چرا در زمان غیبت آقا امام زمان نباید ایشان را با نام( م ح م د ) یاد نکنیم؟
در زمان پیامبر گرامی اسلام احادیثی از ایشان نقل شده که فرمودند :فرزندی از فرزندان من ظهور می کند که اسم او اسم من و کنیه او کنیه من است. امام حسن عسکری (ع) اسم فرزند خود را (م ح م د) گذارد. اما وضع به گونه ای فراهم شد که به حسب ظاهر امام زمان را به این نام صدا نزنند ، زیرا این امر خطر جانی وی را در پی داشت. به خاطر حفظ جان امام از نام بردن وی نهی شده است. در روایات نیز به همین مطالب اشاره شده است. در اصول کافی روایاتی آمده که از بردن نام حضرت و مشخص کردن مکان ایشان نهی کرده است. ( سَمِعْتُ أَبَا الْحَسَنِ الْعَسْکَرِیَّ ع یَقُولُ الْخَلَفُ مِنْ بَعْدِی الْحَسَنُ فَکَیْفَ لَکُمْ بِالْخَلَفِ مِنْ بَعْدِ الْخَلَفِ فَقُلْتُ وَ لِمَ جَعَلَنِیَ اللَّهُ فِدَاکَ قَالَ إِنَّکُمْ لَا تَرَوْنَ شَخْصَهُ‌ وَ لَا یَحِلُّ لَکُمْ ذِکْرُهُ بِاسْمِهِ فَقُلْتُ فَکَیْفَ نَذْکُرُهُ فَقَالَ قُولُوا الْحُجَّةُ مِنْ آلِ مُحَمَّدٍ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَیْهِ وَ سَلَامُهُ ؛ امام هادی(ع) فرمود:‌با جانشین فرزندم حسن، چگونه خواهید بود؟ او را نخواهید دید و نام بردن او جائز نیست. پرسیدند: پس چگونه از او یاد کنیم؟ حضرت فرمود:‌بگویید: حجّت آل محمد درود خدا بر او ).(1) ( عَلِیُّ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ الصَّالِحِیِّ قَالَ سَأَلَنِی أَصْحَابُنَا بَعْدَ مُضِیِّ أَبِی مُحَمَّدٍ(ص) أَنْ أَسْأَلَ عَنِ الِاسْمِ وَ الْمَکَانِ فَخَرَجَ الْجَوَابُ إِنْ دَلَلْتُهُمْ عَلَی الِاسْمِ أَذَاعُوهُ وَ إِنْ عَرَفُوا الْمَکَانَ دَلُّوا عَلَیْهِ؛(2) ابوعبدالله صالحی می گوید: دوستان ما بعد از شهادت امام عسکری (ع) از من درخواست کردند از اسم و مکان حضرت سؤال کنم. جواب آمد: اگر آنان را بر اسم او راهنمایی کنی، آن را پخش می کنند. اگر مکان او را معیّن کنی، دشمنان را به آن جا راهنمایی می کنند. بر همین اساس است که برخی باور دارند در زمان غیبت کبری - به دلیل اینکه جان امام در خطر نیست -بردن نام حضرت اشکالی ندارد. چون امروزه تمامی افراد نام حضرت را می دانند حتّی علمای اهل سنّت نام ایشان را در کتاب های شان آورده اند. نوشتن و گفتن نام حضرت چه به طور خصوصی یا در محافل عمومی اشکالی ندارد.(3)برخی از عالمان دینی احادیثی را که بر عدم جواز نام بردن امام زمان دلالت دارند، مخصوص دوران غیبت صغری می‌دانند و یاد نام ایشان را در غیبت کبری جائز می‌دانند.(4) البته برخی ذکر نام حضرت را - در زمان غیبت کبری را - نیز جائز نمی‌دانند، زیرا در این روایات از جمله در توقیعی (نامه) حضرت حجّت (ع) می­فرماید: ( هر کس مرا نام ببرد، بین مردم ملعون است).( 5). در برابر این عقیده، بعضی می­گویند منع توقیع مربوط به دوره غیبت صغری است. در مجموع به نظر می رسد بردن نام ایشان الان مشکلی ندارد، مگر اینکه بخواهیم احتیاط کنیم. پی نوشت ها: 1. مرحوم کلینی، اصول کافی، انتشارات دارالکتب الاسلامیه، ج1، ص333. 2. همان. 3. مجلة‌حوزه، شمارة 70 - 71، ص 90، با تلخیص و اضافات. 4. همان. 5. صدوق، کمال­الدین و تمام ­النعمة، قم، مؤسسة نشر إسلامی وابسته به جماعة مدرسین، ص648.
عنوان سوال:

چرا در زمان غیبت آقا امام زمان نباید ایشان را با نام( م ح م د ) یاد نکنیم؟


پاسخ:

در زمان پیامبر گرامی اسلام احادیثی از ایشان نقل شده که فرمودند :فرزندی از فرزندان من ظهور می کند که اسم او اسم من و کنیه او کنیه من است. امام حسن عسکری (ع) اسم فرزند خود را (م ح م د) گذارد. اما وضع به گونه ای فراهم شد که به حسب ظاهر امام زمان را به این نام صدا نزنند ، زیرا این امر خطر جانی وی را در پی داشت. به خاطر حفظ جان امام از نام بردن وی نهی شده است. در روایات نیز به همین مطالب اشاره شده است.
در اصول کافی روایاتی آمده که از بردن نام حضرت و مشخص کردن مکان ایشان نهی کرده است.
( سَمِعْتُ أَبَا الْحَسَنِ الْعَسْکَرِیَّ ع یَقُولُ الْخَلَفُ مِنْ بَعْدِی الْحَسَنُ فَکَیْفَ لَکُمْ بِالْخَلَفِ مِنْ بَعْدِ الْخَلَفِ فَقُلْتُ وَ لِمَ جَعَلَنِیَ اللَّهُ فِدَاکَ قَالَ إِنَّکُمْ لَا تَرَوْنَ شَخْصَهُ‌ وَ لَا یَحِلُّ لَکُمْ ذِکْرُهُ بِاسْمِهِ فَقُلْتُ فَکَیْفَ نَذْکُرُهُ فَقَالَ قُولُوا الْحُجَّةُ مِنْ آلِ مُحَمَّدٍ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَیْهِ وَ سَلَامُهُ ؛
امام هادی(ع) فرمود:‌با جانشین فرزندم حسن، چگونه خواهید بود؟ او را نخواهید دید و نام بردن او جائز نیست. پرسیدند: پس چگونه از او یاد کنیم؟ حضرت فرمود:‌بگویید: حجّت آل محمد درود خدا بر او ).(1)
( عَلِیُّ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ الصَّالِحِیِّ قَالَ سَأَلَنِی أَصْحَابُنَا بَعْدَ مُضِیِّ أَبِی مُحَمَّدٍ(ص) أَنْ أَسْأَلَ عَنِ الِاسْمِ وَ الْمَکَانِ فَخَرَجَ الْجَوَابُ إِنْ دَلَلْتُهُمْ عَلَی الِاسْمِ أَذَاعُوهُ وَ إِنْ عَرَفُوا الْمَکَانَ دَلُّوا عَلَیْهِ؛(2)
ابوعبدالله صالحی می گوید: دوستان ما بعد از شهادت امام عسکری (ع) از من درخواست کردند از اسم و مکان حضرت سؤال کنم. جواب آمد: اگر آنان را بر اسم او راهنمایی کنی، آن را پخش می کنند. اگر مکان او را معیّن کنی، دشمنان را به آن جا راهنمایی می کنند.
بر همین اساس است که برخی باور دارند در زمان غیبت کبری - به دلیل اینکه جان امام در خطر نیست -بردن نام حضرت اشکالی ندارد. چون امروزه تمامی افراد نام حضرت را می دانند حتّی علمای اهل سنّت نام ایشان را در کتاب های شان آورده اند. نوشتن و گفتن نام حضرت چه به طور خصوصی یا در محافل عمومی اشکالی ندارد.(3)برخی از عالمان دینی احادیثی را که بر عدم جواز نام بردن امام زمان دلالت دارند، مخصوص دوران غیبت صغری می‌دانند و یاد نام ایشان را در غیبت کبری جائز می‌دانند.(4)
البته برخی ذکر نام حضرت را - در زمان غیبت کبری را - نیز جائز نمی‌دانند، زیرا در این روایات از جمله در توقیعی (نامه) حضرت حجّت (ع) می­فرماید: ( هر کس مرا نام ببرد، بین مردم ملعون است).( 5). در برابر این عقیده، بعضی می­گویند منع توقیع مربوط به دوره غیبت صغری است.
در مجموع به نظر می رسد بردن نام ایشان الان مشکلی ندارد، مگر اینکه بخواهیم احتیاط کنیم.

پی نوشت ها:
1. مرحوم کلینی، اصول کافی، انتشارات دارالکتب الاسلامیه، ج1، ص333.
2. همان.
3. مجلة‌حوزه، شمارة 70 - 71، ص 90، با تلخیص و اضافات.
4. همان.
5. صدوق، کمال­الدین و تمام ­النعمة، قم، مؤسسة نشر إسلامی وابسته به جماعة مدرسین، ص648.





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین