مهریه حضرت زهرا (س) دارای دو بخش است. یک بخش آن، همان مهریه مصطلح است که از اموال شوهر به همسر می رسد. و یک بخش آن مهریه معنوی است که خواستگار حضرت علی (ع) یعنی خدای متعال به حضرت زهرا (س) هدیه کردند. چرا که این ازدواج آسمانی با دستور خدای متعال بوده است:
حضرت موسی بن جعفر علیه السّلام روایت میکند که فرمود: یکوقت رسول خدا نشسته بود، ملکی بحضور آن حضرت مشرف شد که دارای بیست و چهار صورت بود رسول اکرم باو فرمود: ای حبیب من جبرئیل! من تا بحال تو را باین صورت‌ندیده بودم؟ گفت: من جبرئیل نیستم، بلکه نام من: محمود است. خدا مرا فرستاده که نور را برای نور ازدواج نمایم. پیغمبر خدا فرمود: که را برای که تزویج کنی؟ گفت: فاطمه را برای علی (علیها السلام).[1]
آنچه از اموال حضرت علی (ع) به همسر ایشان رسید، سنت و رسمی برای پیروان آن دو بزرگوار است و آنچه خدای متعال به این بانوی بزرگ عطا کرده است، به جهت شرافت و مقام معنوی ایشان است.
در روایات به این دو بخش مهریه به این شکل اشاره شده است:
ابن شهر آشوب در کتاب مناقب از حضرت امام حسین علیه السّلام روایت میکند که فرمود: پیامبر معظم اسلام صلی اللَّه علیه و آله فاطمه اطهر را برای امیر المؤمنین تزویج نمود و مهریه آن بانو مبلغ چهار صد مثقال نقره بوده است. و بنا بر وایتی مبلغ پانصد درهم بوده، این قول اخیر صحیح‌تر است.[2]
و در روایتی نقل شده که به پیامبر گفته شد: همانا دانستیم که مهر فاطمه در زمین چیست، مهر او در آسمان چه‌بوده است؟ پیامبر فرمود: ... مهر او در آسمان یک پنجم زمین است پس هر که در زمین راه برود در حالی که بر او و فرزندان او غضب کرده باشد، قدم زدن او در زمین حرام است تا روز قیامت.[3]
امام باقر علیه السّلام در روایتی علاوه بر یک پنجم زمین، مسائل دیگری را نیز بیان می کنند: مهر فاطمه یک پنجم دنیا و یک سوم بهشت بوده است و در زمین چهار نهر برای حضرت فاطمه علیها السّلام است: نهرهای فرات، نیل، نهروان و بلخ. و خداوند به پیامبر فرمود: ای محمّد! تو فاطمه را به مهریّه پانصد درهم به ازدواج علی درآور تا سنّتی در بین امّت تو باشد.[4]
همچنین از امام صادق (ع) نقل شده که فرمودند: (خدا) بهشت و جهنم را صداق آن بانوی معظم قرار داد، فاطمه دوستان خود را داخل بهشت و دشمنان خویشتن را داخل جهنم خواهد کرد.[5]
همچنین به این مساله نیز توجه داده شده است که آنچه قابل الگو گیری است در بخش مادی آن می باشد. و زمانی که از رسول اکرم (ص) درباره قسمت غیر مادی آن می پرسند، آن حضرت می فرمایند: موضوعی را پرسش کنید که ثمری داشته باشد، مطلبی را که فائده‌ای ندارد رها نمائید.[6]
[1]. بحار الأنوار ، ج43، ص: 111.
[2]. بحار الأنوار ، ج43، ص: 113.
[3]. همان.
[4].همان.
[5]. همان.
[6]. همان.
