اصطلاح آخر الزمان برای معانی مختلفی به کار می رود. در یک معنا، هنگام سخن از آخر الزمان، منظور نزدیک بودن زمان ظهور امام زمان (عج) است. که بعد از آن ظلم و فساد از بین رفته و حکومت صالحان در زمین برقرار می شود. و در یک معنا منظور از آخر الزمان، هنگامی است که قیامت نزدیک شده و همه چیز فانی می شوند. معنای آخر الزمان هر کدام باشد، از نظر اسلام، نزدیک است. درباره ظهور امام زمان (عج) در دعای عهد می خوانیم: (اللّهم اکشف هذه الغمة عن هذه الأمّة بحضوره و عجّل لنا ظهوره انّهم یرونه بعیدا و نراه قریبا؛[1] خدایا! این غم و اندوه را (که بر اثر غیبت او بما رسیده) با حضور او برطرف نما و در ظهور او شتاب کن، دشمنان ما ظهور آن حضرت را بعید میدانند ولی ما آن را نزدیک میدانیم.) و درباره قیامت نیز در سوره معارج چنین آمده است: (إِنهَّمْ یَرَوْنَهُ بَعِیدًا* وَ نَرَئهُ قَرِیبًا* یَوْمَ تَکُونُ السَّمَاءُ کاَلمْهْلِ[معارج، آیت 6الی8] ایشان آن روز را دور میبینند. و ما نزدیکش میبینیم. روزی که آسمان چون فلز گداخته گردد) و اگر این سوال به وجود بیاید که فاصله زیادی بین ظهور و قیامت، وجود دارد، پس چگونه هر دو را نزدیک می دانیم، باید گفت که: کسی که به دنبال حوادث آینده است و از زود یا دیر بودن آنها می پرسد، غرضش چیست؟ اگر غرضش آماده شدن برای این وقایع است، باید آن ها را نزدیک بداند و خود را مهیا کند. اما اگر به دنبال علم غیب و اطلاع از جزئیات آینده برای کنجکاوی یا نظیر آن است، بهتر است به این حقیقت توجه کنیم که خدای تعالی علم غیب را به راحتی در دسترس دیگران قرار نمی دهد: (عَلِمُ الْغَیْبِ فَلَا یُظْهِرُ عَلیَ غَیْبِهِ أَحَدًا* إِلَّا مَنِ ارْتَضیَ مِن رَّسُولٍ؛[جن، آیات 26و27] او دانای غیب است و غیب خود را بر هیچ کس آشکار نمیسازد، مگر بر آن پیامبری که از او خشنود باشد.) حتی برای پیامبر نیز این علم غیب مطلق و بدون شرط نیست: (لَوْ کُنْتُ أَعْلَمُ الْغَیْبَ لاَسْتَکْثَرْتُ مِنَ الْخَیْرِ وَ ما مَسَّنِیَ السُّوءُ[اعراف/188] اگر علم غیب میدانستم بر خیر خود بسی میافزودم و هیچ شری به من نمیرسید.) پس راهی مطمئن برای این گونه کنجکاوی برای ما وجود ندارد. [1]. بحار الأنوار ، ج53، ص: 96.
آیا آخر الزمان نزدیک است؟
اصطلاح آخر الزمان برای معانی مختلفی به کار می رود.
در یک معنا، هنگام سخن از آخر الزمان، منظور نزدیک بودن زمان ظهور امام زمان (عج) است. که بعد از آن ظلم و فساد از بین رفته و حکومت صالحان در زمین برقرار می شود.
و در یک معنا منظور از آخر الزمان، هنگامی است که قیامت نزدیک شده و همه چیز فانی می شوند.
معنای آخر الزمان هر کدام باشد، از نظر اسلام، نزدیک است.
درباره ظهور امام زمان (عج) در دعای عهد می خوانیم:
(اللّهم اکشف هذه الغمة عن هذه الأمّة بحضوره و عجّل لنا ظهوره انّهم یرونه بعیدا و نراه قریبا؛[1] خدایا! این غم و اندوه را (که بر اثر غیبت او بما رسیده) با حضور او برطرف نما و در ظهور او شتاب کن، دشمنان ما ظهور آن حضرت را بعید میدانند ولی ما آن را نزدیک میدانیم.)
و درباره قیامت نیز در سوره معارج چنین آمده است:
(إِنهَّمْ یَرَوْنَهُ بَعِیدًا* وَ نَرَئهُ قَرِیبًا* یَوْمَ تَکُونُ السَّمَاءُ کاَلمْهْلِ[معارج، آیت 6الی8] ایشان آن روز را دور میبینند. و ما نزدیکش میبینیم. روزی که آسمان چون فلز گداخته گردد)
و اگر این سوال به وجود بیاید که فاصله زیادی بین ظهور و قیامت، وجود دارد، پس چگونه هر دو را نزدیک می دانیم، باید گفت که: کسی که به دنبال حوادث آینده است و از زود یا دیر بودن آنها می پرسد، غرضش چیست؟
اگر غرضش آماده شدن برای این وقایع است، باید آن ها را نزدیک بداند و خود را مهیا کند.
اما اگر به دنبال علم غیب و اطلاع از جزئیات آینده برای کنجکاوی یا نظیر آن است، بهتر است به این حقیقت توجه کنیم که خدای تعالی علم غیب را به راحتی در دسترس دیگران قرار نمی دهد:
(عَلِمُ الْغَیْبِ فَلَا یُظْهِرُ عَلیَ غَیْبِهِ أَحَدًا* إِلَّا مَنِ ارْتَضیَ مِن رَّسُولٍ؛[جن، آیات 26و27] او دانای غیب است و غیب خود را بر هیچ کس آشکار نمیسازد، مگر بر آن پیامبری که از او خشنود باشد.)
حتی برای پیامبر نیز این علم غیب مطلق و بدون شرط نیست:
(لَوْ کُنْتُ أَعْلَمُ الْغَیْبَ لاَسْتَکْثَرْتُ مِنَ الْخَیْرِ وَ ما مَسَّنِیَ السُّوءُ[اعراف/188] اگر علم غیب میدانستم بر خیر خود بسی میافزودم و هیچ شری به من نمیرسید.)
پس راهی مطمئن برای این گونه کنجکاوی برای ما وجود ندارد.
[1]. بحار الأنوار ، ج53، ص: 96.
- [سایر] آیا آخر الزمان نزدیک است؟
- [سایر] دورة آخر الزمان یعنی چه؟
- [سایر] آیا روایتی از معصومین(ع) درباره آخر الزمان ایران مبنی بر تشکیل حکومت اسلامی وجود دارد؟
- [سایر] بحث آخر الزمان و ظهور منجی در دین زرتشت به چه نحوی مطرح شده است؟
- [سایر] در مورد جایگاه آخر الزمان در ادیان مسیحیت و یهود توضیح دهید.
- [سایر] سؤال:طبق احادیث در دورة آخر الزّمان چه افرادی در جامعه حکومت خواهند کرد و آن افراد در کدام دیار حاکمند؟
- [سایر] در بعضی از روایات در علائم آخر الزمان اسامی همانند سفیانی مفهومی ندارند در این رابطه توضیح فرمایید؟
- [سایر] پرسش: فتنه هایی که در آخر الزمان شیعیان را تهدید می کند نام برده و راه مقابله با آنها چیست ؟
- [سایر] 1- با سلام. یکی از رفقا ازدواج نمیکند و استدلالش این است که حدیث داریم از معصوم که در آخر الزمان از ازدواج کردن نهی شده است. که مضمون حدیثش این است که زنان آخر الزمان فتنه اند و باعث می شوند به خاطر مسائل دنیوی انسان را بی دین کنند و ... آیا چنین حدیثی صحت دارد؟ خیلی ممنون و متشکر
- [سایر] آیا اینکه ایمان مردم آخر الزمان در نظر پیامبر(ص) عجیب خوانده شده تخفیف یا پاداش ویژه ای برای مردم با ایمان دارد؟ مردم آخر الزمان یعنی ما چه امتیازاتی داریم؟ آیا ارزش با ایمان در سال 1428 قمری با شخص با ایمان در 40 قمری یکسان است؟ حضرت علی(ع) فرموده آنچه با چشم دیده شود در دل نشیند. لطفا بیشتر توضیح بدید.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر مسافر بداند که مثلاً ده روز یا بیشتر به آخر ماه مانده و قصد کند تا آخر ما ه در جائی بماند ، باید نماز را تمام بخواند . ولی اگر نداند تا آخر ماه چقدر مانده و قصد کند که تا آخر ماه بماند باید نماز را شکسته بخواند اگر چه از موقعی که قصد کرده تا آخر ماه ده روز یا بیشتر باشد .
- [آیت الله بروجردی] اگر مسافر بداند که مثلاً ده روز یا بیشتر به آخر ماه مانده و قصد کند که تا آخر ماه در جایی بماند، باید نماز را تمام بخواند؛ ولی اگر نداند تا آخر ماه چقدر مانده و قصد کند که تا آخر ماه بماند، باید نماز را شکسته بخواند، اگر چه از موقعی که قصد کرده تا آخر ماه ده روز یا بیشتر باشد.
- [امام خمینی] اگر مسافر بداند که مثلا ده روز یا بیشتر به آخر ماه مانده و قصد کند که تا آخر ماه در جایی بماند باید نماز را تمام بخواند ولی اگر نداند تا آخر ماه چقدر مانده و قصد کند که تا آخر ماه بماند، باید نماز را شکسته بخواند اگرچه از موقعی که قصد کرده تا آخر ماه ده روز یا بیشتر باشد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر مسافر بداند که مثلاً ده روز یا بیشتر به آخر ماه مانده، و قصد کند که تا آخر ماه در جایی بماند، باید نماز را تمام بخواند. ولی اگر نداند تا آخر ماه چقدر مانده، و قصد کند که تا آخر ماه بماند، و بعد از قصد نیز علم پیدا نکند که تا آخر ماه ده روز است، باید نماز را شکسته بخواند، اگر چه از موقعی که قصد کرده تا آخر ماه ده روز یا بیشتر باشد.
- [آیت الله اردبیلی] سجده یا تشهد فراموش شده چند صورت دارد: 1 از رکعت آخر نباشد. 2 مربوط به رکعت آخر باشد. 3 یکی مربوط به رکعت آخر و دیگری مربوط به رکعت دیگر باشد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر اطمینان دارد که تا آخر وقت عذر او برطرف شده و می تواند ایستاده نماز بخواند به احتیاط واجب باید صبر کند تا آخر وقت که اگر توانست ایستاده نماز بخواند و اگر ممکن نشد نشسته بخواند، اما اگر احتمال بدهد که تا آخر وقت عذر او برطرف می شود بهتر است تا آخر وقت صبر کند.
- [آیت الله اردبیلی] اگر مسافر بداند که مثلاً ده روز یا بیشتر به آخر ماه مانده و قصد کند که تا آخر ماه در جایی بماند، باید نماز را تمام بخواند؛ ولی اگر نداند تا آخر ماه چند روز مانده و قصد کند که تا آخر ماه بماند، باید نماز را شکسته بخواند.
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه مسافری بداند مثلاً ده روز یا بیشتر به آخر ماه مانده و قصد کند که تا آخر ماه در محلی بماند، باید نماز را تمام بخواند، همچنین اگر نداند آن روز چندم ماه است و تا آخر ماه چقدر مانده، ولی قصدش این است که به هر حال تا آخر ماه بماند، چنانچه در واقع تا آخر ماه ده روز یا بیشتر باشد، باید نماز را تمام بخواند.
- [آیت الله سیستانی] اگر مسافر بداند که مثلاً ده روز یا بیشتر به آخر ماه مانده و قصد کند که تا آخر ماه در جائی بماند ، باید نماز را تمام بخواند ، ولی اگر نداند تا آخر ماه چقدر مانده و قصد کند که تا آخر ماه بماند ، باید نماز را شکسته بخواند ، اگر چه از موقعی که قصد کرده تا روز آخر ماه ده روز یا بیشتر باشد .
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر مسافری بداند که مثلاً ده روز یا بیشتر به آخر ماه مانده وقصد کند که تا آخر ماه در جایی بماند، باید نماز را تمام بخواند، و نیز اگر نداند تا آخر ماه چقدر مانده وقصد کند که تا آخر ماه بماند، اگر از موقعی که قصد کرده تا آخر ماه ده روز یا بیشتر باشد وواقعاً قصد ده روز را کرده باید نماز را تمام بخواند. ولی در صورتی که قصد اقامه تا آخر ماه را دارد ولی نمیداند ماه تمام است تا ده روز شود باید نماز را شکسته بخواند و در دو صورت اخیر احتیاط به جمع استحباب دارد.