوه بر این تعداد از کودکان و نوجوانان که در روز عاشورا به شهادت رسیده اند،و یا زنده مانده و در میان اسرا حضور داشته اند، قطعاً تعداد دیگری هم حضور داشته اند که بررسی دقیق تعداد و نام آنها با توجه به اختلافات زیادی که در منابع تاریخی وجود دارد نیازمند یک تحقیق و بررسی دقیق و طولانی است. [1]. لهوف، سید بن طاووس، ترجمه دکتر عقیقی بخشایشی، چاپ دوم1378،ص133-141. [2]. نفس المهموم، شیخ عباس قمی، ترجمه علی نظری منفرد، ص423 و393. [3]. نفس المهموم، ترجمه علی نظری منفرد، ص474. [4]. لهوف، همان. [5]. منتهی الامال، تک جلدی، ص441.
در رابطه با اینکه در میان کاروان ابا عبدلله الحسین-علیه السلام- چند کودک و نوجوان شرکت داشتند، شاید بتوان گفت که ارائه آماری دقیق امری ناممکن باشد، ولی می توان با مراجعه به منابعی که حادثه عاشورا را مورد بررسی قرار داده اند اطلاعاتی هر چند اندک در این باره بدست آورد.
کودکان و نوجوانانی که در روز عاشورا به شهادت رسیده اند:
طبق نقل مرحوم سید بن طاووس در کتاب لهوف کودکان و نوجوانانی که در روز عاشورا کشته شده اند عبارتند از:
1- قاسم بن حسن المجتبی(ع) که مشهور این است که 13 ساله بود.
2- عبدالله بن الحسین؛ طفل شیرخوار. که ظاهراً همان علی اصغر می باشد.
3- عبدالله بن الحسن،کودک نابالغ امام حسن مجتبی(ع) که کنار امام حسین(ع)به شهادت رسید.[1]
مرحوم شیخ عباس قمی هم در کتاب نفس المهموم به شهادت این کودکان و نوجوانان اشاره کرده است.[2]
کودکان و نوجوانان در کاروان اسرا:
مرحوم شیخ عباس قمی درکتاب (نفس المهموم) می گوید: (ابن عبدربه) درکتاب العقدالفرید، (ج4ص385)گوید: دوازده پسر بچه از بنی هاشم اسیر شدند که در میان آنان محمدبن حسین و علی بن الحسین بود. همچنین در میان اسیران امام محمد باقر(ع) هم حضور داشتند که آن زمان چهار سال داشتند.از دیگر نوجوانان فاطمه بنت الحسین(ع)بود.[3]
مرحوم سیدبن طاووس درلهوف می فرماید: در میان اسیران زید و عمرو، فرزندان امام حسن(ع) بودند.[4]
همچنین حضرت مسلم دارای چند فرزند بوده که همراه سید الشهدا(ع) در کربلا بودند، و دو پسرکوچک مسلم بن عقیل را هم به اسارت گرفتند، و درکوفه به شهادت رسیدند.[5]
علاوه بر این تعداد از کودکان و نوجوانان که در روز عاشورا به شهادت رسیده اند،و یا زنده مانده و در میان اسرا حضور داشته اند، قطعاً تعداد دیگری هم حضور داشته اند که بررسی دقیق تعداد و نام آنها با توجه به اختلافات زیادی که در منابع تاریخی وجود دارد نیازمند یک تحقیق و بررسی دقیق و طولانی است.
[1]. لهوف، سید بن طاووس، ترجمه دکتر عقیقی بخشایشی، چاپ دوم1378،ص133-141.
[2]. نفس المهموم، شیخ عباس قمی، ترجمه علی نظری منفرد، ص423 و393.
[3]. نفس المهموم، ترجمه علی نظری منفرد، ص474.
[4]. لهوف، همان.
[5]. منتهی الامال، تک جلدی، ص441.
- [سایر] می خواستم بپرسم که آیا کاروان اسرا ء در روز اربعین همان سال اول شهادت امام حسین به کربلا رسیدند یا سال بعد
- [سایر] آیا امام حسین(ع) خواهری به نام رقیه داشت؟ آیا او همراه امام حسین(ع) در کربلا بود؟ و آیا خواهران دیگر امام حسین؛ مثل ام کلثوم در کربلا حضور داشتند؟
- [سایر] از اهل بیت چند مرد زنده ماندند و اسیر شدند؟ با کاروان اسرا چند مرد بودند؟
- [سایر] امام حسین(ع) چند همسر داشت واسامی آنان چه بود؟ آیا در کربلا حضور داشتند و اهل چه شهری بودند؟
- [سایر] چرا اسم امام حسین(ع) را حسین گذاشتند؟ چرا اسم امام علی(ع) را علی گذاشتند؟
- [سایر] چرا فرزندان امام حسن مجتبی (ع) مانند قاسم و عبد الله کوچک تر از فرزندان امام حسین (ع) مانند امام سجاد (ع) و علی اکبر هستند، با وجود آن که امام مجتبی بزرگ تر از امام حسین (ع) می باشند؟
- [سایر] چند دختر از امام حسین(ع) در واقعة کربلا حاضر بودند و بطور کلی امام حسین(ع) چند دختر داشتند؟
- [سایر] حضرت سکینه ،دختر امام حسین (ع) چند سال زندگی کرد ؟
- [سایر] آیا امام حسین(ع) کلمه (مُنّوا عَلَیّ) را برای طلب آب برای علی اصغر(ع) به کار بردند؟
- [سایر] سلام؛ مسیر حرکت کاروان امام حسین(ع) از مدینه تا کربلا به چه صورت بوده است؟ مگر در این مسیر، کوفه جلوتر از کربلا نیست؟ مگر امام حسین(ع) قصد نداشتند به کوفه بروند؟ پس چه طور سر از کربلا که تقریباً هفتاد کیلومتر بالاتر از کوفه قرار دارد، درآوردند؟
- [آیت الله خوئی] اگر نذر کند که به زیارت یکی از امامان مثلًا به زیارت حضرت اباعبدالله (علیهالسلام) مشرف شود چنانچه به زیارت امام دیگر برود کافی نیست، و اگر بواسطة عذری نتواند آن امام را زیارت کند چیزی بر او واجب نیست.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] نماز عید فطر و قربان در زمان حضور امام (ع) واجب است و باید به جماعت خوانده شود و در زمان ما که امام (ع) غائب است مستحب می باشد و می شود آن را به جماعت یا فرادی خواند.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر نذر کند که به زیارت یکی از امامان مثلا به زیارت حضرت اباعبدالله(علیه السلام) مشرف شود، چنانچه به زیارت امام دیگر برود کافی نیست و اگر بواسطه عذری نتواند آن امام را زیارت کند چیزی بر او واجب نیست.
- [آیت الله سبحانی] خوردن خاک و گِل حرام است، ولی خوردن کمی از تربت پاک حضرت سیّدالشهداء امام حسین(علیه السلام) که از قبر شریف اخذ شود (کمتر از یک نخود) به قصد شفاء اشکال ندارد و همچنین گل داغستان و گل ارمنی که برای معالجه می خورند در صورتی که علاج منحصر به آن باشد جایز است.
- [آیت الله سبحانی] اگر نذر کند که به زیارت یکی از امامان مثلاً به زیارت حضرت اباعبدالله(علیه السلام)مشرف شود، چنانچه به زیارت امام دیگر برود کافی نیست و اگر به واسطه عذری نتواند آن امام را زیارت کند چیزی بر او واجب نیست.
- [آیت الله بروجردی] اگر نذر کند که به زیارت یکی از امامان مثلاً به زیارت حضرت اباعبدالله عَلَیْهِ السَّلَام مشّرف شود، چنانچه به زیارت امام دیگر برود کافی نیست و اگر به واسطهی عذری نتواند آن امام را زیارت کند، چیزی بر او واجب نیست.
- [آیت الله مکارم شیرازی] خوردن خاک و گل حرام است، ولی خوردن کمی از تربت پاک حضرت سیدالشهداء امام حسین(علیه السلام) (کمتر از یک نخود) به قصد شفاء اشکال ندارد و همچنین گل داغستان و گل ارمنی که برای معالجه می خورند در صورتی که علاج منحصر به آن باشد جایز است.
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه نذر کند به زیارت یکی از امامان مثلاً به زیارت حضرت امام حسین(علیه السلام) مشرف شود، اگر به زیارت امام دیگری برود کافی نیست و هرگاه به واسطه عذری نتواند آن امام را زیارت کند چیزی بر او نیست.
- [آیت الله جوادی آملی] ) .االله اکبر) یعنی خدای سبحان بزرگتر از آن است که وصف شود. (أشهد أن لا إله الاّ االله ), یعنی شهادت می دهم که غیر خدای یکتا و یگانه خدای دیگری نیست . (أشهد أنّ محمداً رسول االله ); یعنی شهادت میدهم که حضرت محمدبن عبداالله(ص) پیامبر و فرستاده خداست . (أشهد أنّ علیاً امیرالمؤمنین و ولیّ االله)؛ یعنی شهادت میدهم که حضرت علی(ع)امیر مؤمنان و ولیّ خدا بر همه خلق است . (حیّ علی الصلاة )؛ یعنی بشتاب برای اقامه نماز، (حیّ علی الفلاح)؛ یعنی بشتاب برای رستگاری، (حیّ علی خیر العمل )؛ یعنی بشتاب برای بهترین کار که نماز است، (قد قامت الصلاة)؛ یعنی به تحقیق نماز برپا شد، (لا إله الاّ االله )؛ یعنی خدایی؛ جز خدای یکتا و یگانه, سزاوار پرستش نیست.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . در آشامیدن آب، چند چیز مستحب است: اول آب را به طور مکیدن بیاشامد. دوم در روز، ایستاده آب بخورد. سوم پیش از آشامیدن آب (بِسْمِ الله) و بعد از آن (اَلْحَمْدُ لله) بگوید. چهارم به سه نفس آب بیاشامد. پنجم از روی میل آب بیاشامد. ششم بعد از آشامیدن آب، حضرت اباعبدالله الحسین علیه السلام و اهل بیت بزرگوارش را یاد کند، و قاتلان آن حضرت را لعنت نماید.