با توجه به دلایل متعددی که در رابطه با تولد آن حضرت داریم قطعاً وجود امام زمان-علیه السلام- وجودی جسمانی است نه نورانی، که با توجه به دلایل متقن اثبات کننده تولد حضرت جای تردیدی در این امر نیست و اگر کسی به دلیل بعید دانستن عمر طولانی حضرت، به سراغ این گونه نظرات می رود، در واقع به قدرت الهی ایمان نیاورده است. اخبار متعدد و متواتری درباره تولد و زیارت حضرت وجود دارد که سبب شده حتی بسیاری از عالمان اهل سنت نیز معتقد به متولد شدن مهدی موعود باشند. و این اخبار و ادله در جای خود بیان شده است. همچنین مطالبی که درباره ظهور حضرت بیان شده، همه دلالت کننده بر وجودی جسمانی است که در ذیل به چند مورد آن ها اشاره می کنیم: 1 در بعضی از روایات از خصوصیات ظاهری و جسمانی امام سخن به میان آمده است. عمران پسر حصین می گوید: به رسول خدا عرض کردم: این مرد(مهدی) را برایم توصیف کن. حضرت فرمود: "او از فرزندان من است؛ اندامش چونان مردان بنی اسرائیل سخت و ستبر است. به هنگام سختی ها و گرفتاری امت من قیام می کند. رنگ چهره اش به عرب شباهت دارد. قیافه اش چون مرد چهل ساله می نماید و صورتش چون پاره ماه می درخشد".[1] از امام رضا(ع) سؤال می شود: وضعیت جسمانی(مهدی) چگونه است، امام می فرماید: "سن او زیاد است؛ ولی از نظر چهره جوان است".[2] 2 در برخی از روایات آمده است که امام زمان(ع) از مکه ظهور می کند. ظهور از مکان معیّن بیانگر ظهور جسمانی حضرت است. امام باقر(ع) فرمود: "حضرت مهدی(عج) در مکه به هنگام نماز عشا ظهور می کند؛ در حالی که پرچم و پیراهن و شمشیر پیامبر را همراه دارد...".[3] 3 از برخی روایات استفاده می شود که بعد از ظهور حضرت، یاران دور او جمع شده و با او بیعت می کنند و سپس افراد دیگر امده، با امام بیعت کرده و اعلام وفاداری می کنند که حضرت را همراهی نمایند.[4] 4 دسته دیگر از روایات دلالت می کنند که حضرت حکومت تشکیل می دهد. در سایه آن جامعه آرمانی تشکیل داده و با مخالفان خویش مبارزه می نماید[5] و حکومت تشکیل می دهد. در این حکومت، امنیت و عدالت برقرار شده و انسان ها از نظر رشد فکری و علمی به اوج خود می رسند.[6] افزون بر آن عمران و آبادانی همه عالم را فرا می گیرد.[7] طبیعی است تشکیل چنین جامعه ای با توجه به ظهور ظاهری امام زمان امتیاز محسوب می شود. 5 قیام امام زمان(عج) و بهره گیری حضرت از سلاح های همسو با شرایط زمان و برخورد و جنگ امام با مخالفان و دشمنان دین،[8] دلیل قوی بر ظهور جسمانی امام زمان(عج) است؛ زیرا این گونه فعالیت ها در حکومت های ظاهری وجود دارد. 6 شیعیان باور دارند که بعد از ظهور امام زمان(عج) عده ای از مؤمنان و رهبران الهی رجعت می کنند.[9] رجعت آنان تنها با فلسفه وجودی تشکیل حکومت ظاهری قابل توجیه است. دلائل و شواهد بالا و دلایل دیگر که در این خصوص وجود دارد، بیانگر آن است که حکومت امام کاملاً ظاهری و علنی است. [1]. اجتجاج طبرسی، ص 289. [2]. اعلام الوری، ص 432. [3]. ابن طاووس، ملاحم، ص 64. [4]. مهدی موعود، ص 1098. [5]. نجم الدین طبسی، چشم اندازی به حکومت مهدی، ص 166. [6]. بحارالانوار، ج 1، ص 61. [7]. همان، ج 52، ص 309؛ محمد حکیمی، عصر زندگی، ص 119. [8]. غیبت نعمانی، ص 229. [9]. مهدی موعود، ص 1186.
با توجه به دلایل متعددی که در رابطه با تولد آن حضرت داریم قطعاً وجود امام زمان-علیه السلام- وجودی جسمانی است نه نورانی، که با توجه به دلایل متقن اثبات کننده تولد حضرت جای تردیدی در این امر نیست و اگر کسی به دلیل بعید دانستن عمر طولانی حضرت، به سراغ این گونه نظرات می رود، در واقع به قدرت الهی ایمان نیاورده است.
اخبار متعدد و متواتری درباره تولد و زیارت حضرت وجود دارد که سبب شده حتی بسیاری از عالمان اهل سنت نیز معتقد به متولد شدن مهدی موعود باشند. و این اخبار و ادله در جای خود بیان شده است. همچنین مطالبی که درباره ظهور حضرت بیان شده، همه دلالت کننده بر وجودی جسمانی است که در ذیل به چند مورد آن ها اشاره می کنیم:
1 در بعضی از روایات از خصوصیات ظاهری و جسمانی امام سخن به میان آمده است. عمران پسر حصین می گوید: به رسول خدا عرض کردم: این مرد(مهدی) را برایم توصیف کن. حضرت فرمود: "او از فرزندان من است؛ اندامش چونان مردان بنی اسرائیل سخت و ستبر است. به هنگام سختی ها و گرفتاری امت من قیام می کند. رنگ چهره اش به عرب شباهت دارد. قیافه اش چون مرد چهل ساله می نماید و صورتش چون پاره ماه می درخشد".[1] از امام رضا(ع) سؤال می شود: وضعیت جسمانی(مهدی) چگونه است، امام می فرماید: "سن او زیاد است؛ ولی از نظر چهره جوان است".[2]
2 در برخی از روایات آمده است که امام زمان(ع) از مکه ظهور می کند. ظهور از مکان معیّن بیانگر ظهور جسمانی حضرت است. امام باقر(ع) فرمود: "حضرت مهدی(عج) در مکه به هنگام نماز عشا ظهور می کند؛ در حالی که پرچم و پیراهن و شمشیر پیامبر را همراه دارد...".[3]
3 از برخی روایات استفاده می شود که بعد از ظهور حضرت، یاران دور او جمع شده و با او بیعت می کنند و سپس افراد دیگر امده، با امام بیعت کرده و اعلام وفاداری می کنند که حضرت را همراهی نمایند.[4]
4 دسته دیگر از روایات دلالت می کنند که حضرت حکومت تشکیل می دهد. در سایه آن جامعه آرمانی تشکیل داده و با مخالفان خویش مبارزه می نماید[5] و حکومت تشکیل می دهد. در این حکومت، امنیت و عدالت برقرار شده و انسان ها از نظر رشد فکری و علمی به اوج خود می رسند.[6] افزون بر آن عمران و آبادانی همه عالم را فرا می گیرد.[7] طبیعی است تشکیل چنین جامعه ای با توجه به ظهور ظاهری امام زمان امتیاز محسوب می شود.
5 قیام امام زمان(عج) و بهره گیری حضرت از سلاح های همسو با شرایط زمان و برخورد و جنگ امام با مخالفان و دشمنان دین،[8] دلیل قوی بر ظهور جسمانی امام زمان(عج) است؛ زیرا این گونه فعالیت ها در حکومت های ظاهری وجود دارد.
6 شیعیان باور دارند که بعد از ظهور امام زمان(عج) عده ای از مؤمنان و رهبران الهی رجعت می کنند.[9] رجعت آنان تنها با فلسفه وجودی تشکیل حکومت ظاهری قابل توجیه است. دلائل و شواهد بالا و دلایل دیگر که در این خصوص وجود دارد، بیانگر آن است که حکومت امام کاملاً ظاهری و علنی است.
[1]. اجتجاج طبرسی، ص 289.
[2]. اعلام الوری، ص 432.
[3]. ابن طاووس، ملاحم، ص 64.
[4]. مهدی موعود، ص 1098.
[5]. نجم الدین طبسی، چشم اندازی به حکومت مهدی، ص 166.
[6]. بحارالانوار، ج 1، ص 61.
[7]. همان، ج 52، ص 309؛ محمد حکیمی، عصر زندگی، ص 119.
[8]. غیبت نعمانی، ص 229.
[9]. مهدی موعود، ص 1186.
- [سایر] آیا امام مهدی وجود جسمانی دارند یا نورانی؟
- [سایر] امام مهدی (عج) از لحاظ جسمانی چه ویژگی هایی دارد؟
- [سایر] شمه ای از سیمای چهره نورانی حضرت مهدی (عج) را بیان کنید؟
- [سایر] شمه ای از سیمای چهره نورانی حضرت مهدی (عج) را بیان کنید؟
- [سایر] امام زمان بهائیت کیست؟ و چه رابطه ای با امام زمان شیعه دارد؟
- [سایر] چرا به حضرت مهدی علیه السلام، صاحب الزمان می گویند؟
- [سایر] دیدگاه اهل سنّت در مورد امام مهدی(عج) چیست؟ آیا ظهور مهدی موعود، از مسائل اتفاقی بین مسلمین است؟
- [سایر] بر فرض مثال اگر 313 یار امام مهدی کامل شود و امام مهدی ظهور نکند، چه دلیلی دارد؟
- [سایر] دیدگاه اهل سنّت در مورد امام مهدی(عج) چیست؟ آیا ظهور مهدی موعود، از مسائل اتفاقی بین مسلمین است؟
- [سایر] اگر امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) ظهور کند ، چه حوادثی رخ می دهد ؟
- [آیت الله نوری همدانی] در زمان غیبت ولّی عَصْر ( عج ) که نماز جمعه واجب تَعْیینی نیست ، خرید و فروش و سایر معاملات ، پس از اذان جمعه حرام نیست .
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . مسلمانان باید در مورد اشخاص مجهول که ملبس به لباس علما و طلاب هستند تحقیق نمایند اگر به مقامی دیگر غیر از مقام علما و مجتهدین که نواب حضرت ولی عصر عجل الله تعالی فرجه می باشند ارتباط داشته باشند از آنها کناره گرفته و از ضلالت و اضلال آن ها بپرهیزند.
- [آیت الله نوری همدانی] در زمان غیبت ولیّ عصر (عج ) نماز جمعه واجب تَخییری است ( یعنی مُکَلَّفْ می تواند روز جمعه بجای نماز ظهر نماز جمعه بخواند ) ولی جمعه اَفْضَلْ است وظهر اَحْوَط واحتیاط بیشتر در آن است که هر دو را بجا آورند .
- [آیت الله فاضل لنکرانی] در زمان غیبت ولی عصر (عج) نماز جمعه واجب تخییری است (یعنی مکلّف می تواند روز جمعه به جای نماز ظهر نماز جمعه بخواند) ولی جمعه افضل است و ظهر احوط و احتیاط بیشتر در آن است که هردو را بجا آورد.
- [آیت الله جوادی آملی] .دریافت کننده خمس، امام ( ع)و در غیبت آن , فقیه جامع الشرایط و حاکم شرع است و مکلف , بدون اجازه از آنان نمی تواند آن را به موارد مصرف برساند . به تعبیر دیگر , همه خمس , اعم از سهم امام ( ع) و سهم سادات, در اختیار منصب امامت (شخصیت حقوقی) است. در زمان غیبت حضرت ولیّ عصر (عج) ،فقیه جامع الشرایط, جانشین شخصیت حقوقیِ امامت است، بنابراین در زمان غیبت باید تمام خمس را به فقیه جامع الشرای ط تحویل داد و هرگونه دخل و ت صرف در خمس (سهم امام( ع) و سهم سادات) باید با اجازه او باشد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . "أَشْهَدُ أَنَّ عَلِیّاً وَلِیُّ الله"جزو اذان و اقامه نیست، ولی خوب است بعد از "أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً رَسوُلُ الله"، به قصد قربت گفته شود. اللهُ أکْبَرُ خدای تعالی بزرگتر از آن است که او را وصف کنند. أَشْهَدُ أَنْ لا إِلَهَ إِلاَّ الله شهادت می دهم که نیست خدایی جز خدای یکتا و بی همتا. أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً رَسوُلُ الله شهادت می دهم که حضرت محمد بن عبدالله صلی الله علیه و آله پیغمبر و فرستاده خداست. أَشْهَدُ أَنَّ عَلِیّاً أمِیرَ المُؤمِنینَ وَلِیُّ الله شهادت می دهم که حضرت علی علیه السلام أمیرالمؤمنین و ولی خدا بر همه خلق است. حَیَّ عَلَی الصَّلاَة بشتاب برای نماز. حَیَّ عَلَی الْفَلاَح بشتاب برای رستگاری. حَیَّ عَلی خَیْرِ الْعَمَل بشتاب برای بهترین کارها که نماز است. قَد قامَتِ الصَّلاَة به تحقیق نماز برپا شد. لا إلَهَ إِلاَّ الله نیست خدایی مگر خدای یکتا و بی همتا.
- [آیت الله بروجردی] (اَشْهَدُ اَنَّ عَلِیاً وَلِی اللهِ) جزء اذان و اقامه نیست، ولی خوب است بعد از (اَشْهَدُ اَنَّ مُحَمَّداً رسُولُ اللهِ) به قصد قربت گفته شود.ترجمهی اذان و اقامه(اللهُ اکبر): یعنی خدای تعالی بزرگتر از آن است که او را وصف کنند.(اَشْهَدُ اَنْ لا اِلهَ الا اللهُ): یعنی شهادت میدهم که غیر خدایی که یکتا و بیهمتاست خدای دیگری سزاوار پرستش نیست.(اَشْهَدُ اَنَّ مُحَمَّداً رسُولُ اللهِ): یعنی شهادت میدهم که حضرت محمّد بن عبدالله) ص) پیغمبر و فرستادة خدا است.(اَشْهَدُ اَنَّ عَلیا اَمیرَالمؤمنینَ وَلِی اللهِ): یعنی شهادت میدهم که حضرت علی (علیه الصلوة و السلام)، امیرالمؤمنین و ولی خدا بر همهی خلق است.(حَی عَلَی الصَّلوة): یعنی بشتاب برای نماز.(حَی عَلَی الفَلاحِ): یعنی بشتاب برای رستگاری.(حَی عَلَی خَیرِ العَمَلِ): یعنی بشتاب برای بهترین کارها که نماز است.(قَد قامَتِ الصَّلوة): یعنی به تحقیق نماز بر پا شد.(لا اِلهَ اِلاَّ الله): یعنی خدایی سزاوار پرستش نیست مگر خدایی که یکتا و بیهمتا است.
- [آیت الله نوری همدانی] اذان هیجده جمله است : اللهً اکبرُ چهار مرتبه اشهدً ان لا الهَ الا اللهً ، اشهدً انّ محّمداً رسولً اللهِ ، حیّ علی الصلاهِ، حیَّ علی الفلاحِ ، حیّ علی خیرِ العملِ ، الله اکبرُ ، لا الهَ الا اللهً هر یک دو مرتبه ، و اقامه هفده جمله است یعنی دو مرتبه الله اکبرُ از اول اذان و یک مرتبه لا اِلَه الّا اللهً از آخر آن کم می شود و بعد از گفتن حیّ علی خیرِ العملِ باید دو مرتبه قد قامتِ الصلاهً اضافه نمود .
- [آیت الله سبحانی] اذان هیجده جمله است: اللّهُ أَکْبَر چهار مرتبه. أَشْهَدُ أَنْ لا اِلَهَ اِلاَّ اللّهُ، أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً رَسُولُ اللّهِ، حَیَّ عَلَی الصَّلاَةِ، حَیَّ عَلَی الفَلاَح، حَیَّ عَلَی خَیْرِ العَمَلِ، اللّهُ أَکْبَر، لاَ اِلهَ اِلاَّ اللّهُ هر یک دو مرتبه. و اقامه هفده جمله است یعنی دو مرتبه اللّهُ أَکْبَر از اول اذان و یک مرتبه لاَ اِلهَ اِلاَّ اللّهُ از آخر آن کم می شود و بعد از گفتن حَیَّ عَلَی خَیْرِ العَمَلِ باید دو مرتبه قَدْ قامَتِ الصَّلاةُ اضافه نمود.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اذان هیجده جمله است: "اللهُ أکْبَرُ" چهار مرتبه؛ "أَشْهَدُ أَنْ لا إِلَهَ إِلاَّ اللهُ" "أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً رَسوُلُ الله" "حَیَّ عَلی الصّلاة" "حَیَّ عَلَی الْفَلاَح" "حَیَّ عَلی خَیْرِ الْعَمَل" "اللهُ أَکْبَرُ" "لاَ إِلَهَ إِلاَّ الله" هر یک دو مرتبه. اقامه هفده جمله است یعنی: دو مرتبه "اللهُ أکْبَرُ" از اول اذان و یک مرتبه "لا إِلَهَ إِلاَّ الله" از آخر آن کم می شود وبعد از گفتن "حَیَّ عَلی خَیْرِ الْعَمَل"باید دو مرتبه "قَدْ قامَتِ الصَّلاة" اضافه نمود.